Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 51, 22 December 1905 — KULIANA Ka Weli o Damaseko. KA HOOKO MOEUHANE A KA U'I ULINA. [ARTICLE]

KULIANA

Ka Weli o Damaseko.

KA HOOKO MOEUHANE A KA U'I ULINA.

i j MOKI'KA VII. v , ! KOMO I KE rrm. I — | I keia manawa i iohe aku ai o Kuliuua i ku nehe aua mai o kei kahi mea mahope ona. eia nae aoie oia i huli koke ae, a maiuua o koiui huli aua, ua loaa mai la oia i kekahi puupuu ikinika loa ma ka aoao o kona poo nana i hoohina koke aku iiiia ilalo. Ua auo maule oia i kela mauawa, a mamua o ka hoi jx>no aua mai o koua.uoouoo maikai, ua paa iho la oia malalo o kekahi nniu kanaka ekolu, a na iakou i nakiuaki iho i kona mau liiua aiue na wawae me ku awiwi, nolaila aole i hiki ia Kuiiana ke pale ae iaia i kona uuuuiwa i pohula ae ai. ka powa." wahi a ke kanaka lseraeta i pane iho ai maluna o ka kaua Kuliana iaia e moe ana iluna o ka lepo, **he pio oe na'u, a mai keia wa aku e kaa no oe malalo o ka'u malama ana a hiki i ko'u mauawa e waiho aku ai ia oe iloko o ua lima o ko'u haku. Aole oe e pakele ana nuii ia*u aku. nolaila moi hoao oe e iioopakele ae ia oe iho/' 4< o oe no ia e luda? ,? i ninau iho ai o Kuliana. . w Ae, owau no keia.** "A o keia mau kauaka a i elua o laua no na kanaka i hoike mai ai ia'u mai Alepo mai laua?" "Ae." "A o oukou a ekolu he poe lawelawe oukou no ka moi o Damaseko??? "Ua koho mai la oe i ka mea oiaio.• , Alahe/' i puana ae ai o Kuliana, me he mea la e kamailio ana iaia iho, u mai pono ioa ina i koho mua wau j>ela. l'a makapo wau. Ua hana aku wau e like me kekahi keiki uuku. Aka nae aole no wau i pio malalo o oukou. Eia nawau ma kahi e hiki ai ke loaa mai na kokua ana mai '' Aia na ke kanaka Isaraela ke kiai pono la ia Kuliana i kela manawa, a i kona manawa i ike ai na inanao o Kuliana e kahea aiku i mau kokua nona, ua lele aku la oia maluua o Kuiiana a paa aku la i kona waha. "Mai 'hoahewa ia o<e iho, e Sir Powa, Va luina mua no o !uda o Damaseko i kekahi mea oi aku o ka pohihihi mamua o keia; a he mea pono ia oe ke manaoio iho, i kona manawa i liele ai ma kana hana i hoounaia mai ai, ua maopoi>o mua no aole oia e hoi nele aku ana, A, eia ae o Selima ke hele mai nei me na lio. E holo lio ana oe, ame ka awiwi pu no lioi: a i kou manawa e ku aku ai imua o ke alo o kamoi ua hiki ia oe ke noi aku imua ona e like me kau i manao ai. Aole o'u nia.iawa e hoololie aku ai i kau a aole no hoi owau ka lunakanawai i:ara e haawi aku i ka olelo hooholo." Hoko o na la e ikaika ana no na lala, aia hoi ua Weli la o Damaseko he pio na keia mau kanaka ekolu, a ma kahi hoi he mau haneri wale no kapuai ka maomao mai kona mau hoa mai, aole hoi he mea nona e pakele a'e ai. O kela mau aahuki konahao ona ua hiki ole ke moku a'e i «a maawe kaula paa loa i hoopania aku ai oia, a ua hoopihaia aku lioi kona waha me ka lole a hiki ole ai iaia ke kuhea aku i kona mau hoa. Hapaiia a'e la oia elike me kekahi wahi puolo uuku a hookauia aku la maluna o ke kua o ka lio e Selima ame Oma, a nakinakiia ilio la oia a paa, a iloko o ka manawa pokole, aia oia ko laweia ala mai kona mau hoa aku—e laweia ana hoi no ke kulanakauhale o Damaseko, kahi e noho mai ana kona eneiui ino loa. E huli a'e kaua, e ka makamaka hoinainau o keia nanea, a nana aku i ka halealii o liorama. E aneane aku ana i ke awakea o kekahi la. aia hoi ka moi o Damaseko ke noho la iloko o kona lumi-moe, a o Ahoula Casema kekahi me ia. E kamakamailio ana laua maluna o ka male hanohano e hoea mai ana. 4< He ekolu la i koe," wahi a Horama i pane aku ai, e lawe mai no wau ia Ulina i wahine na r u. E Ahonla Gasema. ke ninau aku nei wau ia oe; oiai o oe ka mea i ike. aole anei ua opiopio a'e nei wau mai ka manawa a'u i haalele aku ai i ka'u mau wahiue! Aole anei he ikaika hou a kulana uwila ko'u i keia manwa?" 