Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 36, 8 September 1905 — Page 2

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Laura Yamamoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

KA NUPEPA KUOKA

NO KA MAKAHIKI                                                                         $2.00

NO KONO MAHINA                                                                                   1.00

SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR                                                                                       $2.00

SIX MONTHS                                                                                   1.00

            O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU.  A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.  E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

 

O na Dala @@ au o ka pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

KOOPUKAIA E KA.

Hawaiian Gazette Co., Ltd

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu Punalaau o Hawaii, ma ke ano Mea o ka Papa Elua.

 

DAVID L. A-1,                                  Lunahooponopono

S. K. NAWAA,                                  Kokua Lunahooponopono

A. W. PEARSON,                              Lunanui

HONOLULU , OAHU.

 

POALIMA     SEPATEMABA 8, 1905.

 

KA HUA O KE ANO HOALOHA.

            Mahope iho o ka hakoko kaua ana o na Aupuni o Rusia ame Iapana iloko a ma kahi o umi-kumamawalu mahina maluna o na kahuakaua, e luku ana a luku mai, e kau ana hoi na maka o na aoao a elua i ka piko o ka lanakila, a hiki iho la i ka wa i noho hooponopono ai na elele mikiona maluhia o na Aupuni a elua ma Amerika i huipuia me ka hooikaika hookuikahi o ka Peresidena i puka mai ai ka hua o ka Ahakaka Maluhia, oia ka maluhia no ka hoopahola hou ana iho maluna o ua mau aupuni nei, a o ia kukai hooholo ana oia ka hoi hou ana ae o ke kulana hoaloha o na aupuni a elua mawaena o laua ke kumu i uhi hou iho ai ka maluhia.  He pomaikai nui ia i papahiia mawaena o laua.

            O keia na mea i loheia mai i o kakou nei maloko o na uwea-moe-moana, a oiai ua pau na mea apau o ua palapala kuikahi maluhia nei i ka hooponoponoia a i aelike lokahiia e na aoao a elua, mahope iho no nae o na unene ana o na Elele Maluhia, ko Rusia ame ko Iapana ma ka hookuu ana aku o kekahi aoao no ka pono o kekahi aoao a pela no hoi kekahi aoao i ka hookuu ana i kna iho no ka pono o kona hoa ma ka manawa i laweia mai ai na ikamu kumuhana a noonoo,-ma ka hoopaakiki ana o kekahi aole e hooko i ka mea i koiia mai a ma ka noonoo ana ua aeia aku la a pela iho la i holopono ai me ke kokua o ka Peresidena Rusaweia ma ka hooikaika e hoihoi hou mai i ko laua (Rusia ame Iapana) kulana hoaloha a ikeia ae la ka hua o ka pomaikai nui wale-ka uhola hou ana o ka maluhia maiuna o laua.  E hoomaikaiia na hooikaika maluhia ana o na elele maluhia ame ka poe apau i komo aku iloko o keia hooikaika maluhia.

            Aohe maluhia iloko o ke kaua a hakaka.  Nele i ka maluhia, hina-pe wale na pono e ae iloko o ka lukuwale.  A iloko o ia kulana i moho ai keia mau aupuni no ka manawa i hoikeia ae nei, a iloko o ia manawa he nui ka ino i hanaia a i kauia aku maluna like no o laua-ma ka pepehi wale aku o Iapana i na koa o Rusia me ka hewa ole o ia mau makaainana, a aohe he hookahi karaima i hanaia e la mau makaainana Rusia maluna o Iapana, eia nae, ua lilo aku he nui o na ola uhane Rusia i ka make no ka like ole wale no o na aupuni maluna o ka ninau hukihuki aina, a ma ka aoao o na Iapana he nui o kona poe koa i lilo aku na ola a make maluna o na kahuakaua i pepehiia e nae Rukini me ko lakou hewa ole a hana ole i kekahi karaima maluna o Rusia, alaila i ka houluulu ana me na poino e ae o na waiwai like ole o na aupuni a elua no laua pakahi iho, ua nui ino loa ka ino o ka hana o ke kaua ma kekahi olelo ana ua nui ino loa ka ino iloko o ka nohona maluhia ole a nohona makuahana a no ka ha’o mai hoi ia o ke ano a kulana nohona hoaloha ana.

            A i ka manawa i noho hou ae la ka maluhia iloko o laua a elua, eia ka mea hilu loa o ka laua noho aie maluna o na aie o laua i hookomo aku ai ia laua iho, ma keia kaua a aole he manao ana o laua a elua e hookaa i ko laua mau aie pakahi iho iloko o ka wa kaua oiai he hana hiki ole ia i ka wa o ka mokuahana, aka, he pa’i nui ia no laua e hooikaika ai e hookaa iloko mae o ka wa maluhia.

            A e ia iho la ka hua maikai o ka nohona maluhia a mamuli ia o ka noho hoaloha ana.  Iloko o ka nohona hoaloha ka wa o ka maluhia.  Iloko o ka nohona hoaloha ka noho kuikahi o na hoaloha-okekahi i kekahi.  Iloko o ka nohona hoaloha ka wa o ka hooholomua ana i ka Pono Nui no ka hoonee mau ana imua me ka nui ole o na ino e kupu pu mai ai, a oia no hoi ka holomua ana o na pono pilikahi apau o keia ame keia mea pakahi iho oiai, o ko lakou huina ka Pono Nui.

