Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 40, 6 October 1905 — Page 3

Page PDF (1.41 MB)

This text was transcribed by:  Corey Hayes
This work is dedicated to:  Auguste Schroeder Bode

Ka Nupepa Kuokoa

POALIMA OKATOBA 6, 1905

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NA WARENA OPIO

 

ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE.

 

He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pelekane ma Inia.

 

MOKUNA XV.

 

ANEANE E PAU I KE AHI, PUKA NAE MA KA APUA.

 

            “e LIKE ME KA HIKI IA KAKOU KE NEE,” WAHI A Dike i pane aku ai ia Nede, “pela kakou e hooikaika ai a hiki i ka pae ana i ka hale hope loa a malaila aku e lele ai i pakele ai kakou ke ole nae e ikeia mai e na enemi.  Ke manao nei wau ua pau loa ka noonoo ana o ka lehulehu no kakou oiai me he la aia ko lakou hooikaika’i keia manawa maluna o ko lakou mau wahi pono iho, no ka lawe ana iwaho o na hale i maopopo e pau ana i ke ahi, a hoi iho no hoi ua manaoio lakou ma keia manawa ua pau mua kakou i ka aiia e ke ahi, he hoike ana hoi ia i ka na o ko lakou nini no kakou alaila aole a lakou noonoo ana no waw@u i keia manawa.  A ke hiki io kakou i ka hale hope loa manao no wau e pakele ana no kakou.”

            Me ka hooikaika nui, i ke ahi e hahana mau ana mahope o lakou, ua hiki io aku la lakou i ka hale hope loa a ma na kaula o ka hale i ho@paaia ai oiai he mea maa ia i na halenoho o na Inia i kahoopaaia o ka hale me na kaula e omouia a e hoopaaia ai i ka honua ma na pine laau i kakiaia iloko o ka honua, a me he la he elua paha minute ke kuu ana aku o na Pelekane i ka honua oiai ke ahi e ai mai ana i ua hale nei no ma kahi aoao, ua palaha iho la ua h@le nei a pakele mahunehune no hoi na ilikea.

            Ma ka alawa ana ma o a maanei ua puni lakou i ke ahi, a ma kahi ala ololi kaawale i koe, a ia manawa hookahi no o lakou e nana ana aia na Inia apau i ka hoohikihiki ana i na ukana e lawe ana mailoko mai o na hale a e hoohikihiki pu ana i ka poe nawaliwali, ka poe ma’i, ka poe elemakule a luahine ame na bebe a he ku maoli no i ke aloha ke nana aku i ka pioo o na noonoo o kela ame keia—me ka maopopo ole o na mea e hana ai, oiai na wahine e kumakena ana ame na kamalii e uwe kapalili ana, alaila hoomaopopo iho la o Dike na poina loa ia lakou a aohe he noonoo hakaka hou ana i koe me lakou oiai ua punia ka noonoo no ka hoopakele ana i ko lakou mau pono iho me ka hoopakele ana i ka poe-nawaliwali a bebe paha i koe aku iloko o na hale e aiia ana e ke ahi.

            “ E hookomo i ka kakou mau pahikaua iloko o ko lakou mau wa-hi iho e na hoa,” wahi a Dike i kauoha ae ai, “aole @e kaua a hakaka ana i koe.  O ka kakou hana o keia manawa ioa no ke kokua ana aku i keia poe poino.  I elua o na manuwa e hele aku me oi e Nede malalo o kau alakai ana, a elua no hoi me a’u no ke kokua ana, a o ka kakou hana oia no ke komo ana iloko o na hale apau e hiki ana ke komoia a e hoopakele i na ola i koe ina aia no iloko o ke ahi kahi i noho ai.  E hele oe e Nede ma keia aoao a owau no hoi ma kekahi aoao.”

            Alaila me ka hooikaika nui na manuwa ame no Opio no hoi ke komo ana iloko o na hale oiai ua nui ka poe luahine ame na elemakule ame na bebe i hoopakeleia e lakou mai ka ula mai o ke ahi oiai o ka a ana o ke ahi maluna o na hale hope mai ua hoomaka ae ma kaupoku a mailuna iho e aiia ai hele i lalo a hiki i ka wa e palaha pu ai ka hale pela i loaa ai he manawa no na Pelekane e komo ai iloko o ke ahi me na noonoo aa no nae e pono ai.

