Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 40, 6 October 1905 — Page 2

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Lei Melket
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa

No ka Mahahiki . . . .  $2.00

No Eono Mahina . . . . . 1.00

Subscription Rates

One Year . . . . . . . . .   $2.00

Six Months . . . . . . . .  1.00

            O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MA@ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO’E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

 

HOOPUKALA E KA

Hawaiian Gazette Co., Ltd

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu

P@@alaau o Hawaii, ma ke ano

Mea o ka Papa Elua.

 

David L. A-I, : : Lunahooponopono

S. K. Nawaa, : Kokua Lunahooponopono

HONOLULU, OAHU.

 

POALIMA  :  :  :  OKATOBA 6, 1905.

 

NA POO KALAIAINA I LOKAHI LIKE.

 

            Ma ka mokuahi Manchuria i ku mai ai i ka Poalua i hoea mai ai o Mr. William Jennings Bryan, kekahi o na kanaka ko’iko’i o ke Aupuni Repubalika o na Mokuaina o Amerika a oia no hoi ke poo alakai kalaiaina o ka aoao kalaiaina Demokarata o ua aina nui nei, a o kona ku ana ia kakou nei he malihini ano nui e like me na malihini i hoea mua iho nei a hala aku ai i Manila a ma na wahi like ole o ka honua no ka makaikai ana - ke kaikamahine o ka Peresidena ame kona mau hoa.

            O keia makua o ka aoao Demokarata ua lokahi ae kona manao me na hana o ke poo alakai kalaiaina o ka aoao Repubalika, Peresidena Rusawela - ma loko o na hana pookela hookahi lua ole, oia hoi ka hooikaika ana he hoohui lokahi i na aupuni enemi ia laua iho, Iapana ame Rusia, a loaa ai ke kuikahi o ka maluhia ia laua a mahope iho o ka hoolaulea ana o ua Peresidena nei ma ka moku Mayflower ma na hana ana i noonoo akahele ai i kea no o ka hoohana ana i ole ai e hooulu hou ia na noonoo like ole mawaena o na komikina maluhia a i ka hoohana io ia ana ua ku io aku la i ka piko o na iini, oia hoi, e kau mai ka maluhia maluna o ua mau aupuni nei ke kumu i lululima olioli a’e ai na komikina maluhia o na aupuni kekeue a lilo hou ae la i mau hoaloha maikai mahope iho o ka noho enemi ana no kekahi mau manawa a ike ai kea o holookoa i ka maluhia io o ua mau aupuni enemi nei a mamuli hoi ia o na hana hoolaulea pookela a Peresidena Rusawela i hana ai - a o keia mau hana pookela a ke poo alakai kalaiaina Repubalika ma kea no poo-aupuni ua lokahi loa ia e ka manao ame ka noonoo maikai o ke poo alakai kalaiaina Demokarata Bryan ma kona ano makaainana no nae.

            A o ka lokahi ana o na noonoo o na poo alakai ma na hana ua hoohanaia na noonoo aole no ke kalaiaina aka no ka maikai loa ame ka Pono Nui; a o na kalaiaina hoi he meahana ia no ka oo ame ke kopa-la a kipikua he meahana e pono ai ka oihana mahiai a oihana pili ia ano mea-hana; aole no kona pono iho (oia hoi, oihana mahiai) aka no ka pono o ke kanaka.

            Ua ikeia keia lokahi ana o ka manao o ka Makua Demokarata Bryan maluna o na hana pookela hoolaulea a Rusawela Repubalika ma kana leta i hoouna ai i ka Peresidena pili i ua kumuhana nei i hoopukaia hoi ma kekahi helu o ke Kilohana i hala iho nei a ilaila no hoi i paipai pu aku ai ke poo alakai Demokarata a e hooi aku i ka waiwai o na hana hoolaulea i hana ia e ke Peresidena ma ka hooi loa ana aku aole i na aupuni wale no o Iapana ame Rusia aka no ke ao holookoa; a o ia a’o a Mr. Bryan aole io i nele ke komo ko’iko’’i ana aku iloko o ke pooaupuni - a oia mau hana no ka pono nui, he mau helehelena maopopo maoli ia i ka lokahi like io o na noonoo o na poo alakai kalaiaina.

            He mea oiaio no aole i hookoia keia mau haawina lokah mawaena o Mess@s Runawela ame Bryan ma ko laua mau kulana poo alakai kalaiaina, iho aka, aole i lilo ko laua mau kulana kalaiaina i mau mea hoopuhili i ka pana lokahi ana a o na noonoo ma ka ninau pono nui o ka lehulehu, a aole no hoi i hoopuhiliia na noonoo e na kulana kalaiaina i paa ole ia iho ai ka hoike akea ia ana o ka lokahi like ana o na noonoo a ina i hoopuhiliia ka noonoo o Mr. Bryan oiai he Demokarata oia ina no aole e ae oia e hoike ia ano lokahi ma ke akea.

