Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 52, 29 December 1905 — Page 1

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Pohai Souza
This work is dedicated to:  Halau Hula Kamamolikolehua

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

LIULIU KE KEENA LOIO KALANA O OAHU NEI

E hoomaemae i ke Kulanakauhale o Honolulu mai na la-o pae Wale mai o Kahiki.

Nui na poe Lapuwale e Hele ne i ka loa ame ka Laula o Kakou nei, a he mea Pono e Makaala i na Home.

            Eia ke Keena Loio Kalana o Oahu ke liuliu nei e hoomaemae i ke kulanakauhale o Honolulu ma ka hooikaika ana e pulumi i na la-o pae wale mai o Kahiki, a o lakou no hoi na haole malihini i kipa mai ianei no na hana pono ole, a ua manaoia e holopono ana no ka hooikaika o ke Keena Loio Kalana ina e holopono ana ka papahana o na hana i manaoia e hooko.

            No na manawa ae nei i hala ua makaala loa ke Keena Loio no kekahi poe haole a hiki i ka wa i loaa mai ai o kekahi mau hoike hiohiona, ke kumu i ulu ae ai na hoohuoi ana, a i ka hele loa ana i ka io o ka hulihele ana no ka loaa mai o ka oiaio ua puaiki mai la kekahi mau oiaio e lawa kupono ai ka hopu ana ia lakou e holoholo nei iloko o ke kulanakauhale i keia mau la ma ke ano aeʻahaukaʻe a ma kekahi mau ano i oi aku ke ino mamua o ke kupono.

            Aole lakou he poe keiki hanau no ka aina nei, oia hoi, iwaena o na oiwi Hawaii ame haole i hanau iloko o Hawaii, aka, he poe lakou i pae mai ianei - o kekahi o lakou, ua hoea mai ma ka moku lawekoa ma ke ano holo mahuka, a o kekahi, holo mahuka mai, ma na mokuahi nunui me ka ike ole ia, a ma na ala kekee like ole e ae he nui o

ka heleʻna mai a aia ka pono o ka pae iuka o ka aina, mahope iho o ka haalele ana i ka Ipuka Gula o Kapalakiko a mai na wahi e ae no hoi o ka honua.

            Eia keia ano poe iloko o ke kulanakauhale nei kahi i olioli ai a i lealea ai i kahi loaa iki i loaa ia lakou, a ke hele nei iwaena o ka lehulehu me he poe ona-miliona la a poe kuonoono me na aahu haka-li eia nae, aole o lakou ikeia he poe i paa na lima i ka hana e hinuhinu mau ai na kamaa i ka inika.  A o na opio kane haole ano lealea a ano maa i ka hele i ka po ma na hoohauoli, o lakou ka poe i nele ole i ka hui ana me keia ano haole o lakou, a i ka hala ana o ka hele like ana a ano maumau iki ka pilina me ka loaa ole o na hoohuoi ua ikeia iho la ke ano maoli o keia poe pae wale a oia ia e ala ia ke Keena Loio Kalana o Oahu.

            A no keia mau anoai a huiia me ka loaa mau o na paina ana iloko o na haleaina nunui ame ke kuku mau o na a-ikala me ka maopopo ole o kahi e loaa mai ai ma ka hana hoi, nolaila pii ae la ke Keena Loio Kalana a ma ke kuiana e pa-ka aku ai ia ano kanaka no ka pulumi ana a maemae ke kulanakauhale.

            "Eia me makou keia kumuhana aole e kala." wahi a ka Loio Kalana Dou@itt i ka Poalua iho nei, "A ma ka nowelo ana ua hiki mai la makou i ka panina, eia ke kulanakauhale ke holapuia nei e keia ano kanaka.  He manao ko makou e uwila maoli i wela ai ka hao no lakou e nele ole ai ke kaula e ka weli, i mea e paa ole iho ai lakou iloko nei o ke kulanakauhale, aʻu e manao nei iloko o ka mahina hookahi e pulumi pau ia ai lakou.

            "A ina aole e lawa na hoike no ko lakou hewa io ma na hewa i manaoia, alaila e hopuia no lakou no ka ae-ahaukaʻe ka hihia hoi e hiki ole ai ia lakou ke alo ae i ke koho ana, akahi, ma ka haalele iho i ka aina nei a kau aku maluna o ka moku no ka hookaawale koke ana no ko lakou wahi, a ina aole pela, alaila, e hoi aku i Kawa.

