Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 46, 17 November 1905 — NA WARENA OPIO ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE. He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pelekane ma Inia. [ARTICLE]

NA WARENA OPIO ILOKO O KA ENAENA O KA LUKUWALE. He Moolelo o ka Lukuwale Ana ia o na Pelekane ma Inia.

MOKUNA XX. HOOMAHA MAHOI'E O KE KAUA. Aiiiilu linhai aku la o !>ike i na liaua hookalakupua i hookoia ai ma K»-la jr> ]»c»ina ole a hulo ai iu» Lukanao lu' iuou hoohauoli uui hoi i k<»na luau'i ma ka lohe aaa i kona mook lo imi kokua. Aiaiia hoomaka aku la ka makuakane i ka hoakaka ana i na an«»ai o ko iakou noho aua ilio, oi loa aku i ka hoi hou ana mai o ke kulana hojH>ho}»o in«* a hiki wale i ka liooa ana aku o na kokua. a īiiamuii 110 hoi ia o ka wailio ana o k* 4 kanaka nawaliwali iloko o ka wHa o ka la ine ka loaa ole o ka maluinalu a ua mala maoli kt? kiim no ka wela. "A hoaha kau e hana ai e papa?" i ninau aku.ai o Dike me na maka halo'ilo'i waimaka no ke aloha i kona kaikuaana. "He niea pouo ia'u e hooko aku i na kauoha i waihoia mai na'u e hooko, e I)ike," i pane aku ai ka inakuakane me ka leo oluolu/' Oia hoi he mea pono ia'u ame Mekia Danalope e hiki aku i Agara no ka hui ana me ka puali i waihoia mai iloko o ka'u malania a alakai ana. Xo Nede e malama pono ia ana oia aika wa e oluolu ai e hoounaia ai no Kalakata no ka hoi loa ana i Enelani a me ia oe e ukali pu ai a o na kaikuahine o olua na'u ia e hoouna aku ilalla i liui pu ai oukou." Ile mau la ka nolio ana ilio o na puali o Kolina maiuua o ka hulihoi aiia 110 Lukanao me ke kanaka opio nawnliwali a i ke kolu no lioi o ka la i hoomaka aku ai o Konela Warena ame Mekia Danalope 110 Agara e ukaliia ana e kekahi puali uuku a pili aku la no hoi o Dike me kona kaikuaana ma ka ae ana mai o kona Kapena Pila. A i ke kaawale ana o na keiki mai ka makua aku ua lilo ia i mea hookaumaha loa oi loa aku i ka wa waiho mai ana kekalii keiki, aka mamuli o ka liooko hana aole e .hiki ke alo ae, a aole i paa iho na waimaka o ka opio Dike ame ka makuakane no keia kaawale ana. No pule i waiho ai o Nede iloko o ka ma'i fiva nui a mawaena hoi o ka make ame ke ola a i ka hala ana o ia manawa ua haalele mai la ka nia'i iaia, a ma ia manawa i loaa ai na hooinaopopo ana i'ka pomaikai o ka pii hou mai o kona ikaika kino o ka wa i hala a i ole niau aku 110 oia ma ke kulana nawaliwali no ke koena o kona ola ana. Aka aole pela ka nee ana o kona kulana. Xo ka ikaika maoli no o kona kino, a maloko o eono pule o ka waiho ana iloko o ka nawaliwali ua ola hou mai la oia a ola loa ae la kalii ona i ku ai. i ka pu alaila ua hoounaia aku oia no Kalakata. Ua kelekalapa aku o Dike i kona kapena no ka hookuu ana mai iaia e ukali pu aku i kona kaikuaana no Kalakata a ma ka iliaawiia ana inai o ka ae i hooko io aku ai oia a ma keia manawa aia laua opio ma ke ala e hiki ai i Ivalakata. Ake hele la laua iloko o ka olioli nui a oi loa aku o Dike no ke ola loa ana o kona kaikuaana kona hoapili o ka au like ana iloko o ka hakoko a loaa like ia laua na kulana aliikoa o ka oihana koa. Ma keia hoi ana o laua ua maikai ke ala a malaelae hoi. A hiki laua i I3anaresa i kau aku ai laua maluna o ka mokualii a holo no