            A i ka hoea ana mai ia o Demokarata Bryan aole i kanalua iho ka hookipa ana o Hawaii iaia me kona mau hoa ma ke ano he malihini hanohano a he hanohano aku no hoi na hookipa ana o ko Hawaii nei e pono ai, a i ka poe hooikaika haawina kalaiaina hoi ua nele ole ko lakou apo ana iaia ma ia mahele, alaila, i ko makou manaoio o ka apo ana mai iaia ma ia mahele iwaena iho o lakou, ua oi loa aku ka waiwai nui o ke apo ana o keia poe kalaiaina o Hawaiii Paeaina - mai na Repubalika a na Demokarata ame Home Rula pu i na haawina lokahi a ka makua Demokarata maluna o ko Rusawela i hooaiai ai i ke akea, a aole wale no hoi o lakou aka o na mea no apau.

            Mai hoolilo i na pono kaukahi ame na mea like i mau mea e ke’ake’a ai i ka nee ana o ka pono nui imua.

 

NUI KA MAKEMAKE E PANIKU I NA ILILNA.

 

            Ma ka halawai o ka Papa Ola ame ka poe luna o na pa-ilina o ke kulanakauhale nei ame ko na ilina kuwaho e like me Ewa ame Waialae i ike hou ia n@ ai na noonoo hoike like ole iwaena iho o lakou -- o ka Papa Ola ma ke kulana me he la he lunakanawai a o ka poe i hoea aku -- i hiki aku lakou no ka hoomaopopo ana i ko lakou mau kuleana -- me he la i ka naha aku i kekahi mau hoike i hoikeia ae i ke akea he nui ka makemake e panikuia na ililna o ke kulanakauhale no ka imiloaa no na ilina kuwaho.

            Aole keia he ninau akahi no a noonooia, a aole no hoi keia o ka mua loa, a aole no hoi keia o ka mua o ka hoopii ana ia e paniku a ma keia hoi, ua hoopuiwa loa ia makou ame ka poe noonoo maikai e ae i ka lilo ana o ka hooikaika paniku ana mai ko waho aku nei poe iwaena no nae o kekahi poe imi loaa a oihana kalepa, oiai o ka mea i manao mua -- e ia aku oia ka lilo ame ke kaa ana o ka hooikaika paniku iloko o ka Papa Ola a nona no hoi ia kuleana mahope iho o ka hoolohe ana i na hoike.

            Ma keia ahakuka ua hoikeia aku ka makemake paniku e ko waho aku nei poe iwaena o na hoike hoomaikai i ko lakou mau ilina iho, eia nae, aia no he kuleana maopopo ko kela ame keia e hoike ai ina nei no ke paniku a aole paha aka he mea e ke kamahao i ka ulu ana mai o na hoike paniku mai ka poe kalepa wale mai no; a i ka hoonohonoho pono ana i kau hoomaopopo aole e nele ka loaa o keia ike -- e panikuia na ilina o ke kulanakauhale nei i loaa ai i alanui imi loaa no na ilina kuwaho. A ina maluna olaila ke ak@ nui ame ka makemake nui alaila aole aku ia keia he mau pailina Kupono no ka lehulehu oi loa i ka poe ilihune.

            Aole nae keia mau hoike manao a makou he mea e hoike ae ana i ke kupono ole o ke paniku ana, no ka mea i ko makou noonoo maoli aole he kumu pale kupono e pani ole ia ai kekahi ilina o ke kulanakauhale ina ua piha oia. He mea pono e paniia ia ano pailina a aole no hoi no ke paniia ana o ia ano ilina i piha i na iwi moe-lepo ke kumu e komo wale aku ai na ilina i piha ole. E panikuia na ilina i piha a e hoomauia no na ilina i piha ole, he mau ilina nae i ikeia ka malama maemaeia, a o ke kaa ko’iko’i o ka noonoo ana oia ano ninau paniku, aia ia iloko o ka Papa Ola a makou e manao kanalua ole nei i ka hoomakili noeau mai o ia Papa e like no me ka mau me mamua, oia hoi, ke paniku ole ana i na ililna a hiki i keia manawa, aka he mea pono no nae e panikuia na ilina i ike maopopo ia ka piha a e panikuia no hoi na ilina i piha ole ke malama hoomaemae ole ia.

            A i mea e loaa kuhihewa ole ai na hoomaopopo ana i ka Papa Ola oia no ka hoolohe ana i na hoike e like me ia i waiho ia aku ai imua ona ma keia ahakuka i malamaia ai, ame ka hulipono i na ano o na ilina, ma ka ninua ana i ka poe i maopopo maoli i na kulana o na ililna, -- e like me ka Ilina o Kawaihao ia Rev. H. H. Parker, oiai, oia ka makua i maopopo maoli i na kulana o Kawaihao no kona piha ame ka ole, a e ninau aku i na makua Kakolika -- i ka poe kahiko no nae, aole e nele ka hoikeia mai na oiaio o ka ilina o Kulaokahu’a a pela no hoi e ninau hele ai i ko na ilina a ea e like me kela o Maemae, a i ka maopopo ana, alaila o na ilina piha no ke panikuia a o na ilina i piha ole o lakou ke paipai mau ia no ka malama hoomaemae mau ana. Ke manao nei makou o ke kaulike ia e pono ai nae e kaa maloko o na palena hoopoino ole i ke ola

