Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 38, 22 September 1905 — Page 3

Page PDF (1.48 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, POALIMA, SEPATEMABA 22, 1905     3

NA WARENA

---OPIO---

ILOKO O KA ENAENA O KA

LUKUWALE.

He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pele-

kane ma Inia.

MOKUNA XIV.

PUKA IWAHO ME KA MAALAHI.

Ma ka hale mua no a laua i hui ai i ko laua hiki ana i kekahi kauhale i ka wa o laua i hoomaka hou ai ma ka laua huakai i ka wa i napoo ai ka la, ua hoookahuna iho la o Nede i mea e loaa ai ka laua mau meaai, ma ke kahea mau ana "Ho-haka" he ano kahea kahuna ana i mea e hoike aku ana i ka lehulehu eia ke kahuna ma kona ala, he mea hoi e ume mai ana i ka noonoo o ka lehulehu e hele mai i ona la.

Aole io no i liuliu oili ana kekahi poe me na lamalama ame na lako ai ame na lole e like me ke ano mau o ka hoolako mau ia o na kahuna o ia ano me ia mau mea ma ke ano hookupu, alaila ku iho la o Nede me ka hookahuna loa ana iho e haa malie ana no me ka namunamu mau ana o ke ano wikiwiki e maopopo ole ai na olelo i ka hooloheia mai me ka wiliwili ana ae i kona kookoo hao iloko o ka lewa ame ka uhau ana iho iluna o ka honua me ka haalulu nui a me ka hoopuku mau ana i ka olelo "Ho-haka" oiai hoi o Dike iloko o kona aahu bea e noho ana--o na wawae hope ilalo a ku ana no hoi na wawae mua e like me ke ano mau o na bea ame na ilio me ka ahaaha me he la ua nui ka wela a nui ka holo ana i nui ai ka hanu.

"Ua poloiia ke kauwa a Siva, (Akua Inia)" wahi a Nede.  "a ua makemake e ai.  Ua makemake pu no hoi oia i lole no ka mea na nele oia," ma ke kuhikuhi pu ana iho o Nede i kona nui kino i ke olohelohe.  Alaila haawi mai la na kanaka i ko lakou mau hokupu oia hoi na meaai, na huaai, ame ka lole, a hoea mai la kekahi wahine me kana bebe ua ma'i e hoolaia e ke kahuna, alaila hoomaka iho la o Nede e hookahuna maluna o ka bebe--ma ka pule me ka namunamu wikiwiki ana me ka hikik ole ke hoomaopopoia mai na olelo, a me ka hoopa ana o Nede i ke poo o ke keiki a hana aku i na mea i ku maoli i ke ano kahuna oiai ua maa na ohana Pelekane i ka ike ana ia ano hiohiona a hoomaopopo iho iloko ona, i hookahuna wale iho ai no oia, a o ka mea hilu loa oia no ka ulu ole o na hoohuoi i na kamaaina o ke kauhale i puka mai no ka hui ana mea ke kahuna hoomeamea, a oiai ua ano molehulehu loa aole he kanalua ana ma ko Nede hoomau ana i kona hookahuna, a hala wale kekahi manawa i hookuu ae ai oia i ke anaina a hulihoi aku la na mea apau, a koe iho la na Warena Opio me ka laua mau meaai i hookupuia mai.

"He hana apuka maopopo keia i kanaka," wahi a Nede i pane ae ai, "ma ka hoopunipuni ana he kahuna wau ke kumu i loaa mai ai keia mau meaai no kaua."

"Aohe he nana ia mea," wahi a Dike, "oiai, aole he hiki ia kaua ke alo ae i ka hana ana aku ia mea, a oiai, he wa kaua no hoi keia, ana kana ma ke alanui o ke aloha no ke kokuaia mai."  Eia no hoi kekahi, aole he manao kolohe maoli ko kaua i kumu iloko o ko kaua puuwai, a e hana aku kaua e like me ka maikai e hiki ana ia kaua ke hoohana, a ina ua hewa kaua ma keia mea alaila e mihi no ka laau lapaau e kalaia mai ai."

