Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 50, 15 December 1905 — Page 6

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Valerie Secuya
This work is dedicated to:  my departed mom, Violet Alesna Mesiona

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HE LAWE MAU IA KA LAAU KUNU A CHAMBERLAIN

 

“He kuai mau na makuahine i ka @aau kunu a Chamberlain no ka lakou mau keiki oma’ima’i a he kuai pu no hoi na kanakahana alahao no na kunu ikaika e loaa ana ia lakou a pau pu no hoi me na elemakule i ke kuai ana no na nawaiiwaii ha’iha’i-iwi.” wahi a Moore Bros. o Eldon, Iowa, Amerika. “He oi aku ka lilo o ka laau kunu a Chamberlain mamua o kekahi ano e ae.Me he la oia no ka heke maluna o na laau e ae o ia ano like.”

No ke kuai ana e loaa no ma kahi o Benson, Smith & Co. Ltd. na Agena mo ka Paeaina Hawaii.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

ANGUS P. McDONALAD AME DELIA McDONALD.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hookaha, i kulike ai me ke kanawai a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa loko o kela moraki i hanaia e Angus P. McDonald ame Delia McDonald kana wahine mare, ia William O. Smith, no Eono Haneri ame Kanaono Daia. ($600). i hanaia i ka ia 7 o Feberuari, 1905 a i kopeia iloko o ke Keena Kakaukope iloko o Honolulu iloko o ka buke 262 ma na aoao 295 a hiki i 297, o ka me nona ka inoa malalo iho nei, William O. Smith, mea paa moraki, ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uha’lia i paa iloko elaila, oia hoi: ka uku ole ia ana o ka mua o na kau o eha mau nota hoaie i paa ma ua moraki la i oleloia a i hoikeia maloko aiaila, ame ka uku ole ia ana o ka ukupanee maluna o ka moraki holookoa i hoaieia, i ka manawa e uku ai.

Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hooiaha o na aina ku pakahi apau loa i hooliloia ma ua moraki ia i oleloia, e hoakakaia nei iloko a e hoakakaia aku ana mahope ae nei, pau pu me na pomaikai i pili ilaila, e kualia aku ana e ka meapaa moraki i oleloia ma ke kudaia akea ma ka Poaono ka la 16 o Dekemaba, 1905, ma ka hora 12 awakoa, ma ke keena kudaia o James F. Morgan ma ka helu 857, Alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i oleloia.

O ka waiwai iloko o ka moraki i oleloia i hoakakaia, a e manao ia nei e kuai aku, e like me ia i olelo mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho nei:

O keia mau Apan Aina apau loa, mau apana a i ole mau mahele o ka aina e waiho ia ma Kapahulu, Waikiki, iloko o Honolulu i oleloia, a i ike maoli ia hoi a i hoikeia na Apana Helu Eono ($6) ame Ehiku (7) iloko o ke Kuea Helu Kanaha-kumamakahi (41) maluna o ka palapala aina a e hoakaka ana i ka Aina o Kaimuki (Tract) i kopeia iloko e ke Keena Kakaukope i oleloia iloko a ka buke 178 ma na aoao 294-295. E ili ana he 22875 kapuai kuea, oi aku a emimai.

Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke Daia Gula o Amerika. He umi pakeneta o ke kumukuai e lilo ai e ukuia i ka manawa e haule ai ka hamale, a e ke koena i ka manawa e haawila ai ka palapala kuai. Ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

Hanaia, Honolulu, T.H., Novemaba 15, 1905.

WILLIAM O. SMITH

Mea Paa Moraki,

No na mea aku i koe e ike ae ma ke “Keena o W.O. Smith, Judd Hale, Honolulu.

@094-Nov 17, 24: Dec. 1, 8, 15.

 

WILLIAM L. PETERSON

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

Ma keia ke haawila aku nei ka hookaha, i kulike ai me ke kanawai a ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o keia moraki i hanaia e William I. Peterson, mea moraki mai, ia William O. Smith, Mary S. Parker ame Henry Waterhouse, na kahu malalo e ka palapala kauoha a William C. Lunalilo, mea i make, na poe paa moraki, no Ewalu Kaukani ($8000) Daia, i hanaia i ka la $ o Feberuari, 1901, a i kopeia iloko o ke Keena Kakaukope iloko o Honolulu, iloko o ka buke 221 ma na aoao 1 a hiki i ka 4, o ka poe no lakou na inoa malalo iho nei W.O. Smith, Mary S. Parker ame Lorrin A. Thurston, na Kahu malalo o ka palapala kauoha a W. C. Luanalilo, mea i make, na poe pani hakahaka maoli o na poe paa moraki i hoikeia, maiuna’e, ke manao nei e paniku i ka moraki $ oleloia no na kumu i uha’ila i paa iloko olaila, oia hoi: ka uku ole ia ana e ke kumupaa o ka huina o ka noia hoale ame ka uku-panee maluna o ia mea, i paa ma ua moraki la i oleloia a e hoikela iloko oiaila i ka manawa e uku ai.