            Alaila i ka hoi hou ana ae o ka nohona hoaloha ana o keia mau aupuni oia ka loaa hou ana ia laua ka manawa e pahonohono hou ai i na palapu i kau maluna o laua i ka wa o ka makuahana, a e pahonohonoia iloko o keia wa maluhia, eia nae, ma ka aoao o Rusia ame Iapana e pono laua e ike iho no laua iho i ke ko’iko’i ino loa o ka ino o ke kaua: a oiai ua maikai hou ae la lawa a he hauoli hoi no na lahui naauao apau o ke au holookoa nei no ko laua hoaloha hou ana, a iloko keia mau manawa aku no hoi e moho ai keia mau mana maluna o ko laua mau pono ponoi pakahi iho i hooholo like ia ai e ka Ahakuku, eia nae, aole loa e hiki ia laua pakahi iho ke hoopiha lawa kupono a ua ka poino o na ola i lilo aku i ka make me ko lakou hewa ole aka he haawi ana ma ko lakou aoao iho no ka pono pililauia.

            A i ka pau ana o na mea apau o ka aelike maluhia a e hoopaaia hoi mahope o ke kakauinoa ana, aole e hiki ke alo iho i ka ike ana a hoomaopopo iho i ka lanakila no o na aoao a elua-no Iapana he lanakila kona maluna o na kahuakaua a hina-pe wale o Rusia, a ma ka aoao hoi o Rusia ua lanakila oia ma ka oihana hookuikahi maluhia ma ke ko ole ana o na koi apau a Iapana aka haule pahu, ke kumu e pu-a hou mai nei ka nune anoniaoni hoohalahala o na koa Iapana ke kumu e pu-a mai nei i ka hoala kaua hou mai o ua poe Iapana nei no ka nee no imua ma ka hakoko aka, ke nohoalii ka nohona hoaloha maluna o laua ma ka pili mau ana o laua i ka aelike maluhia oia iho la kekahi alanui e ko ole ai na hoalaala kaua hou ana.  Eia nae na ka manawa no e hoike mai i na @@na e hookoia ai.

 

            Aole he nanaina ohohia ko ka lakulaia o na limahana i malamaia i ka Poakahi iho nei ka la a Amerika i hooholo ai e ike mau ia ka hoohanohano ana i na limahana.  Maloko o ke kulanakauhale nei he nui no na limahana aole nae i kauwahi lihi aku i ko na makahiki mamua i hala, a o na lealea i malamaia no ka hoohiehie a hoohauoli ana i na kini limahana aole i like me kela o na makahiki i hala ke hookukuia, a okiloa aku kela aha hulahula a hoohauoli i malamaia e na limahana ma Ewa i ka Poakahi nei malalo o ka hooponopono ana o ke komite lealea a iahona hoi ko ke kulanakauhale iho i ka paani kinipopo kahi i pihaku’iia ae ai.

            Ma ka nana iho, me he mea la o na hakuhana ka i malama i ka hanohano o ka la, oiai o ka hapanui o na halekuai a halehana nunui o ke kulanakauhale nei ka i pani ae i ko lakou mau ipuka mai ka hoomau ana i ka oihana, ma kekahi olelo ana ua hookuu aku lakou i ke komo ana mai o ia mau loaa nunui i maopopo lea e komo ana iloko o na waihona ina i mau no ka wehe ana i ko lakou mau halekuai a halehana hoi, a o ka hookuu ana aku ia mau loaa no ka malama ana i ka hanohano o ka la-kulaia limahana a no ka hoolohe ana a malama ana i ka ke Aupuni Nui i hooholo ai he hoike ana no ia i ka malama o na hakuhana i ka hanohano o ua la-kulaia limahana nei-a ma kekahi ano no hoi o lakou no kekahi mau limahana e pono ai, aka i ka houluulu ana i na mea apau i hanaia iloko o ke kulana-kauhale nei aole ia i lawa no ka hoohanohano io ana i ka la-kulaia.

            Ma kekahi oleloia ua pau nui aku na limahana i Amerika ma ka haalele ana iho ia Hawaii nei, aka i ko makou manao aole no ia he mea e kala ae ai i ka ike aku i keia la hanohano o na limahana ina aole he manao nonohua maoli kekahi.  Aole o ka la-kulaia ka mea nui no na limahana, a aole no hoi o na lealea ke kikowaena o ke Aupuni Nui i hooholo ai i la kulaia, aka ua hookaawaleia ia la no ka hanohano o ka limahana, hoomanao ana i ka hanohano o ke kulana limahana a e ikeia aia he waiwai nui iloko o ke kulana limahana a e ikeia aku ia waiwai, a o ka pulama mau ana ia mea he nohona limahana oia maoli ke ola o ka mea pakahi a he ola no hoi ia no ka pono pililauia.