Alaila hoomaka iho la na Opio e ai, a mahope o ka lawa ana o ka makemake ua hoomau aku la laua i ko laua huakai me ka lawe pu ana i na meaai i koe iho no ia mau ai ana aku, a pela iho la laua i hoomau ai a hala ekolu la i ka po wale no nae a i ke ao e hoomaha ai no ka pee ana i ole ai e ikeia--a hike wale i ka hala ana ma kahi o ka akahi haneri me kanaha mile i pihaia laua.  A i ka hiki ana o laua i kekahi kauhale ua hoea aku no laua ma ka molehulehu ana iho e like me ke ano mau ia laua, alila hoomaka aku la no hoi o Nede i ka "Ho-haka" ana e like me ka mau a puka mai la no hoi na kanaka a oiai he ano kauhale nui ae keia ua pihaku'i mai la ko laua wahi e noho ana a muimuiaia mai la no hoi laua.

Alaila nee loa mai la kekahi poe a kokoke loa i kahi bea e ahaaha ana, a i ka hakapono ana ua hoopuka ae la kekahi kanaka i kana olelo:

"Aole kela he bea; he kanakia kela iloko o ka ili o ka bea."

I ka wa mua no i pihaia mai ai i kanaka a ike o Nede i ka nui mai o na kane ua haupu e no oia no ko laua hoohuoiia a mai ia manawa mai i hoomakaukau mua ai o Nede i kana mea e hana ai.

"Lapuwale!" wahi a Nede me ka leo nui o ka huhu nui, "owai la keia mea nona na maka ohewahewa iloko o kona poo e ana olohewa ai i ka bea o ke kahuna?  Oia no ka mea i piha loa i ka hewa a i paa malalo o na hoohiki o ka make.  O na ilio e like me oe, he naaupo lilo loa iloko o keia mau mea aka o na keiki wale no a Siva (akua Inia) ka i ike."

"E kapa mai ana anei oe ia'u he ilio?" wahi a ke kanaka nana ka hoohuoi, me ka nee pu ana mai imua me he la e ku'i mai ana i ke kahuna; aka me ka eleu nui o Nede ma ke ano he kahuna i wiliwili ae ai oia i kana kookoo hao nui a waiho aku la iluna o ua kanaka nei a hookahi no ia hauna ana--pau ka ike o ua kanaka nei a waiho ana iluna o ka honua.

Alaila pipika wale ae la no ka hapanui me ka lohaloha nui, aka o ka poe i maa i na kahuna ua hopa koke mai la lakou i ke kanaka e waiho eha ana iluna o ka honua a kauwo-huluhuluia aku la me ko lakou hoohalahala nui i na kanaka eha nei i ka nui o kana mahuoi o ka oilele wale ana aku i ke kanaka laa a oia no hoi ka manawa i lana malie hou ae ai ka wai a hookupu mai la na kanaka i ke kahuna Nede.

He hapalua hora mahope iho o ke kaawale ana o na kanaka mai a laua aku ma ka wa o Nede i haawi hoailona ai no ka hookuu ana i ke anaina, a hoi aku no hoi na kanaka i ko lakou mau home me ka manaoio i ko lakou hoomaikaiia ana mai e ke kahuna ia ahiahi, ua hoomau aku la na Opio me na meaai i hookupuia mai a hala wale kekahi wahi loihi o ka hoomanawanui ana i ka pololi ua hoomaha iho la laua no ko laua paina.

"He laki wale no kela hana ana aku nei au." wahi a Dike i pane aku ai iaia i noho iho ai iluna o kekahi pohaku, "ina aole ka makaukau olelo i loaa ia oe ame na ano hookahuna maopopo ana, ina paha nui ka kaua hana e ike io ia ai kaua ne hoopunipuni, a ke manaolana nei wau aole e loihi loa e pau no keia kulana uhiuhi o kaua.

