Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 35, 1 September 1905 — Page 3

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Kekoa and Max

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA  KUOKOA, POALIMA, SEPATEMABA 1, 1905.     3

 

NA  WARENA

OPIO

 

ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE.

 

He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pele kane ma Inia.

 

MOKUNA  XII.

 

HAMAKIA NA PUKUNIAHI E NA WARENA OPIO WIWOOLE.

 

“E loaa ana no ia kaua he manawa e kamailio ai no ia mea mahope aku, e Dike.  Aia ka papu pukuniahi hoopilikia nui wale ke waiho mai la a e hoomauia ko lakou leo e pono ai a oia ka kaua ke@ na kanakamakua e hooko ai no keia manawa me ka hoohala ole no kahi mau la aku.  Aia ka leo o ke kapena ke kauoha mai la no ke kokua—e wiki kaua.” a me ia mau olelo i holo aku ai laua no kaupoku oluna.

 A mai ia manawa mai ka hoomaka ana o ke ki pu hou ana o na @mi a pela no hoi na Pelekane ame ia iho la ka hoomau ana a iaia kekahi manawa loihi, a aole he wahi poino o na Pelekane ma ka lilo o ke ola, oiai aia na koa Pelekane mahope pono o na eke@ aina ka lakou mau pu raifela i hoopololeiia ai ke ki ana ma kahi o owaka mai ai o ke ahi pukuniahi alaila hamau iho la na @ a hamau pu no hoi na Pelekane.

 A kani ka hora umi o ia po, ua hoomaha iho la na Warena Opio @i noie e kala i hamau ai a he meha pu wale iho no a hala he elua @ mahope iho ua lohe aku la laua i ka hoololi ana o na kiai, a me ia ike o lana i hoomalolo hou iho ai laua no ka hapaha hora, @ nihihele aku la laua iwaho mahope iho no nae o ka hoopulu @ i nu hu’ahu’akai a laua i ka wai, a ma ko laua ala i hui aku ai @ Mr. Johnson.

 @ l@ ka olua  i hiamoe?” i ninau mai ai o Johnson, “aole no e @moe pono iho i ka nui maoli no o ka nalo, aka ina e maa @ pau no hoi ia o ka noonoo nui ana no ia mea.”

  “A he no i pili loa ilaila ka maua hiamoe koke ole,” wahi a @aka na makemake maua e kamailio me oe.  Owau ame Dike @ holo like mana e hoohamau i na waha o keia mau pukuni@ ia po.  Eia me mana na hu’ahu’akai i piha i ka wai a ua @na manao e hooko aku.  Alaila i ka wa o maua e hoike ai @ Gabina aole au e kanalua i ka hoike mua ae i ka ae o Mr.Johnson po’ipu aku i na enemi, oiai aole lakou e hiki ke ki mai i na @ hana wale no i koe o ke kakia paa loa i na kapuahi o ia @ .”

 “@ la olua i noonoo ai e hana i ka hana hiki ole ke hookoia?” @  Mr. Johnson i hoohoai  ae ai me ka puiwa nui i na  opio.

 @ o wau aole ia he hana paakiki loa. Aka ua hooholo @  ao.”

“@ aole e hiki ia’u ke hookuu ia olua eiai au maanei?” wahi  Mr. Johnson.

 “@oe o hana ana pela: a aole no hoi mana e hoike aku ana @aiana hele ana,” wahi a Nede i pane aku ai me kahi @i.  “O ka mana wale no i makemake ai e noi aku ia oe @ i kou mau koa aole e ki i ka wa o lakou e lohe ai i kekahi @ mala’o pono iho o lakou iloko o na minute elima a hala @ hoi lakou e ki i ka wa e lohe ai lakou i ke kani o ka hopio @ ia, a hopio ae la o Nede.  “Ina hoi lakou e lohe ia hopio @ e ki.  Gudibai.”

 A @i  aku la na opio iloko o ka pouli mamua o ka loaa ana he @ io Mr. Johnson e pane mai ai no ka manao ana e hoole @ ka opio, a i ole paha e hopu laua no ka hoao e puka @  aku o na palena o ke kahua hoomoana me ka ae ole ia.  Mahope iho o ka hoolako ana ia lana me na pahikaua pokopoko a @ wale no hoi ko laua mau meakaua, a mahope no hoi o ka wa-hi @ i ka @ na mau wawae kamaa i ka lole i ole ai e koekoele, a aole @ i ko laua mau kamaa, oiai i alualuia mai no ia o laua ua @ ia lana ke wehe i ka lole i wa-hiia a ikaika ka hole ana me ka @ ole o na wawae ma ke ku ana paha i kekahi mau mea oioi, @laila, nihihele aku la laua me ka hoomaopono ana i ka holoholo @na kiai maluna pono o laua.

