Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 47, 24 November 1905 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XLIII. HELU 47.     NUPEPA KUOKOA, POALIMA, NOVEMABA 24, 1905.     NA HELU APAU 3095

KU-E I KO KAKOU WAI INU O

NUUANU.

Ko Kauka La Manao i Heluheluia ma ka Hala-

wai a ka Ahahui o na Kauka.

@ Kananaia ka Wai o Nuuanu i Pakele ai ko ka Lehu-

@ Ola mai na Ma'i Taifor.  Koler ame na Ma'i Wai.

@ malalo iho nei ka pepa e ka- @ Kauka, La a heluheluia ae 2 a na kauka i ma=@ ka Poaono i hala, e pile ana 2 mu nei, ame na ma'i @ laha nei maluna o ka aina @ Kauka La, ua ku-e @ kakou mu ana i ka wai @ awawa mai o kakou nei. @ loa e kananaia a i ole pai- @ mua o ka inu ana.  Pe- @ pelepalaia ma u i pepa

@ KANANAIA KU-E I KA

MA'I TAIFOI FIVA

@ @ IWAKALUA MAU MA'I

@ A HE EHA MAKE

@ EHINEI

@KA HULI ANA I LOAA

AKU AI UA INO KA WAI-

INU

@ HEA KARAIMA O KE

AUPUNI

@ anei e ike aku ana kokaou ma @ aku i keia mau poo-manao @ hauli ma ko kakou mau nu@

@ mea oiaio o ke ino o ko kakou @ wai ke kumu i loaa mai ai ka @ o na ma'i taifoi fiva, kolera, @na ma'i e ai loaa mai ma o ka wai la, a o na wahi e inu ole nei @ wai i kananaia a i ole pailaia ola @ wahu i maopopo loa e ku aku ana @ a he alo me keia mau ma'i.

O Honolulu nei oia kekahi o na wahi o ia ano, a oiai eia oie ma ka poai wela a me ka launa pili loa ana hoi me Kina ame Iapana he ema oiaio e loaa  io mai ana no na poino ina e hoomauia ana ka inu ana i ka wai lana honua.

Hea mau makahiki lehulehu i hala no @ hoalala mai keia ninau e ka Papa Ola Hawaii a ua kahala na kii @ olelo hoonohonoho no kekahi @ wai ma Nuuanu i hoo- @ e Mr. Rudolph Hering, C. E

@ iho ke aupuni i kela ma=@ i ke kulanakauhale @ aniani ia he wai hoi la i hiki @ ke kanana ole ia nolaila @ keia ninau.  I keia mana=ka mana lawelawe aupuni e @ ke manao nei e hana aku @ ka aoao mauka o ke @ o Nuuanu no ka hoolako ana @ ke kulanakauhale nei me ka wai, @ mea pono e hukii ia kau ko lakou @ maluna o keia kumuhana, @ nei wau he mea  pono i ka @ Lapaau o Hawaii Teritori nei @ mai a hoonoo ia mea a e hoo-@ ka i ke aupuni o kukulu ae i @ kanana wai kupono me ka haka-@ Aole pono hi lakou ke kali a @ manawa e loaa mai ai la ka-@ mea i ikeia ma kekahi mau @ aku

@ manao o ka ike ana aku i na @ waiho mai ana i kupono no @ ola ana o ia no ke kaupale ana @ ma'i.  O kekahi hana a ke au- @ no ka malama ana i ke ola 2 ka lehulehu, a ua hoholoia na ka- @ ame na rula maluna o ka ma-@ hoomaauao aku e loaa na wahi no-@ maikai no keia manao hookahi.

@ aku a nana i na rula kukulu @ ame ka oihana hoomoe paipu, na @ o ka Papa Ola e pili ana i na @ wauno ame ka sua ame na kanawai no apau e pili ana i na meaai i hoohuihuiia.  E nana aku me ka imi @ua i na lawelawe akahele ana i na wahi uwi walu ame ka hana a na maki o ka Papa Ola i ka hoopio ana i na mea ibno ame ka hookaawale ana aku i ka opala @ keia mau mea apau aia no ia maluna o ka malama ana i ke ola ame ka pale ana aku i na ma'i.

eia nae he kou aku ko kakou hoohemahema maluna o ka ninau wal@  He keu aku no hoi ka lohi o ko kakou ike ana i na mea kaumaha i ikeia ma kekahi mau wahi e aku i na pilikia e loaa mai ana mamuli o ka lakowai i hoohemahemaia@

