Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 29, 21 July 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Eakauia e Siraeon K. Nawaa.) MOKT XA XI. (KAU POO ELUA.) j ENELAM \G 31UAO Italia keknhi o.na aina i kaa koikoi akn na hoomalu ana ma-j laio o Koinn Kahiko: aka i ka imuuwa i liaule ai o Koma. ua )a\ve| ao kelā ame kt*ia aiii pakaha i ka mea e hiki ana ia hikou. a hiolo 1 iho la o liaiia iioko !ua milo o k«>na hookaululii ia iloko o na | okana aina l'iiii. >"o kekahi manawa. na liouhiula ae la o KaKiiia - gene i keia niau apaiia liiin a i oie o ka iiapanuī o keia niau apaua. • a kaa maialo o kana hoomain ana. l'a inoeuhanein hoi e ka aha o ? Kienai e hoohiā ae ia iiaiia iloko o kekahi anpunl ft deiala nni. a e 1 lilo lioi o Konia oia ke poo. j Eia nae i ka paa ana o na |>nka o ke kenekuria umi-kuinamawa •, lu maluiia 6 Italia aia no oia ke kauliiHi la a lawa ole ka ikaika e 1 pale ai nona iho. Ua ku kaawaie ae o Pieumoiu ame Xapela ma ke! ano he Aupuni no iaua. O ka mokuaina kahiko iloko o Europa, oiai 110 nae ua kolopupu. eia no ia ke malaina nei i kona ku ana me ka hinewanewa uo nae. Aia o Auseturia ke noho malia Ja ma Lomhanl, Aia hoi ka Pope ke hoohana la i kona maiia nui mahuni 0 kona elua miliona kanaka iloko o ke kulana kupilikii. Aia no o (lenoa ke īuilaia la e ke kanaka kiekie. He nui a lehulehu wale na i duke, a o kekahi mau kulaimkanhale i kupu ae i ke.kenekm-ia umikumamalua me ko lakou mau nanaina ohaha eia lakou ke manamana nei iloko o na mokuaina iiilii. Aole he ahahuina malaila. Ua hiki no i kela ame keia alii iiilii ke hooliui ae i ko lakou mau walii pualikoa kii paani no ka manao ana e pale ae ia lakou holookoa, eia nae aole he kukulu a hookahua paa ana no ia manao ana. nolaila aia o Italia ua hemahema no ka pale ; ana iaia iho mai kekahi aupuni ikaika e kii aku ana iaia. Xo Geremania hoi aia iloko ona he mau mana kaokoa i hiki aku 1 ka ekolu-hanei'i; aia ,he mau alii makaainana v ame na alii kiekie; aia he poe i kolioia ma. ka balota; aia he mau taona i kuu akea ia ae, aia no he mau. alii o-ka papa haahaa; aia hoi ko Auseturia ame ko Perusia mau mana moi ikaika. Maluna o keia mau hoa hihui ua hooliana aku ko Auseturia Moi i ka mana emepera, e hoohalike,ae ana hoi ine Kaikala, i manaoia hoi he hanohanh kona i hooilinaia mai. Ua koiia kela ame keia mokuaina liilii e liaawi ae i na koa no ke pale ana aku i na enemi o ka emepaea; eia nae o ka ikaika o ka loaa ana o na koa aole.i manamana loa aku mawaho o na lala i komo iloko o ka ahahuina. O na loaa o na wahi mokuaina liilii ua lawa wale no no ka malama ana i,na lilo o ko lakou mau alii ma ko lakou mau auna aialo hoopauai a waiwaiole. O keia mana hoomaln o Auseturia ma Europa waena ua ku no kekahi mau f kenekuria. O kona heluna kanaka ua hiki aku i ka iwakalua-kumamalima miliona. Mawaho ae o kona mau okana aina o Geremania e paa ana oia ia Flanders, Lombardy, Hunagari ? ame Tyror." Xo Perusia hoi aole oia i kauia ma ka, papa-ekahi o na mana hupuni. O kona heluna kanaka he ewalu wale no miliona; eia nae | lie ikaika kona hoolala pualikoa ana. O ka lanakila i loaa aku iaia j malalo o Federika oia ka niea nana i omou iho r iioko ona i lea liilinai j ana maluna o kona mana, a ua koiia na mana nawaliwali e hoopuni . aiia iaia e.nana aku i keia mana ona me ka maka'u. O ko Polana i noho lahui ana ua lilo ae ma na mea kaua o Eusia, Auseturia. ame | Penma, a malieleheleia ae hoi kona mau teritori na au- j puni nana i hoopio iaia. Aole loa oia i hoopau ae i kona makemake kui'o e noho iloko x o ka lokahi ame ke kuokoa. aole hoi i nele kona hoike ana ae i koua mau manao koa no ka hoi hou mai o ia mau teritori. E noho aha o Holana ma