 A i ke kaa ana o laua iwaho loa ua ike pono mai la laua i ke ku kohana mai o Johnson iluna o kaupoku oiai aohe he mea hoopou@uli mahope ona mawaho ae o ke ao-lani.

 “Gudibai.” wahi a Nede i hooho malie aku ai, “a hoi mai maua iloko o ka hapalua hora ke ulia lakiia maua.”

 Alaila me ka hoohakalia ole ua nihihele aku la laua me ke auau o ka hele ana ame ka maka’uole no hoi oiai ua maopopo no ia laua aole he kiai o na enemi e ike mai ia laua oiai laua ma kahi pouliuli a i ka hala ana o kanalima i-a me ka loaa ole o kekahi kuia ua hoomaka aku la laua e kokolo maluna o ko laua mau kuli ame na lima me ha mau popoki la a oiai aia ka hamau leo o na pu a leo hooho kanaka ole, eia nae aia no na pu kaupoohiwi ke kani mau la ma kekahi aoao iloko o na enimi ma kahi i kupono i na pukuniahi i makemakeia e laua ma ka hookolo akahele ana a aole a laua mea maka’u ma ka aoao o na enemi e like me ka loihi o ko laua ike ole ia mai, a koe wale no o ka ho-a maka-ahi ae o kahi o ua poe enemi nei i kumu e ike mai ai na Pelekane i kahi o ke ahi e a ana he hoailona aia na kanaka malaila ke kumu e kiia mai ai a malia loaa mai lana i ka poka o ko laua mau hoa makaainana.

 Aka i ke kokoke loa ana aku o laua i kahi o na pu oiai aia laua iloko o ka papu ma keia manawa ma kahi pouli ke komoia ana kahi o kekahi wahi alanui olowi e moe ana, a no ka maalo kanaka ole a o ka leo wale no ka laua e lohe ana na kolo malie loa aku la laua me he la ma ka iniha ka neeu imua, eia nae, ua hoopuiwa koke ia o Nede i ka pa ana o kona lima i ka wawae o kekahi kino kanaka e moe ana a me ka eleu loa oia i huki koke mai ai i kona lima aka mahope koke iho no i hoomaopopo iho ai oia he kanaka make oia ma ka pua@nanu o ka wawae i ka pa ana mai.

 Alaila hoomau aku la laua i ke kokolo ana a nui aku la na koa make i loaa aku ia laua a aole no hoi i liuliu ua pa aku la ko laua lima i ka huila kaa pukuniahi a maopopo koke ae la ia laua i ko laua hoea ana i kahi o na pukuniahi a o ka poe e waiho mokaki ana o lakoa no na koa pukaa.

 Mahope koke aku no o na pukuniahi he mau koa e nonoho ana a ma na leo laua nei i lohe ai, a aole hookahi uhane ole ma kahi o na pu no ke kiai ana.   Puili like ae la na Opio Warena i ko laua mau lima a kaomi iho la, e hoike ana i ka lanakila o ka laua mikiona paniki waha pukuniahi, alaila mahele ae la ko laua alahele hooko hana e like me ka laua papahana o ka hoonohonoho mua ana ma ke kolo ana o kekahi ma kekahi aoao a o kekahi no hoi ma kekahi aoao o ka laina kaa pukuniahi i kukukuia ai.

 Ua ku malie ae la o Nede me ka hooi ole ana i kona poo a kaa maluna o ka pukuniahi me kona lima e paa ana i ka hu’ahu’akai e hahahele ana i ke kapuahi o ka pukuniahi a hiki i ka loaa ana alaila uwi iho la oia i ka wai a na ka wai no hoi i kulukulu iho ilko o ke kapuai i hoopiha mua ia ma kona wehe ana ana ae i ka umoki o ke kapuahi e kuni ai a kani, alaila umoki hou iho la oia a pela iho la kona hoomau hana malie ana a pae kona aoao me ka loaa ole o na kuia, a e like no hoi pela ka Dike hana ma kona ala alaila kokolo hoi hou na opio ma kahi o laua i hoomaka mua ai a hui like ae la laua me ka pane leo, eia nae, hui like ae la ko laua mau limaakau no ka lululima pumehana hou ana a nui ko laua olioli i ka lanikila ana o ka laua mikiona hoohamau pukuniahi.