 

            Ia he umi-kumamaono poe i waiho ae i ko lakou mau noi hana ma na mahiko i ka Ahahui Kalepa o ka Poe Mahi o Hawaii -- he mau haole a he mau oiwi Hawaii a he hookahi Iapana me kekahi mau Pake, a makou e manaoio nei i ka nele ole o ka hookoia aku o ko lakou mau noi hana. He haawina paipai ia o keia poe oiwi Hawaii i na Hawaii e ae o ke kulanakauhale nei e noho hana ole nei e hahai aku i ka meheu o keia poe Hawaii. Ua oi ku ka hanohano o ka paa o ke kanaka i ka hana mailaila mai hoi kona ola ame ko kona ohana e malamaia ai mamua o ke kanaka palaualelo oiai o ka haawina palaualelo kekahi mea nana e hoowalewale i ke kanaka e aihue a e piliwaiwai e like me ia e noho hana ole mai nei kekahi poe a he piliwaiwai ki-pa iho la ka mea hoopapau i loaa ai kahi ola o ka noho kulanakauhale mauleule ana.

            A i ole e hoi i kuaaina i ka mahiai maluna o na wahi ponoi kekahi alanui maikai.

 

            Ikaika ka nupepa Advertiser i keia mau la i ka hoopuoho ana i ka ino a na luahuna o na piliwaiwai o ke kulanakauhale nei -- o ka hele ia ke kunana ia ua poe hoonui ino nei eia nae aole he kuha’u iho ka nee ana o ka ino imua. Puiwa nae ka Oihana Makai Kalana a aa ana na maka i ka puoho ana ae, a ina e loaa pono ana paha kahi makai awaha no kona hele ana i ka piliwaiwai e nele ole ana kona kaiehuia. E pono no oia e hoomaleleia aole ma ke kum awah aka ma kona kuleana ole i ka piliwaiwai. Kupanaha ka makai! Kauohaia e na kanawai o ka aina e hopu i ka mea piliwaiwai aole nae he hopu iaia iho i kona piliwaiwai ana. Pehea la ke kohu o ka hopu ana ia ha’i ina oia kahi piliwaiwai?

 

            O ka hanohano o ka paani kinipopo o keia kau o 1905, ua lilo ae i ka Hui Kinipopo Honolulu, a o kona mau laia oia ia iloko o ke kii e pua aku nei a haule hoi na hui e ae a iloko o keia kau ka haule pu ana o Kamehameha ka hui nana na hookalakupua mau i na wa i hala. He hui o Honolulu i pii hooikaika ai ia Elks kehakeha i kaa ai mamua me he la oia ke heke eia nae, hoihoiia i hope.

 

Ke Ike Nei i ka Pilikia no ka Piliwaiwai.

 

            Ua hoike ae o Lau Chee, he Pake e malama nei i kekahi pakaukau kuai i’a o ka Makeke Hou, penei:

            “Aole he piliwaiwai ma Kinakaona i keia manawa koe wale no mawaena o na hoaloha, aka nae e hoomaka hou ana iloko o elua a ekolu paha ia mai keia wa aku. Ke iini nei wau aole e ala hou mai no ka mea ke hoopilikia nei ia i na hana imi waiwai apau. He ike mau makou i ka manawa e holomoku ana ka piliwaiwai no ka mea ia manawa e emi mai ai ke kuai ia o ka i’a, bibi, lol ame na mea ai. O na poe i maa i ke kuai ana i na mea e pono ai ka nohona eia lakou ke piliwaiwai nei i ko lakou mau loaa. Ke hoomaka mai nei na Pukiki e komo piliwaiwai; aole lakou i maa ia mea mamua. No na Hawaii hoi e like ko lakou iini ma ia mea e lime me na Pake ame na Kepani.”

 

Lilo ke Ola mahope o kona Hoopakele Wiwoole ana.

 

            SA@LTSTE MARIE. Mi@@., Sept. 17. -- O ka mokukuna @. H. Ke@chum e holo ana no Cleveland mai Duluth mai ua pau iho la i ke ahi i ka pooei mawaho pono o ka mokupuni Parisian o ka Lokowai Superior a he elua o na luina i piholo aku iloko o ka lokowai ma ka manawa i hoao ai e pakele mai ka moku pauahi mai no l@na o ka waapa hoopakele oia.

            I ka wa i akakuu mai ai ke ahi ua hoomakaukau iho la na luina he eiwa ko lakou nui o ua mokukuna nei e kau iluna o ka waapa hoopakele oia a o ka eiwa o na luina he wahine ia ma ka inoa o Mrs. Bamb, no ka hoe aku a kau iluna o ka mokuahi Nottingham.