4< He oiaio kau i pane mai nei. e kuu haku," i pane aku ai kona kuhina. Ua paneia aku keia inau huaolelo me ka hoihoi. a ma ke ano hoi e hoopaapaa ole aku i koua inoi. 4< Ke manaolana nei wau e loaa mai no na hua ohaha maikai no kou mauaolana, a ke pule nei hoi wau e loaa mai he hua mai ko Ulina puhaka mai. he keikikane hot, a ma ia ano e hoohauoli a e hoopomaikaiia mai ai kou mau la kanikoo." "E kuu Ahoula maikai, he hilinai wau i kau mau oleio. Ke manao nei wau ua ikaika wau a ua hoi hou mai ko'u mau la opio. Ila! heaha hoi keiaf Owai keia imua o ko kaua alo?" <4 E kuu haku." i paue mai ai ke keiki lawelawe o ka moi; "o ke kanaka Iseraela, o luda, aia oia mawaho, a ua makemake hoi oia e kamailio pu me oe." 4< Pehea! M i hooho a> ai ka moi. 44 0 luda no anei keia a'u i hoouna aku ai mai ke awawa aku o Lukania?" <{ Oia no f e kuu haku." <4 lna pela, e olelo koke aku iaia e hele mai imua o f u. Ma o na anela la, e kuu Ahoula, aole paha i holopono kana miaiona i hoounai* aku ai; aka aole na'e wau e manaolana loa ana pela." "E pono ia kaua e manaolana aia he hopena maikai/" i pane aku ai kona kuhina; aka mamua o kona hoomau loa ana aku i kana olelo, aia hoi hoea autr o luda imua o ko laua nei alo. <4 Ha, e luda T —-ke ike nei wau ua hoi koke mai oe. I ho» roai nei anei oe e hoike mai ia'u ua haule kau miiaiona i hoounaia ai?" **Aole, e kuu haku/ f i pane aku ai ua kanaka I»er#ela la; M ua hele mai nei wau imua ou no ka lawe ana mai i ke alakai o oa powa no Damaseko nei/* "Ua paa anei oia ia oe?" **Ae, e kuu haku/* "Me ke ola not M M Ae, e kuu haku." M A eia oia maanei? M "Ae, me ka makaukau e laweia mai imua ou i na mauawa apau au e makemake ai." M Ua paa anei oia i ka nakinakīia?" M Ae, e kuu hiiku.'* <4 lna pela e lawe koke mai iaia maanei. Ma o na mea laa o Pulolo. e ike aku no wau i keia kanaka. Aiia—ho! Ke kiaiia aei anei oiaT f M Ae, e kuu haku. Aia o Selima ame Oma me ia. ' 44 0 laua wale uo ka?" mea waiwai ole ka hoonui wale ana aku, no ka mea ua \ p&A o» pio la i ka nakinakiia a paa loa e hiki ole ai iaia ke ku-e mai " i i4 lna pela, « lawe koke mai iaia maauei ; a e lawe pu mai hoi ia ißelima ma/* M Auwe no hoi eT* i hooho a> ai <e> Horama i ka manawa i nalo aku ai o luda iiiai i& laua aku, M heaha a»a la ke ano o keia kauaka a kaua e ike aku ai?" 4t Aole e hiki ia'u ke koho aku," wahi a Ahoula i pane aku ai. **Ke manao uei wau he piliku»—i iike aku hoi koua pupuka me ! ko Caikolepa. Aka ua paa oia i ka nakinakiia, e Ahoula—ua paa oia i ka iiakinakiia; a e kiaiia no oia e keia mau koa ikaika o'u " Aoie i loihi loa, hamama hou m* ka puka, a komo mai la o

