Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 37, 15 September 1905 — Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao. [ARTICLE]

Kenekuria Umi-kumamaiwa AME Kana Mau Hana Kamahao.

(Eakauia e Simeon K. Nawaa.V MOKUKA XV. (KAC POO EKOLU.) | X V MAKAHIKĪ MALUHIA AME HOLOMI'A O AMEKIKA. i ' — i ( Me ka nana ole ae no nae o keia \K>e ilikea i keia hana a na Uikini, ua knuoha ae la ka inana aupuni ia uiauawa, e ana ia ka aina. Aia no keia okana aina iloko iho o kona mau aj»o. eia nae he mea maopopo Joa aia uo ia maloko o ka mana hwmalu o ua Ilikiui 'nia o kekahi aelike i hanaia mawaena o lakou anie iui Mokuaina Huiia. ka aoao 110 nae o na Mokuaina Huiia. aia ko lakou iini piha e kaawale aku na Ilikini mai Oeokia aku, a hoao iho la lakou i na mea apau e hiki ai ke hookoia ia iini aua, a na keia iini kaili aina i hooholomoku aku i ua ilikea no ia wahi, e hooke niau ana i na Ilikini. Ua hoomakaia keia hana hooke i na Ilikini i ke kau o Peresidena Akanin (Adams), a hoomau loa niai mahope o ka manawa i noho peresidena ai o Anaru Keakasona. O Peresidena Keakasona, aole ia he kanaka i komo ke aloha iloko o kona puuwai no na Ilikini; he kanaka oia i hakaka mau aku me lakou iloko o kona mau la e ola ana. nolaila, aole loa oia i komo akeakea ae i keia hana. l r a hana aku ka Mokuaina o Geokia i kona mana, a pela i hookahua paa loa ūi ai ia mea malaila. Mahof>e koke iho o ko Anani Keakasona kuahaua ana ae i na lala o kona aha kuhina. ua ala koke niai la he mau ku-e ana i kekalii o kona mau kuhina. O keia ku-e ana ua kau aku maluna o Mr. Eatona, kekahi o na hoa noho pu o ka Peresidena. a he niea {>ono e lioike ae maanei i ke kmnu o ke ala ana mai o ke ku-e, oiai o ka liopena 0 ia ku-e ana kekahi niea nui i ala mai. He kanaka ma ka inoa o Williain O'Nela, ke noho ana ma Wasinetoua, a e malama ana hoi i kekahi liale noho, kahi hoi i noho mii ia e na lala o ka Aliaolelo i ka manawa e noho ana ia alia hanohano. He kaikamahine ka ua kanaka la, he wahine u'i a ohaoha, a i»ana hoi e kokua i ua kanaka la ame kana waliine nia ka hoolaulea ana i na lala o ka ahaolelo. O Peke O'Nela ka inoa i kamaaina mau i namea apau o ua kaikamahine la, he kaikamahine eleu, huna--huna ole iho i kana mau olelo, nolaila ua puka ae la kona inoa a lilo 1 mea nui e kamailioia ai. I ka inanawa mua loa i lilo ai o Mekia Eatona i Senatoa, o ia no hoi ka makahikMBlB, ua hele ae la oia no Wasinetona, a noho iho la ma kahi o a hoomau no hoi oia i kona nolio ana malaila i kela ame keia kau anu no umi la a oi nku. Nolaila, ua kamaaina iho la oia i keia ohana o o'Xela a kamaaina hoi i keia kaikamahine u'i. I ka manawa no hoi i lilo ae ai o Ivenerala Keakasona i Sena loa i ka 1823, ua hele ae no hoi oia a noho pu me keia ohana, oiai ua kainaaina mua no oia ia lakou i kona manawa mua i liele ai 110 Wasinetona, a mamua aleu lioi o ka hoihoiia ana iie o ke kulanakauhale poo malaila. ■\laluna o Mrs. O'Nela, ua kau aku ko Keakasona mau manao maikai. Pela no i kona manawa i lilo ae ai i Peresi<lena, ua manao wale ia aku aole oia i kipa wale aku e ike i kekahi mea, eia nae lie mea hauoli mau nona, ame Mekia Lui ka hele holoholo ana aku ma kahi e ku ana ko Mrs. O'Nela walii home i kona manawa e luhi ai i na liana o kona