Ma keia ke haawi hou ia aku nei ka hoolaha, o na aina ku pakahi apau loa i hooliloia ma ua moraki la i oleleo ia, i hoakakaia iloko a mahope ae nei, ame na hana hou maluna iho olaila, e kuaiia aku ana e na poe kahu no lakou na inoa malalo iho eni i oleloia, poe paa moraki, ma ke kudaia akea ma ka Poaono, ka la 16 o Dekemaba, 1906, ma ka hors 12 awakea, ma ke keena kudala o James F. Morgan ma ke Heiu $57, alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i oleloia.

O ka waiwai iloko o ka moraki i ole@oia i hoakakaia, a e manao ia nei no ke kuai aku, e like me ia i hoike mua ia ne nei, ame na hana hou maluna @ho olaila, ua hoakakala e like me keia analalo iho nei:

1. O keia apana apau loa a i ole mahele o ka aina e waiho la ma Palama, Honolulu i olelo mua ia ae nei, a ola no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui. Helu 157. 1. C. A $564, a oia no hoi ka Apana helu 4 o ka aina i oleloia e like me ia e ikeia ana a i hoikeia maluna o ka palapla aina o ka aina i oleloia i kopeia iloko o ko Hawaii Keema Kakaukope iloko o ka buke 142, aoao @13-7, a i apo maopopo loa ia a hoakakaia e like me keia. E hoomakaana ma ke kihi Hema o ka Apana. @ a e holo ana e like me keia malalo iho nei:

1. Ak. 41 deg. 30 min, Hlk. 137.0 kapuai e holo ana ma ka Apana 3.

2. Hem. 39 deg. 15 min. Hlk. 137.3 kapuai o holo ana ma Pulupuluole.

3. Hem. 35 deg. 60 min. Kom. @2.0 kapuai e holo ana ma Pulupuluole.

4. Hem. 42 deg. 15 min. Hlk. 204.0 kapuai e holo ana ma Pulupuluoie ame Kekai

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

5. Hem. 43 deg. 00 min. Kom. 118.5 kapuai e holo ana mak a R.P. 2066 (i keia manawa he aianui),

6. Ak. 40 deg. 27 min. Kom. 340.0 kapuai e holo ana ma ka Apana 5 a hiki i kahi i hoomaka ai, a e ili ana he 0.965 eka.

@. O keia apana apau loa a i ole mahele o ka aina e waiho ia ma alanui Liliha iloko o Honolulu i oleloia, a oia no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko a ka Palapala Silia Nui 115, L. C.

A. 1150, a i apo maopopo loa a hoakakaia e like me keia: E hoomaka ana ma ke kiko ma ka aoao hikina-hema o alanui Liliha, 390 kapuai mai ke kihi Hikina-hema o ka hui ana l ke alanui Liliha ame ke alanui hou a e holo ana mailaila aku ma ka meridiena (meridian) oiaio e like me keia malalo iho nei:

1. Hem. 39 deg. 38 min. Hik. 117 kapuai e holo ana ma ka Apana Heiu 6,

2. Hem. 29 deg 50 min. Kom 53.36 kapuai e holo ana ma ka auwai,

3. Ak. 39 deg. 38 min Kom. 136 kakuai e holo ana ma ka Apana Helu 8,

4. Ak. 50 deg. 23 min. Hik 50 kapuai e holo ana ma alanui Liliha a hiki i kahi i hoomaka ai, e ili ana o 6325 kapuai kuea, a oia no hoi ka Apana Heiu

7. o ka Aina o Kaliu (Tract) i iliwaila no S. E. Bishop

3. O keia mau apana apau loa a i ole mau mahele o ka aina e waiho la iloko o ka Aina o Kewalo (Tract) ma Honolulu i oleloia, a o ia no hoi na hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui 5716, L. C. A. 10605, a oia no hoi na Apana Umi-kumauma-lima (15), Umi-kumamaono (16), Iwakolua-kumamahiku (27), Iwakalua-kumamawalu (28), ame Kanakolu-kumamaono (36) iloko o ke Kuea Ehiku (7); ame na Apana Iwakalua (20), ame Iwakalua-kumamakahi (21) iloko o ke Kuea Ewalu (8); ame Apana Iwakalua (20) iloko o ke Kuea Ekolu (3), e like me ia i hoikeia a i kauia maluna o ka palapala aina o ka aina i oleloia. i kopeia iloko o ke Keena Kakaukope i oleloia iloko o ka buke 162, aoao 222-227.

Pau pu me na pono apau, na kuleana ame na mea apau i pili ia mea a i ole no ia mea.

Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke Daia Gula o Amerika. He umi pa-keneta o ke kumukuai e lilo ai e ukuai no i ka manawa e haule ai ka namare, a o ke koena i ka manawa e haawila aku ai ka palapala kuai. Ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

Hanaia, Honolulu, Novemaba 15, 1905.

W.O. SMITH,

MARY S. PARKER

LORRIN A. THURSTON,

Na Kahu malalo o ka palapala kauoha a W. C. Lunalilo, mea i make, na poe paa moraki.

No na mea aku i koe e ike ae ma ke Keena o W. O. Smith, Judd Hale, Honolulu.

3094—Nov. 17, 24: Dec. 1, 8, 15.