ke kulaua aupuni repubalika. a ua liookuu oia i na hoao ana e komo,pu ma na lawelawe kalaiaina ana o Europa. Ua hala ae hoi na la a Holana i lioao ai i ko Beritania Nui mana kaua,moana, a i keia manawa ua imi ae oia i kona hanohano ma ke alahele o ka maluhiaiame ka hoowaiwai mar na hana ka lepa kuloko. O kona ,poe ike hana he poe hooikaika a paupauaho ole. O na hana a kona poe limahana ke lilo ae nei i mea e lanakila ana maluna o ke kulana anu o ka aina ame na aina hiki ole ke mahiia. O ke aupuni pili kokoke iaia, oia o Belegiuma, mahope o na kenekuria o ke kulanalana aiia, ,eia ke noemua nei malalo o ka rula ana a Auseturia. O Kuikilana hoi he aupuni huiia o na aupuni repubalika liilii, i hiki aku hoi kona heluna kanaka # i ka elua miliona wale no. Xo elua kenekuiia i pulama iho ai oia i kona kuokoa. ana a mai ka nohona kaokoa ana i nana ilio ai oia i ka hookauliilii ia ana o kona mau hoa anpuni. Maluna o keia mau mokuaina i hooluhiia i kau iho ai ko Farani mana no aneane.hapaha kenekuria, a ke huli ae kakou a nana ae i ka hoololi i loaa ae mahope o,ko Kapoleona hoohaulehia ia ana he mea e ke kahaha o ka naau i na hoololiloli ana o ka manawa. Ua komo ae o Italia iloko o na hoololi kalaiaina ana, a o ka hopena, he hopena o ke ano hoopomaikai iaia iho. O ko Napoleona manao maoli mai kinohi mai oia ka hoohui aua i na okana aina liilii o Italia i hookahi, a i mea e ikeia ai kona iuanao io maoli ana pela na hooinaka ae la oia ma ke kukulu ana i repuhalika ikaika ma ka akau, e ulu|>a ana hoi i f na mokuaina liilii mamuli o kona hoike akea ana ae o kana hana oia ka hoomoe nna i

ka pohaku kumu o ko ltalia lokahi. Ua lilo ae oia i poo no ,; a puhalika, a iloko o ka manawa kupono u:si lilo mai la na okan T iiilii mawaho ae inalalo o kona inana. aua pan pu.mai i .> v »> ~ na mokuaina oka Poj»e. Ika lioj»e loa na nohoalii a» k )a \ap,^ 4 o!ia,mal«ua o ka hapamū o na mokuaiuīn; o koaa kaikoek ■ ke he M»»i no Napela. e nolu>i\Hi ana hoi aueum- pau ! koena ona mokuaina liilii. O keia moeuhane ik> koUalia h w>h jī-a ae i hookahi ua aneane niaoli no e holopono. O Holana. me koaa komo akeakea o!t}ana ua hvXikii:r.;i ae o u ; aupuni moi. a o Lui Bonepra ka i lilo ae i Moi. Ika manau-.-, a } i hiki ole ai ke hoomanawauui i ua hana hoi»kaumaha a {;oii.t j ana, ua waiho uiai ki oia i ka nohona moi ana, a ia [i hoohni koke ia ae ai o Holana malalo o Faranū Ua t a'» kuu I no hoi o Belegiuma iloko o na makahiki mua e kv kaua a p,u;a i Ihiki i ka pau gna nia ke au* he okaua Fara«i. | Mii «M-n-mania hoi. iko Xapol<H>ua manawa i ikt- ai ika - ;!rul jo na manao lili kuloko no ka wawahi ana ae iaia mai ka e- | mepaea aaa me kona heluna lahui o umi kumamaono miii«v.ia | ka, na komo koke aku la oia iwaena o lakou uo ka hoohui ana .>»■ I lakou iloko o ka Ahahuiua luni ma Kine. a malal-i.hoi o k ~ { malu ana, ua lawek«-ke ae ia oia inu aupuin Hilii k |ku ae'la malalo o-kana I mauao ai. l'a hoemi iho la oia iua j o Geremania aiai ka <-kolu h;uieri a i walo s\o. r, ; ! poino mua i.i ak-a o !\-ru>ta niamuli oke kailiia a-'.a k.\ >. | o kona inau t»-Hton--he hapa lu>i e» i:t mau torit<»v: i hooi|;H ; •• • i 2Caj»oleona maluna o koua'mau hoahui o Gert uuuiia; o k'kahi j ua malama iho no oia nona iho a o kekahi ua kukuluia ao i no >Yt\«stphalia v uo ka pomaikai o koua kaiikaina ma ka inoa o ma. O Anseturia kekahi i pakahaia e like iho la ine Pcn;*ia. * 1 ;.c--kahi hapa o Polana i kuleanaia e Ausetuna ua kailiia mai iaia m.ii, ! a malalo o ka inoa ka Puke Kiekie o War*aw, na hooiliia aku i ka Moi o Saxongf. Ua hoolahuiia ae ai o Kuikilana i ka manawa e noho ana o Napoleona nia ke kulana Kanikela. Ua hookikinaia aku maluna o Kuikilana he