liula, h.*hni r»na hoi o ame (<»na. a * hni lana i ki-kahi ī paa konii mau hnm i Ka nakinakiia a paa 1 «».•',. 4 "K h«kn. « kf-ia ke pīo.'* 'Wk-.i. auhea ka !:oi o Kūli«naf ? * i ninau akii ai o Horama me ka }'*<» kalakala, <k o KuHana keia/ ? ** < »ia m»ir* ī hooho a'e ai ka moi* me kona ka i ana mai imua. a kaiilonn pono loa aku la kona niau maka i ke- kanaka i nakinakiia. *'Oia aiiM ?'* i puana hoii a J e ai ka inoi. a kaulono pono hou aku la kona mau maka maiuna oka helehelena opiopio. "Aole keia o Kuliana." nei ke alakai o na powa/ ? i pano hou aku ai o luda. i4 A<<—a owan hoi keia ka mea a oukou i kapa mai ai ka Weli o Damasvfko. ,f i pane mai ai ke pio, eku ana hoi me ke kilakila. a nana pono loa aku Ja i ko llorama mau maka. *'Owau no keia oKn* liana. ka enemi o ITorama, a o ka mea hoi nana e pana i nei i na hana hewa a Horama i hana T i no kekahi mau makahiki loilii i kaahope a*e nei. M I ka moi e naua pono ana maluna o ka helehelena o ka kaua Kuliana. a i ka manawa hoi i pa aku ai ko Kuliana leo i kona mau pepeiao. me he mea la ua hoopuiwaia aku oia me na hoomanao ana o kokahi moeuhane kahiko. No Aboula Casema lioi oia pu kekahi e pahaohao nei. Aia ko Ahoula mau maka ke haka pono loa la maluna 0 ka helehelena o ke aiakai opio o na powa. e Hke no hoi me ko ka moi nana ana. "Owai oe?" f i ninau aku ai o Horama. "Owau no o Kuliana, ka \Veli. T ' "Aka hoi, heaha hou a l e? ?t "E ike no oe ia mea, e ka moi ikaika a mana nui. Ua hoao wau ma na ano npau e hoonaueue ia oe. ?> tJ Aka," i hookonokono aku ai o Horama, me kona nana ole a ? e Ika pane i haawiia aku iaia, 4< no keaha oe i huli mai ai e lioopoino ia'u? Owai oe, i ioaa mai ai he kumu e lilo mai ai i enemi no'u?' , 4i Owau no ka mea i ike i ka awahia o ka hewa i hanaia mai mahma o'u," i pane aku ai o Kuliana. "Ale ka makuakane ole ame. ka makuahine ole i nee a'e ai ko'u mau kapuai wawae mai ka wa kamalii mai ; a ua ike hoi wau o Horama ka mea nana i pepehi i ko u mau makua." i hooho a T e ai ka moi me ka puiwa. {< Owai kou mau makua?" Ao!e loa wau e hoike aku ana i ko laua mau inoa imua o ko'u alo. M 44 E akaheie, eka powa! E hookonokono no auanei wau ia oe e hoike mai/' "Ina he mana kou e hookonokono aku i ke 'alelo o ka mea i make e hoike aku i ka haina o kau ninau. alaila e liiki ana ia oe ke hookonokono mai ia'u e hoike aku." 44 Ife kanaka hookiekie maoli no oe/' 'Mna pela. e nakinaki iho i ko'u alelo e like nie ka nakinaki ana o keia poe koa ou i ko'u mau liina." 44 Aole, ? * i pane a'e ai o ITorama, e Kooikaika ana hoi e hoomalu iho i kona inaina: 4, he papahana e a'e no ka'u. Oka meahuna a'u e liuna nei mai ia'u aku aole loa oe e hoopuka ana ia mea. E haliait aku no oe ma na kapuai wawae o kou mau makua, e like me ka hikiwawe a'u e hoouna aku ai. E Illda! ,, "Eia no w?iu maanei." "Ua ike no anei oe i ka lua hohonu loa, a pouli hoi, kahi hoi e hoopaa mau ia nei na pio inoino loa? n 4< Ae, e kuu haku." "E lawe aku i keia kanaka no ia lua. Iloopaa aku iaia iloko o ka opu o ka lua hohonu loa, kahi hoi he mau pani puka liao kona, ame na kaulahao kila paa loa, a e hoopaa aku hoi iaia nei a paa loa malaila. la oe ame keia mau koa hana pololei, ke waiho aku nei wau iaia na oukou e kiai a hiki ika la apopo. Ina oia e hemo ana o ko oukou inau ola ka uku panai no ia mea." Kau hou aku la na maka o ka moi maluna o kela helehelena opiopio, alaila huli aku la a nana ma ka puka aniani. kuu haku," wahi a Ahoula i pane aku ai, i ka manawa i laweia aku ai ke. pio niai ko laua alo aku, "heaha kou mea i hookoe