            I ka hala ana o kekahi manawa ma kahi paha o ka hora hookahi aia hoi na hoopuiwa loa ia lakou i ka haluku ana aku o kekahi pualikoa a i ka nana pono ana mai—o kekahi o na pualikoa manuwa malalo o ke alakai ana o Kapena Pila ke nee mai ana no kahi o ka pauahi a lilo ae la ia i mea hoohauoli loa i na Pelekane e hoopakele ana i na Inia, a komo aku la ka manao maha me lakou.

            A me ka eleu nui no hoi i ku aku ai o Dike imua o Kapena Pila no ka wehewehe ana i na mea apau ma na olelo pokole a i ka maopopo ana na pane mai la ua kapena nei:

            “Ina pela ua pono, aia a pau na hana ua hiki ia oe ke hoike piha mai i na mea apau; aka, no keia manawa o ka hana nui oia no ka hoopakele ana ame ke kinai ana i keia ahi i ole ai e hoopoino aku i na hale i koe.”

            “E ke kapena,” wahi a Dike “na nui maoli ka poino i kau aku maluna o na Inia, oiai ke hoomaopopo nei wau aole e emi malalo o ka haneri hale i pau i ke ahi, a a@a he mau ola i pau pu aku i ke ahi.”

            A iloko o ka manawa koke no mahope, @o o ka haawi kauoha ana o Kapena Pila i pau aku ai na koa Pelekane apau iloko o ka hoopakele mai ka ula mai o ke ahi a e hoohiolo ana hoi i na hale e aiia ana e ke ahi i ole ai e lele aku ke ahi maluna o kahi poe hale aku i @oe, a iloko o ka manawa kupono i akakuu mai ai ke ahi a pio no hoi ma ke kokua laulima pu ana o ua Pelekane.

            A @a ka uhi ana o ka malu o ka po a ao ia po i mau ai ke kiai ana @ na koa Pelekane no ka hoomalu ana i na waiwai o ko lakou poe enemi i ole ai e pau i ka aihueia a’i ole no hoi e hoopoinoia ko lakou mau ola, a mahope o ka ainakakahiaka o na koa i hulihoi aku ai lakea no ko lakou kahua me na haawina maluhiiuhi oi loa aku nae i na opio ame na hea manuwa o laua.

            A hiki wale i ke ahiahi o ia la i ikeia aku ai ka holoholo hou ana mai @ na koa, a ia manawa i loaa ai i na Warena he manawa kupono loa a hui pu hou me Kapena Pila o ke kaua moana kahi i kuu aku ai na opio i na mea apau pili i na hana hoohikilele noonoo o ka la i hala ihu, wa na mea apau, a nui ino ka olioli o ke kapena i ka lohe ana i pa hana e hoike ana i ka wiwoole, ame ka maia o na noonoo o na opio ame ka hikiwawe o na noonoo i ka hana i na mea e pakele ai ma@ ka poino i maopopo loa e kau ana ina @ loaa koke ole kekahi ala e @ akel@ai.

            Alaila kaheaia aku la na manuwa no ka hoolohe ana o ke kapena i ko lakou hoike, a me ko lakou hoike ke ano loloiahiii aka i ka hiki @@a i ka hope ua like no me ka na Warena Opio a maloko o na hoike o na manuwa e hoike ana lakou i ka wiwoole ame ka ikaika o ka m@@@ hoomalu o na noonoo o na opio ame ka hikiwawe o ka loaa o na hana e pakele ai oiai iloko o ka wa o ka popilikia.

            “Ke manao nei wau,” wahi a Mr. Riva, he aliikoa no o ko Dike kalaua like o ka oihana kaua moaua i pane aku ai ia Lukanela Dike he al@k@a hoi oia @ elua makahiki oi ae i ko Dike, “o oe kekahi o na opio alia laki @@@ iloko o keia lukuwale.”

            “Pela io no e Mr. Riva,” wahi a kekahi o na lukanela e ku kokoke ana, aka @ ka mea i ike maopopo ia aole he hookahi iwaena o haneri kaukani koa i komo iloko o na hakoko ana ame na poino a puka pono me ke ola e ha’i mai ai oia i kona moolelo mai iaia ponoi mai, a o laua nei wale nei no ka’u e hoomaopopo nei.”