kumukanawai hou, a oaa ila> la hoi ia walii ma ke ano he hooiliiui, me kona hoojiaa pu aku no nae i kona kuōkoa mai aupuni e ae. 0 keia ilio la ke knlana o Europa i ka manawa'i pio ai o Napoleona, nolaila ua lilo iho la keia i hana nui tna na aupuni nana i hooliaulehia aku ia e hoopouo|Hino ai. Aia maluna o na mahelehele naauao ana e loaa ai ka pono o na hanauna e \iiki mai ana. Eia nae ona aupuni natia e paa ana ika ihiihi o Europa i kela manawa aole. lakou i pii ae i ka hanohano mamuli o ka loa* ana o keia manawa kupono no lakou e hana ai e like me ko lakou i manao ai. Aole i lilo mai keia hooponoj>oiio hou ana i t kukulu aupuni hou. aka ua noho ae lakou a liooponopono i holo lokahi ai na manao iloko 0 kela ame k«a alii o Europa. Oka lakou ii hoohiki ai oia ka hoihoi hou ana mai ia Europa holookoa e like aku me ka wa mamua o k«» ala ana mai ona kaua a Napoleona. Aole lakou i nana ae ike ka hoololi ano nui i loaa mai maniuli o ke kaua. Ma kela ame keia uohoalii/ia hoonoho hou ia ae na alii e like me ka manawa mamua aku o ke kaua. O kekahi niau mokuaina nawaliwali e kokoke aua ia Faraui ua hoopuipuiia ae ai ia lakou ke pale aku i ko lakou o-pajm ia mai. a pela iho la \ loaa liou ae ai mau hooponopono aupuni ana lua Euiopa nana e hooi t aku i ka nohona maluhia i ko ka wa i liala aku. Xo ]>eritaiiia Xui,hoi, ua puka mai la oia nie kona mahalo nui ia | nia keia kaua. Ua hoilioi liou aku oia ia Farani i na okana aina 1 ; lilo mai iaia. Aole oia i koi ae i kekahi waiwai o keia kaua ana uo i ka hoohaulehia ajia aku ia Napoleona, aka o kana wnle no i makeI Inake ai e inoa iloko o ka moolelo o ke ao nei un. • lilo oia i puukalahala nana e wehe ae ia Europa mai na umii ana a Napoleona. Maliope mai ua pau iho Ia na hoopouopono ana, a kau ae la hoi na manao pakahi iloko o kela ame keia aupuni o ka lakou 1 liana ai no ,ka pono o Europa liolookoa oia ke kalaiaina nauuao loa i hanaia. E like no me ka ikeia o ke kaua wale no nana e hoolokahi ae i na okana aina e paaia ana e kekahi aupuni nui. pela hoi o Beritania Nui me kona mau okana aina o ka Ilikina; o ke )caua o ia ke kumukuai no kekahi Emepaea, a o ke ku malie ana he mea ia e hoopaheniohemo aku ai. Ua oki ae o Tippoo (Tipu) i kona noho hoaloha ana me Beritania Nui, pela no hoi kona noho hoaloha ana me Farani ame ke keikialii o ka aina; a o ka hopoua 0 keia oia ka lilo ana o kona kalaunu ame kona ola. Iloko o Mei,,1799, ua paapio ilio la o Serini?apatam a pepehiia o Tipu. Oka nohoalii ona Hinadu i hookukeia e ,Hyder Ali, ua lioihoi hou ia ae me ka holoinmo no ke keiki alii opio Rajah e Konela Wellesley (mahope mai hoi ua ikeia ae oia ma ka inoa oka Puke e Welinetona). Ma ke kaua kaulana o Assaye, i 1803, ua hoohaulehia aku o Welinetona i na Mahrattas malalo o Seindia; a o Jca lanakila ana hoi o ka Haku Lake, ma ka akan o Inia, oia ka mea nana i hoopalahalaha aku i ke kahua o ka Hui o Inia Komohana. O ka lawelawe hana no nae a Welinetona ua koikoi maoli i ka manao ana o ka Hui Inia.Koniohana, a ua kapaeia ae oia a hookohuia aku ka Haku Cornwallis, i hoi aku hoi no Inia a muke malaila. Ua hookohuia aku ka Plaku Minton i pani nona i ka 1806, a hoomau aku a liiki ika 1813. Aole,he mau mea ano uui i ala mai i keia ma» nawa a hiki i ka manawa i noho ae ai ka Makuiea o HaBtiug« i kiaaina nui (1813 1823). Ua hoala,kaua ae oia ika poe IVndairs, a pau lakou i ka Inkuia. Mamua aku hoi oia manawa oa aku oia i ka poe 1» urkhas. a mamua hoi o ka pau aoa o kona nnuiawa ua hoolilo ae la oia i ko Beritania iN'ui mana ma luia i mea e oni paa | ana. O ke au lawelawe hoomalu o Makuisa Mastings oia ka mea | naua j hoololi ae i ka nohona o na kanakao Inia a lilo i mea maikai. (Aole I pau.)