"Ua noonoo mua e no wau e hoohuoiia ana," wahi a nede i hoomaopopo aku ai, "pela i makaukau mua ai wau me ka'u mea i hooholo ai e hana a o ia aku la ia i hookoia aku la a o kahi pomaikai loa ai oia no ka pipika wale ana o lakou a mamuli ia o ka mauaoio he kahuna io no wau.  Aka ua hala ia puumake o kaua a nana aku ana no mua aku nei."

A ao no hoi ia po o ka hoomanawanui ana o laua ua hala ae la kekahi mau mile ia laua o ka helewawae ana e pakui mau ana i ka mahuahua mau o na mile haneri a oi a laua i hoomanawanui ae a e hookokoke mau ana hoi i kahi o laua i kau nui ai e hiki, alaila hoomaopopo iho la laua i ko laua ano kupono imua o ke ala no Ouode, a ia wahi i wehe loa ae ai o Dike i kona aahu bea a aahu iho la ma ke ano he haku; a pela laua i nee aku ai ma ia mau wahi aku.

A ma a ka la 3 o Sepatemaba i piha ai na puuwai o a Warena Opio i olioli nui ma ko laua ike ana aku i kekahi wahi pualikoa kaulio uuku Pelekane e nee mai ana, ma ko laua hoomaopopo ana aku i ko lakou ano--he puali kiu me he la he elua mile ka mamao mai a laua aku.

"He pualikia kela," wahi a Nede.  "A ina he puali kiu io alaila ua ike no kaua i ke alakai, pela ko'u manao, alaila e hoomau no kaua i keia ano uhiuhi o kaua me kuu mau pono kahuna apau a e kolohe ae kaua ia lakou i wahi paanei na kaua no keia manawa."

Alaila ku ae la o Nede mawaenakonu o ke alanui a kahea hoomakau aku la "Ho-haka" e like me ke kiekie o kona leo ke puana i ka huaolelo.

"He pela ka lapuwale." wahi a ke aliikoa mamua loa o ak pualikoa Pelekane i ka manawa i hoea e ai ma kahi o na Warena Opio, me ke kaohi pu ana mai i kona lio me ka hakapono ana o kona mau maka maluna o keia kanaka e kahea leo nui ana i paa puhuluhulu me na lauoho loloa ame ka umiumi loloa pu a ku no hoi i ke ano ahiu ke nana aku, a oi aku no hoi k ahaohao o ka aliikoa ame kona mau hoahele i ka hoomaopopo ana i ka nui ikaika o ka owili ana o ke kahuna i kona kookoo me ka hu o ka makani.

Ku hoola'i iho la o Nede no kekahi mau minute alaila pane aku la:  "Aole no i oi loa ae kona lapuwale mai kou ae, e Mr. Tomekina."

Hoohuli mai la ua aliikoa nei i kona lio i huli pono ae ai oia imua o ke kahuna a me ka puiwa nui no hoi oia e noho la iluna o ke kahuna a me ka puiwa nui no hoi oia e noho la iluna o ka lio, oiai ua olel ae oia ma ka olelo like no mai kekahi kanaka i maopopo loa he kahuna Inia.

"Owai oe oluna o ka onua nei a'u i ike ole ai?" wahi a ka ninau o ke aliikoa.

"O Nede Warena wau, a o kuu kaikaina keia o Dike," wahi a Nede.

"Haio!" wahi a ua aliikoa nei me ka olioli puiwa iloko ona iaia i lele iho ai mai kona lio iho no ka lululima ana.  "Ke hauoli loa nei wau i ka halawai ho ana me olua.  Mai ka hapa hea mai o ka honua i oili mai ai olua?"  O ka makou i lohe ai no olua mai kekahi poe mai no o kakou i ka olua huakai no Lukanao ma ke ano uhiuhi a na komo palekana aku olua ilaila me ka lanakila nui mai na ke'ake'a ae; a makou i manaoio ai aia no olua ilaila, a o ko kakou hui ana i keia manawa he mea hookamahao nui ana ia ia makou a oi loa aku ke kamahao oia ko olua ano iloko o kena aahu uhiuhi.