            I na luina maluna o ka waapa a e hookuuia iho ana ka wahine no ke kau pono ana iluna o ka waapa oia ka manawa i kahuli ai ka waa a pau ana ua poe luina nei i ka helelei iloko o ka moanawai.

            Me ka hooikaika nui i hoao ae ai lakou apau e pakele mai ke piholo ana a pakele io ae la no na kane a koe ka wahine oiai oia e ko ikaika ia ana a kaawale mai ka waapa aku, alaila lele aku la o Malamoku Anderson iloko o ka moana no ka au ana e hoopakele i ka wahine, a i ka manawa e aneane ana ka wahine e piholo no kona manawa hope loa oia ka wa i loaa aku ai i ka malamamoku.

            Ua nui no ka hooikaika o ke kanaka wiwoole no ka hoopakele ana i ka wahine a no ke kaumaha loa a paupauaho loa i hooikaika ai no ka hookokoke ana i ka waapa eia nae e ko mau ia ana laua a mamao loa mai ka waa aku a hiki maoli i ka nawaliwali ana e hiki ole ai ke hoomau aku a pihoio maoli laua e elua imua pono o ka ike o ko laua mau hoa luina. Ua piholo like aku laua a lilo no hoi ke ola o ka malamamoku wiwoole ma ka hooikaika ana e hoopakele.

 

Ili ka Mokuahi “Alameda.”

 

            Ma ka Poaono i hala i loaa mai ia ka lono ma Honolulu, ua ili ae ka mokuahi Alameda iaia e hoopuka ana mai ka Ipuka Gula o Kaleponi no ka holo ana mai ianei, e like me ia i ike mau ia nona. Penei na lono telegarapa i loaa mai maanei:

            “KAPALAKIKO, Sept. 30. – Ua ili ae o Alameda maloko mai o na lae ma kekahi aoao o ka Ipuka Gula mai kahi aku i ili ai o Rio de Janeiro.

            Ua hukiia ae na hoailona poino a hookaniia ae la no hoi kona oeoe.

            He lehulehu o na mokukolo ame na mokuahi e ku kokoke ana i holo koke aku no ke kokua ana ia Alameda a ua hookuuia ko ka moku mau waapa hoopakele, e lawe ana i na ohua no ka mokukolo Amerika Ipuka Gula ame kekahi mau moku e ae, a na lakou i hoihoi mai i na ohua no ka aina.

            Ua ikeia aku ma mimiki ikaika o ka wai ma ko Alameda aoao omua. Ua emi ohope iloko o ke kai. Ke manao ia nei ua nui loa kona mau poino.

            O Pailata C. B. Johnson ke ku ana ma kahi ku o ke kapena i ka manawa i ili ai. E ku ana no hoi o Kapena Dowdell ma kona aoao. Omua ka i kau mua iluna o ka pohaku i ka wa e halii ana ka noe, a paa loa iho la ia malaila.

            I ka manawa i paa ai omua iluna o ka pohaku, ua huli koke ae la ohope iwaena o ke awa. Me he mea la e hemo ana oia ke pii mai ke kai.

            I mea e hoopakele ae ai i ka moku he mea pono e hoopaaaia ka liu no ka manawa i hiki ai ke wehe ae iaia me kona piholo ole.

            Ina o na puka liu ma ka iwikaele o Alameda ua lawa no ke komo ikaika ana o ka wai me he mea la o keia ka hana e lawelaweia ae ana.

            I ka wa kai-emi aia aneane he eono kapuai ka emi o ke kai ma Fort Point a ua loaa ae na manaolana e hiki ana no ka hoopakeleia ae ka moku.

            Ua hoounaia aku he heluna nui o na kanaka maluna o na mokukolo no kahi o ka poino no ka hoolei ana i ka ukana.

            E hoolei awiwi ia ana ka ukana e like me ka hikiwawae, a ina he mea pono e kiolaia ana iloko o ke kai.

            O ka holomoku o ka wai iloko ua oi aku mamua o ka hiki i na pauma ke huki ae. I ka manawa i ili ai ka moku ua aneane e hiki i ka ana wai kiekie a i ka wa i emi ai ka wai ua paa loa iho la ia.”

            Ma ke Sabati nei no hoi ua loaa hou mai la no he lono telegarapa hou, o ka hapamua ua like no me ka hoike a ka lono maluna’e, koe keia hapa:

            “KAPALAKIKO, Oct. 1 – Ma ka huliia ana ua ikeia ae aole he pilikia e loaa koke mai ana. Aole he poiloke oluna o ka moku a ua noho iho no na ohua no hookahi hora a paina hoi i ka aina awakea mamua o ka lele ana mai i ka aina maluna o na mokukolo ame na moku i holo koke aku no ka haawi ana i na kokua. I ka wa i ili ai aia ka moku malalo o ka malu o Pailata C. B. Johnson. Ma ka hora kakahiaka o keia la aia no ka moku ke paa ia a aole i manaolana loa ia ka hiki ke hoopakele ae iaia. Eia ke komo nei ka wai a ke weheia nei kona ukana iluna o na kao.