            A ma ia kumu aole makou i manao ua lawa na hana hoohauoli i malamaia ma keia kau i ka piha pono o ka hanohano o ke kulana limahana a he haawina a hooikaika no hoi ia i na mea apau-no ka mea aohe he mea i kaa ole maloko o na palena o ke kulana limahana, mawaho ae o ka poe i ike maopopoia ko lakou limahana ana aka, i ka maka o noonoo maikai ua weheia no na mea apau e hauoli a e hapai mau i ka hanohano o ka la a ma ke kanawai maoli e like me ia i hapai mau ia ai e na Aupuni-mai ke Aupuni Nui a na Aupuni Mokuaina a na Aupuni Teritori o Amerika holookoa ma ke pani ana i ko lakou mau keena hana iho like loa me na keena oihana o ka Teritori o Hawaii i hooko ai i ka Poakahi nei ma ke pani ana i ko lakou mau keena oihana iho.

            Maloko o Amerika Nui ua ikeia ka ohohia nui ia o keia la kulaia i na manawa apau e hoea mai ai oia a iloko o ia manawa ka haulani nui ana o na limahana, a maluna o ia hiohiona a kulana a ano ka hoohailiia ana iloko nei o kakou; a i kela o Amerika Nui e pii mau ana i ka ohohia aole nae o Hawaii i hoomeheu aku ma ia alanui hookahi.  Pii lakou iluna a nee kakou ilalo.

 

 

Na Hoolilo Aina Aupuni mai Iulai 31 a Augate 31.

 

            Ma ka hoouna ana aku o Kakauolelo Atkinson o ka Teritori ma kona ano Kokua-Kiaaina i kana hoike ia Mr. Hitchcock, kakauolelo o ke Keena Kalaiaina i ikeia ai na mea i hanaia iloko o ke Keena o na Hana Hou o ka Lehulehu :

            Palapala kuai a W. R. Castle, kahu, i ka Teritori no hookahi dala, i hanaia i Iulai 31, 1905, he hookahi eka aina e waiho la i Kauhako, Kona Hema, Mokupuni o Hawaii, ii makemakeia i kahua halepaahao.

            Na G. A. Long et al, he palapala kuai i ka Teritori no hookahi dala i hanaia i Sepatemaba 21, 1904, e hoolilo ana he 45091 kapuai kuea o ka aina i makemakeia no ka hooloihi ana i ke alanui Oahu ma ke awawa o Manoa, Honolulu, Oahu.

            Na C.N. Cooke me kana wahine he palapala kuai i ka Teritori i 7167 kapuai kuea no ka hooloihi ana i ke alanui Oahu ma Manoa; a na A. K. Woolsey me kana kane i ka Teritori he 91 kapuai kuea i makemakeia no ka hooloihi ana i ke Alanui Oahu ma Manoa.

            Na Pinehaka Anahu, et al, he palapela kuai i ka Teritori he akahi hapalima kuigana iloko o ka aina i makemakeia no ke hooloihi ana i ke Alanui Hokela, Honolulu, nona ka iliaina o 3608 kapuai kuea no $361:

            O ka M. T. Lyons hoike kakauolelo o ke Keena Aina Aupuni ola kela malalo iho:

            Hoolimalima 498 o ka Apana $1 iloko o Kaiwiki, Hilo, Hawaii, lilo ia Pilipo Kumalae ma Iulai 29, 1905, nona ka iliaina o 25.10 eka no ke kumukuai haahaa o $175.70; a i Honomu hoi, i ikeia ai na Hoolimalima kupono i ke kuaila i kakau kope ia ai 499,516:

            Inoa.

Kumuwaiwai haahaa

Eka

Apana

 

John B. Oliver                                                 15        35.83   305.95

Verginio A. Carvalho                                      11        21.34   640.29

A. M. Cabrinha@                                           3          33.95   231.00

Joaquin Carvalho                                            10        31.74   253.92

Antonio J. Charves                                         2          31.45   282.87

Otto F. J. Duchting                                         13        20.44   766.30

Eugene S. Capellas                                         1          31.53   945.90

Fransisco Baptista                                           14        20.29   639.43

Jose de Rocha                                                 4          34.76   278.08

Ant. F. Martins                                               9          35.29   246.4@

Mar@@ Demz                                                17        35.83   238.23

Phe@e Vieira                                                  8          31.63   196.14

John Keiliwaiwaiole                                        5          26.93   161.70

Ellen Palau                                                      6          31.33   187.98

Kupehela                                                         20        33.73   264.11

Mele Wiliko                                                    7          33.28   199.68

David Kalani                                                   21        36.21   233.47

J. Kaiakolii                                                      22        33.23   199.38

            A i Oiaa i ikeia ai ka 200 eka aina i lilo aku ia John Jenelii no ke kumuwaiwai haahaa o $600, a ma Pupukea, Paumalu, Koolaloa, Oahu i ike a ai keia mau hoolimalima malalo iho nei:

                                                                                                            Kumuwaiwai

            Inoa                                                                 Eka.                             haahaa

E. B. Shaw                                                                  127.00                         $1,597.50

H. M. Stainaker                                                           109.70                         1,371.25

W. B. Hathaway                                                         140.80                         1,160.00

E. L. Rhodes                                                               183.00                         2,275.00

Nellie M. Haley                                                           119.70                         1,496.23

E. C. Rhodes                                                               133.00                         1,66@.50

Wm. H. Strond                                                           109.10                         1,363.75

            O na Helu 60-72 o na Aina Aupuni Hookuonoono o Waiomao, Pukele, Palolo, Oahu, i hanaia i Augate 21, 1995, oia keia malalo iho nei:

Poe Hookuonoono                                          Helu Iliaina.