"Ua komo palekana io aku no maua ilaila," wahi a Nede i pane aku ai, "a pela no hoi oe e ike hou mai la i ko mana hemo palekana hou ana malaila mai ma ke kaua po'ipu a makou maluna o na Inia."

"Ekolu pule hou i koe!" wahi a Nede i hooho ae ai.  "He mea

"A pehea ke kulana o ko kakou poe olaila ia olua i haalele aku nei?" ininau hou aku ai ke aliikoa Tomokina." A pehea ka loihi i koe e hiki ai ia lakou ke ku hou aku?  Ua loaa maopopo loa ia makou ka manaolana aole e emi malalo o ekolu hebedoma mai keia manawa aku e hoe mai ai na kokua no lakou."

hou hooweliweli kela.  Ua piliaiku maoli no makou i ka hana a na enemi, ka hoopuniia me na maina hoopa-hu, a ke pili mau la lakou a mamuli o ka make i kau mau maluna o makou i maopopo loa ai ka haawina nawaliwali maluna o ko kakou poe, a he hana puikaika loa ia o ke ku mau ana a piha na pule elua a ekolu paha aka ina he mea hiki ke ku aku aole he kanalua no ko lakou hana aku pela.  Ua lohe anei oe no ka makuakane o maua e ka Lukanela?"

"O ka poe no i hoike mai ai ia makou no ko olua komo palekana ana i Lukanao o ia poe no ka i hoike mai ia makou i ka maikai no o Generala Warena.  E pono paha e kau mai olua me kekahi o makou a e hoi aku i ke kahua a hoike aku ia olua iho imua o Generala Wilikona."  Alaila huli ae la oia i kekahi o kona mau hoahele a kauoha aku la e haawi ae i ko laua mau lio no na kamahele a e hoi wawae kau laua no ke kahua hoomoana.

Ma ka eleu no hoi o Nede i wehe koke ae ai i kona mau pono uhiuhi me ke kiola ana aka ua miki koke aku no o Dike no ka malama ana me ka pane ana mai:

"O keia na pono uhiuhi mua loa a'u i hana maoli ai a ikeia ka waiwai nui o ia mau mea nolaila i loaa ai ia'u ka noonoo e malamaia mau mea ma ke ano hoomanao, a i ole e hoopomaikai hou mai no lana no keia mua aku ina e hookomohia hou aku kaua iloko o n ano o keia huakai ma keia mua aku."

O ka hoea hou ana aku o kahi puali kiu me na aliikoa hou mai Lukanao aku ua lilo koke ae la ia i meahou ano nui a oi loa aku i ka lohe ana mai Lukanao aku laua, a ia Lukanela Tomekina e hele ana i kahi o Generala Wilikona no ka hoike ana i ka meahou ua laweia aku la na opio iloko o kekahi halelole no ka hoomaemae ana ia laua a mahope o ka hooponopono hou ana ae ia laua a iloko hoi o n aaahu aliikoa Pelkane i ku aku ai laua imua o ke Generala.