            KAPALAKIKO, Oct. 2. – Aia e wahi manaolana uuku loa no ka hiki ke hoolana ae i ka mokuahi Alameda, ke mau nei no ka maikai o ke kai.

            O ka hapanui o na ukana ua pau ae i ka laweia iluna o na kao.

            I keia la e huli ai ka poe luu i ka iwikaele.

            Eia ke hooponoponoia nei na kao hoo@ana no ka hapai ana ae i ka moku mai ka pohaku ae.

            Ke manao ia nei ua pukapuka ia olalo o ka iwikaele o ka Alameda.

 

Nee na Hana o ka Hale Malama Moolelo Kahiko Imua.

 

            Mahope iho o ka hooholoia ana o ke kanawai kukulu hale malama moolelo o Hawaii Aupuni ame na mea like pela ka pii mau ana o na hana liuliu o ka Papa Komikina Malama Moolelo Kahiko i hookoia ma ka hookohu ana o ke Kiaaina, i kulike ai me ua kanawai nei, ua ikeia ae la na paia o ka Hale Uinihapa i ka pii malie ana manae iho o ka Hale Manahooko kokoke loa i ke Alanui Likelike o ke kulanakauhale nei.

            Ia mahele hoi e nee holomua ana aia hoi na hoonohonoho moolelo ana ke nee pu ia ma ia ala hokahi. M ka hoike o ke kakauolelo o ua Papa Komikina nei i waihoia ae imua o ka Papa i pili i ka hoonohonoho papa ana i na palapala moolelo he nui ino i waihoia iloko o na pahu nunui. O Polopeka W. D. Alekanadero ame Mr. A F. Judd ka i hiki kino ae i kahi o ka hana.

            O ka @@ a hoonohonoho ana i na moolelo eia ke @@@@ nei me ka @@@@@@ a ua oleloia e makaukau ana @@@@@ moolelo no ka waiho ana aku iloko o na keena like ole oloko o ka Hale Malama Moolelo i kona manawa e paa ae ai iloko o ka mahina o Feberuari o keia makahiki ae.

            O kekahi mahele ano nui a waiwai nui no hoi oia @@ k@@@@@@ pana@@ike i hanaia mawaena o na aupuni nui me ke Aupuni Moi o Hawaii a aohe no hoi he maalahi o ka hana no lakou oiai na na sila nunui i kauia maluna o lakou i hoomaalahi ole i ka hana ana no lakou, a iloko no hoi o na ipu wai@ala lakou kahi i malamaia ai.

            Iwaena o na pepa ano nui loa i nalowale no kekahi manawa loihi, oia hoi, i maopopo ole o kahi i waiho ai oia no ka palapala kumu o ke Kumukanawai o ka Moi Kaukeaouli i haawiia e Kamehameha III, a nui ino ka pomaikai o kona loaa ana, a o kekahi pepa oia no ka palapala nana i hoopakele ae i ke Aupuni Teritori o Hawaii he $7000 ma ka oihana haawi mana maluna o kekahi mau hoolimalima aina, a loaa iho nei ia mahope o ka nalowale ana iloko o ka huikau.

            A o lakou apau me na palapala wiwai o ka wa kahiko loa no lakou keia hale uinihapa e hanaia nei.

 

Makana na Ma’i ia McVeigh.

 

            KALAUPAPA, Sept. 29. – O ka hoi ana mai o Lunanui o ke Kahuama’i J. D. McVeigh ma ke ahiahi Poakolu o ka pule i hala, ua hooliloia ae i wa e hanaia ai kekahi hana pili aloha e “Kana poe Keiki,” e like hoi me ia a na poe o ke kahuama’i e kapa nei ia lakou iho.

            I ka pule mamua iho o ko Mr. McVeigh hoi ana mai mahope o ka loaa ana ona i kekahi ulia, ua laweia ae he mau kenikeni i hookupuia no ke kuai ana i kookoo i uhiia ke poo me ka wai gula. Eia nae o ka loaa i ohiia no ua kookoo la ua oi aku mamua o ke kumukuai a ua hiki aku hoi i ke kanaha dala, nolaila, ua hooholoia ae e makana aku iaia me ke kookoo ame ona wahi waiho kukepele a i hiki aku hoi i ke kanahiku dala no ia mau mea a i elua.

            O na komite no ka haawi ana i ka makana, oia o Lunamakai J. K. Waiamau, M. Pierce, ame Lunakanawai Haulani, pau pu me kekahi heluna kanaka i hiki aku he mau haneri, i akoakoa ae mamua o ka home o ka Lunanui. N Lunakanawai Haulani i haawi ae i ka haiolelo haawi makana. Mamuli o ko ka Lunanui piha i ke aloha mamuli o keia hoike ikaika o ko na ma’i aloha nona, ua lulumiia iho la ia e kona mau noonoo anoe a hiki ole iaia ke hoike ae i kona manao mahala. Na Kokua Lunanui Waiamau i haawi ae he mau olelo pokole i pili i ka hana i hookoia.