Me na hana hou apau e hanaia mai nei ma kekahi mau wahi okoa aku no ke kaupale ana aia hoi ko kakou aupuni ke lawelawe pu ole nei no ka hool@ ana mai i ke kulana kauhale me ka wai maikai.  Ua manao oia he mea p@ no ia kakou ke inu a ke auau iloko o ka ino o na luawai mai ke awawa mai i hiki no i na manawa apau ke komo iho na anoano make o ka taifoi fiva, koler, hikoko, a i ole moo@ ake

He mea pono i na makaainana apau e hoi ma ke ano he ninau koikoi loa i mamua o na mea e ae no ka malama ana i ke ola, e loaa ka wai maikai, he mea hoi e hiki ole ai ke loaa aku he mau manao hoohuoiia.

Aole he hana maikai e ae a na nupepa mawaho ae o ka hooikaika ana aku i ke kupono o ka wai kananaia i kela ame keia manawa a hiki i ka manawa e hookoia ai la mea.

O ke kanana ana i ka wai ua pau ae nei na manawa o kona hoaoia ana,.

A o keia kekahi o na mea oiaio e pili ana i ke kulana noho maikai.

Ma na kulanakauhale apau i law ae ia mea ua ike lakou i k ahoemiia ana o ka ma'i taifoi fiva a pela no hoi me na ma'i e ae he lehulehu i hoohemahema wale ia.

I mea e maopopo ai o Belina mai ka 1843 a hiki i 1853 mamua o ka inu ana ni ka wai kananaia, aia he averika o hookahi make no kela ame keia hoo@ kaukani kanaka i ka makahiki hoo kahi, mai ka 1891 a hiki i 1901, mahope o ka inu ana i ka wai kananala ua hoo2ia mai kela averika a hookahi make no kela ame keia iwakalua kaukani kanaka, ua like  no hoi ia me ka olelo ana ae he 950 poe i hoopakeleia i kela ame keia makahiki.

Ma Humburg hoi, mai ka 1887 a hiki i 1893, o ka averika elima haneri kanaka.  Mai 1894 a hiki i 1900, mai ka manawa mai i inu ai i ka wai kanala, ua hikiaku ka averika i ka hookahi make no kela ame keia iwkalua-kumamakolu kaukani kanaka, he emi hoi o 72 pakeneta.

O ka ike i loaa ia Humburg i ka 1892, ka wa e laha ana ke ahulau he ike hoonaauao nui ia.'

O na kulanakauhale o Humburg ame Alton ma kekahi olelo ana ae he hookahi no laua, i hookaawale ia no e kekahi laian i koho wale ia aku ma ke ano he mau palena, a e hiki ole ai i kekahi mea malihini ke ike aku.  I ka 1892 ua puka ae la ka ma'i kolera Asia ma Humburg me ka ikaika loa, a o ka nui o na ma'i i hoikeia he 17,020, a o ka nui o na make i paa ma ka papa hoomanao he 8605.  Ua nee aku la keia ma'i no ka palena i hoikeia ae nei a malaila i ku iho ai e laha wale ana no hoi ma Humburg.  Ma kekahi alanjui e holo ana hoi no kekahi alanui e holo ana hoi no kekahi wahi loihi a e ku ana hoi ma ke ano he palena aina, ua laha ae ka ma'i ma ka huli o Hujburg a ma ka huli o Alton aole he ma'i malaila.  Aia he wahi like ole mawaena o laua--he hookahi like ole--o ia hoi he okoa no ka oihana wai o kekahi me kekahi.  Ua lawe aku o Humburg i kona wai mai ka wai maemae ole o ka Muliwai Elba; peia n o hoi o Alton, aka ua oi aku ka maemae ole o ko Alton mamuli o ka paipu hookuu mea ino o Humburg, aka nae ua hoomaemae akahele ia mamuli o ke kanana ana ma ke one.

O ko Piledelelia no hoi ia mea hoonanaao nui e pili ana i ka ma'i taifoi fiva i kea makahiki, kahi hoi he haoa wale no o ke kulanakauhale i hoolakoia me ka wai kananaia.