            “Makemake au e hoike mai oe i kou noonoo maoli e Mr. Riva,”  wahi a ka lukanela. “ina o oe kela i oki pu ia ai mai ka huina nui o na koa ma kela kaua ana o na Pelekane i Lukanao a oki pu ia ai na Warena Opio, manao anei oe e loaa ia oe kela noonoo e lawe mai i na lauoho loloa ame na umiumi loloa o kela kahuna ma ke ano aahu uhiuhi?”

            “Aole e loaa ia’u ia ano noonoo.” Wahi a Riva, “pela maoli iho la no ko’u noonoo i keia manawa.  Ina owau kela iloko o kela keena wahie ke manaoio nei wau aole e loaa ia’u kela ano noonoo.  A e like me kau i hoike mai nei he opio ulia laki loa o Dike, oia aku la no ko’u manao, eia nae, he haawina ia i hanau pu ia mai me ia, nolaila i ka hoohana ana aole e hala—hele no a pihapono.”

 

MOKUNA XVI.

 

“A UWE IO NO OE IA EO E HAUPU AI UA MAKE WAU?”

            Ma ka la 6 o Novemaba, ua maheleia iho la na pualikoa—o kekahi hapa e noho iho i Kanapoa a o kekahi hapa e ma-ki aku no Lukanao no ka hoopakele ana i kolaila poe oiai ma keia manawa ua hoea nui mai na koa mai Pelekane mai a me ka hoea pu ana mai o Sir Colina i poo maluna o na puali Pelekane apau loa o Inia me ke kauohaia mai e ke Aupuni Nui e kinaiia na lukuwale ana a e hoopakele i ka pie poino a e hoihoi i ka maua aupuni.  A mahope o ekolu la o ka ma-ki ana ua hoea aku la lakou i Alamabaga a iloko o keia huina i komo pu aku ai o Dike Warena oiai oia kekahi o na aliikoa kaua moana a malalo hoi o Kapena Pila.

            Aka, no Nede Warena ua noho iho la oia i Kanapoa iloko o kona puali ponoi o ke kaua aina a ma keia wahi ke kaawale mua loa ana o na opio mai kekahi ae, a ua lilo hoi ia i mea hookunahihi noonoo i ke kaikuaana. Aka oiai ua hoonohoia lakou ilaila no ka malama ana i kolaila maluhia he hookahi wale no hana oia ka hooko i ka mea i kauohaia.

            A ma ka la 15 i hui ae ai na puali Pelekane i hookahi kino nui malalo o ke alakai ana o ke Generala Nui Sir Kolina ia lakou i hookokoke aku ai i Lukanao mahope iho o ka ma-ki ana no kekahi maula me ka hui mau me na ake’ake’a a hiki wale i ka ikeia ana o ua Lukanao hoohaunaele nei.

            Ma ka noonoo maikai ana o Gererala Nui Kolina i ka hana kupono mahope iho o ka noonoo ana maluna o ka palapala aina a kiiaina o ke kulanakauhale o Lukanao ame na ano apau o na papu o na Inia mai kekahi kanaka Pelekane i holo ma-lu mai Lukanao mai a i pakele hoi mai na Inia mai no ka waiho ana aku i ua kii-aina nei imua o ke Generala i loaa ai he ike mamua o ka hoomaka ana o ke kaua, ua hooholo iho la ke Generala nui e komo kaua aku i na enemi ma ke kukulu komohana akau a malaila e houpoo aku ai a hiki i ka wa e hui ai me ko lakou poe e noho la iloko o ka ehaeha.

            I ka papu mua loa no o na enemi a na Pelekane i hookokoke aku ai i hoomaka ai ke ki pu a ma ke kauoha na nee aku la ka puali kaua moana malalo o Kapena Pila a kokoke i ka pa manoanoa e hoopuni ana i ka papu me kana mau pukuniahi nunui no ka wawahi ana a hoomaka aku la ke ki pu ana a aole i liuliu ua hiolo iho la ua pa nei a hamama ke alanui no na koa Pelekane e hui kino ai me na enemi a ua puiwa nui hoi na Inia i ka ike ana i ka ikaika lua ole o na pukuniahi o na Pelekane i ka wawahi ana i na pa manoanoa e like me ko lakou oiai aole he pu o ia ano i loaa iloko o Inia ia mau la.