 A ia laua i emi mai ai no ka hoi ana ua lohe koke aku la laua i ka pa-e ana mai o kekahi leo ninau mahope iho o ka ma-ki aua o kekahi mahele koa iloko o ia wahi.

 “Eia no anei ke konela ianei?” wahi a ka ninau o ka lunakoa; alaila pee loa iho la na opio ma ka moe pu ana me na koa Inia e waiho make ana iloko o ke koko.

“Eia au maanei,” wahi a kekahi leo i pa-e aku ai mahope pono o na pukuniahi a emoole no hoi i eleu aku ai kekahi aliikoa pukaa a ku ana imua o ka mea nana ka ninau.

“E kaua po’ipu aku makou i na enemi i keia po no,” wahi a ka lunakoa, a ma ke kauoha o ke generala nui e hana mau aku oe i kou mau pukaa i lilo mau ai ka noonoo o na enemi ma kou aoao a aole lakou e haupu no makou ma kekahi aoao i ka wa o ka hana e hoomaka ai.”

“E oluolu anei ia oe e hoike aku i ke generala nui aia ma kahi o ka hapalua o ka huina koa o’u i puu aku i ka make ma o na poka la o na enemi,” wahi a ke aliikoa pukaa i pane aku ai, “he nea no hoi ia e hoike mai ana i ka pololei mau o ke ki ana o kela mau keiki Pelekane.  O kou hanohano no ka hoike pololei no ia mea oiai aia lakou he poe make imua o kou alo.  “E lawe mai i ahi,” wahi a ua aliikoa pukaa nei i pane ae ai i kekahi o kona mau koa a ia manawa hookahi no hoi i ho-a ae ai kekahi koa i ke ahi a a ae la no hoi ka lamalama i ho-uia iloko o ka aila a malamalama koke ae la oloko apuni a ahuwale no hoi na pukuniahi me na koa make e waiho ana iloko o ko lakou koko. “Aia,” wahi a ua alii koa nei koa nei, “e ike oe nou iho e ka mea hanohano, a e hoike ana no hoi keia mau hiohiona i ka nui poino ma ko makou aoao.”

 “Ua make anei lakou apau?” wahi a ka ninau, “me ka nee ana o ke aliikoa a kokoke i na koa make,a aia no hoi ua Opio Warena ke uumi la i ko laua mau hanu me ka hookuu liilii ana i ka hauu ana i ole ai e ikeia laua; a oiai aia maluna pono o laua na aliiloa kahi i nana iho ai i puka ai ka ninau ina ua pau loa i ka make, emoole no hoi ua kani koke mai la na pu a na Pelekane a oloio ana na poka ilaila ma kahi o ka malamalama, a o ke kanaka e paa ana i ka lamalama oia ka i loaa pono mai e waiho make ana oia iluna o ka papahele a ia manawa koke no i halii koke iho ai ka pouli o ka po, a pakele hou no ua mau opio wiwoole nei, a o ka poka i lele mai ai mai kahi mai no ia o na kiai o Kapena Gubina.

 “Huli! ma-ki!” wahi a ke aliikoa i leo nui ae ai ma ka haawi kauoha ana i kona wahi puali me ka leo hookikina o ka maka’u.”  Ae, ke ike la wau he wahi puikaika loa keia, “aka i ka wa o makou e kauaia mai ai a hoopuiwaia paha lakou oia auanei kou manawa e kokua pu mai ai ia makou ma ka hana aua i kekahi mea,” a me ia mau olelo i ma-ki aku ai lakou me ka olioli nui i ke kaawale koke ana mai kahi aku o ka poino.

 I ka manawa koke no hoi i hoohala hou ole iho ai na opio aka ua eu ae la laua a mahope o ka nihihele aka hele ana ua puka aku la laua iwaho me ka maalahi a mama ana laua i ka holo a no ka papu ka pahuhopu. Ia laua i hookokoke loa aku ai i hopio ae ai o Nede, a i ka hooiaia ana mai ma ka hopio pu ia ana mai ua holo aku ia laua me ka hilinai nui o ka noonoo i ka holo pono o na hana a laua i hooikaika ai a paa ana laua iloko o na puili ohaoha ana o na hoa Pelekane o laua.