            O ka hihi mua no keia kumuhana oia no ka hopuia ana o Leon Kissler no ka hewa aeʻahaukaʻe, a o kona ko koolua ka i hookuuia aku.  He haole opio kulana maikai a helehelena uʻi o Kissler, a he nui no hoi na ano ona maloko o na mea like ole ame na hana like ole, a i nele ole hoi ka loaa o ke dala iaia ma ka aie i na manawa e ulia laki iho ai ma ka hookamaaina ana.

            O ka hana hope i holapuia ae e keia kanaka opio kulana uʻi oia no kona kono ana i kekahi makamaka haole no ona ma ka inoa o Mr. Serber ma ko ianei hookamaaina ana aku no.  Ua olelo ae o Mr. Serber, he kupakako no ka moku lawekoa Amerika Buford oia, a ua hui ae me Kissler i ka po Kalikimaka iho nei a ma kana (Kissler) kono ua hoi aku la laua i ka rumi o Kissler ma ke Alanui Uniona, mahope iho o ka Hokele Pakipika, a ilaila i walakiaha ai laua ka lokomaikai o ka hakurumi, a o ka hope loa o kana (Serber) i hoomaopopo ai oia ka huʻeia ana o kona mau pakeke iwaho a pahemo aku mai iaia aku kona waiwai ma kahi o iwakalua dala.

            Aole no hoi i liuliu iho ua komo mai la kekahi kanaka hou a leo ikaika mai la iaia nei me na olelo o ka weli, oia hoi, e poohu no ko ianei lae ina aole e hookaawale koke mai ka rumi aku, a koianei eleu koke ae la no hoi ia a mama ana i ka holo i ka halekaawai no ka ike ana i ka Oihana Makai ma ke kelepona.  A i ka hoea ana mai o ka makai ua huli koke ia aku la na rumi ona i limanuiia ai a loaa io aku la o Kissler ame kona hoaloha e pee ana a i ka halewai i huliia aku ai kona mau ekeeke a loaa aku la he mau palapala.

            He mau palapala kuleana kea (shares) lakou o ka Hui o Maui ka "Hygia Soda Company" a iloko o ia mau palapala ua kakauia kona inoa, he hoike ana hoi ia oia ka ona o ia mau palapala kuleana kea.  No kahi i loaa mai ai ia mau palapala iaia a pehea la i loaa mai ai aole i maopopo, aka, ua manao wale ia o kana papahana, oia no ka aie dala ana maluna o ka ikaika o keia mau palapala kuleana kea.

            No ke kanaka i limanui ia kona waiwai ua hala oia maluna o ka mokulawekoa a aole no noi i hiki iaia ke hoopii, aka, aia o Kissler malalo o ka hoopii o ke Aupuni ma ka hewa aeʻahaukaʻe a ua hoopaahao ole ia oia mamuli o kona olelo hoopaa ana e haalele oia i ka aina nei maloko o elima la.

            A loaa iho la ka ike ma ka hoomaopopo ana i ke ala i hoea mai o Kissler ianei.  Maluna oia o ka moku lawekoa i kau ai ma ke ano kela a no Manila ka pahuhopu, eia nae, ua hoohalahala ia kona noho aku ilaila a mailaila mai i hoi hou mai ai a lele i Honolulu nei, iloko aku nei o Novemaba.  Ua kaulana o Kissler ma Kina ma ka inoa "Duke."

 

Hookuuia o S. Mahaulu.

            Malalo iho nei e loaa ai ka papainoa o na pio a ke aupuni i hoopaa ai ma Kawa i hoohauoliia ae i ka ia Kalikimaka nei mamuli o ka hookuuia ana e Kiaaina Carter mai ko lakou mau hoopaʻi ae.  He pee no hoi kekahi i hoohauoliia oiai ua hoiholiia ae ko lakou mau pono kivila ma ia la no.  Penei na mahele:

HOOKUU PIHA IA.

            Stephen Mahaulu, i hoahewaia iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekahi, Teritori o Hawaii, e ka Mea Hanohnao John DeBolt, ma ka la 10 o Aperila, A. D. 1905, no ka hewa apuka, a hookauia ka hoopaʻi ma ka la 13 o Aperila, 1905, e hoopaahaoia ma ka hana oolea no hookahi makahiki a e uku pu hoi i na lilo o ka Aha.  Ua haawiia ae ke kala piha ana.