            A me na elau pu i nee aku ai na Pelekane e hui kino me na Inia a oiai oia ka hakaka weliweli loa i na Inia, ua puhee aku la lakou imua o na Pelekane mahope iho no nae o ke kaua hookuanui ana a pela iho la na Pelekane o ka nee ana a hiki i ka wa i komopoo maoli ai na Pelekane iloko o ka papu ikaika loa o na Inia malalo o ka ikaika o elua haneri kaukani koa.  Ma ka haawiia ana o ke kauoha o ke kaua ua hoomaka aku no na Pelekane e like me ka mau ame ka hoopuka mau ana i ka olelo—“Mai poina ia Kanapoa,” ua like ke kaua ia lakou me he mea mama wale la no mamuli o ka olelo hoeneu a mamua o ka hala ana o ekolu hora mahope iho o ka napoo ana o ka la ua lilo pio ae la ua papu nei a o ka lilo no hoi ia o ka lanakila i na Pelekane no ia la.

            Ia Generala Nui Kolina e nee ana me kona mau koa aole i hookuha’u iho o Konela Iniliki o ke kahua hoomoana o na Pelekane i opa mau ia ai e na enemi, aka me ke kokua pu ana o Gererala Haveloka ame Generala Kalani oiai laua ua hoea aku i ke kahua i hoopopilikiaia a loaa ai ka maha, ua nee mai la lakou apau—Konela Iniliki, na Generala Kalani me Haveloka a hookahi ka paio like ana ma kahi aoao mai a i ka nui ana o na puali i kahi hookahi a oia no hoi ka manawa hope loa o Sir Kolina i kau ai i kela po o ekolu hora mahope o ka napoo ana o ka la a loaa ai ka lanakila—ua hui ae la lakea iloko o ka hauoli nui iloko o ka lanakila oiai na Inia e puhee ana a haalele iho i ko lakou mau kahua no kalii e pakele ai ko lakou mau ola.

            A mahope o ka hoonohonoho ana no ka malama ana i ka maluhia @a kuuia ae la ma ka uwati no ka hoomaha alaila hele makaikai aku la o Dike Warena i ke kahua hoomoana ana ame kona kaikuaana i noho ai no kekahi manawa mamua iho no ka ike ana no hoi kekahi i kona poe hoaloha o ka noho pu ana iloko o ia mau la popilikia a aohe hoi he kunana o ka hele ana ma keia manawa oiai aole he like me na la o ka popilikia ka hiki ole ke hele lanakila me ka pakele ole mai i na poka o na enemi.

            Ma na paia apau o ke kahua hoomoana i kamaaina iaia i na la i hala ae aole i maalo ae na hiohiona palapu o na poka i kau aku ai maluna mai kona mau maka aku oiai nae aia he mau hoololi hou ana i loaa aku I ke kahua mamuli o ka hoea ana aku o Gererala Haveloka ame Kalani, a i ka hiki ana aku na Lunanela Dike Warena nei iloko o kona aahu aliikoa kaua moana aole i loaa na hoomaopopo ana me kolaila poe koa no ka opio Dike a hiki wale i ka hele maoli ana aku o Dike e aloha ma ka lululima maoli ana i ka poe ana i hoomaopopo ai a kahea aku ma na inoa me ka ha’i pu ana aku i kona inoa. Ia manawa ua lilo oia i mea hoopuiwa, nui i kona poe hoa oiai ua manaoio lakou ua make e laua iloko o ke kaua po’ipu a lakou i kaua ai mamua a nuka nui mai na olelo “mea ae no na make” a ua lilo pu ae ia manawa he wa hauoli loa iwaena o lakou a iloko o ka manawa pokole i loheia ae ai ka mea hou olioli no Dike.

            A ma ka ninau ana i kona ppe hoaloha no ka ohana Hagariwa i maopopo ai iaia kahi o lakou i noho ai ame ka hooka’ulua ole iho no hoi na opio nei a hoea ana ilaila.  Ua hoololi ia ae kahi noho o ia ohana ma ka manawa i hoololiia ae ai ke kahua ma ka hoea ana aku o Konela Haveloka ame kona mau pualikoa, a ma ka puka o kekahi hale nui i kikeke aku ai o Dike, a aole no hoi i lialia ua we@@ia mai la ka puka mahope iho o ka pa-e leo ana mai “e komo mai iloko.