                                                                        Apana

Kahakukaalani Kohihana                                            11        1.18

Haui Naeole                                                                10        1.06

Loika Hau                                                                   5          1.54

Priscilla Lualualei                                                        4          1.54

Oio                                                                              3          1.25

Waiamau (w.)                                                              14        1.27

Kemilia Kamali                                                           6          .813

Moke Pualeie                                                              9          1.34

D. Kakalia                                                                   8          1.086

Ahoy Pouli                                                                  2          1.288

Kapika Kea (w.)                                                          13        1.102

Kalanui (w.)                                                                1          1.31

            A o na aina hoolimalima kuai maoli o Palolo no oia keia malalo iho nei:

                                                                        Apana.

            Inoa                 Helu.                           Iliaina              Kumukuai.

Aimoku                                                           57                    10.17               $25.43

Wm. C. Bergin                                                20                    1.67                 205.00

T@s. H. Dunkin                                              19                    1.53                 240.00

S. C. Hardesty                                                            1                      1.47                 150.00

C. W. Crandell                                                15                    1.49                 200.00

E. R. Bath                                                       18                    1.48                 505.00

F. J. Wallace                                                    12                    1.58                 230.00

Meleana Momona                                           2                      1.56                 175.00

Harry B. Brown                                              16                    1.69                 230.00

Edward F. Patten                                            13                    1.49                 200.00

A. W. Hanson                                                 3                      1.81                 190.00

Geo. L. Heminger                                           11                    1.61                 200.00

Henry Kailimai                                                7                      2.00                 160.00

Stanley Stephenson                                         17                    1.47                 300.00

Emma Redhouse                                             14                    1.49                 235.00

            A pau pu no hoi ka apana 42 ai Aimoku, helu 57 ma Olaa, Puna, Hawaii 10.17 eka no $25.43.

 

 

Hooku’i a Noha Liilii ka Waapa.

            Ma ka Nupepa Namu Hawaii Elele i ikeia iho ai keia wahi meahou: I ka Mokuahi Kaiulani e hoopuka ana iwaho o ke awa me kahi o ka hora 4:20 o ke kakahiaka Poalua nei ua hooku’i aku la oia me kekahi waapa lawai’a Kepani, a mahele lua la ae la ua waa nei.  Ua hoike o Kapena Dower o Kaiulani he kakahiaka ano pouliuli ia a i ka nana ana he nui na kukui o na waapa lawai’a e lanahele ana mawaena o ka poe ame ka halekukui o Paauka.

            O ka waapa lawai’a i hooku’iia ai e ka moku ua loaa aku oia i ka pomo mawaena o na poe a elua a i ka wa i hookui ai aole he kukui malamalama me ia, a ma ka aoao o ke kapena ua hooikaika oia e aloalo mawaena o na waapa lawi’a ma ka hoomaopopo ana i na kukui, aka no kahi waa i loaa ai i ka poino aole oia i hoomaopopo, a aole no oia i hoomapopo i ka hooku’i ana a hiki wale i ka uew leo nui ana o ke kanaka a hoomaopopo pu iho la i ke anuu ana omua o ka ihu, a i ka wa pokole loa i hookuuia iho ai ka waapa o ka moku no ka huli ana

            Ua huli aku ua waapa nei o ka moku he ole nae ka loaa koe wale no na wahi poepoe liilii ame kekahi mau kaula a i ke kahea ana o lakou i kekahi mau waapa lawai’a okoa a ninau no ua kanaka poino nei ua hoike ia mai la ua hoopakeleia oia e kekahi no o lakou a ua hoihoiia iuka o Waiakea.  A i ka wa i hoi hou ai o Kaiulani mokuahi i Hilo i ke ahiahi o ia Poalua no ua huli loa aku la oia i ua Kepani poino nei no ka ninau pono ana i ke kumu o ka a ole ana o kona kukui, a ua pane mai ke Kepani i ka pio ana o kona kukui a hiki ole iaia ke ho a oiai oia e waiho mawaliwali ana iloko o ka waapa.  Ua lawe loa ia aku oia i ka haukapila no ka lapaau ana.

 

 

Na Olelo Mawaena o Rusewela ame Carter.

(Mai ka Meakakau o ka Nupepa Advertiser.)

            KAPALAKIKO, Aug. 25-O keia malalo iho nei ka moolelo piho o na mea i ala ae mawaena o Kiaaina Carter ame Paresidena Rusaweia i ka manawa ana i paina pu ai me ia.  E noho ana o Kiaaina Carter iloko o ka rumi noho o ka Hotele St. Francis ma ka ia inehine me kona helehelena maikai, ua hoike ponoi mai la oia i ka moolelo la’u.  A o keia ka makamua loa o kona hoike ana ia mea.