keena, a nolio iho la me ua lode la a paj>aleo no kekahi manawa. I ko Mrs. Iveakasoi»!i inanawa 110 hoi e noho ana ma Wasinetona, ua hui hoaloha ae la oia me Mrs. O'Nela ame kana kaikamahine a lilo laua i mau hoaloha pilipaa. Mahope mai lilo iho la o Miss Peke O'Nela i wahine na Til>aleka, he kupakako iloko o ko na Mokuaina līuiia Oihana Kaua Moana, a lianau mai la hoi he eiua.mau keiki na laua. I.ka 182S ua laweia mai ka lono o ko Mt*. Tibaleka oki ana i kona puu, oiai v oia e lawelawe ana i kana liana ma ka Moana Kaiwaenalionua, a ua lohe wale ia ae i hana oia pela manmli o kona hilahila i kona inu ana i ka rama a ona naaupo mamua aku. I ka wa i laweia aku ai keia lono a lohe o Mekia Eatona, oiai he kane no hoi ia i inake kana wahine, a komo iho la ka manao iloko ona e inare ia Peke, oiai ua komo mua no iloko ona ka manao make make i ua Peke la i kona manawa no i hookainaaina loa ai me ko O'Nela oliana. hnipu me ko Mr. Tibaieka noho lala ana iloko o* ka Hui Ma-Iu Mason me ia, ua iilo laua lie mau hoalolia, a na keia hoaloha i hoala pu mai i ke aloha o ka wa i liala h liooikaika i kona mauao e noi ia Mrs. Tihaleka i wahine nana. ' Xo ia mea. ua liui aku oia me Pererika Keakasona maluna o

ki?ia ni'nan. a e ka pau*» t nuii o ia f | ■ "Ae. eka Mekia; ina ua aU*ha oe \ua wahiiie ia. ae ae wai i hoi oia ia e mare aku iaia ma aa apan." j Hoike aku la o Mekki Eaiona l k,; manao v Uiha ana ieu na o ka | iehnlehu. *»:a hoi o k»> Mrs. Tihaleka »>la ana uni Wasioetona aole uo j s ina nuunio kiii Wa mai, a uii manao no hoi la lehulehn ua leaa s mua ae no he wahi hhiiihi o ka h*>»*aaf»«i'ktiV n waena o lana ma* I mua aku, a ua mai o Peres.ulena penei: ■* j "Ke manao m i w;i« o kou mare ana iaia «<ia ka mea uaiui e * I hoopio iho ia mau n.anao, a hoihoi mai i ko PeJkf* iiioa maikMi." J j A mai ala io ae no paha pela ina aole i lawe ae o lV!residt l ua i |J\eakasona iaia a hn*uu>ho ae iaia i lala no kona aha kuhina. j | nmreia ae o Mr. Kaiona an:e Mrs. Tibaleka i lannan l he inau j pule hoi mamua o ka mauawa a <.ienerala i hoi ae ai no ka lawe ana ae ika hoeuli oke anpuni. I k manawa no i laweia ae ai ua lono lauahea e hoololiia ae ana o 34r. Kmoii i lala no ka aha kuhina, ua like ia louo me kekahi puupuu ikaika loa i akn ika puuwai o kekahi mau wahine. i manao hoi o iakou iho na poo o ka aha hoolaulea ma Wasinetona. oiai i ko lakou mauawa i ttcouw iho ai. ina e mareia an;ii o Mrs. Tib;iieka me Mekia Kaiona. a e kaikaiia ae ana hoi keia keonimana no kekahi kulaua kiekie. alaihi, e hiki mai * ana ka manawa e komo pu aku ai o Mrs. TihaU ka iloko o ko lakow l huina. j Ika manawa koke n<> i laweia aku ai keia mauao like ole ona j lede hanohano o Wasiuetona a loho o Peresidena Keakas >na. ua lawn jmai la oia iko Mr. Eatona hihia a kan iho la nuiluua ona. lloonna | akn la oia i kekahi apena ona e huli i keia mau mea ana i lohe ai no i Mrs. Eaiona. ma Nu loka. Kakan iho la oia he mau leta lohulehwi* ia he mau hoike lehulehu e pili ana i keia ninau, a ua oleloia ae, oi*l3 I o Mekia Lui e noho ana iloko o ka Hale Keokeo ma ke ano he kakai* |olelo na ka Peresidena. ua lilo īho la i hana nui nana e hana ai ke | kopt> ana i keia man leta aiue keia man hoike. a hiki i kona manawf , ku-a-iwanaka maoli