 

ANNIE K. HART

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

I kulike ai me ka manao o kekahi moraki i hanaia e Annie K. Hart ia Kapiolani Estate, a i hooliloia aku ia W. R. Castle, Kahu, i kopeia ma ka Buke 232 aoao 321, a i hoopaa houia aku e ua Annie K. Hart nei ia W. R. Castle, Kahu, ma ke ano pakui i ka moraki mua i hoikeia maluna ae, i hanaia ma ka. Buke 259 aoao 95, a e paaia nei e ua. W. R. Castle, Kahu nei i oleloia ma ke ano he Mea Paa Moraki a he Mea i hooliloia aku ka moraki, nolaila ke hoikeia aku nei ka lohe ua makemake ka mea Paa Moraki e paniku i ua moraki la no ka uhakilia o ke kumu i hoakakaia maloko, oia hoi ka uku ole ia o ke kumu paa a i ole o ka uku panee i ka manawa e uku ai.

A ke hoolaha hou ia aku nei, mahope o ka hala ana o na pule ekolu mai keia ia aku, alaila e hoolaha ia aku ana na aina i hoikeia ma ua moraki la no ke kudala ana ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poaono, la 16 o Sepatemaba, 1905, ma ka hora 12 awakea o ua la la.

No kekahi mau mea aku i koe e ninau ia Castle & Withington na Loia no ka Mea Paa Moraki.

Hanaia ma Honolulu, Augate la 18, 1905.

W. R. CASTLE, Kahu, Mea Paa Moraki.

Penei na waiwai i hoopaaia ma ua mau moraki la:

1. He kuleana hapalua i mahele ole ia iloko o ka pa-hale o Love e waiho nei ma ka aoao makai o ke Alanui Moi ma Kawaiahao, Honolulu, e kupono ana i ka hale noho o Charles H. Artherton, e alo ana ma ke Alanui Moi he 120 kapuai, a e ili ana he 29620 kapuai kuea, he hale uinihapa maikai ke ku nei maluna o ua aina la, me kekahi mau hale e ae. He mahele ua apana aina ia no na aina i hoikeia ma ka Palapala Kuleana Helu 603 Apana 1 ia Hoonaulu, ame ka Palapala Kuleana Helu 200 ia Kaina. O ke kuleana apau loa i loaa i ka Mea. Moraki Mai malalo a ma o ka mana o kekahi Palapala Kahu i hanaia ma ka la 28 o Augate, 1901, mawaena o James Love, Annie K. Hart, James Love, Jr., Annie L. Roe ame George A. Davis, i kopeia ma ka Buke 225, aoao 281, o ua kuleana la, he kuleana i mahele oieia i hoikela maloko o ua palapala kahu nei, iloko o kekahi mau waiwai paa ame waiwai lewa maloko o Honolulu nei. Ka waiwai paa he apana aina ma ka aoao mauka o ke alanui. Moi, he 47 kapuai ma ke alanui Moi a he 112 kapuai ma ke Alanui Kekaulike.

 

O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono, Sepetemaha 30, 1905, ma na keena kudala o James F. Morgan helu 957, Alanui Kaahumanu, Honolulu, T. H.

JAMES F. MORGAN,

Lunakudala

3066--Sept. 22, 29

 

O ke kuai maluna ae ua hoopaneeia a ka Poaono, Okatoba 14, 1905, ma ka hora 12 awakea ma na keena o James F. Morgan, heiu 357, Alanui Kaahumanu, Honolulu, T. H.

JAMES F. MORGAN,

Lunakudala

306--Oct. 6, 13

 

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a ka Poaono, Novemaba 4, 1905, ma ka nora 12 awakea, ma na keena kodala o James F. Morgan, 857 Alanui Kaahumanu, Honolulu, T. H.

JAMES F. MORGAN,

Lunakudala

 

O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a ka Poaono, Novemaba 18th, 1905 ma ka hora 12 awakea, ma na keena kudala o James F. Morgan, 857 Alanui Kaahumanu, Honolulu, T. H.

JAMES F. MORGAN,

Lunakudala

3093--Nov. 10, 17

 

O ke kuai maluna ae ua hoopanee hou ia a ka Poaono. Dekemaba 16th, 1905, ma ka hora 12 awakea, ma na keena kudala o James F. Morgan, 857 Alanui Kaahumanu, Honolulu, T. H.

JAMES F. MORGAN,

Lunakudala

3095--Nov. 24; Dec. 1, 8, 15.