O ka nui o na mai taifoi iloko o ke  kulanakauhale holookoa, nona hoi ka heluna kanaka o 1,491,247, mai Ianuari 1 a Aperila 28, 1905, he 2489.  Ma Piladelefia Komohana, nona ka heluna kanaka o 41,424, e inu ana hoi i ka wai i kanawaia, o ka nui o na ma'i iloko o ia manawa hookahi he 6, a i ole he 1 ia 11.

No keaha ka hoonui hou ana aku i na hoike?  Ua piha na nupepa pili lapaau ia mau mea.

E ae mai ia'u e hoike ae i kekahi mau olelo a T. W. Darlington, ke Komisina Ola, ma kana hoike i hanaia i ka la 29 o Iulai, 1905, a hoouna aku i ka Meia o Nu Ioka maluan o keia ninau.

Penei kana i olelo ai:  Ua hiki lo mai ka manawa e koi aku ai e malama maikaia ke ola o ka lehulehu a o ka wai wale no i kanania ke inu ia e ka lehulehu.  Ke hanaia kekahi kananuwai one me ka maikai, alaila e hookaawaleia no he 99 1-2 pa-keneta o ka anoano ma'i mai ka wai mai mawaho ae o na mea kumu a kumu ole e lewalewa ana iloko olaila.

"O ke kupono maoli o ka loaa ana o ka wai i kananaia ma ke ano o ia ka pale kupono loa no na ma'i i loaa mai mamuli o ka wai ua hoaoia a ua ike ia kon aoiaio e hiki ole ai ke hoopaapaa ia aku.

O ka mana o ka wai kananaia ma ka hoemi nui ana i ka make mai ka taifoi mai ame na ma'i hi ua hoikeia me ka maikai loa mamuli o ka wai kananaia e inuia ana e ka lehulehu ma na kulanakauhale e like me Lawrence, Makekukeka ame Ithica, N. Y.

Ma Europa hoi u alawelaweia ke kanana ana i ka wai no ka lehulehu no kanahiku-kumamalima makahiki a oi.  Ma Kelemania ua hooliloia kela i hana koikoi maluna o na kulanakauhale apau e ka Papa Ola Imeperiela."

Ma ka imi ana i ka make o na kulanakauhale nui e loaa ana ko lakou wai mai na luawai maemae ole, e hiki ana ke loaa ia kakou ka ike ma Ladana ame Belina e inu nei i ka wai kananaia, o ka pa-keneta make mai ka taifoi mai i 1892 he 1.1 ame 0.9 paumi kaukani pakahi.  No Kikako ame Piladelfia hoi ma kekahi aoao, aole i kananaia ka wai o ka pa-keneta make mai ka taifoi mai iloko o ia manawa hookahi he 13.0 ame @.7 pa-umi kau-

(E nana ma ka aoao 2.)

Ua Pehu Hou A'e

Kahi Uku.

HALAWAI NA LUNAKIAI A HOO-

HOLO E HULI I KA NINAU O

KOOLAULOA.

Ma ka halawai ana o na Lunakiai o ke Kalana o Oahu nei ma ka po Poalua nei i ala mai ai kekahi like ole mawaena o Keanu, ka luna alanui e Koolauloa ame Lunakiai Pele, a o ka hopena ua kohoia ae o Adams ame Moore i komite nana e huli pono i keia mea a waiho ae i hoike.

Ma na hoike i heluheluia ae mai na aoao a i elua, ua loaa iho keia mau ike malalo iho nei:  Ua hoopiiia o Lunakiaia Paele e Luna alanui Keanu, o Koolauloa, imua o ka Papa, no ka hoopau ana iaia (Keanu) mai ka hana mai, me ke kumu ole.  Hoohalahala pu ae no hoi oia i ko Luankiai Paele uhauha i ke dala o ke kalana mamuli o kona kauoha ana e wawahiia ka pale puna o Waiono, me ka ike ole o Keanu.  Mawaho ae o keia ua hoike ae o Keanu ua paaaia e Luankiai Paele he $10 mailoko mai o kona (Keanu) ukuhana o ka mahina o Okatoba.

Ma ko Lunakiai Paele aoao hoi, ua waiho ae oia i kumupale ma kona aoao, e hoike ana ua hoopau aku oia ia Keanu mamuli o kona ona rama, a ua hoopau pu ia no hoi me kekahi poe o ia papahana malaio no o ia kumuhookahi.  Ua hoike pu ae no hoi oia i ko Keanu malama ole i ka hana a e kau ana maluna ona (Keanu) i na koikoi o ka pokole ana o ka puna.