HOOKUUIA MALALO O KEKAHI MAU KUMU.

            Joao Cordeiro, ua hoahewaia ma ka la 27 o Novemaba, 1902, iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Eha no ka aihue ma ke degere elua, mamuli o kona lawe ma-lu ana aku he bibi mai ka aina aku o W. H. Rickard, nona ka waiwaio @.  Ua hoopaʻiia oia e hoopaahaoia no elua makahiki a e uku pu i na lilo o ka hookolokolo ana.

            O kona palapala hookuu ua waihoia aku e ka Papa o na Lunanana Paahao: a ma kekahi palapala hookuu ua waihoia aku e ka Papa o na Lunanana Paahao: a ma kekahi palapala noi no hoi kekahi na kana wahine, a hookahi na Rev. Makua Adrian Yzendoorn.

            Mathias Baptisa, ua hoahewaia iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Eha, no ka aihue ma ke degere eha, ma ka lawe ma-lu ana mai ka ma-lu ana mai ka aina aku o W. H. Rickard, he bibi nona ka waiwaiio o 25.  Ua hoopaʻiia oia e hoopaahaoia ma ka hana oolea no elua makahiki, a e uku i ka hoopaʻi.  He elua mau palapala noi i loaa mai ka Mokupuni mai o Hawaii e noi ana e huikalaia ae ka mea i hoopaʻiia: hookahi i kakauinoaia e 37 poe makaainana, a o kekahi iho he 44 poe o William Fernandez he manao e hookuuia ka mea i hoopiiia.

            Jacinto Nobriga, ua hoahewaia iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Eha, malalo no o ke kumu hoopii e like me ko na mea no laua na inoa malunaʻe a ua hoopaʻiia no hoi no elua makahiki hoopaahao ame ka uku ana i na lilo o ka aha.

HOIHOI PONO KIVILA

George Mai, ua hoopaʻiia no ke apuka i Novemaba 7, 1883, iloko o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekolu, imua o Lunakanawai R. F. Rickerton ame Kokua Lunakanawai S. K. Aukina, a ua hoopaahaoia no elua mahina ame ka uku ana i $30 hoopaʻi.  Ua noho oia a pau kona manawa i hoopaahaoia ai.  I kona manawa i hana ai i keia karaima he umikumamawalu wale no ona makahiki a aole hoi i loaa iaia ka pono koho balota.

            O ka hoihoiia ana ae ia o keia pono kivila mamuli no ia o ka waiho ana ae o ka Papa Lunanana o na Paahao o ia apana i ke noi.

 

Ike i ka Halealii o Belehazara

Ka Huakai a Rev. Sidney N. Ussher ma na Aina Hikina a ike i na mea Kamahao.

Hoike ae oia e ike hou ia ana na Paia Hale i Kakauia ai "Mene, Mene, Tekela Uparesina."

            Ua poha hou aku ka malamalama o ka ia maluna o na paia o ka halealii o ka hoahaaina, kahi hoi a Belehazara i hoahaaina hauli ai, he 500 haneri makahiki mamua aku o ka hanau ana o ka Haku, a maluna hoi o kona mau paia i kakau ae ai kela pulima kamahao i keia mau huaolelo hoopahaohao, "Mene, mene, tekela uparesina," a Daniela i hoie aku ai i ka moi i ke ano o ia mau huaolelo.  "Ua helu mai ke Akua i kou noho aupuni ana,: a ma ia ano iho la i hoike mua ia mai ai ka hiolo ana o ke aupuni a Nebukaneza i kaena iho ai, "Aole anei keia o Babulona Nui ka mea aʻu i kukulu ai me koʻu ikaika ame koʻu mana?"  Oiai no nae ua hiolo iho a nalo na paia pa pohaku i komo aku ai ko Kuria mau pualikoa, ma ka muliwai o Euperate, aia no na paia o ka halealii, o Nebukaneza ke waiho la no me ka maikai e hiki ai e eliia iho a waiho hamama mai ka lepo ana i moelolii ai no na kenekuria lehulehu wale.