            Ua hookuuia ae na hana me na himeni i meleia mai e na papa himeni like ole mai o Kalaupapa ame kekahi himeni i hakuia ae no ka hana i hookoia.

 

Hoi Mai ka Bana Hawaii.

 

            Ma ka mokuahi Manchuria o ke kakahiaka nui o ka Poalua nei, i hehi ai na kapuai o na keiki puhiohe o ka Bana Hawaii i ka lepo o ka aina aloha mahope o ke kaawale ana no kekahi mau mahina pokole. He maikai ke olakino o na keiki, a ua piha hauoli hoi i ka ike hou ana i ka aina hanau ame na ohana i haaleleia iho mahope nei no ka imi ana i ka pono ma ka aina makua.

            O na hoike i loaa mua mai ia kakou e pili ana i ko lakou ohohiaia, ua hooiaia mai e lakou, me ka minamina pu ia mai e koloko poe i ko lakou hoi koke ana mai.

            Ma ka Nupepa Portland Journal, ua loaa iho kekahi mau hoike pokole e pili ana no Mrs. Nani Alapai, penei:

            O Madame Nani Alapai, ka leo wahine o ka Bana Alii o Hawaii, nana hoi i hoala mai i na ohohiaia ana o kana mau mele Hawaii, ma kahi hoikeike, aole loa oia i a’oia ma ka haawina himeni iloko o kona wa e ola ana.

            O kana wale no i ike ai e pili ana i ka leo mele ua loaa mai iaia ma kana nana wale ana no ame na hoomaamaa himeni e haawiia ana e Alakai Berger. He mea oiaio he u’i hoi kona leo a o kona ike he mea hoohewahewa ole ia ua pili no ia ma kona ainahanau. Ua noho mare o Madame Alapai no kekahi mau makahiki. He iini nui kona no ka himeni, a aia hoi imua ona he mau ouli e konoia ana oia e alakai i kekahi hui himeni ma Honolulu iloko o ka wa pokole mai keia la aku.

 

Uku me ka Hakalia Ole.

 

            I ka pau ana o ka mahina o Sepatemaba i ka Poaono i hala, ua ukuia aku e Puuku Trent na hoolilo o ke Kalana o Oahu i hiki aku i ka $13,563.42, a o keia no hoi na hoolilo ukuhana o na luna aupuni Kalana ame na hoolilo i paa ma ka paa o na hoolilo e ae.

            O keia iho la ka manawa mua loa i hiki ai i ke aupuni Kalana ke uku aku i kona mau hoolilo i ka la no e pau ai ka mahina. O keia malalo iho nei ka papa hoike lilo:

 

NA UKUMANA

 

Na Lunakiai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .            $          150.00

Keena Lo@o Kalana -- no na Kupakako . . . . . . . . .              500.00

Keena Puuku Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                        200.00

Keena Puuku Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                        100.00

Keena Lunahooia Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             150.00

Keena Lunahooia Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             100.00

Keena Kakauolelo Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                        125.00

Keena Kakauolelo Kalana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                        1@5.00

Na Hope Lunamakai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .             300.00

 

Papa Ukulilo:

 

Oihana Kinaiahi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . $   3,475.00

Oihana Kukui Uwila . . . . . . . . . . . . . . . . . .   435.00

Oihana Makai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .    5,725.83

Na Pahu Makai ame hoailona Pauahi . . . . .    10.00

Oihana Lawe Opala . . . . . . . . . . . . . . . . . .    150.00

Na Malama Paka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .     129.00

Na Malama Pa-Aupuni . . . . . . . . . . . . . . . .   30.00

 

Na Hoolilo Huikau.

 

Oihana Makai . . . . . . . . . . . . . . . . $   3.00

Oihana Alanui . . . . . . . . . . . . . . . .     1,434.00

Na hoolilo kauhelu . . . . . . . . . . . . .   200.00

Alanui Apana Koolaupono . . . . . . .   @0.00

                                                    --------------

Huina . . . . . . . . . . . . . . . . $   13,5@@.4@

 

Na Aa@olo Hoehaeha

KAHE NUI MAI KA HOU ME KA LIA ANU, A EHA MAI KA OPU.

 

I ULU MAI MA KA HOOHEMAHEMA I KE OLA, HOOLAIA NAE E NA HUAALE AKULA A KAUKA WILLIAMS NO KA POE HAIKEA

 

            He hoopa’i mau ia ka poe uhaki kanawai pela no ka hoopa’iia e na MeaMaoli mamuli o ka uhak@ia o kekahi iniha o kona mau kanawai, a o na ano hoohemahema mau ana he alakai ana ia ma ke kulana maopopo i @@@@@ maluna o Mr. William Browne o ka Helu 1019 o ke Alanui Lincoln ma St. Joseph. Mo. O Mr. Browne he kanaka hana kini akamai loa oia, he limahana iloko o ka National Biscuit Co. O keia malalo iho kana hoakaka nona iho.