Ua loaa pu ae iloko o ka halawai he mau palapala hoopii mai na poe koho o Koolauloa, e noi ana e hoopauia o Keanu no kona makaukau ole ma ka hana a he palapala no hoi mai na poe paa bona o Keanu e noi ana e hookuu aku ia lakou, no ka mea ua loaa aku ia lakou ka ike ua haawii waleaku o Keanu i ke kiana pauda o ke aupuni.

Mahope o ka loheia ana o keia mau palapala hoopii, i kohoia ae ai ke komite nana e huli pono i k aoiaio o keia

O kekahi o na mea ano nui i hooholoia ma ua halawai la a ka Papa, o ia ka hooholo loa ia ana o ke kanawai pa-ilina a Lunakiai Moore ma ka heluhelu ekolu ana.  E papa ana keia kanawai i ka wehe hou ana i na pailina hou iloko o ke Kalana o Oahu nei me ka ae ole o ka Papa Lunakiai.

Ua kauoha pu ia ae no hoi e hoopukaia na hoolaha no ke kohokoho ana i na lilo no ka hana ana i hale puhi ohe ma Aala Paka ae nei.

Mahope o ka hooholoia ana o kekahi mau haawina dala, ua heluheluia ae he palapala hoohalahala na Mrs. Mary D. Prime i hoouna ae ai ia Kiaaina Carter, e pili ana i ke kulana inoino o ke alanui o Waialae, o ka oi aku no nae mawaena o na alanui Ewalu ame ke alanui o Kapahuli.  Wahi a Mrs. Prime, ua make kekahi lio waiwai nui ona ma keia wahi a@ he mau manawa no i aneane ai e lilo kona oia.  Ua hooweliweli ae oia i ke aupuni, e hoopii koi poho ana oia ina aole ke aupuni e nana ana i keia mea.  E huliia ana ke aoaio o kela mea.

Ua h@ no hoi e hoomahuahua hou i ka ukuhana o na keiki puhi ohe, a o ka haawina i hookaawaleia he $1550.  Ua loaa ae ka ike i na Lunakiai eia ke loaa ae ka ike i na Lunakiai eia ke loaa nei i na keiki puhi ohe ka ukuhaahaa loa, a nolaila he mea paakiki ia Kapena Berger ka paa ana iho i na ekiki e haalele nei i ka hana.

HOOLE I KA ITO PAPAHANA.

SEOUL. Nov. 20.--Ua hole ae ka Emepera ame elua o kona mau kuhina i ke kakauinoa ana e haawi ana i ko lakou ae i ka Iapana koi no ka hoopau ana ae i ko Korea kuokoa.  Mamuli o ia he ekolu kaukani koa Kepani i hoopuni ae i ka halealii i ka manawa e noonooia ana .  Ua hoikeia ae o na kuhina i ae aku i ke koi ua loaa aku la lakou ke dala.

[graphic:  3-column pen & ink of battleship, subtitled, "MOKUKAUA LENA O RUSIA"]

Peters ka Loio Au-

puni Hou.

HOLO O LORRIN ANDREWS A KA-

NAHAI HAALELE MAI I KONA

KULANA.

Ma ka Poalua iho nei i hookohu ae ai o Kiaaina Carter ia Emil C. Peters i Loio Aupuni no ka Teritori o Hawaii e pani ana i ka makalua o Lorrin Andrewss, i holo aku nei no Kanahai, Kiena, he mau pule i hala ae nei.  Ma ka mokuahi Doric o ka Poakahi nei i loaa mai ai ia Kiaina Carter ko Lorrin Andrews palapala waiho oihana, a me ka haklia ole i hookohu ae ai oia ia Mr. Peters.

I keia manawa aia o Lorrin Andrews ma kanahai, e lawelawe ana hoi ma ka oihana loio, a he hoahui pu me F. @ Brooks, kekahi  o na loio o Honolulu nei.