            A i ka hemo ana o ka puka a ike ka mea i wehe mai i ka pa@i puka ua n@i kona puiwa—a holo awa aku la oia—e holo ana iloko o ka hale me ka haalele ana iho i ka puka me ka hamama no.  A i ku hoomaopopo ana o Dike he keena hookipa ia ua komo aku no oia i loko e hahai ana hoi mahope o ka mea e holo ia a no ka puiwa l@@ o na mea apau oloko o ka hale n@ keia auwe na ka ae la o Mrs. Hagariwa mai kona noho ana e noho hana ana me ka waiho ana aku i kana mau mea kona noho ana e noho hana ana me ka waiho ana aku i kana mau mea humuhumu, a hele mai la no ka rumi hookipa i mea e maopopo ai ke kumu o ka auwe, a komo ana no hoi na kaikamahi@ana--Eda ame Ne@e, me na hiohiona pihoihoi a ku ana imaa o Dike a o Dike no hoi imua o lakou.

(Aole i pau.)

 

Kenekuria Umi-kumamaiwa

AME

Kana Mau Hana Kamahao.

 

(Kakauia e Simeon K. Nawaa.)

MOKUNA XVI.

(KAU POO EKOLU.)

ENELANI MALALO O KEOKI

 IV.

 

            I Okatoba 5, oia makahiki no , ua hoea io mai la ua la la.  Ua kaheaia ae i halawai e malamaia ma Cloutarf, ma kahi e kokoke ana i Dubalina, a ma ka auwina la o ka la 4 ua hooholo iho la ke aupuni me ka hikiwawe e hoopukaia ke kuahaua e papa ana i ka malama ana i na halawai akea.  O keia kekahi o na hana nui a na kanaka ano nui e hana ai.  He nui na poe i hele ae no ka manao ana e ku-e aku i na hana a ke aupuni, a ina aole i hoouna e aku o O’Connell i na elele e paa aku ia lakou, ina paba ua kahe maoli ke koko ma na kahuakaua me ko ke Aupuni mai pualikoa.

            O kekahi o na hana ano nui loa i ala mai mahope mai oia ka hookolokoloia ana o O’Connell ame ka poe i ku mahope ona.  Ma ka aha kiure i malamaia ae ma Dubalina, na hoahewaia oia, a hoopa’iia oia no elua makahiki hoopaahao, a laweia oia e hoopaa iloko o ka hale paahao, me ka mau no o kona paipai ana i na kanaka e noho me ka maluhia, a ua hoolohe ae kona mau hoa makaainana ia kauoha ana.  O ka aha kiure nana i hoahewa ae iaia ua ikeia he poe wale no i piha i ka inaina nona, a nolaila ua hoounaia ae he palapala hoohalahala no ua olelo hooholo la e ku-e ana iaia iloko o ka Hale o na Haku.

            Maloko no o keia hale na manao ikaika e ku-e ana ia O’Connell, nolaila na moowina loa kahi manaolana i loaa ae e hookoia mai ana a i ole hooloheia mai ana paha na kumu hoohalahala i waihoia aku.  Eia nae ua ikeia ae la ka hanohano o ua O’Connell nei e ua aha la o na Haku, a hookuuia oia mailoko mai o ka noho pio ana.

            O kona hoopaahaoia ana oia kekahi o na hana i hoike nui ia ae ai ko ka lehulehu manao aloha iaia, a ua kakau ae o Mikila, kekahi o na kanaka kakau moolelo o Enelani e olelo ana, “ua kakaule@a ia aku iaia e na Bihopa, ua hoounaia aku na olelo hoalohaloha nona mai na Amerika aku, e laweia ana e kekahi mau elele, hoohauoliia e na bana, hoolauleaia e na lede hoohiwahiwa a aneane e nalo iloko o na pu rose, a hoohainuaia i ka champagne helu ekahi.”

            O ka hauoli i ala ae i ka manawa i hookunia mai ai oia mai ka halepaahao mai o Rikimona oia kekahi o na mea ano nui loa i ikeia ia mau la.  O kela mau mahina ana i noho pio ai ma ka halepaahao, me he mea la o lakou na umii ikaika loa e haawe ana maluna o kona kino holookoa.  Ua elemakule oia I keia manawa ua nawaliwali mai kona kino, a o kela ikaika nana i hapai ae iaia i na la i hala aku maluna o na hana ano nui aole loa lakou e hoi hou mai iloko ona.

            I keia manawa ua lilo ae la ka Ahahui Opio o na Ailiki, he ahahui hoi i kukuluia ae e na kanaka i noho limaakau mua no O’Connell i na makahiki i hala hope aku, a lilo ae la i ahahui ikaika loa,. A maluna o ka ninau ikaika loa no ke kaupale ana, ua anoe ae na manao o keia poe mai na lawelawe ana a O’Connell i kona mau la e alakai ana i ka lahui, a ua lilo keia i mea e hoinoinoia ai ko O’Connell mau manao.  O ke kulana kupilikii o kona aina hanau kekahi mea nui nana i hoopepe iho i kona naau me ke aloha.