 

C. P. BENTON AME ARIOLI GIOSUE

A I OLE G. ARIOLI IA BISHOP

AND COMPANY.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha malalo a ma ka pono (1) o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekeahi moraki i hanaia i ka la 3 o Maraki, 1902, i hanaia e C. P. Benton ame Arioli, Glosue a i ole o G. Arioli, o laua a elua no Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, na Mea Moraki Mai, ia Bishop and Company, o Honolulu no i olelo mua ia ae nei na Mea Paa Moraki, he moraki hoi i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope Aina ilioko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, iloko o ka buke helo 230, aoao 455 a hiki i ka 458, ame (2) na hoopaa ana ame na@aelike ana i paa iloko o kela palapala moraki i pakui hou ia mai i hanaia ma ka la 16 o Aperila, 1903, i hanaia e C. P. Benton ame Arioli Giosue a i ole o G. Arioli i oleloia ia Bishop and Company i oleloia, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukope i olelo mua ia ae nei, iloko o ka buke helu 243, aoao 443 a ka 445, a mamuli o ka Pauku 2161, Mokuna 139 o na Kanawai Hooponoponoia o Hawaii, o ka Poe malalo iho nei e paniku i ka moraki i oleloia ame ka moraki pakuiia mai no na kumu i uha'iia, e hoike ana: o ka uku ole ia i ka @a e uku ai o na huina kumu paa ame ukupanee maluna iho, i hoopaaia maloko o ua moraki nei ame ka moraki pakuiia i oleloia.

Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ai ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Lunakudala, 847-857 Alanui Kaahumanu, Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, ka la 30 o Dekemaba, 1905, ma ka hora 12 awakea o ka Ia i oleloia.

O ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia a i manaoia e kuai hoolilo aku e like me ia i olelo mua ia ae nei oia keia malalo iho:

AKAHI: O kela mau apana elua a mahelo o ka aina (hapa o ka Apana. 1 o ka aina i hoakakaia iloko o ka L. C. A. 6450 ia Kaunuohua no Moehonua) e waiho la i Mokauea, Honolulu i olelo mua ia ae nei, e like me ia i hoakakaia a i apoia, penei:

Na Apana 3 ame 4 Kuea B. iloko o Kapiolani Aina: E hoomaka ana ma ka ma-ka ma ka aoao Hema o ke Alanui Mokauea ma ke kihi Komohana o ka Apana 4 oia no hoi ke kihi Komohana o keia kuea e holo ana ma na poai oiaio:

1. Akau 42 deg. 20 min. Hik. 100.0 kapuai ma Alanui Mokauea;

2. Hema 47 deg. 40 min. Hik. 100.0 ka puai ma ka Apana 2;

3. Hema 42 deg. 20 min. Kom. 100.0 kapuai ma ka Apana 6;

4. Akau 47 deg. 40 min. Kom. 100.0 kapuai ma ke Alanui First (Mua) @hiki i kahi i hoomaka ai, nona ka iliaina o 10,000 kapuai kuea.

Na Apana 27 ame 28 Kuea B. E hoomaka ana ma ke kihi Akau o ke Alanui Kalihi ma ke kihi Komohana o ka Apana 28, oia no hoi ke kihi Hema o keia kuea a e holo ana ma na kaei oiaio, penei:

1. Akau 47 deg. 40 min. Kom. 100.0 kapuai ma ke Alanui First (Mua);

2. Akau 42 deg. 20 min. Hik. 100.0 kapuai ma ka Apana 24;

3. Hema 47 deg. 40 min. Hik. 100.0 kapuai ma ka Apana 26;

4. Hema 42 deg. 20 min. Kom. 100.0 kapuai ma ke Alanui Kalihi a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 10,000 kapuai kuea, a oia no hoi na apana elua a mahele o ka aina i lilo mai i na Mea Moraki Mai mai ia W. C. Achi mai, ma ka palapala kuai i hanaia i Augate 20, 1901, a i kakaukopeia iloko o ka buke 225, aoao 262-3, o ko Hawaii Keena Kakaukope Aina.

ELUA: O keia apana a mahele a pau loa o ka aina (hapa o ka Apana 1 o ka aina i hoakakaia iloko o ka L. C. A 6450 ia Kaunuohua no Moehonua) e waiho la i  Mokauea i olelo mua ia ae nei, a e like me ia malalo iho nei ka hoakaka ana ame ka apoia ana, penei: Apana @ Kuea B: E hoomaka ana ma ka ma-ka ma ka aoao Hema o ke Alanui Mokauea ma ke kihi Akau o keia apana Hema 42 deg. 20 mia. Kom. oiaio 50.0 kapuai mai ke kihi Komohana mai o keia Kuea a e holo ana ma na kaei oiaio:

1. Hema 47 deg. 40 min. Hik. 100.0 kapuai ma ka Apana 1;

2. 42 deg. 20 min. Kom. 50.0 kapuai ma ka Apana 5;

3. Akau 47 deg. 40 min, Kom. 100.0 kapuai ma ka Apana 3:

4. Akau 42 deg. 20 min H@@, 50.0 kapuai ma ke Alanui Mokauea a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 5000 kapuai kuea a o ia no hoi ka apana a mahele o ka aina i lilo aku i na Mea Moraki Mai mai a W. C. Achi mai ma ka palapala kuai i hanaia i Novemaba 26, 1901, a i kakaukopeia iloko o ka buke helu 229, aoao 201-2 o ke Keena Kakaukope i oleloia:

Pau pu me na hale apau loa ame na hana hou maluna iho, ame na pono, na kuleana ame na pomaikai apau loa i pili aku ilaila.

Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai na @@@o palapala apau.

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

No na mea aku i koe e noi ae ia THAYER & HEMENWAY. na lo@o o ka Poe Paa Moraki. @@@-3-4 Stangenwald Building (Hale). Honolulu, a i ole e ike ae ia James F. Morgan, Lunakudala, Alanui Kaahumanu, Honolulu.