            “Us loaa mai ia’u he mau akeakea ana ma ka puka-pa e komo aku ai iloko,” wahi a ke Kiaaina i hoike ae ai.  “Ua holo aku wau maluna o ke kaapio a halawai aku ia wau me kekahi makaikiu a nana i ninau mai i ko’u inoa ame ka’u hana.  Ua ha’i aku la wau iaia i ka haipa o kana ninau, a pane mai ia oia:

            “’O, oe: ke kalila mai la oe no ka paina pu ana? 

            “Hele e aku la ia no ka hale mamua o’u.  E noho ana ka Peresidena ma ka lanai alo e puhi paka ana i ko’u manawa i hiki aku ai a lele mailuna o ko’u kaapio.

            “’Halo !’ i pane mai ai oia, me kona ku pu ana ae ilna a hele mai la lo’u la.  ‘O keia anei kau papahana hooulu noonoo o Hawaii ?’ ”

            “Halo, Mr. Peresidena !’ i pane ak ai wau.   ‘O la iho la ka mea i ku mai imua o ko’u alo, aole anei pela ?’”

            “Well, e Mr. Peresidena.’ wahi a’u i pane aku ai. ‘o oe o kaua ka i komo iloko o ka pehu ma o (Hawaii), aole owau?

            “’O.’ i puana ae ai o Rusaweia, @owau ka ka i komo iloko o ka pahu?  E kiai mai no hoi oe a e ike oe i ko’u hemo ae iwaho.  Heahe keia pahu o’u e paa nei iloko?’

            “’ Ua olelo mai oe la’u, e Mr. Peresidena, mamua aku nei, aole no ka manawa hookahi wale na aka he lehulehu wale, he makemake oe e loaa ka lokahi ma Hawaii mawaena a na lahui a mawaena no hoi o na kanaka apau, a o ka mea i loaa mai ia’u aole e hiki ke loaa la mea la’u nou.  Nolaila, ma la mea ua hooholo iho wau e waiho mai ia mea ia oe a nau e hana piha aku.  Aole o’u makemake e hookomo aku ia’u iho iloko o kekahi wahi e hiki ai la oe ke kipaku mai la’u.

            “’He makemake au i ka lokahi ina e hiki ke loaa ma ka hana ana i ka pone.  Aka nae ala no he mau mea e lilo ai ka lokahi o ia ka mea hope loa a’u e makemake ai.’”

            “Alaila, kamailio iho la maua no na kulana ma Hawaii a i ka hope loa no hoi ua pane mai la ka Peresidena.  ‘Aka aole oe e waiho i kou kuiana.  O kau lawelawe ana ma Hawaii ma na ano apau ua apono ia e a’u.  Aole e hiki ia’u ke waiho i ko’u kulana i ka wa i like ole ai na mea i ala mai me ka’u i manao ai.’

            “’Aka, nae he like ole ia me ko keia.’ wahi a’u i pane aku ai.  ‘Ua kohola oe Ina i kohola wau aole loa he ino e popoi mai maluna o’u.  Aka, no’u iho.  Ke hana nei wau nou.  Ke makemake nei wau e loaa ia oe ka mana piha.’

            “’Well,’ wahi a Mr. Rusaweia, ‘e kali oe a hiki i ka wa a’u e hoohalahala ai ia oe.  Ina aole wau e hoopilikia ia, mai noonoo no hoi oe pela.  E noho hou anei oe malalo o keia mau kumu?’

            “’Ke ike ole nei wau i ka mea e hana hou aku ai,’ wahi au i pane aku ai.”

            (Ma keia mau olelo i hoikela ae la, maopopo loa ko Peresidena Rosaweia hilinai maluna o Kiaaina Carter, a me he mea la he haawina pookeia loa ka i loaa mai i ko Hawaii nei Kiaaina mai ia Peresidena Rusaweia mai, o la hoi, aole e hookunahihila kona mau noonoo, ke ala ae kekahi like ole ma Hawaii nei, a haalele i ka hanohano i hookauia mai maluna ona, aka e hana aku i ka pono, a nele ka mea i liaia mahope o ka hanaia ana o ka pono he nani nele ana ia ua hanaia ka mea pono a nele iho la no i ka mea i liniia e loaa.

 

 

Hoohuiia ma ka Berita Maemae o ka Mare.

            HILO, Sept 1-Mawaena o ka hora ekahi ame elua i hoohuila ae ai o Lunahooia Charles Maguire ame Miss Abbie K. Kekaula ma ka berita o ka mare ma ka home o Mr. ame Mrs. R. T. Forest i Punaluu, Kau.  Mamua ae o ka manawa i hoomakaukau mua ia ai na makaukau o ka hana oiai o ka manao i ka ohana o ka wahine oia, no ka malama ana i luau i hiki ole aku ke heluia a hookukuia me kela o na hana o la ano mahope mai o ka wa o ke aupuni moi.

            Ua hoohuiia ae na opio e Rev. W. M. Kalaiwaa ia laua e ku like ana malalo o kekahi hele launahele mahope iho o ka hookuu ana aku o Mr. Kekaula ia Miss Abbie Kekaula a i ka pau ana o na hana o ka oihana hoolaa i hui ae ai no hoaloha o na paamare no ka like ana, a iloko hoi o kahi i hoomakaukau ia ai ka papaaina i komo aku ai ka paamare i ukaliia e ka nui hoaloha ma kahi o ekolu haneri-kane, wahine ame na opio.