Kalakata a ma ka manawa i hiki aku ai ilaila oia hoi i ke kulanakauhale ua hiki loa ia Xede ke holoholo ine ka ikaika e kokua ole ia mai ai e kekahi. I Kalakata ua hui hou aku na kaikunane me na kaikuahine o laua a lie mea e ka hauoli o na opio i ka hui hou ana mahope o ka nianawa loihi o ke kaawale ana a he kaawale ana no hoi iloko o ka pihoihoi uui anie ka piliaiku nui. Ona la elia a lakou i noho like ai he mau la ia o ka hauoli nui mawaena iho o lakou; alaila hoomaka hou ae la ke omamalu hou ana iho o ke kaumalia mawaena- o lakou no ke kaawale hou ana. Xo ka mea, ma ka mokuahi Orienatala i kau aku ai na kaikuahine ame Xede a hoi no Enelani, ia Dike i noho liou iho ai he po hookahi i Kalakata a i kahi la ae i kau aku ai oia inaluua o ke aumokukaua Pi lekane o na kai o Kiua kahi o kona mokukaua ponoi 1 hoopaa ai no ka oihana kaua moana. Ma keia wuhi i kaawale ai ka ohaua holookoa a kauliilii koe o Xede ine na kaikuahine, a o Konela \Varena makua hoi aia oia he wahi okoa e malama ana i kona kahua i liaawiia aku ai nana e ma lama a o Dike hoi maluua o koua inoku e au hele ana iloko o na kai

luuiupanupa o Kina. Aka. he elua makahiki mahope mai ua akoakoa liou ae la lakou apau oia hoi ka poe i akoakoa mua ai oiai i Sanadinafa i ka wa i hoomnka ai ka lukuwale o na lnia —lie-hui hou ana keia o lakou apau aoh' i inia kipi aka ua hui hou ae lakou i Ladana. O.na pupuaniani anio na waiwai makamae i lilo mai i na Warena Opio ma ko kuai ua lilo ae i mea waiwai nui. Ona Mess?ts. Garada ka poe i hoounaia akn ai «a mau waiwai makamae nei no ka huli powo anu i ke kumu waiwaiio ua haawi mai iakou no ke kuai ana i iilo aku ia lakou no hookaiii haneri ame kanakolu kankani paona Mlala IN'lekane) ua like hoi ia me $632,800 da)a Amei ika. a me ka oiioH nui i aeia aku ke kumukuai, A o ka ninan nui oia no ka mahelehele ana. mahope iho o ke kakau leta mau ana mawftena o na keiki ame ka makuakane ua waiho mai la o Konela Warena na na keiki e hooponopono nq ia mea. Ma kvia ninau ua koi aku na keiki ika makuakane e lawe oia i kanalima kaukani paona ua like me $243,000 a o ke koena iho i koe he S0 kaukani paona e mahele ia mawaena o laua kaikunaiie ame na kaikuahine elua (hookahi kaikuahine ponoi a hookahi kaikuahine hoahiuiau) ua like ia me $91,200 na.ka mea hookahi o lakou eha. Xa keia mahele ana i maikai ai ka malama ana i ke ola o ke kaikuahine hoalmnau Miss Ilatefoda a he kokua ana hoi ia iaia' mahope mai ma ka mare ana ia Kap» na Mena kekahi hoa hooikaika iloko o ka lukuwale a loaa ai iaia ka eha i hiki ole hi iaia ke komo hou ana iloko oka oihana koa. A pela no hoi o-Mis» Warena i mare a? me Mekia Pa«alo|>e mahope iho o ku }>au ana o ka manawa o koua koiuikina oihana koa o ka haawina i loaa mai na kaikukane mai a hui me ko Mekia I>analope ua lawa ia no ka malama ana ia laua. Xo Ninle hoi ua mao|*opo !oa ka hiki ole hou iaia ke komo hou iloko oka oihana koa ma ke ano i koa. A i kona hiki ana i Euekim ua ike iho la oia i kona kauia ana iloko o ka papiiinoa o na aliikoa wiwoole o Pelekane ma ka mahele kulana mekia mai ke aiuui ka|x?na mai e hoaiai ana i kona mau hana wiwoole i kukuluia e ia maloko p m\ wa o k* kaua lukuwale o na Inia ma Inia. I ka wa mna no nae ua haawiia aku iaia he hookahi makahiki hoomaha aka i ka wa i hala ai ia manawa ua hooholo mua ae la ka