            O keia iho la ka lono i laweia mai maanei (Kapalakiko) he pule i hala ae nei i ka manawa i hiki hou mai ai o Rev. Sidney N. Ussher i kona onehanau maluna mai o ka mokuahi Manukuria.  He misionari ka Mr. Ussher hana a he mea huli i na mea pohihihi o ka honua, a no elua makahiki a oi iki ua hele aku oia e kaahele ma na wahi kuanea o e ao nei.  Ua kaahele aku oia ma na wahi e noho ia ana e na kanaka loea e makemake nei e huai ae i na kulanakauhale i nalowale; mai na aina kuanea o Rusia a hiki i Asia Uuku, e pii ana iluna o na puu a e hele ana ma na waoakua, a ua hoi mai nei oia me ka piha o kona naau i ka hauoli no na hana ana i ike aku nei e hoomalamalama ana iaia.

            Mawaho ae o keia hoike e pili ana i ke ku hou ae o ko Belehazara halealii a poha hou hoi na kukuna malamalama o ka la maluna o kona mau paia, ua loaa mai nei mai ia Mr. Ussher ka ike i ka loaa ana mai nei ma Bismya ia Kauka Edga@ Banks o ke Kula Kiekie o Kikako he waihona buke kahiko loa i oi aku na makahiki mamua o ka waihona buke i loaa aku ai iloko o na paia nohaha o Nippur, a ua kamailio pu ae no hoi oia me ka hauoli no ke kia hoomanao o kekahi alii kahiko i poinaia, a i kuniia hoi maluna o kona mau lima mabala me na huaolelo he 10,000 B.C. i hala ae nei.

            Ua hoomaka aku ka Mr. Ussher huakai mai Peneselevania aku, kahi hoi ana i alakai aku ai i kekahi huakai i ka 1903 no a makaikai ana i na mea kahiko o ka Aina Hikina.  Mahope o ka noho ana no kekahi manawa pokole ma Batun, Rusia, ua hele aku la oia ame kona mau hoaloha no Tiilis, a mailaila aku no ke Kuahiwi o Ararata, kahi i ili ai ka halelana o Noa.  Ma ka lakou huakai ma Asia Uuku, ua pinepine na manawa i powaia mai ai lakou, a ma kekahi o na leleia ana mai o lakou nei, i laweia aku ai o Mr. Page, he kanaka Amerika, e na powa i pio na lakou, a hookuuia mai mahope no nae o ka haoia ana aku o na pono apau mai iaia aku.

            Mai ke Kuahiwi aku o Ararata i hele aku ai lakou nei no Tureke.  Ia lakou i hiki aku ai ma Tei Lo ua loaa aku la ia lakou na Farani e hana ana malalo o Gaston Cros, a ma Nineva hoi i halawai aku ai lakou nei me na Polopeka King ame Thompson, he mau kanaka hana no ka hale hoikeike mea kahiko e Pelekane,  Ma Nimaroda, kahi hoi o ko Asuria poe kahiko, ua hookipaia mai ia lakou nei e Kauka Nibecker ame Polopeka Buddensirg, a ma Nippur hoi i ike ai lakou i kekahi o na mea i hoike mua ia ae nei.  Aole wale maanei i ike ai lakou i keia mau mea kamahao, aka ia lakou i hiki aku ai ia Carnarth, e kokoke ana i Benares, kahi hoi a Polopeka C. F. Ortel i hoike mai ai me ka haaheo i ka i ke kie Asoka i loaa koke iho nei, e hoike ana i kahi a Buda i haiolelo mua loa ai.

 

He Wahine kekahi ma ka hana Aila

            Me he mea la o Mrs. Mae Russell o Bloomington, Ill., (Amerika) oia hookahi ka wahine hana aila-mahu ma Amerika holookoa aka oia hookahi ka wahine o ia ano ma ka Mokuaina o Kenetake.

            Ma ka manawa i loaa a i ike mua ia ai ka aila a hiki wale i keia manawa he elua wale no paha wahine i komo kino ae iloko o keia hana ma ke kulana koʻikoʻi, a ma ka mahele o ka holomua, o keia wahine wale no, nona na makahiki he iwakalua-kumamawalu, ka mea i ikeia o ka holomua o na hana ma ke keke-le kiekie.  A oia nei hookahi ka wahine i heluia iwaena o na kane i komo koʻikoʻi aku iloko o keia hana ano nui, i loaa nui mai ai he heluna dala nui.