            I ka wa o ka lehulehu e hooluana ana ma ka papaaina i luluu i no ono like ole, aia ka Puali Himeni o Honolulu ke hoohauoli la, he puali i hiki aku ilaila mai Honolulu aku no ka hoohanohano ana i ka hana o ka la o ka paamare.  Ua oleloia ua hiki aku i ka elima haneri ka nui o ka poe i hoea aku i ka luau a i ka pau ana a hookuu ana o na hana ua hoohala aku o Mr. ame Mrs. Maguire i ka Hokele Luapele ma ka Poakahi a hoaumoe aku i Hilo i ka ponei.

 

 

Haule o Hawaii ma ke Kikipu.

            SEAGIRT, (N.J.), Augate 25.-O ka poe akamai loa ma ke kikipu o Amerika Huipuia ame ko Hawaii ua hoomaka ae i keia la ma ka hookuku kikipu lahui ana ma ke ku pakahi iloko nae o ka ua nui.

            O Kapena G. W. Corwin o ka Puali Kanahiku-kumumakahi o ka Puali Kiai Lahui o Nu Ioka ua lawe haaheo mai oia i ka makana he mekala gula ame $20, ma ke dala maoli ma ka loaa ana i ua kapena la na ma-ka kiekie loa i ano kokoke aku i ka piko, oia hoi he 182, helu i ahaiia mai e la mai ka helu holookoa mai o 200.

            O ka papa kuhikuhi o na helu i loaa ma keia hookuku lahui pakahi ana hoko o eha puni ua hiki mai ka hopena i keia ahiahi oia keia malalo iho, a iloko olaila i ike ole ia ai na koa kikipu o Hawaii :

            Kapena Corwin o Nu Ioka he $82 helu, Kapena McAlpin, 180 : Lukanela Raystin, George he 179: Coxswain Hamilton, Mokukaua he 178.

 

 

Haalele i ka Oihana Koa o Amerika no ke Komo Ana i ko Kina.

            He elua o ko Konela Henry Wygant mau aliikoa o ka pualikoa maluna o ka moku lawekoa Sheridan i ku mai maanei i haalele mai iaia oiai e noho ana no ua pualikoa la i Manila.  O keia mau aliikoa a i elua ua waiho laua i ka hana maloko o ko Amerika oihana koa no ke komo ana aku ma ko Kina pualikoa.  Ma ka lono i loaa mai nei ma ka Poakahi nei, mai Manila mai, o keia mau aliikoa a i elua, he mau lukaneia laua a i elua, e loaa ana la laua he mau kulana kiekie, i panai no ka laua hana kukulu i na loina o ke kaua i ko ke Aupuni o Kina oihana kaua.  O na inoa o keia mau aliikoa, oia o Lukanela Ekahi Henry I. Hrris ame Lukanela Elua Mortan Russell.

            Ua oleloia ae ua loaa ae ko Lukanela Harris hookohu ma ke kulana Konela iloko o ko Kina pulikoa, a o Russell hoi he mekia, a e loaa pakahi una ia laua na ukuhana o $7000 ame $5000 ma ke dala gula no ka makahiki hookahi.  Me he mea: la e lilo ae ana keia mae aliikoa i mau kumua’o ma Pekina.

            Aole o laua nei wale no na aliikoa i haalele i ko Amerika oihana koa iloko o keia mau mahina pokole i hala no ka uku mahuahua ame ka makemake ana e ike i ka nohona malalo o ka hae kerakona o Kina.  O keia mau aliikoa nae he mau kanaka opiopio wale no a ua waela ae laua mam@@i o ko laua naauao ame a’o koa, a i ko laua puka ana mai ua hookohuia ae laua ma na kulana a laua i paa ae ai.

 

 

He Ike Maa Mau Ole.

LOAA KA POMAIKAI I KEKAHI POE O HONOLULU MAMULI O KA IKE I LOAA I KONA HOA MAKAAINANA.

            He kanaka naau@a ua kanaka ia ke loaa iaia ka pomai ai mau@uli o ka ike i loaa aku i kona hoa makaainana ame kona mau hoaloha.  Eia ke a a oukou e ike mai ai a o na kaue, na wahine ame na keiki o Honolulu nei i ike i na ehaeha o ke kua, ame na hawina kaumaha mamuli o ka poino ana o na puupaa, a i ole na ehaeha paha mau ka hanawai ae, e hoi, e ae ai i ka ike maa mau ole a e loaa hoi ka pomaikai mai ka ike mai a keia h@@ makaainana.

            Ua hoike mai o Rev. J. Nua o Kawaiahao i kona manao a makou ma.  Iuna o keia mau huaale kuahaneenee ame puupaa a Doa@.