            “Hoko o ke kupu@@u o ka makahiki 1903,” wahi ana. “ia’u no e hoomau ana ma ka hana ma ka’u hana ike ua ikaika mai la ka haawina hoohemahema me a’u pili i ke ano o ka’u ai ana ame ka inu ana a o ka hope ua ike iho la wau i ka emi ana mai o ka ono ai me a’u. Mulea mai la kuu waha, a ulu mai la ka ehaeha iloko o’u mau aalolo, a kaa aku ka eha mawaho o ka palena kupono e hiki ai ia’u ke hoomanawanui a kaa pu ae ia no hoi kuu mau puupaa mawaho o ke kupono mau a kahe mai la no hoi ka hou mai kuu kino mai me ka pii mau o ka lia o ke anu.”

            “He ulu mai keia mau ano i na manawa maopopo ole, aia no i ka wa e ulu mai ai, a i ka manawa e kamailio ai me kekahi hoaloha e haalulu ai o’u au a-u, a kahe nui mai ka hou, a holopuni ae la ke anu. A mamuli o keia ano ua hopohopo mai kuu uhane a i kuu heluhelu ana i na hoakaka e kakoo ana i na Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea ua kii koke aku la wau i poho huaale a hoomaka iho la, ka ai ana. Ua kokua koke mai lakou ia’u. Mahope iho o ka pau ana o keia poho ua ike koke iho o ka pau ana o keia poho ua ike koke iho la wau i kanalo ana aku o ka haawina hoehaeha o na aalolo me he la e hoanuunuuia ana, a o ka nawaliwali hoi keia o ka opu ua auhee pu aku, a aohe hoi he kahe hou mai o ka hou me ka lia anu o ke kino a hoi hou mai la ka ono ai me a’u a he ai hoi kau.”

            “Ua ha’i aku wai i kuu mau hoaloha apau i ka hoola ana mai o na Huaale Akala a Kauka Williams a oia ia a’u e hoola ia i na mea apau me ke koe ole o kahi mea.”

            Ua hoola aku na Huaale Akala a Kauka Williams ia Mr. Browne no ka mea aole he mea e ae e hiki ke hooikaika i na aalolo koe wale no a maikai ke koko i piha me ka lamalama -- a oia maoli no ka hana o ia mau huaale o ka hoomaemae i ke koko. Aohe o lakou hana iloko o ka naau, a aohe no hoi ma na ano ole. He kipaku ka lakou hana ikaika maluna o na kumu i ulu mai ai na ma’i anemia, nawaliwali ka hana hoowali ai o ka opu, na ma’i aalolo haalulu, ame na ano ma’i laula e ae, ame kela o na nawaliwali iloko o na wahine oo ame na kaikamahine opio.

            Aole o ia wale no aka o na Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea he hiki loa ke hoopaa hooiaioia i ka hoopilikia ole o ia laau i kekahi mea nona ke ano nawaliwali loa a e lawela hoi na huaale me ka hopohopo ole iho a aole he maka’u ana. Ua hoola aku keia mau huaale he mau kaukani o na ma’i a ina oe kauleta aku ia Dr. Williams Medicine Co., i Schenectady, N. Y., me ka hoike moakaka aku i kou ma’i aole e nele a loaa mai o kau pane a wehewehe oluolu. Ina e hoola mai na huaale ia oe, oia aku la no na hooiaio nou: a ina aole i kupono lakou no kou ma’i na lakou no ia e hoike maopopo mai.

 

Hana na Luna Aupuni o ka Hale Mana Hooko me na Nalo Meli.

 

            O ka Hale Manahooko o ka Teritori o Hawaii ma ka Halealii hoi o ke au nohomoi he home a he wahi hana no ia no na meli hana hone i na luna aupuni no hoi e hoopapau pu ana i ka hana maluna o na hana i haawiia ia lakou e hana no ke aupuni. Hana hooponopono na luna aupuni a hana wai-momona hoi na meli, a o ka hua o ka hana o na meli oia ka piha o na ekeeke o kekahi mau limahana me ka momona o ka hone a hoi ana i kauhale ma ka Poaono i hala iho la.

            He mau makahiki ka ike mau ia ana o na nalomeli e mumulu mau ana ma na wahi hakahaka ano kahiko o ka Halealii a lilo ko lakou noho hana maloko o ia mau wahi i mea hoopilikia aku i na limahana luna aupuni o ke aupuni.

            A mahope koke iho nei i hoomaopopo ai aia he kulu ma ka hookuina o ke kilina o ka lanai-lala o ka Hale Manahooko a i ka wa i huli pono aku ai ke kama-na o ka hale aupuni ua loaa aku la iaia ka ike i ka hauka’e me ke ano mea wai hone a wai o ia ano like a pela i hooholo loa ia ae e huli pono ia aku ke kumu o ka hana.

            Alaila okila iho la he puka ma ka papahele o ka lanaielua mahope iho o ke Keena o ke Kakauolelo Teritori a oia no hoi kahi mumulu nui ia e na nalomeli hana momona, a ikeia aku la kekahi papa hone nui e waiho mai ana, iloko o ua papahele lanai nei mawaena o ka papahele-luna ame ke kilina-lalo o ua lanai nei.