            Ua hanauia o Mrs. Russell mai ka puhaka mai o kekahi mau makua koʻikoʻi o kekahi kaona o Ilinois a mahope o ka hoonaauaoia ana iloko o na kula haahaa ua hoomaka aku oia i ka hana ma ke kakaupokole.  Ua mare aku oia ia Mr. W. L. Russell, he kanaka hana aila-mahu a @ lua aila-maku, a he kanaka waiwai no hoi oia, a oiai aole i loihi loa ko laua noho pu ana, eia nae, ua pili mau aku oia me kana kane a loaa iho la iaia he makaukau a he ike nui pili i ka lawelawe ana i ka @ aila-mahu, ame ka imi ana i na aina i pihaia me ka aila e lilo mai ai iaia ma ka hoolimalima.

            O ka lua aila i loaa mua aku ia Mrs. Russell he lua aila ia o akahi kaukani pahu aila e loaa ai o ka la a me he la oia no hoi ke kiekie hookahi o ka aila i ka la hookahi i loaa iloko o  ia mokuaina holookoa, a oia no hoi ka lua e hoopuka nei i oi loa ae mamua o kekahi mau lua aila e ae ma ia okana aina.

            Aia he eono mile pita ka mama o keia lua aila mai na paipu nunui mai, aka, o ka nui hewahewa o na kanaka o ka Hui Standard Oil aole he kanalua ana no ka hoonee ana i ka hana imua no ka malama ana i ke kahe mau ana mai o ka aila a kahi i makemakeia.

            Ke paa nei o Mrs. Russell he nui o na aina hoolimalima kokoke i ua lua aila nei ona a na kanaka alia koʻikoʻi e olelo mau ana oia ke kumuwaiwai e hapaiia ae ai ka wahi i lede waiwai loa iloko o ka mokuaina.  Aole he la e hoohalaia e Mrs. Russell me ke komo pu ole ana me kona poe hana a hana pu.  Ua a ua ole hele no.  A o ka poe i maa iloko o ka imiloaa aila he nui ko lakou pahaohao i ke kamahao @ ole o ka ikaika noonoo hana keikikane o keia wahine opio.

 

            He mau Mokupuni Lewa ma ka Akau

            VANCOUVER, Nov. 21 - He ekolu a i ole he eha paha mau mokupuni lewa e lanahele nei ma ke Kai o Kuini Kaloke (Queen Charlotte) a e lilo ae ana i mea hoopoino i ka holo moana ana, a me he mea la e hoounaia aku ana kekahi mokuahi o ke aupuni no ka akau no ka wawahi ana aku ia lakou mamua o ka loaa ana mai o kekahi pilikia.  O keia mau mokupuni aia ke waiho nei ma kahi e holo ia nei e na moku o na aekai ma ka akau a ina e halawai ana kekahi moku me lakou i ka po e nui auanei na olakino e lilo ana, no ka mea ua maopopo loa o ka moku e hookuʻi ana me kekahi o keia mau mokupuni i ka wa e kuupau ana i kona holo e piholo koke ana no.  I keia la ua laweia mai no BVancouver nei e Kapena Johnson, o ka mokuahi holo piliaina Capiiano, ka lono no keia mau mokupuni lewa.

            "I ka auwina la o ka Poaha i hala ka manawa mua loa oʻu i ike ai i kekahi o keia mau mokupuni lewa," wahi a ua kapena la, "iaʻu hoi e hookomo ana ma ke awa o Smith Inlet, he awa aia ma keia aoao o ke Kai Kuini Kaloke.  Ua kamaaina wau i keia kai, a i koʻu hooko ana i ke kahea e pii aku iluna o ka oneki ua ike koke aku ia wau mamua pono o makou he aina aʻu i ike mua ole ai.  Kuakuai iho la wau i koʻu maka a manao iho la na hookomo hewa aku ka malama moku ia makou ma ke awa okoa, a i keia manawa i ike aku ai wau i kekahi mau hina maluna o ka aina aʻu i ike mau ai a hoomaopopo koke iho la wau ua pololei no ko makou wahi e holo nei.  Alaila noho iho ia wau me ka pahaʻohaʻo no keia mokupuni.  Aia oia ke ku mai la he kanakolu kapuai mailuna ae o ka ilikai.  Ma kaʻu hoomaopopo aku me he mea la he ekolu paha haneri i-a ka loa a ua loaa mai no hoi iaʻu ka ike he hookahi haneri ame kanalima paha i-a ke akea.  I ka hookokoke ana aku ua ike iho ia wau he aina lewa, aia hoʻi na apahu laau niunui, na pohaku liilii ame na kumulaau ke waiho la maluna ona, he nui wale o na laau e ku pololei ana iluna.  Ina paha wau i komo aku malaila i ka po ina paha ua hookuʻi aku wau me keia mokupuni lewa.  Ua hoike aku wau i a Kapena Gaudin no keia mokupuni a me he mea la e wawahi koke ana ke aupuni i keia mokupuni.