            “U loaa la’u ka ehaeha nui ma o ka ma’i la o na puupaa a’uh hoi i manaoio ai ua loaa mai kei pilikia la’u mamuli o ka hapai nui ana i na mea kaumaha i ko’u wa opiopio.  O na maeele ame ka eha ma kuu kaa o lakou na hoailona e hoike ana i ke ano o kuu pilikia.  O kela mau pilikia o’u ua hoomaka mai lakou mai ka manawa o’u he 28 makahiki a hiki wale i keia manawa ua piha ia’u he 49 makahiki e hiki ole ai ia lakou ke hoohewahewa iho i ka loihi o la manawa.  A iloko o keia mau makahiki i noho ai au iloko o keia mau makahiki i noho ai au iloko o keia ehaeha ma kuu kua.  Mamuli o ka hoomau ana o ka ehaeha o keia ma’i ia’u ua koiia mai au e ike aku i na kauka aole wale o lakou aka o ka ai ana he mau laau okoa aku aole nae he loaa iki o ka maha ia’u e like me ka maikai loa i loaa ia’u mai na HUAALE KUAHANEENEE AME PUUPAA A DOAN mai.  Ua loaa maoli no ia’u ka maha kamahao lua ole mai ka manawa a’u i lawe ai i keia mau huaale.  Ua oluolu maoli no ko’u uhane ma o ka lakou hua maikai la i loaa mai ai ia’u he mea hoi no’u e malama mau ai ia mau huaale iloko o ko’u poli lanei a i na aina o ka hema ke hele au no ka oihana haieuanelio.  Aohe he laau lapaau kupono loa no na mai puupaa ame kuahaneenee e like me na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan.

            E loaa no keia ano laau na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa, a Doan ma na halekuai Laau apau, he 50 keneta ko ke poho a he eono poho no $2.50.  E kakau mai ia Hoolister Drug Co., na Agena o keia laau ma Hawaii nei a e hookoia no na kauoha ma ke kuike no nae.

 

 

Lululima ke Kiaaina me Lunamakai Brown.

            Ma ka Poaono i hala iho la i lonoia ae i ka lululima aloha ana o Kiaaina George R. Carter me Lunamakai Kalana A.M. Brown ma ko laua hui ana i ke kahua paani polo i Moanalua.

            Ilaila i ku kokoke ae ai na luna-aupuni, a ma ka ulia i hui ae ai laua he alo a he alo, ia laua no nae iwaena o na hoaloha pu, a ua haawi aku la ke Kiaaina i kona limaakau ia Lunamakai Brown, a lululima like iho la laua, e hoopuka like ana i na olelo hoohauoli oluolu pili i na hana o ka la.

            Mawaho ae o keia lululima o na poo a luna-aupuni, aia he makai e ku kokoke ana i ike i keia aloha ana o na luna-aupuni ua wehe koke ae la oia i kana uwati pakeke a oke iho la o ka hora 2:30 ia, eia nae i ka nana hou ana ona i kana uwati he mau hora mahope loa mai, i kona puiwa ua ike iho lai oia aia no na manamana i ka hora 2:30.

 

 

Hoololi o Taft i kona Manao Maluna o ka Ninau Hookapu Lahui Asia.

            NANTA ROSA, Augate 17,-Ua loaa mai nei he leta a hoolahaia ae maanei mai la D. E. Makinale, kekahi o na lala Ahaolelo, a hoahele hoi o ka huakai a Kakauolelo Taft, i kakauia iluna o ka mokuahi mawaena o Honolulu ame Iapana, a hoounala mai hoi mai Iapana mai,  Iwaena o na mea e ae ua kakau iho o Makinale i ko Taft ma nao maluna o ka ninau kaupale lahui Asia, penei :

            ‘Ma ka paina (ma Honolulu) ua hoike pono ia mai la makou a ua waihoia mai no hoi ke koikoi o ke kulana ame na manao no ka lapaau ana ia mea.  Ua ku ae o kakauolelo Taft ma ia paina ana a pane aku la me ka piha a pau pono hoi, a ke manao nei wai o ia no ka manao o ka makou huakai holookoa.  Eia na mahiko ke noi haahaa nei no ka ae ana i kuina i kaupalanaia o na Pake e heia e komo aku, no lakou hoi ka hu@@a mai ke 40,000 a hiki aku i ke 70,000, no ka manawa mai ka elima makahiki a hiki aku i ka umi, a ua hoopaa pu mai no hoi lakou ia makou e haawi no lakou i $1,000 no keia ame keia Pake e komo ana iloko.