            I ka 1846 ua hoomaka mai la e kau na haawina poino maluna o ka aina, he mau haawina hoi i ike mua ole ia ma Europa.  Eia nae aole i ola o O’Connell a hiki i kona ike ana i keia pilikia, eia nae na liko oia i pulakaumaka na kona mau hoa makaainana e kau aku ai ko lakou mau maka a hoomanao ae i kana mau hana.

            Ua kau iho la ke kaumaha maluna ona no kona nawaliwali ma ke kino, a nolaila na haalele aku la oia i na hana no ka pono o ka lehulehu.  I ka 1847, na hooholo iho la oia e haalele aku ia Irelana, a e hoohala i ke koena o kona mau la ma Roma.  O kana ha’iolelo hope loa iloko o ka Hale o na Makaainana na hooloheia e kekahi auaina nui me na manao kaumaha e halii ana iloko o ko lakou mau puuwai i ka manawa e hoopuka hope loa ia ana, ua noi aku la oia e alohaia aku kona mau hoa makaainana nawaliwali a e haawi aku i na kokua ana apau no lakou, alaila puka aku la oia a hoi aku la no kona home.  He mau mahina pokole mahope mai, make iho la oia ma Genoa.

            O kona hala ana aku ua waiho iho oia i kela ninau nui no ka pono o kona mau hoa makaainana i pau ole na hooponopono ana, a e like me ke ano mau o na kanaka aia no he mau mea n@aikai a he mau mea ino i hanaia iloko o kona mau la e ola ana, pela no hoi kakou e hoohaili ae ai ia manao hookahi maluna o keia O’Connell: aka maluna o na mea apau, e hoomanao kakou, ua aloha oiaio oia i kona aina hanau, a oiai he nui no na kumu e ae a kakou e olelo ae ai no kona ma’i ana, he hookahi mea e hoomaopopo loa ia, ua make oia mamuli o ke kau ana o ka we ikaika loa maluna o kona ai@a ame kona mau hoa makaainana.

 

MOKUNA XVII.

 

(KAU POO EKOLU.)

 

NA ALA KAUNAELE AME NA OHUMU HAUNAELE O EUROPA.

 

            @HOAKAKA.—Ua hoao ae ka Ahaolelo o Viena e wawahi i na manao o ka @@@@aele Kuloko o Farani; e hoihoi ae ia Farani ihope i kona nohona o 1780.  Ua liko ae o Auseturia i mea nui ma Europa, i enemi hoi no Geremania ame Italia.

            Ua ike kakou i ko Merrernich, ke Kuhina Nui o Auseturea, Elo ana i alakai nui ma na hana kalaiaina o Europa.  Oiai o St@@@ e @@@kaike an@ me ka holopono ole e hoohui ae ia Geremania i hoo@ahi, a e @@i ana @ei o Talleyrand e hoih@i ae ia Farani ma ke ka Auseturia malalo o kekahi mana hoomalu kiai mea loa me na kiu. @@@ ke apo ana ae ia Europa holookoa iloko o ke apo hookahi mamuli o kana mau lawelawe noeau ana.

            O i a @@@ Bourbons, i hoi aka iloko o Farani me na poe i lanakila, na i oihoi hou ia ae lakou me na hooikaika ana he nui ma ke kulana kiekie luhi hoi o lakou i kulaiia ua ai e ka lahui he hapa’ia kenekuria mamua aku.  O ke kau nohomai o Lui XVIII aole ia he kau maluhia a i a@e h@@ali paha.  Ua hoohaa@@aia a hoi@@@@ eia ka lahui.  i ka hoomaakaia ana no o na ha@a hoihoi aupuni na hanaia@@ he mau p@p@hi kanaka a@a i na poe @@@@pa@e @a na okana aina hema; aka mahope mai o keia i aia koke ae ai kekahi hoaia hoohaunaele nui mawaena o na kanaka manao kah@lihuli.  O ka poe Bonapate, mamu@@ @ ko lakou inaina no ka hanohano i maalo aku ma ia lakou aku, aole loa lakou i hoohala ne i kekahi manawa no ka houluulu mau ana i na manao hoohaunaele.

(Aole i pau.)