            Aia ma kahi o elima paha kapuai kuea i piha i ka meli momona o 22 iniha paha ka manaonoa, a mahope o ka noonoo iki ana ua hooholoia iho la @ ka’ipuu like i ka waiwai a pela i hoi aku ai o Mr. Fra@ee ame kekahi poe e iho me ko lakou mau mahele hone i kauhale, ka hua o ka hana a na nalomeli i hoopapau hoomau ai iloko o ka Hale Manahooko, i na luna aupuni no hoi e hana ana i ko lakou iho.

 

Make i kona wa e Pule ana.

 

            MONROE, Ga. Sept. 17. -- O William F. Robinson ke kahu o ka Ekalesia Mekokika o@nei ua make koke iho oia iloko no o ka luakini ma ke anaina pule kahaiaka o keia la iaia no e pule ana.

            Ua hoao mua ae no o Mr. Robinson e ha’iolelo ma kona luakini ponoi, aka no ka nawaliwali loa i hookuuia ae ai ke anaina pule a pau aku kanaka i ka pule o ka luakini Bape@@e.

 

HOOLA@A KE ANU O KA LUNA@@@ O ANHEUSER--BUSCH.

 

            Penei i hoike @@ @@@@ Mr. M@@@@ E. S@@sney, Lunanui o Anheuser Busch Brewing Association @@@@@@@@@@@: “Oiai wau e @@@@@ @@@@@@ @@@@ @@@ ua loaa iho la wau i @@@@@@ anu nui, a ua loaa ia’u ka @@@@@@@ e hoike ae iloko o ka @@@@@ @@@@@ @@@@ lain’s Cough Remedy @@@@ @@@@@ @@@ ia’u he maha hikiwa@@@ @ @@@@@@ ko’u lawe hoomau ana @o @@@@@@@ @a ua nalo aku la ia @@@@@@@ @@@@ Ke kua@ia nei o BENSON SMITH & CO. LTD., na Agena m@ @@@@@@@.

 

Hoolaha Kumau

 

Kakela me Kuke

KAUPALENAIA

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

: :  A HE  : :

Poe Lawelawe Kopaa.

 

Poe Agena no na Mahiko Lehuhelu

 

Kauka Mitamura

Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honolulu, Na Hora Hana:

            Hora 9 a. m. a 12 m: 5 p. m. a i @@@@ koe ke Sabati. Sabti ma ka hooholo ana.

Telephone Blue 3466              P. O. Box 8@@.

 

Hua Alahao ame Aina o Oahu

MANAWA HOLO

Oct. 6. 1904

 

MAI HONOLULU: AKU

No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke @@@@@-- “9:15 a. m., “3:20 p. m.

No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao -- 7:30 a. m., *9:15 a. m., *11:05 a. m., *2:15 p. m., *3:20 p. m., *5:15 p. m., 9:30 p. m., 11:15 p. m.

 

MAI WAHO MAI.

 

Ku i Honolul mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a. m., *5:31 p. m.

Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai -- 7:46 a. m., *8:36 a. m., 10:38 a. m., *1:40 p. m., *4:31 p. m., *5:31 p. m., * 7:30 p. m.
*Kela a me keia la.
@Sabait wale no.
@Koe ke Sabati.

G. P. DENISON,
Lunahoonana

                                                F. C. SMITH,

                                                            G. P. & T. @.

 

EXTELL AME SHAW.

 

(Na pani ma ko J. C. Axtell makalua.)

Na mea hoopae a hana i na

KIA HOOMANAO AME’NA PA- HAO.

 

            Pau pu no hoi me ka hoomaemae ana i na pohaku kia hoomanao, ke kakau ana i mau olelo hou ame ke pao ana.

            Keena ame ka Pa, 1648.50, Alanui Alakea, Telepona Helu 1801 Blue.

            Pahu leta Helu 642, Honolulu.

 

Aila Lauoho a Ayer’s.

---

He ai ia na ka lauoho. He hooiako oia i ka lauoho me kekahi mea i kupono e loaa ina i makemakeia e maikai kona ulu ana.

            I ka manwa e maloo ai ka lauoho a paakiki, mokumoku mai ke kumu, helelei a i ole lilo ae i lauoho hina, ua loaa mai ia mau haawina mamuli o ka loaa ole o ka ai kupono nona. He mea oiaio o ka

AYER’S HAIR VIGOR.

Aole ia he mea laweia malako. Mawaho no ia e hamo iho ai, a nana e hooulu a hanai hoi i ke kumu o ka lauoho.

            He hoihoi hou mai kana i ka lauoho a kona ano mua, a hooulu mai hoi i lauoho maikai a nui. He lauoho nani, a loihi!

            Ina he makemake kou e hoomauia kou opiopio alaila e lawe ae i ka

AYER’S HAIR VIGOR.

            Ua hoomakaukauia keia aila lauoho e Dr. J. C. Ayer & Co., Lowell, Mass., U. S. A.