Hanaia ma Honolulu, i keia la @ o Dekemaba, 1905.

BISHOP AND COMPANY.

Poe Paa Moraki

3097--Dec. 8, 15, 22, 29.

 

J. K. WILDER AME M. C. WILDER.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA IAIA KA MORAKI I LILO AI MAI KA MEA PAA MORAKI MAI.

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ma ka pono o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 10 o Dekemaba, 1889, a i kakaukopeia iloko o ko Hawaii Keena Kakaukope Aina, iloko o ka buke helu 121, aoao 93 a ka aoao 94, he moraki hoi i hanaia e J. K. Wilder ame Marion C. Wilder, kana wahine mare, no Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia Cecil Brown, a o ua moraki nei i oleloia ua hooliloia aku ia Sarah U. von Pfister e Cecil Brown i oleloia, Mea Paa Moraki, ma kekahi palapala hoolilo i hanaia i Feberuari 24, 1890, a i kakaukopeia iloko o ke Keena Kakaukoope i oleloia iloko o ka buke hule 123, aoao 139 ame 140, a o Sarah U. von Pfister ioleloia, ka Mea Iaia ka Moraki i lilo ai mai ka Mea Paa Moraki mai i olelo mua ia ae nei, ke manao nei oia e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu oloko i uha'ilia, e hoike ana, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e uku ai.

Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o na aina pakahi apau loa, na hale ame na pono e ae i hoakakaia iloko o ka moraki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma ke keena kudala o Will E. Fisher kihi o na Alanui Moiwahine ame Papu, iloko o Honolulu i olele mua ia @e nei, ma ka Poaono, ka ia 20 Ianuari, A. D. 1906, ma ka hora 12 awakea o kela la i oleloia.

            O ka waiwai i paa maloko o ua moraki nei i oleloia oia kela mau apana aina elua e waiho la ma ke Alanui Beritania ame ke alanui Young, iloko o Honolulu i oleloia, i ikeia na Apana Helu 107 ame 84 maluna o ka palapalaaina Aupuni o na Kula o Kulaokahua; a oia no kekahi hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 299, a o na apana no hoi ia i hooliloia aku i ka Mea Moraki Mai i oleloia ma ka palapala kuai a W. O. Smith, Mea Hooko, i kakaukopeia iloko o ka buke helu 119, aoao 38 ame 39.

            Ma ke dala kuike a ma ke dala gula Amerika ka makemake a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            Hanaia ma Honolulu, T. H. Dekemaba 11, 1905.

SARAH U. VON PFISTER.

Mea Iaia ka Moraki i lilo ai mai ka

Mea Paa Moraki mai.

No na mea aku i koe e noi ae ia Cecil Brown, loio no ka mea iaia ka moraki i lilo ai mai ka mea paa mokai mai, 97 Alanui Kalepa, Honolulu, T. H.

3098--Dec. 15, 22, 29; Jan. 5, 12, '06.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

Ma keia ke haawiaa aku nei ka hoolaha, ma ka hora 12 awakea, Poaono, Ianuari 6, 1906, e kuaiia aku ai ma ke kudala akea malalo o na manao o ka Hapa 4, Pauku 17, Kanawai Aina, 1895, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, na Apana Aina Kahakai malalo iho nei e waiho la ma Hauula, Koolauloa, Oahu.

 

APANA

Helu    Iliaina                          Kumukuai Haahaa.

1.         8716 Kapuai kuea       $100.00

2.         8232 " "                       $100.00

3.         9344 " "                       $100.00

4.         9208 " "                       $100.00

5.         8075 " "                       $100.00

6.         6501 " "                       $100.00

7.         5488 " "                       $100.00

8.         5987 " "                       $100.00

9.         19517 " "                     $200.00

10.       18375 " "                     $200.00

11.       22429 " "                     $250.00

12.       21937 " "                     $250.00

13.       20181 " "                     $250.00

 

           

            E loaa aku no na hoomaopopo kupono ana no keia mau apana i ka poe apau i makemake i na aina kahakai no na home no na wa kau ia. O keia mau apana he mau alo ko lakou mai ke kanahiku-kumamalima (75) a ka elua haneri (200) kapuai ma ke alaloa e moe ana apuni o Oahu, a @ia no ka huina kapuai e huli ia i kahakai.

            Ma ke dala kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi.

            No na palapala kii-aina ame na mea e ae, e noi ae i ke Keena o na Aina Aupuni, Hale Hookolokolo, Honolulu.

            JAS. W. PRATT

            Komikina o na Aina Aupuni.

Honolulu, Dekemaba 6, 1905.