ai. | | O keia mau kukai ana ame n* mea huna. na leta ame na apau e pili ana no Mrs. Eatona ua puka ae i ke kau la o a ;hapanni o keia mau mea ua paaia e Peresidena Keakasona. • oleloia ae, ina e pal huke ia keia mau mea e lilo ana he ekolu a | eha paha haneri aoao o kekalii huke. Mawaho ae o keia. he ill# % ; palapala okoa ae no kekahi, aole no nae l:ie waiwai nui mailoko mai o lakou. Mamuli o ko Keakasona kupale ana ma ko Mrs. Eatona aoao. ua ili mai la malmna ona ka inaina mai kela ame keia aoao maiwaena mai o ka poe hanohano, a komo mai la na olelo iike ole, a puka mai la hoi na mea i waiho malieia no kekah; * niakaliiki he kanaha e pili ana no Mrs. Keakasona. _ Manao iho la o Peterika Keakasona ua like a like ke kulana o na ninau o keia mau wahine, a ua lioike amaka maoli ia ae kona manaopaa maluna o Mrs. Eatona, a i ole kona manao e panai aku i ua hana hoonlu ino i hanaia mai no kana wahine. | Mahope n»ai lawe ae la ua Peresidena la ona Mokuaina lluiia i i keia niirui ilok<i o kona Aha Kuhiua. a i ka akoakoa ana ae o im iaia o ua Aha Kuhina la i kekahi la, ua laweia mai la na mea i hoopiiia imua o lakou. a ma ia halawai ana i hoao ae ai o Per«»siilena Kea- . kasona e hoolileliie ae ia Mrs. Katona. ! Aole i kuu a'ku ka la ilalo ma ka la o Peresidena Keakas(»na i hoohikiia ae ai no kana oihana, aia hoi laweia ae la ka lono mai o a o o ka aina. o ka uianao 4 -hoiino-hou" aua i hoopuka ai ma kaua haH- . olelo Peresidena, ua pillia 110 ka hookaawaleia ana ae o na luna au- ! puni i komo pu nia ke ku-e ana.iaia maluna o kela uinau o Mr<> Ea- ... tona, a hookohu ae hoi ma ko lakou mau makalua i na po«» i Ihh>ikaika nona i ka koho hu!otn. a ha hoomaka k««ke ia ae keia hana ma ia la. i l'a hoike ae o Konela P>enelona i ma mea apan i ala mai ai keia hoopau oihana ana. e like hoi me ia i hoikeia ae uei nuiluua. a mi olelo p»i ae no hoi oia ua hiki aku.i ka eono haneri ame kanaiwa nui o na luna aupnni i hoopauia ae e Peresideiia Keakasona. »>j,| hoil na poo o na oihana a liiki aku i ko lakou mau hoj»e aka o ka huimil nui maoli o na poe i hooneleia i ka hana mamuii o ka inaina i nal hana i hanaia mai maluna o kaua wahiue ame Mrs. Kaioua. ua. hikil : aku a am»ane i ka elua kaukani. e kaiehu ana i ke ala iki ame ke alal nui mni komi alo aku. I 1 loko o keia Inakemake nui o Peresidena Keafty«ona e pale ma I ka aoao o kona hoaloha, aia hoi ua ku mai la imua oua he umminoni I me ka .Hanako o na Mokuaina Huiia, kekahi hoi o na hui ikaika loa ,e kn ana ika IS2P. He kanakolu-kumamalima miliona oia ka waiwaiio o keia hanako. Oka huina ona dala oka lehulehu i houkomo. ia iloleo o keia hanako ua hiki akn i ka eono a ehiku paha miliona, lie eono hoi niiliona i hookomoia e kela ame keia poe mawaho ae i makemake e maluhia ka lakou mau dala. o na dala ana i hoopuka aku ai ua hiki aku i ka umikumamalna miliona. na loaa mamuli o na nknpanee haule lie kauaha miliona, n o koua loaa knulele i ka ma-j kahiki he ekolu milionn. O keia hookahi ka hanako nui ma Amei-ika e laha ana mai kahi aoao. a hoea loa au ma n» kihi eha o Kuropa. Ma Parisa, l.adana. \ iena. Roma, Kairo, Helina, a i ole St. P<'lershurvr paha, aolo loa oe e liooliokaia mai. l'a like ua may noia hanako la me ke dala gula maoli. , CAole i pau.)