 “Holopono,” wahi a Nede i pane aku ai ia Jolinson; “ua waiwai ole ko lakou mau pukuniahi i keia manawa, a hoi iho no hoi aohe he kiai ia o na pu, oiai nae, aia no he mau koa ma ke kahua aole nae iloko o ke kulana kiai.  Aia lakou miahope o na pukuniahi.  Eia nae, aia kekahi poe ke hoomakaukau la no ke po’ipu ana i kekahi aoao o kakou nei.  Aia ihea o Kapena Gudina?”

 “O ka hala ana iho la no ia no ka makaala ana i kona mau koa kiai e like me ka mau,” wahi a Mr. Johnson, “aka e lawe aku wau ia olua ina manao olua pela.”

 Ma ka hui ana me na keiki a maopopo na hana o na opio i hana ai na puiwa loa o Gubina i ka hiki ana ke hana ia mea me ka wiwoole oia hai ka hoohamau ana i na pu no ka manawa.  “Ua hewa olua ma ka hana ana i na hana mawaho o ke kauoha mai a’u aku,” wahi  a Gubina, “aka aole e hiki ia’u ke huhu aku ia olua no keia hana wiwoole a olua i hana aku la a lanakila no ka pomaikai nui o kakau apau a no ke kahua holookoa apuni.”

 “Nolaila aohe he manawa e hoohala ai,” wahi hou a Gubina i hoomau aku ai, “e hoouna aku wau i puali no kakou i kahi o ka hana a i ka manawa e po’ipu mai ai lakou a ki mai i na pukuniahi o lakou i ho-uia aku nei i ka wai, e lilo ana ia i mea e puiwa loa ai lakou a i ka manawa e hoea aku ai kakou e hui kino he alo a he alo e lilo ana ia i mea no lakou e hoomaopopo ai i ke kamahao maoli o ko kakou lawelawe kaua ana a aole a’u kanalua i ka lilo o ka lanakila ma ko lakou aoao.  E kahea aku i na koa apau a e hookoia aku ka hana me ka hoohakalia ole.”

 Iloko o na minute pokole loa i makaukau ae ai na mea apau i kaa malalo o Kapena Gubina a pau pu mai la no hoi ko kaupoku poe.

 Alaila nee malie aku la na Pelekane iwaho no kahi o na Inia mahope iho o ka hoomaopopo ana i ka papahana, a me ka pane leo ole no hoi a aole no hoi lakou i ano kokoke loa ua ike e ia mai  la lakou e na kiai Inia a iloko no o ka manawa pokole i kani ae ai  ka o le o na Inia a ia manawa koke no hoi i haawi a kauoha aku ai o Kapena Gubina no ka nee aku o kona puali imua me ka maka’u ole.

 “Nee imua!” wahi a Gubina i hooho kauoha ae ai, “aole e ki aka o ka elau pu ka eha e haawi aku ai.”

 Ma ka uwa ana o na kiai Inia oia ka manawa i haluku ae ai na koa oloko o na hale aole no hoi i liuliu hele makawalu ana na poka pu raifela a na Inia a mahope koke iho no hoi i kiia ae ai ka pukuniahi wili, eia nae, ua hala wale ae la no lakou maluna oiai ua kaa aku la kahi puali uuku o na Pelekane maloko o ka malu o na hale o ua poe nei no, a lohe aku la no hoi lakou i ke kauoha o ke aliikoa pukaa o na pukuniahi i ka haawi kauoha ana ae:

 “Kau pololei, mai ki hookahi pu a hiki i ka wa e ike makaia aku ai lakou a ia manawa e hooko aku ai i mea e puehu liilii ai lakou iloko o ka lewa me he mau opala la.”  Alaila eleu ae la na wahi koa i koe ma na pukuniahi mahope o ka hooponopono ana oiai ua piha mua no na pu.

 “Paea;” i kauoha aku ai ke aliikoa me ka ikaika, eia nae aohe he kani aku o na pukuniaahi, a ia manawa koko no i pili aku ai na Pelekane ma ko lakou aoao me na elau pu a lakou e wanana ana he hoopuiwa nui loa ae ia i ua poe Inia nei a iloko o ka wa pokole loa ua pau aku lakou i ka puhee a nalo aku la iloko o ka manawa pokole loa.