3097--Dec. 8, 15, 22, 29; Jan. 5

 

HOOLAHA AINA AUPUNI

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ma ka hora 12 awakea o ka Poaono, Ianuari 6, 1906, e kuaila aku ana ma ke kudala akea malalo o na manao o ka Hapa VII (Kuleana kuai kuike) Kanawai Aina, 1895, ma ke alo iho o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, keia mau apana o na Aina Aupuni o Pukele, Palolo, Oahu:

 

Apana

Helu    Iliaina              Kumukuai a Kumuwaiwai haahaa

6.         2.01 Eka          $150.00

10.       2.17 "               $175.00                      

 

O keia mau apana he mau aina i kauia ma ka papa aina mahi e waiho la ma kahi o akahi hapalua mile mauka mai ke alahao aku o ka Hui Kaauwiia Honolulu (Rapid Transit) i Kaimuki, a e huli pono ana hoi i ke alanui maikai e pii ia iuka mai ke alanui Waialae aku ma kahi aoao o ke Alanui 5.

E loaa no na kii-aina ame na kuhikuhi kupono apau mai ke Keena Aina Aupuni aku, Hale Hookolokolo, Honolulu.

JAS. W. PRATT,

Komikina o na Aina Aupuni.

Honolulu, T. H. Dekemaba 6, 1905

3097--Dec. 8, 15, 22, 29, Jan. 5.

 

 

 

Ka Hoomanao Kenekuria o Makuahine Paleka.

 

(Mai ka aoao 1 mai)

 

            I ko lakou hiki ana mai o Kamehameha III ka Moi opio ua make iho o Kaahumanu ke kahu aupuni e ola ana no o Kuakini ke Kiaaina o Hawaii, Kapiolani Nui, Kekauluohi ka makuahine o ka Moi Lunalilo, Naahienaena, kaikuahine o ka mei, Kaheiheimaile Kalakua, a Liliha nui, ke aliiwahine o na pali Koolau, Kekuanaoa ka makuakane o na Kamehmeha. Paki ka makuakane o ke Kamaliiwahine Pauahi, ka mea nana i hookumu i na Kula Kamehameha. Hoapili kane, kiaaina o Maui, Aikanaka, kupunakane o ka Moiwahine Liliuokalani, Leleiohoku nui, Kekauonohi, ame Keliiahonui Kiaaina o ka mokupuni o Kauai.

            O keia puali alii kiekie apau o Hawaii, he poe makee lokomaikai a malama loa lakou i na kumu misionari i ka wa kahiko; he hookipa, he aloha a he punahele ia lakou na kumu iloko o ia mau la io kikilo.

KA HUAKAI I NA MOKUPUNI O KA HEMA.

 

            Ma ka la 2 o Iulai o 1833, hooholo iho la ka Ahauhui Misionari Hawaii. i kulike ai me ka makemake o ka Papa Amerika ia Paleka (k) ame kana wahine, ka mea non keia la. ia elel misionari i na kai o ka Hema, no ke kukala ana aku i ka Euanelio, ka unuhi ana, ame ka hoolaha ana i ka palapala Hemolele ma ka lakou olelo ponoi Marquisa Islands. O na elele i holo pu ma keia huakai o W. Alekanadero ame kana wahine R. Armstrong (Limaikaika) me kana wahine ame ka ohana.

            A holo aku ia ka moku Dhaulle Capt. Bancraft, me ka makani maikai mailuna mai, ma ka la 24 o Iulai, ku aku la lakou i Tahiti; a mailaila aku a holo hou ka moku a pae i Nuuhiwa i ka la 10, a ka mahina o Augate, 1833.

KA OIHANA MISIONARI MA NA MOKUPUNI O KA HEMA.

 

            Hookipa maikai ia ma Nuuhiwa, la 15 ae lele iuka o ka aina, hui me Hape ke alii o Nuuhiwa; haawi mai la he mau hale liilii no keia mau ohana ekolu.

            A hoolaha aku la na kumu i ka Euanelio, ma Nuuhiwa apuni a iloko o na mokupuni lehulehu o Marquesa, me ka hoomanawanui i na pilikia, mawaena o kela mau lahui hihiu a naaupo. "O ke kaua mau o ka aina, o ka ona o na kanaka, o ka luku wale, o ka aikanaka, o ka aihue, ame ke puhi ahi, aneane hiki ole i na kumu misionari ke noho hou aku. Huli hoi ma ke kauoha.

            HULI HOI NO HAWAII.

            Ewalu mahina o ka noho hoomanawanui ana o keia poe kumu misionari ame ka mea nona keia la ma kela mau mokupuni o ka Hema, a ma ke kauoha e huli hoi mai no Hawaii, haalele ka moku ia Nuuhiwa, ma ka la 16 o Aperila, a ku ma ke awa o Honolulu ma ka la 12, o Mei, 1834.

            HOONOHOIA O R. ARMSTRONG ME KANA WAHINE, MA NA APANA AKAU O MAUI; O PALEKA AME KANA WAHINE KA MEA NONA KEIA LA MA KANEOHE KOOLAUPOKO OAHU; A O ALEKANEDERO ME KANA WAHINE MA WAIOLI MOKUPUNI O KAUAI.

            A o keia mau hoonoho kulana hou, nana i ho-oi hou ae i ka ikaika hoonee holomua, o ka Oihana misionari kuloko o Hawaii nei, i kela wa kahiko.

            KA NOHO ANA MA KANEOHE.

 

            I ko Paleka ma noho malihini ana aku ia Kaneohe, i ka makahiki 1834, o ke aliiwahine Liliha, ko laua makamaka maikai; nana i haawi aku ia Paleka (w) ka mea nona keia ia, i kona pa-hale ame ka hale noho, no keia mau kumu misionari hou ma Kaneohe.