ai ike ola o kela kanaka no kekalii mau lioia loihi 1 Heaha kou mea i pepehi koke ole aku ai iaia?" 4< No ka mea," i pane aku ai o Horama, {< aia he manao iloko o'u e ike owai la ia. Aia kekahi mea pohihihi ma kela helehelena ona. Ke kokoke aku nei i ka hora e malama ia ai ka aha kuka, a aole hoi he manawa no'u e noonoo a'e ai. He mea pono ia'u e ike hou aku iaia. Aole anei oe i ike i kekahi mea pohihihi maluna o kona helehelena?" <4 Ae, e kuu haku. Aia kekahi mea maluna o kona helehelena a'u e manao nei ua kamaaina mua wau iaia." "Ma kuu ola nei, e Ahoula, jme he mea la ua oiaio ka kaua ike. Aole anei oe i hoomaopopo i kela nanaina koa; kela helehelena mohaha; kela ihu moioio maikai! Aole anei oe i hoomaopopo i kela maii maka uwila.; ame ka milo o kela lauoho nani !" <4 Ae. e kuu haku." 44 A aole anei e hiki ana ia oe ke kolio aku i kana mealmna?" "Aole. Ua hiki anei i kuu haku?" "Aole i keia inanawa—aole i keia manawa, e kuu Ahoula; aka e ike aku ana wau ia mea. Aia iloko o'u he wahi manao ano-e; a na ia ano-e i hoohakalia mai ia'xi i ka hooko koke ana aku i ka make maluna ona." MOKUNA YHI. ' lIOBADANA. Aole ! nalowale aku ko Ulina nani inai iaia aku, aka na ? e ua haikea kona helehelena, a o ka mohaha mai o kona mau maka ua nalo aku mai iaia aku. Ike ahiAhi loa ana aku e noho ana oia iloko ! 0 kona lumi-moe. me kona lae e kalele ana inaluna o kona lima. a e; halii ana lioi ke kaumaha nui maluna ona. ! " E kuu haku alohn," i pane aku ai o Alahia iaia, me kona nehei ana aku ina ka. aoao o kona haku, a'kau aku la kona mau lima me ke aloh.a mnluna o ko Ulina lhna. "aole e hiki ia 'u ko nanamaka aku, ia oe e kaumaha ana. Heaha ia au e kaumaha nei?" j 4 ' Aole ia )ie mea ano nui. e Alabia ? " i paue aku ai o Ulina me ke, kulou ana no o kona poo ilalo." ! %i Aole hoi pela. e kiui haku," i hookiuakina aku ai kana kauwa; me ke'aloha. Kukuli iho la ua Aiabia nei, a haka pono loa aku la j kona inau maka maluna oua maka kaumaha o kona haku. O, e kuu ' haku, ua kaumaha maoli no kou uanaiua a ua nalo aku hoi ka hauoli mai ia' oe aku. Heaha la kou mea e hoike ole mai nei i kou kau-; maha 1 Malia paha ua hiki no hoi ia'u ke auamo pu me oe ia mau kaumaha. Ua ike no oe ua aloha wau ia oe ? ua maopopo no hoi la ? oe e hoomanawanui pu ana no wau me oe. E hoike piha mai ia u. h e kaum&ha pu wau me oe; a e kokua no hoi wau la oe» ma aia he. mea hiki ia'u ke kokua aku ia oe. E Kk* me ko'u ola ana i keia j wanawa, pela 110 hoi wau e ike aku nei i ke kupono la u e waiho aku 1 ko'u oīa nei no kou pono. Aole anei oe e hilinai mai an<v aa' Kan aku la ko Ulina poo maiuna o ko poohiwi t a hoomaka iho la e uwe* „ , f i€ o e Aiahia, ooe ko'u hoaloha oiaio—he kaikuaana oe no u. Ua ike no wau ua aloha oe ia'u ; a ke hiki ole nei la u ke hoske aku ia wi ka nui maoli o ko'u aloha nou." 44 Alaila, no keaha hoi ©e e wehe ole nei i ka uhimaka o kou kaumaha a ae mai ia*u e ike aku i kou mau kaumaha Ke aneane nei wau e hooholo i koHimanaopela/' «Alaila e hooholo iho oe &no f a e hookomo aku » u iloko o kou M, ' n Ho?oTa V 1a o Olina i na waimaka • kiheahea ana maluM o kona mm papalina, alaila hapai a'e la i kona poo ma> ko Alabia poohiWi"EC'kuu Alahia aloha, ke maopopo ole aei la wan e «'p m<* ipāū. B olelo nuū ma o« he P£no "51 10 ka hoopa'i e kau i'o ma« no īnalun» o a, (Aole 1