(Aole i pau.)

 

MAKAIKIU

PETERIKA MAFE.

Ke Kolopa Uneune i na Nihiliti,

Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie.

 

MOKUNA XXI.

KE ALUALU ANA I KE KAAAHI.

 

 He malihini o Panina i keia wahi, a pela no hoi me Peterika, aka e like no me ke ano mau o na kanaka Amerika ka eleu, ua kauoha aku la o Peterika i kekahi kahukaa, a palua aku la i ka uku no ka lawe ana ia laua ina e hiki ana i ua kahukaa nei ke lawe aku ia laua a loaa ke kaaahi.

 “E hoao no wau,” wahi a ke kahukaa i pane mai ai, “aka ua like me elua mile ka mamao mai nei aku a hiki ilaila, nolaila aole e hiki ia’u ke ae aku e hiki ana ia’u ke lawe aku ia olua a hiki ilaila i ka manawa kupono.”

  “Pehea ka loihi au i hoike mai nei?”

 “He elua mile.”

 “Hiu!” i kani ae ai ka hokio a ka makaikiu, “alaila e i mai ana oe aole he manawa no’u e loaa aku ai ua kaaahi la?”

 “O ia maoli no ko’u manao, aka e kau mai; malia paha o paa ia iho ke kaaahi, a o ka loaa no ia ia kakou.”

 Aia ka makaikiu ke nana la i kela manawa ma kahi e pii aku ai, me kona manaolana e ike aku i kahi e noho iho ai.

“Mahea maua e kau aku ai?” i ninau aku ai ka makaikiu.

 “Aole anei o olua ike aku i kela mau alapii e kau iho la maluna o na huila?” wahi a ke kahukaa, me kona kuhikuhi ana aku i na mea a Peterika i kuhihewa ai he mau alapii, oiai o ke ano o na kaa lio ma Pelekana, aia na nohona ma na aoao, a ma kahi hoi o na huila.

  “Pakalaki no hoi wau,” i puana ae ai o Peterika, me kona minoaka ana iho.  “Heaha no la hoi ko’u ano i hoomaopopo ole iho ai wau o keia ko Pelekane nei ano kaalio.”

 Pii aku la o Peterika iluna´a noho iho la ma kekahi aoao, a pii ae la no hoi o Panina ma kekahi aoao a noho iho la.  He mea hoanoe keia i ko Peterika noonoo, kona kau ana iluna o kekahi kaa uuku e like me keia, aole hoi e like me na kaa ana i maa ai i ka holoholo ma kona aina hanau, a o keia huakai ana no Dubalina maluna o keia wahi kaa i maa ole iaia ua lilo iho la ia he ike nana e poina ole ai, oiai ia lakou e holo ana, aia oia ke paa la i ka nohona i ole oai e haule ilalo.

 Aia ke kahukaa ke hili la a ke hookani la i kana huipa i hoomau ia aku ai ka holo o na lio, he hoike maopopo hoi aia oia ke hooikaika la e hiki aku i ka palena o keia huakai, oiai ua manaolana oia ua paa iho ka agena malaila i ke kaaahi no na ohua mai Dubalina aku. 

 O keia hooikaika ana no nae o ua kahukaa la ua lilo iho la ia he mea no lakou e poino ai, oiai ia lakou e holo ana a e luaieleia ana ko lakou mau pauku kino i o a ianei, aia hoi na hookui aku la kekahi o na huila i kekahi pohaku alanui, a oia no ka manawa i hemo ae ai ka huila ma ko Panina aoao e noho ana.

 Haule aku la o Panina ilalo ke alo a noho ana iluna o kona mau lima ame na wawae, a no ka kaua makaikiu hoi ua kulana aku  la oia ihope, aka oiai ke kanaka oia i maa i na hana hooikaika kino, ua wili ae la oia iaia iho a hoomaka aku la e lele, a ku ana oia i ka honua maluna o kona mau wawae.  No ke kahukaa hoi aia oia ilalo i kela manawa, na haule hoi e like me ko Panina haule ana.

 “Auwe no ka hoi ka pakalaki!” i hooho ae ai ua kanaka la, “aia ka hale hoolulu mamua koke aku o kakou, a o ko kakou hiki aku no hoi ia.  Aia ke kani mai la ke oeoe hookaawale, a o ka holo no ia o ke kaaahi.”