O Mr. E. C. Peters, he haumana oia i puka pono mai ke Kula Kiekei o Stanford a komo ae la oia ma ka Keena Kanawai o ke Kula Kiekie o Kaleponi i 1897.  Mahope o kona neineilelia ana ma Kaleponi, ua aiea aku oia e lawelawe ma ke kanawai ma la makuaina.  Iloko mai o Sepatemaba, 1899, ua holo mai la oia no Honolulu nei a komo ae la ma ke keena loio o Magoon.  Malaila oia no kekahi mau mahina pokole, alaila komo ae la oia me ka hui loio o Andrews, Peters ame Andrade, a i ka hoopauia ana o ua hui la ua komo ae la o Mr. Peters me Magoon ma ke ano hoahui.  Mahope mai hookohuia ae la oia e Loio Aupuni Andrews, i hope Loio Aupuni, he kulana hoi nana i paa iho la a hiki i kona hookiekiea an aae la mamuli o ka wiho ana mai o kona mua ae i ka hana.

Ke manaolana aku nei na hoaloha o keia kanaka opio e lawelawe pono ia ana  na hana o keia keena aupuni, a aole hoi he mau hoololi e loaa ae ana malaila no kekahi manawa.  O Mr. Prosser, oia ke kokua Loio Aupuni i kela manawa , a me he mea la e pii ae ana oia a lilo i hope.

Make na Hipa o Lanai.

Ma ka hoike a Charles Gay o ka mokupuni o Lanai i ke Kiaaina ma ka hiki ana aku ona i Lanai i keia mau la i hala iho nei ua ikeia iho la aia ma kahi o 10,000 hipa o ka makahiki i hala i pau i ka make, mawaho ae o ka make ana he mau haneri o na pipi ame kekahi  mau lio he kanakolu.  Ua pau lakou i k amake i ka wa o ke kau la i hala.

Ma ka huaka'i makaikai ana aku nei o Kiaaina Carter ame kona mau hoahele no Lanai ma ka mokukiai U. S. A. Iroquois ua halawai aku la lakou me Mr. Gay i ko lakou lele ana aku iuka o ka aina a hookipa maikaiia mai la me ka ohaoha nui e ke Keiki Lalawai o ia kula hanai holoholona ka mea nana i lawe hele aku i ke Kiaaina no ka hoomakaikai ana i ka mokupuni.

Ua laweia aku ke Kiaaina aneane e  puni k amokupuni o Lanai no ka hoikeike ana i na wahi o ka lehulehu--na wahi hoi i hoopoinoia e na kao ahiu oia hoi, na laau loloa i hoouluia ame na mea kanu e ae.  Mai ka manawa i noho ai o Mr. Gay ia Lanai mai ia manawa mai (he elua makahiki i hala ae) ka pii ana o na hana hou no ka mokupuni oia hoi, ke kukulu ana ia o ka pauma huila-makani no ka hookahe ana i ka wai  no ka hookahekahe meakanu.--ka hoomoe ana he eiwa mile paipu wai maluna o ka mokupuni ame ka pa ana no kanalima mile ka loihi o ka pa.

Ma kela make nui ana o na holoholona hipa, pipi ame lio aole i hala ka make pua ana o na manu.

Ua haalele iho ka moku ia Honolulu nei i ka Poalima o ka pule i hala a mahope o ka paani uhai holoholona ana o na kamahele ua hulihoi mai lakou i ke kakahiaka o ka Poakahi nei.

EIA I KOU NEI KA MOKUKAUA RUSIA

LENA.

Me he mea la Aia oia Malalo o ke Kauoha i

silaia i Maopopo ole kona Ano.

Aia he like ole Mawaena o kekahi mau Aliimoku ame na

Luina--No ka Lahui kekahi hapa a no ka Za kekahi.

Ma ka auwina la o ka Poalima nei i ku mai ai ka Mokumanuwa Rukini ma ka inoa o Lena iloko o Kou nei no ka hoopiha ana iaia me ka lanahu.  Ma ke kaalo ana mawho ae o ka Lae Loa i punohu nui ae ai ka uahi o kona mau puka-uahi ekolu a me ia ano eia i hookomo mai ai iloko o ke awa a ua lilo ia i meahou ano nui i ko ke kulanakauhale nei ma ka hoomaopopo ana oia kekahi mokukaua i komo aku iloko o ka wa  o ke kaua moana o kona Aupuni Rukini me Iapana.

He moku ano kulana akua ole oia like ole me ke ano o na mokukaua o kela au aka i ka nana ana e like me ia mna kobna kii e puka pu aku nei ua like oia me kekahi o na maokuahi lawe ohua, eia nae, ua hookomo mai oia me kona kulana hiehie a maemae no hoi ka nanaina a eia ke ku nei ma kahi mau e na mokukaua e ku ai.