Ua hookipa ohaohaia mai na opio kahi hoi o laua i hookuu piha aku ai i na mea apau pili i ke kulana o na Pelekane ma Lukanao a ike io iho la ke Generala i ka nui io o ka hoomanawanui o na hoa Pelekane o ia wahi aka ua loaa iho la ka manaolana ia lakou no ka lanakila oiai ua hiki mai na koa hou ame na pona kaua no ka hoopuipui hou ana ia lakou iho, eia nae he mau la okoa no ia e kali ai mamua o ka hiki ana ke hoolawa pono i na kahua i hoopiliaikuia.  Ma ke kono a ke Generala no ka paina pu ana o na opio me ia na nonoho like ae la ua mau opio nei ma ka paaina o ke Generala ia ahiahi, a mahope o ka hooponopono ana i na kulana o na opio a lilo ae la laua i mau elele no ke Generala Wilikona ua hookuuia ae la laua no ka hoomaha ana no kekahi mau la a lilo iho la ia mau la he manawa hauoli nuii no na koa i ka hoolohe ana i na moolelo hoohikilele noonoo o na Warena Opio i alo ai ame na anoai like ole o ke kahua hoomoana Lukanao.

MOKUNA XV.

ANEANE E PAU I KE AHI, PUKA NAE MA KA APUA.

Oiai i hoea hou ai na opio i Deli a noho iho la me na puali o ke Generala Wilikona a ma ka la ewalu o Sepatemaba i ala hou mai ai na kamaaina kipi a hoomaka hou ke kaua a oia no hoi ka manawa i komo hou aku ai na Pelekane iloko o ka hakoko mahope iho o ka palaha ana o Deli no kekahi manawa.  O ka Emepera, aia ma kekahi aoao o Deli kahi i hookahua ai a oia no hoi ka moi o na Sipoe i hooho ai i poo no lakou, oiai nae, i na la i palaha ai aia lakou iloko o ka lealea o ka inu waiona ame na lealea e ae a komo nui aku ka moi iloko olaila i ukali pu ia aku e kona mau wahine.

Alaila ulu ae la ka hoopaapaa mawaena o lakou iho iwaena nae o na keikialii a kaukaualii o ka aina, a no ka nui ino loa o ka like ole iwaena o lakou ame ka ike o ka moi i ka pii ikaika mau o na Pelekane maluna o na kahukaua o lakou i hakoko ai ua hooholo iho l aoia e hookuikahi ae i ka nohona a e hoopau i ke kaua eia nae ua hooleia mai oia a ma ia mea i ulu ikaika ai ka manao iwaena o na kanaka opio alii a kupu ikaika hou ai ke kaua ma ia hope mai a he mau lukuwale hou ana ia iloko o Deli; a oia no hoi ka hana i paapio ai ka moi ame ka lilopio hou ana o ke kahua o na Sipoe, a o na Sipoe i loaa aku aole lakou i hoopakeleia mai ka make aku aka ua pepehiia aku me ka hoohakalia ole ia a he make wale no ko lakou ma na wahi apau e loaa aku ai ke kumu i auhee aku ai na Inia mahope iho no nae o ke kaua ana, alaila kau hou ia ae la ka hae Pelekane no ka hoike maopopo ana i ka lanakila o ke Aupuni Nui ma ia kahua a ua hookuuia aku na Inia i hui pu ole iloko o ke kaua a kue hoi ia Enelani me ka hoopilikia ole ia, a ia manawa hookahi no aia o Generala Haveloka ma kona ala me kona mau pualikoa no ka hoopakele ana i ko Lukanao, a ma ka lohe ana mai o na opio i ka loaa ana o na kokua i ka poe o Lukanao ua nui ino loa ko laua olioli oiai aole e hiki ke nalo a ha'o ae na hoomanao ana i ke kupilikii o ia mau hoaloha o laua i pukui like ai iloko o ka ino.

(Aole i pau.)

MAKAIKIU

PETERIKA MAFE.

Ke Kolopa Uneune i  na Nihiliti,

Ka Hoopakele o ke Duke Kiekie.

MOKUNA XXIII.

KA SANATALISA.

"Aole no he nui aku na mea i koe e hoike aku ai, koe wale no, mahope mai, na lilo iho la wau i hoaloha maikai loa no na poe e noho nei ma ka hale hoolulu.