 “Ua eha anei oe, e Panina?” i ninau iho ai ka makaikiu i kona hoahele.

 “He mau wahi poholehole wale no,” i pane ae ai ua Rukini la.

 Ua ku koke ae la oia iluna a kuo’i hele ae la, e hooikaika ana hoi e pau ae na haawina ehaeha o ia haule ana.  Ua laki no hoi ke kahu ka oiai ka hemo ana o ka huila aole i holo aku kona mau lio, aka aia laua ke ka malie la me ka nana mai i keia poe e auwe nei i ka eha.

  Haawi iho la o Peterika he mau apana dala gula i ke kahukaa, me kona pane ana iho:

 “Ke manao nei wau ua lawa iho la keia nou.”

 “Auwe no hoi,” i puana ae ai ua kahukaa la. “ua lawa keia e hiki ai ia’u ke uku aku i ka hana ia ana o elua kaa a’u e wawahi ai e like me keia.”

 Me ko ka makaikiu kali ole iho no ka papaleo hou ana, ua huli ae la oia a holo aku la no kahi hoolulu, a iaia e holo ana ua huli mai la oia ihope a ike mai la ia Pauina e hoomau aku ana no i ka holo ana mahope ona.

 “E hoomau mai ina nae e hiki ana ia oe,” i kahea mai ai o Peterika i kona hoa i kopa manawa i komo aku ai iloko o ka lumi hookipa.

 Iaia e holo ana iloko o ka lumi hookipa, lohe aku la oia i ke kani pokole ana mai o ke oeoe no elua manawa, a hoomaopopo iho la oia o ka hoailona maa mau keia e haawiia ai mamua koke iho o ka holo  ana o ke kaaahi.

 Ma kona ike a kamaaina i na kaaahi o Amerika aia he lehulehu o na alapii mawaho o ke kaa, nolaila ua manaolana iho la no oia e hiki ana iaia ke kau aku iluna o ke kaaahi me ka pilikia ole, ina no ua holo ke kaaahi no kekahi mau kapuai mamao loa, nolaila ua hoomau aku la no oia i ka holo ana a hiki i kona manawa i ku ai imua o kekahi pani puka-pa.  O ka agena kuai kikiki aia no oia ke ku la mawaho o ke panipuka-pa, a i kona ike ana mai iaia nei e hoao ana e wehe ae i ka puka ua pane mai la oia:

 “Ua lohi loa oe.”

 “Aole o’u manao pela.” wahi a ka makaikiu i pane aku ai, a iloko o ke pahaohao nui o ua agena la, ua leleia aku la ua pani puka-pa la e ka makaikiu a hoomau loa aku la i ke alualu ana i ke kaaahi e holo ana.

 No Panina hoi, ua kamaaina oia i na kaaahi o Europa, a mai hoopau no hoi oia i ka hoao ana e kau iluna o ke kaaahi; eia nae i kona ike i ka Peterika i hana ai ua hoao aku la oia e hana pela.  No ia mea, i ka agena no hoi e ku ana me ke paha’oha’o i ka Peterika i hana ai, ua lele aku la no hoi Panina maluna o ka puka-pa.

 Aia ke kaaahi ke holo la aole no nae hoi i ikaika loa i ka manawa a Peterika i hiki ai ma ka aoao o ke kaa, a ia manawa oia i ike ai aole he mau alapii mawaho o ke kaa, a o na puka hoi ua pau i ka lakaia.  O ke kaa hope loa ua meheleia iloko o na mahele ekolu, o na mahele mamua no na ohua, a o ka hapa no na ukana.  Aia no hoi he puka malaila ame ka puka aniani.

 Me kela ano eleu no a maka’u ole o ka kaua makaikiu, ua lele aku la oia no ka puka aniani, a paha ana oia iloko o ke kaa, o na lima o na wawae kokolo ana iloko.

 Ua hoopuiwaia ke kiai e noho ana iloko, a hiki ole iaia ke hoopuka mai i kekahi huaolelo.  Ua ku koke ae la no hoi ka makaikiu iluna a kiei aku la oia ma ka puka aniani me kona manao e kokua aku i kona hoahele.   O kana i ike aku ai e paaia mai ana o Panina e ka agena kuai kikiki ame elua o na keiki kiai o kahi hoolulu.