Mai Kapalakiko mai oia i haaleleia aku ai e ia a holoia mai  e ia he 18 la.  O keia ka mokumanuwa i noho ai i Mokupuni Mare ma kahi o hookahi makahiki a ia ia i haalele aku ai la Kapalakiko ua holo loa ae no oia ma na kai o Berina a ma ia mau wahi mai i hooiho mai ai no Honolulu nei.

Ua pii aku no kekahi poe iluna o  ua mokumanuwa Rukini nei a hoonmakaikaiia no ma na wahi kupono o ka moku me na hoikeke ana i konba mau pu ame na kukaiolelo ana mawena o na malihini ame na kamaina o ke kulanakauhale nei eia nae aole he wahi mea a loaa iki o kekahi whi olelo a hoolauna hoi mai kona kapena mai.  He kanaka hamnau loa oia.,

Ua hookuuia mai no kekahi poe alii ame na luina pu aole no nae i ka nui loa e hookuuia ai i ka manawa hookahi oiai aia ma kahi o eha haneri me kahalima na luina i ka umi ame eha na aliikoa e like me na mea i hoikeia mai a ma na mea e ae ua hamau mai o a o iwaena o na luina a oi loa aku na alii a loaa ole aku hoi ke kapena a i na luina i hoohala iho ai ma na alanui o ke kulanakauhale nei me he la i ka nana aku aia lakou malalo o kekahi kauoha e hamau mau lakou i na wa apau e lele ai iuka o ka aina i loaa mau ia ko lakou aeia e hoohala manawa hou iuka o ka aina.

Nolaila i ka manao ana aku e loaa mai kekahi mau anoai pili ia lakou a i ole i ko lakou aupuni hoi aole he manuhe'u njui mai koe wale no mai kahi poe mai no o lakou.  O ke ano pohihihi powewehi o keia moku kaua holomama o na Rukini ua lilo ia i mea pahaohao i o kakou oonei a oi aku no hoi kona kapena.  Aole wale no o kona ike ole ia e na kauka o ke kulanakauhale i ee aku ai maluna o ka moku no ka ike ana i ke akuka o ua maokukaua nei ma kon kulana kauka aka aole no oia i hele mai a aohe no hoi he wahi pu-a olelo mai na alii koa ae o ua kapena nei e hoopuka ana no ka hamau loa o ua kapena kamahao nei.

O na alii ame na luina he kanakolu me eono i hookuuiai iuka o ka aina i ka Lapule nei ua hiki ke hoomaopopoia aku aia lakou malalo o na kauoha e hamnaju loa.  A o ka hookuuia ana i ka Lapule nei ua oleloia he hoao ana ia i ke kuoo ahooko kauoha io o na luina no ka malama ana i na kauoha e hamau loa a o ka oiaio ana ma ka hamau oia no ka loaa mau ana i wa hoomaha no lakou iuka o ka aina.

I na kauka o kek kulanakauhale i kau aku ai iluna o ua moku nei malalo o ke alakai ana o kauka Amerika Cofer no ka ike ana i ko lakou hoa o ka oihana like ola ke kauka o ka omku  ua hookipaia mai lakou me ke ohaoha a ma ka hoakaka a wehewehe a ka lunakoa o ka oneki ua hoike mai oia i ke kumu nui o ko lakou kipa ana mai i Honolulu nei a oia no ka mea i pili i ke kulana ola o na koa o ka mokukaua holomama.

"Ma ka moana wale no ka hapanui o ko makou noho ana no kekahi manawa loihi loa." wahi a ua keonimana aliikoa nei, "a he maikai loa lo no na koa o ko makou kipa ana mai ianei no k ahoohala ana i kekahi manawa luka o ka aina.  Aole he maikai no ke oia o na koa i ka noho loihi loa maluna on na ale o ka moana.

eia nae, me na kauoha no ka hamau ana iwaena no na aliikoa ame na luina ua pu-a ae no kekahi mau lono wale ana oia hoi, i ka manawa i haalele aku ai o Mokukaua Holomama Lena ia Kapalakiko a holo mai nei ua holo mai oia malalo o na Kauoha I silaia.   A no ka weheia o la mau kauoha no ka nana ana aole he mea i ike; a i ole i na paha aole i weheia aole no he mea i ike.