            A o kona leo alii e pahola aku maluna o na makaainana o pa pali Koolau, e malama i na kumu, a e hooloho, a ua hoolohe no hoi na kanaka i keia leo alii.

KUKULU ANA I NA EKALESIA MA NA APANA KOOLAU.

 

            He nui na kanaka, ma na apana Koolau i keia wa kahiko; ua kukulu a hoonoho aku o Paleka (k) ame kana wahine ka mea nona keia ia, i ka pohaku kihi o na ekalesia lehulehu iloko o Koolaupoko. Ko Waimanalo he ekalesia, ko Kailua, he ekalesia, e hele wawae ana, aole lio, aohe kaa, o ia wa kahiko. Ko Kaneohe oia ke kikowaena, ko Heeia ame Ahuimanu he Ekalesia, ko Waikane ame Kualoa he ekalesia, e hele wawae ana no, maloko o keia mau apana me ka hoomanawanui. A ka lae o Kaolo i Kualoa pale o Koolaupoko, ame Koolauloa. Ua holomua loa na hana a ka Haku, oiai o Paleka e noho kahu ana mai o a o o ka apana holookoa o Koolaupoko. A ua kakauia ma ka buke, o na makahiki 1836, 1837, 1838, oia na makahiki i iho mai ai ka Uhane Hemolele maluna o Hawaii nei, a ua huliamahi na kanaka i ka pono i kela mau makahiki.

KA LOIHI O KA NOHO KAHU ANA.

 

            Ua noho kahu o Paleka (k) ame kana wahine, ka mea nona keia la ma Kaneohe mai ka makahiki 1834 a hiki i ka makahiki 1869, ua like me 35 makahiki ka loihi.

            A ia ka makahiki 1870, haalele aku ia laua i ka ekalesia a laua i aloha ai, mawaena o na leo kupinai o na hoahanau, na haipule i luhi pu i na hana a ka Haku, o ka wa kahiko, a hoi mai la laua i ke kulanakauhale nei, no ka hoonee ana i ke kahua hana hou, oia ke "Kukulu ana i ke Kula Kahunapule mua loa ma Honolulu nei, e like me ke kauoha a ka Ahahui Euwanelio o ka Paeaina.

KA HOOKUMU ANA I KE KULA KAHUNAPULE MA HONOLULU.

 

            Ua hookumu kela poe Makua Misionari kahiko i ke Kula Kaula i ka 1870, a mahope iki mai no na oiwi Hawaii ponoi. Rev. B. W. Parker, Rev. D. Baldwin o Lahaina ame Rev. J. D. Paris, makua o Kaawaloa: e like me ke kauoha a ka Ahahui Euanelio Nui o ka Paeaina.

            A ua hoi pu mai me ka mea nona keia la, a noho pu ma Honolulu nei.

 

 

 

            Me ka malama pu o laua i na anaina Sabati, ma Kawaiahao, Kaukeano kahiko, Bethel, Kaumakapili, na nalepule piha kanaka o ia mau ia.

            MAKE KANA KANE

            A ma ka ia 23 o Maraki, 1877 make @ @@ i ko'u halawai pu ana me ia a @@@@lima pu i ka makahiki 1876.

            Ua make oia i ke @@ o kona mau makahiki: a oia no hoi ke 72 a oi o ko Paleka wahine mau makahiki, i ka wa i make ai o kana kane.

            UA NOHO MEHAMEHA OIA.

            He @ na makahiki i @ ae nei, mai ka make ana aku o kana kane, a hiki i keia la, ua noho mehameha iho ka makuahine Paleka iloko o ka haahaa, ka maluhia, ame ke aloha, no kona hoapili he kane, o na hana a ka Haku, mai Amerika mai ka aina makua a i na mokupuni o ka Hema, a ma Hawaii nei, ka Home kulaiwi. A o na keiki a me na oopuna, na kiai hoomanawa nui, na lakou no i malama kupono me ke akahele loa, a hoohauoli maa @aia, pela i loihi ai kona mau la, a l@ @ keia kenekuria, me ke aloha o ka Haku.

            NA KEIKI AME NA MOOPUNA.

            Ua hanauia mailoko mai o keia makuahine o Hawaii, na keiki ame na moopuna; Mary Parker, Kahu Waiwai Home Lunalilo; Henry H. Parker, Kahu Ekalesia Kawaiahao; Harriett Parker (mamua) ke ola nei; Caroline Parker, ke ola nei.

            Na moopuna, Harriett nohaia Porter Green o Makawao; Mrs. May Wilcox, Hoa o ka Papa Hoonaauao, Kahu K. S. Kawaiahao, Kahu waiwai o Kaiulani Home; Mr. Henry Green, ke ola nei; Miss Barrie Green, ke ola nei; Miss Rhoda Green, ke ola nei; Miss Emeline R. Green, ke ola nei.