"Ua pau iho ka lakou mau hana no ia po i ka manawa i hala mai ai ke kaaahi, nolaila lawe aku la wau ia lakou iloko o ka hale inurama, a mahope mai haawi mai la lakou apau i na kokua ana ia'u e loaa ke kaaahi e halawai ai wau me ka moku e haalele ana mahope mai o kou i kau mai ai, o ka hopena ke hui nei kaua."

"O ka'u e kaumaha ana, oia hoi, malia paha aole oe i lohe pono mai i ko'u kahea ana aku ia oe i ke Ke'a o Kalalina kaua e hui ai."

"O ua lohe pono no wau, a ke hoike aku nei wau ia oe, ina no aole oe i kahea ae, ina no ua hele mai no wau e huli ia oe maanei."

"Ua pololi anei oe?" i ninau aku ai ka makaikiu.

"Aole; no ka mea ua lawe hou ae no wau he mau wahi kenikeni mailoko ae o ko eke dala a uku aku la i ka'u mau mea ai i kauoha ai na'u maluna o ke kaaahi i ko makou wa i hiki ai i Debe."

"Ua pono maoli no ia hana ana au," wahi a Peterika, "a ka hauoli nei wau i ko'u ike ana aku ia oe.  E pii kaua i ko'u rumi no hookahi minute."

Ia laua i hoea aku ai iloko o ka rumi o ka makaikiu, wehe ae la o Peterika i kana pahu pena, alaila hoololi awiwi ae la oia i kona helehelena.

"Ano, e Panina," wahi a Peterika i pane aku ai "e hoololi kaua i kou helehelena."

"Ua pono," wahi a ua Rukini nei i pane mai ai.

He elima minute i koe kani ae ka hora umi-kumamakahi, hiki aku la ua mau hoaloha neki a kaua i ka hale inurama a Peterika i ike ai ia Ivana.

O Panina o laua ka i maopopo loa i ko Europa ano, nolaila pane mai la oia i ka makaikiu e hele loa laua no kahi o na lumi mehameha ma kahi mamao loa aku mai na keena e ae.

"O ka manao nui o keia hele loa ana o kaua iloko loa," wahi a Panina, "o ia hoi, ina o keia kanaka au e hahai nei a he manao kona e ike i kekahi mea maluna o kekahi ninau ano nui, alaila o ke keena hookipa iloko o ka hale inurama, e like me kau i hoike mai nei, o ia kahi kupono loa no laua e hui ae ai."

E like me keia mau kuhikuhi ana a Panina, ua hooko aku la laua, a komo aku iloko o kekahi wahi keena mehameha, a kauoha aku la i omole waikeke ame ka omole waimomona, a laua no nae hoi i hoopa ole ai i kekahi wahi lihi o ia mau mea.

Ia laua e komo ana iloko, ike lihi aku la o Peterika i ka helehelena o kekahi kanaka malihini e noho ana iloko o ka rumi hookipa.  Aole no hoi i loihi loa, lohe aku la oia i ko Ivana leo i ka pane ana ae ma ka olelo Kelemania.

"Aloha ahiahi oe, e Satanalisa."

"Ahe, kela ka ke Satanalisa oiaio a na Nihiliti i kuhihewa ai owau."

Aole he pane ma ka aoao o Satanalisa, a manao wale iho la no hoi ka makaikiu e lululima ana paha ua mau Nihiliti la.  Hoomanao koke ae la oia i na olelo a Petero i hoike mai ai iaia, aia he lili iwaena o keia mau alakai elua o na Nihiliti.  Aole i liu iho, ninau aku la o Satanalisa:

"Heaha kau meahou o ka lawe ana mai nei mau Nu Ioka mai?"

"He lono o ka haulehia."

"Maikai maoli no," wahi a Satanalisa i pane aku ai, me kona pane henehene ana aku.

"Aole e hiki ia'u ke alo ae," i pane aku ai o Ivana.  "Ua haulehia makou i kekahi kiu i hoounaia ae maluna o makou e Oloveka, a ua laki maoli no wau i ko'u pakele ana mai.