papa kauka o ka oihana koa o luwknu Uui iaia anue ka hoopaa ait& i kona moololo wiwoole maloko ona moololo oka oiliana koa. A koia kumu i kuai lioolilo aku ai oia i kona koniikina oilmna koa a waiho aku la i ka oihana. No Lukanela Dike hoi ua loaa iaia ke kulana kapena i hui pu ia me na hana wiwoole ma ka hoopaaia aua nia ka moolelo he mea hoi e hapai ana iaia iluna i nele ole hoi ka hooikaika ana i na opio e ae. * j Xo Konela Warena ua kania ae oia ma ke kulana (ieiierala a ikeia oia ke Generala Sir llenry \Varena a kau pu ia aku oia ma ke kulana naita mamua iho o kona waiho ana ika oihana koa. A ma ia manawa 110 i hookamaaina hou nku ai oia me ka hoaloha Mm. Hagariwa o ka au like ana iloko o ka poino o ka lukuwale ma Inia mahope koke iho no o kona hiki ana i Enelaui ma ka wa ona i haalele aku ai ia Inia. A ua lilo hoi ia i mea hoopuiwa olioli nui loa ana ia l>ike ma ka. wa ona i hoi mai ai mai ka moana 110 Enelani i ka ike ana i kona hoaloha Mrs. Hapanwa he makuahine no ka liome o Oenerala \\ arena- a mea ia TiOde \Varena. He mea oiaio o na Miss Hagariwa ua lilo ae laua i mau lmanoho iloko oka Home o Generala ame Lede Wai'ena a aole no hoi ia h<> !mea paakiki i ka loaa ana o ko Dike hoapili Miss Xele loiai aole i loli ae kona (Xele) noonoo ame kona puuwai inai ke koa opio wiwoole ana i paani mau ai. | A mahope oka hoohala ana i kona mau makahiki no ka oihana ikaua moana a piha iaia na makahiki he iwakaluiii-kuinamakahi a mft ka noi hooikaika o ka wa<hine opio Xele e waiho i ka oihana koa a e |hookuonoono iloko o ka noho liome ana ua ae aku la oia a lilo ae la j laua i ohana hookahi ma ka mare ana. Ano Xede hoi ame K<la aole he hoohewahewa ana no laua a i ka wa i hooholo ai ua loaa iho la he mau paa-mare palua ika la hookahi —o ko laua ame ko l>ike ma. O Generala ame Lede Warena o laua kekahi inau hoa iloko o na aha hoohauoli o Ladana a iloko no hoi oke ola maikai. Ma ka oihana kau kanawai ua loaa aku ia Mekia Warena he noho iloko o ka Ahaolelo a no Kapena Warena ua malu kona noho ohana ana me kana lede—ka Lede Xele Warena ma ko laua home maikai eku ana ma ke alanui Raida, a nona hoi kekahi mokupe'a heihei i kaulana loa ma ka wa o na la kulaia heihei waapa. No Mekia Danalope ame kana Lede na ku ao no ko laua home aua piha me ka hauoli ma ona pna ohalia la—na keiki. a ]>ela no hoi'o Kapena Mena. a i na. Kalikimaka aole i hala ko lakou akoakoa man ana—na Warena apau me ko lakou ohana, na Danalope ame na ohana ame Mena me na ohana, a o ka ha*i moolelo ana i na aooai a hoihoi hou aku i na noonoo iloko o na wa o ka lukuwale ana * Inia na hoohala manawa ana i na ahiahi o ia mau Kalikimaka. A ma ke Kuea Berkeley i nele ole ai ia Oenemla W arena ma ke kono mau ia ana ona e ha'l inoolelo imua o na kamaiki he nui i nele ole ai ka akoakoa ae ilaila no ka hoololie ana iaia a aole no i nele i ke Generala i ka hoike ana i na anoai ame na hakoko "h<»oikaika ana no ka Aina Maknahine ame kona Hae iloko o na w-a lukuwale i kukuluia ena Inia iloko o Inia. Ma ka hoj>ena oka ho*>manawanui ana iloko o ke kaua lukuwale i luhiehu ai lakou me Ma malu. ka hauoli ame ka hanohano. KA HOPEXA. _... . . - - .