KA MANA ALOHA O KEIA MAKUAHINA O KA PONO

            Ua puka mai, mailoko mai o keia makuahine o Hawaii, ka mana aloha i keia lahuikanaka, e like me kana mea i koho ai kinohi, e lawe i ke kea o ka Haku; keia mana hoonaauao ia Hawaii nei, i kela wa kahiko; oiai ko kakou mau kupuna, e noho ana iloko o ka naaupo.

            A ua puka mai no hoi keia mana like, mailoko mai o keia makua@, e like me ka haawina i loaa i na haumana, ame na lunaolelo i keia wa kahiko, ma ka laha mana ana o ka Euanello, ana i hoolaha aku ai me kana kane ma Hawaii nei, ame ko na aina e, he poe ike maka kakou apau.

NOHOALII KA PONO MA HAWAII.

            Ua halii iho ka naauao ame ka malamalama o ka Euanelio, mai keia makuahine aku, maluna o na moikane, na Moiwahine, ka poe i noho maluna o ka nohoalii o Hawaii, maluna o na alii hanau o ka aina; na kuhina o ke aupuni; na alii o ka Ahaolelo; na alii o ka Ahakukamalu; na hoa hanohano o ka Hale o ka poe i kohola; na kiaaina o na mokupuni; na lunakanawai na luna auhau; na luna helu; na kumukula, na kahunapule; ame na makaainana apau o ko Hawaii Paeaina; mai ka poe i make aku nei, ame ka poe e ola nei, o na keiki aloha no ia a keia makuahine o ka ono. Mai ka wa mai o ke aupuni Moi o Hawaii nei i pau aku la, a hiki mai nei i keia au hou.

            NA OLELO HOPE.

            Ua hiki mai ka makuahine Paleka, i ke heluna makahiki palena kiekie loa, o ka honua nei, ma ka ia inehinei iho la, Dekemaba 9, a ma keia la 10, ua a'e ae la oia maluna o ka pale o ke kaha kupono, ua lanakila, eia no oia ke ola nei, me ke ola kino maikai, manao maikai, aole i poina ka noonoo, a-a mau ke ahi o kona hoomanao ma na pauku o na Halelu, o ke Kauoha Hou, Ke Kauoha Kahiko me na Himeni paanaau i punahele loa iaia..

            Ua lanakila oia i ke anuu 1, o ka mare dala o 25, na makahiki hanohano o ka berita. Ua lanakila i ke anuu 2, o na makahiki he 50, o kona Iubile; ua lanakila i ke anuu 3, o ke 75 na makahiki o ka Helu Daimana kiekie loa o ka Honua; a, i ke anuu 4, o na makahiki 100 ka heluna kenekulia o ke ao nei ma ka lokomaikai o ke Akua. A i ke anuu 5, ke kali nei oia i kona Milenio, no ka olioli mau loa.

            E ola ka Makuahine Paleka i ke Akua.

 

Mai Loaa i ka Ehaeha.

 

            "Hoomanawanui maoli no hoi kela wahine iloko o kona ma'i, aole i loheia aku oia e kaniuhu ana." He nui na manawa a kakou i lohe ai i keia mau huaolelo, a ua ulu koke ae ke aloha iloko o ko kakou puuwai no ka mea i loohia i ka nawaliwali. He mea oiaio, he nui ka poe iloko o ka ehaeha--na kane ame na wahine o na makahiki like ole. Aka nae, e haawi aku kakou i ka mahalo ana i na hana holomua a ke akamai o keia au i ka hakoko ana aku me na ano ma'i like ole. He mea maikai no ia kakou ke auamo i ko kakou mau ehaeha me ka hoomanawanui, aka nae, aole anei he mea maikai ke auamo ole kakou i keia mau ehaeha? Ae, oia no, ina no nae e hiki ia kakou ke pale ae, a i ole, e hoopau loa ae i keia mau ehaeha. Oia ka mea e imiia nei i keia mau ia i na mea e pili ana i na laau lapaau. I keia mau makahiki koke iho nei no i hoikeia ae ai ua loaa na laau lapaau maikai ma o ka noli pono ana ma ke ala e hoenuila mai ai ka naauao, a ua nui a waiwai no hoi ka uku. O ka oi o na mea i loaa, oia no ka.

 

WAMPOLES PREPARATIONS

 

I ikeia a i laweia a puni ke ao holoekoa. O kekahi mea maikai loa a kela laau, ua hiki loa i keia laau ke hoola i ka ma'i akepau, ame kekahi mau ma'i hooemi kino e ae. Ina o keia wale no ka mea hiki i keia laau ke hana, ua hiki loa oia ke kaula ma ka papa ekahi o na laau. He momona keia laau, he like me ka hone meli, a ua loaa laia na mea hoonoono ai a hoola hoi i like me ko ka Pure Cod Liver Oil, i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka i'a cod hoa loa, ame ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt and Wild Cherry.  Ua hiki i keia laau ke pale aku i na anoano o ka ma'i iloko o ke koko, a hooikaika hoi i ke kine onawaliwali. He laau hoonoono ai ne hoi keia. He laau keia i kulike ma na mea apau i hoikeia aku nei. Hoomaka ka maikai i ka wa e hoomaka ai e ai "Aole oe e hoohoka ia." Loaa no keia laau ma na haiekuai laau apau maanei a ma na wahi a ae.