"I hele mai nei wau i ou la, no ka mea ua ike wau o oe ke kanaka e hiki ke ike aku i ke Duke Kiekie, a ua maopopo no hoi ia'u kau mea e hoike aku ana imua ona.  Ke hooia aku nei wau ua kaumaha maoli no wau i ka holopono ole ana o ka kakou hana."

"Ke Duke Kiekei!" i hooho ae ai o Satanalisa, me kona hoohenehene nui; "he wahi kamalii wale no oe, e Kivi.  He hupo maopopo oe e like me kekahi ihepa iloko o keia hana nui a kakou."

"Ua manao anei oe aole-----" i hoomaka aku ai o Ivana e kamailio, eia nae ua kahamaha koke ia mai e Satanalisa:

"Aole a'u mea e manao nei.  Aole loa wau i hilinai aku ia oe, a ke makemake nei wau e hana pu me oe i keia manawa."

"E akahele oe, e Satanalisa; aole wau he kanaka e @ulu wale ia," wahi a Ivana i pane aku ai.

"Aole no hoi wau he hupo," i pane mai ai o Satanalisa.  "He kipi oe e Kivi, a o keia ka'u hoopa'i nou."

Lohe aku makaikiu i ke poha ana o na puupuu, alaila pahu aku la kekahi mea iluna o ka papahele.

Holokoke aku la o Peterika ame Panina noloko o ka rumi hookipa, a ike aku la laua ia Ivana e waiho mai ana iluna o ka papahele, a ma kona umauma hoi e ku ana kekahi pahi i komo kona oi iloko o ko Ivana puuwai.  Ike pu aku la no hoi laua i ka alo ana aku o Satanalisa ma kekahi puka aniani.

MOKUNA XXIV.

KUHIIA NA PETERIKA MA I PEPEHI.

Holo like aku la o Peteria ame Panina no ka puka aniani, eia nae ua lohi loa laua a hiki ole ke paa aku i ke kanaka Nihiliti e ahai ana i kona ola iho.  O ke pahupahu wale no o na kapuai wawae ka laua i lohe aku, me he mea la e holo ana ua Nihiliti la, a oiai ua kamaaina maoli oia i na kee o ia wahi, ua nalo koke aku la ko laua nei lohe anan i ke pahupahu wawae.

I na opio a kana i huli mai ai mai ka puka aniani mai, aia hoi e ku kau ana ka ona nona ua hale inurama la, a mawaho ae ona he lehulehu wale o na kanaka.

"Auwe no hoi e!" i hooho ae ai ka ona hale, "he pepehi kanaka ka ka i hanaia'iho nei ma ko'u hale!"

Me ka helehelena anoe ua kanaka la i nana aku ai i ko Ivana kino puanuanu e waiho ana iluna o ka papahele, a me ia ano no hoi oia i nana aku ai i kona mau hoa, a pela no hoi i ka kaua makaikiu ame kona hoa.

He elua iwaena o keia poe i haalele iho i na rumi la i ko laua ike ano iho o keia mea manaonao, oiai o ko laua makemake e hookaawale ae ia laua mai keia mea ae, oiai aole laua i makemake e lawe ia laua e na makai no ka halepaahao.

"E, e, e, laua nei;" i hooho ae ai ka ona hale, i kona manawa i ike aku ai i keia mau kanaka e hoao ana e hookaawale aku ia laua iho, a i ka wa no hoi i manao ai ka kaua Peterika e hoike aku, ua lele aku ke kanaka nana i hana i keia karaima ma ka puka anaiani, "e hoi mai olua a e hopu ae kakaou i keia mau kanaka!  O laua nei na mea nana i hana i keia hana."

"Aole pela;" wahi a Peterika i pane aku ai, a i ka manawa no hoi i nee mai ai ua ona hale la me ka manao e lalau mai ia laua nei.

Maanei hoomaopopo iho la ka kaua makaikiu, aole he manawa