A i ole e weheia no ua mau kauoha la ke hookokoke aku o Mokukaua lena i  ka Mokupuni o Aleutian a oai ek kumu i holo mai ai o ka moku i Honolulu nei no ka nana ana i ka hiki ana o ka moku lua mokupuni nei, a i ole e holo aku paha ka nmoku a ano kokoke aku i Vladivostok i hiki ai ke kekekarapa uweaole aku i maopopo ai ke kulana o ka aina, malai paha o oleloia mai "aole e hookomo aku koe wale no a lokahi ma ka aoao o ka lahui; a maluna o keia mau kauoha i sialia a me ka wehe a wehe ole la a me ka holo aku a kokoke i Vladivostok a holo mai paha lakou no Honolulu nei mamuli o u akauoha silaia nei--o ka mea i hojmaopopoia kiwaena o na kao o ua nmokukaua Lena nei ua like ole na noonoo o lakou apau; a aole eh mea i ike heaha la ka mea aoaio.

O kekahi mea i ikeia oia ka like ole  o na alii ame na luina no ko lakou aina aem ko lakou aupuni.  Iwaena o na aliikoa o iwakalua ame eha he umi ame ewalu o lakou i kupaa ma ka aoaoa o ke Za a he eono wale no aka aoao e kakoo ana i ka lahui.,  Aka o na koa e ae apau malalo iho o na aliikoa pau pu me na alii paalalo ua pau loa lakou no ka lehulehu a eh uuku lao na wahi luina ma ka aoao o ka Za a pela iho la ko lakou mahao leike ole.

O keia like oel o lakou ua hoomaopopo ke kapena ia mea a pela i mannaopia ai e ia e hookomo ka moku i Honolulu i loaa aiiaia ka ike owai la ka i =kaa maluna ina paha o ke za a i ole o ka lahui paha.  A no ke kulana o ke kapena aole he hookahi mea o luna o ka moku i ike ma ka aoao hea la oia ina paha no ke Za a i ole no ka lehulehu paha

O kekahi hoomaopopo i loaa i na koa o ka moku oai no ke kulana oke za no ka holo loa ana aku mai Rusia aku no kelemanai ai i ole e holo aku ana paha ia De witte hoi e hooikaika ana ma kana koi e haawiia mai ke kaueana o na makainana a e hoole maju ana hoi ke Za .  A ikolo o ia ano i ka nana aku aia na hiohiona ohaoha o Witte maluna o ka maokukaua Lena.

He moku o lena nona ka nui kino o 493 kapuai loa me kanma mau mahu nunjui ame na pukauahi nunui ekolu o 18 nota mama holo.  Ua hoea aku o Lena no Kapaiakiko ilokko o Sepatemaba la 12 o ka makahiki i hala me 21 alii ame 500 koa.

ua manaoia e haalele iho ana oia la Kou nei i kekahi la o keia hebedoma ae.

Na Koho Lawe Leta.

MAUI, Novemaba 17.--O na koho hali leta apau ma na alahele like ole apuni keal okupuni he mea pono e hoounaia no Honolulu ma ka mokuahi Kianu o ekia la i hiki ai ke hoouna koke la aku no wasinetonba a hiki ilaila ma ka la 5 o dekebama.  He nui napoe koho mamua o ka mea maju i hoopiha ae i ko lalu mau bona a hookomo ae i ka lakou mau koho.  O na koho no ka hale leta ana mawena o Paia ame Makawao ka oi aku o na poe e alualu nei la kulana.

Paa ia Poe Piliwaiwai.

MAUI, Novem aba 17,--Ma ka po Poakolu nei, na komo aku la o Hope LKuna makai Morotn ame kekahi poe mnakai e hopu i ka poe piliwaiwia ma kahi noho o na Kepani ame na Pake o ka mahikoko Paia, a paa aku la he umi-kumamahiku o kela majulahui.  Ua loaa maoli aku no lakou e piliwaiwai ana a ua hoopuiwa loa la lakou a hiki ole la lakou ke huna iho a i ole holo aku paha.  A oiai aole no keia he piliwaiwia ano nui ua pane nui ae no i ka hokuuia ma o ko lakoupelala ana he $5 a he 410 pakahi i kela la e ku ae ana lakouimua o Lunakanawa Apana Copp