            “Me ka nana ole ne’i ke kuhikewa i ala ae mai ka manawa a Kakauolelo Taft i haalele aku ai i ka Hikina ma kana huakai no Kina ame Iapana-he mau kuhihewa hoi mamuli o ka hoomaopopo ole ana i kana mau olelo i hoopuka ai ame ko lakou mau manao e pili ana i kona manao maluna o ka ninau kaupale lahui Asia o na papa like ole apau i loaa ole ka pono e komo ma na Mokuaina Huiia-o kana mau olelo moakaka, me ka ikaika pu imua o na Hawaii ma ua paina la na ia mea i hoopololei ae e pili ana no nae ma ka aoao o Kaleponi.  Ua hoike aku oia i ka poe mahiko o Hawaii ua kaupaleia ka lahui Asia i keia manawa malalo o na kanawai ame na kuikahi a aole hoi he manao o ka mana lawelawe aupuni e ku nei i keia manawa e hoololi ae i na kanawai a i ole i na kuikahi paha, aia wale no a no ka hoonui hou ana aku i ka laua mau apo paakiki, a o keia mau kanawai ame na kuikahi e pono e kau me ka wawahi oie ia a he mea pono i na poe mahiko o Hawaii ke noho e like me ka hiki la lakou malalo o keia kulana.  Aole oia i waiho iho he wahi kuhihewa a manao hoomaopopo ole paha iloko o na manao o na poe noonoo maikai e hoolohe mai ana iaia e pili ana i ka manao o ka mana aupuni, oia hoi e hooko i na kanawai e like me ia e ku nei, aka nae he mea pono e loaa i na luna aupuni hoopae limahana he wahi kulana hoohaahaa a noonoo kaulike ma ka lakou hooko ana-o la hoohaahaa ana ame ia noonoo kaulike ana ma ke ano he mau kupa Amerika ua loaa he manaolana o loaa ana no ka pono e kipa aku ma ka aina o ia mea i kaupaleia aku.”

 

 

HE MAU HOOLILO MAUWALE.

            O ka eha i loaa koke mai @ke @@@ wa pokole mamuli o ka ame @@@ me ka hikoko he mea ko@@@ ia.  Aole he mea pono e@@@ wale i k@@ mau wahi ke @@@ ku ana aku i kauka no @@@ ano ina aia he Laau @@@ @@ile, Cholera ame Diarrhe@@@

me oe.  He m@u puna la @@@ laau o ke ola no ia o ka@@@ mamua o ka hoea ana m@@@ Aole loa i ikeia ka haule @@@ kana hana ma na ma’i ik@@@ Ke kuai ia nei e BENSON & SMITH & CO., LTD., na A@@@

 

 

HOOLAHA KUMAU

Kakela me Kuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

Poe Lawelawe Kopaa

Poe Agena no na Ma hiko Lehulehu.

 

 

Kauka Mitamura

            Alanui Kukui Ololi Helu @, Honolulu, Na Hora Hana:

            Hora 9 a.,. a 12 m; 5 p.m., a 7 p.m koe ke Sabati.  Sabati ma ka hooholo ana.

Telephone Blue @466                                    P. O. Box @@@

 

 

HUI HOOLEWA HONOLULU.

            Ke hoolalo nei keia hui i kana ma@ hana kokua i kona mau laia.  I k@@ wa ua oi mamua o 1300 lala, a ke p@ mau nei i kela ame keia la.

            J.H. TOWNSEND,                                                     Kakauole

 

 

Hui Alahao ame Aina o Oahu

MANAWA HOLO

Oct. 6, 1904

MAI HONOLULU@AKU

No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahao-* 9 :15 a.m., *3:20 p.m.

No Pearl City, Ewa Mill, ame na waki hoolulu ma ke alahao- 17:30 a.m, *9:15 a.m., *11:05 a.m., *2:15 p.m., *3:20 p.m., *5:15 p.m., *9:30 p.m., *11:15 p.m.

MAI WAHO MAI.

Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai ** :36 a.m., 10:38 a.m., *1:40 p.m., *4:31 p.m., *5:31 p.m., *7:30 p.m.

            *kela ame keia la.

            Sabati wale no.

            Koe ke Sabati

            @. P. DENISON,

            Lunahoonana

                                                            F.C. SMITH,

                                                                        G. P. @. T. @

 

 

EXTELL AME SHAW.

(Na pani ma ko J.C. Axtell@@@)

Na mea hoopae a hana i na

KIA HOOMANAO AMEINA PA-HAO.

            Pau pu no hoi me ka hoomaemae ana i na pohaku kia hoomaemae ko kakau ana i mau olelo hou ame ko pao ana.

            Keena ame ka Pa. 1048.50.  Manui A lakea, Telepona Helu 1801@@@

            Pahu leta Helu 642, Honolulu.

 

 

Ka Huaale Helu Ekahi

            O@na kane ame na wahine o na pa@@ like ole ame na kulana uke ole na@@ eli lanahu, no loio, na kahua p@@@ mekanika, na kelamoku, na poe @@@ ai, na haumana, na kupakako @@@ kaahele, na poe holo makaikai @@@ la ma ka moana, ma na papu p@@@ lena aina, iloko o na lua maina @@@ oihana a i ole kula hoonaau@@@ iloko o ke kulanakauhale a @@@ na kuaaina,- e ike ana no lakou o na Huaale a Ayear’s ola ka helu ekahi no ka hoomaemae ana mamua o kekahi mau laau e ae, a ma na ma’i ho @@@ i kupono no ka hoohemo ana.

Huaale a Ayer’s

he hoohemo kana me ka maikai ka hoola nei keia mau huaale i ka eha iloko o ko poo, manawahua ame na pilikia apau oloko o ka opu.  Ua hanaia me ke ko momona.

            Aole he mau huaale maikai @@@ i like aku ma ma HUAALE A AYER’S.

            Ua hoomakaukauia e Dr. J @ Ayer & Co., Lowell, Mass, U.S.A.