            "Mai na Kepani e noho nei ma ke awa o Smith Inlet, ua loaa mai la iaʻu ka ike he ekolu mau mokupuni o ia ano like i lana @ ae ma ia wahi no @ paha ia.  Me na hoike i loaa mai na Kepani mai na @ ua @ ae ka aina ma ke poe o ke awa, a malaila ae i loaa ai ka pohaku ame na apau laau o lana nei."

 

LUKUWALE MA KE KULANAKAUHALE O MOSEKAO.

Hopuhopuia na Alakai o na Limahana, Oiai Lakou e Malama anai na Halawai.

Kukalaia ke Kanawai Koho Balota, Aole nae i Haawiia ka Mana Koho Laula i na Makaainana Apau 

            MALUHIA MA KANAHAI

KANAHAI, Dec. 20. - O ke kulana o ka pilikia kue i na waiwai o na Aina E i keia manawa he maluhia.  O na kokua ana na luina mai na mokukaua like ole mai e hoomau aku ana no lakou i ke ku kiai ana i ole e ala hou ae ka pilikia mai na Pake mai.

NAAO OMAMALU MA RUSIA.

SANA PETEROBORO, Dec. 21. - Ma na hiona me he la o ka olohani nui ana keia.  He lehulehu na halehana i hoopau ae i ka hana i keia la.  O na nupepa i hoomoeia mamuli o ka papaia ana ke puka nei ma kekahi mau inoa okoa.  Ua lawe ae ka poe hoohaunaele i ke Keena waiwai ma ka apana o Tecum.

KO RUSIA KULANA.

ST. PETERSBURG, DEC. 22. - He maluhia ke kulanakauhale i keia la.  He elua ahakuka o na limahana i pau ae i ka hopuia.  O ke kaaahi no Belina me ko Europa mau ekeleta ua haalele iho me na limahana koa.  Ma na hoike i loaa mai Mosekao mai ke hoike nei i ka hui ana ame ka haunaele.  He umi kaukani poe hoohaunaele i lako me na mea kaua e paa nei ia Khartoff.  Eia na koa ke hoomakaukau nei e kaili hou mai i ke kulanakauhale.

HOOLE KA ZA I KA PONO KOHO LAULA.

LADANA, Dec. 22. - Ua hoole aku ka Za i ka ae ana aku i ka olelo hooholo a ka hapanui o na lala o ka aha kuhina e apono ana i ka haawi ana i ka mana koho balota laula.

LOLI KO KA AHA KUHINA MANAO

ST. PETERSBURG, Dec. 23. - Ua hooholo iho nei ka Za ame ka aha kuhina e ku-e ana i ka haawi ana i ka mana koho balota laula.  Eia ke aupuni ke hoonee mau nei i na hana hoowaiwai mai St. Petersburg aku.  O ke kulana ma na apana waena aole i maopopo ina paha ua holopono a holopono ole paha ka olohani.

HOOKAHE KOKO NUI MA MOSEKAO.

MOSEKAO, Dec. 24. - Ua hoonohonoho iho ka poe hoohaunaele no ke ala ana ae i ka po nei me ka manao e kuahaua ae i aupuni kuikawa.  Ua loaa iho la keia hana kimopo i ke Kiaaina a hooholo iho la e limanui aku no ka hoopio ana.  Ua houluulu ae la oia he iwakalua kaukani koa a hoomaka iho la ka lukuwale ana me ka piha o na alanui i na kanaka.  Ua ki aku ia na koa i na poka nunui mai na pukuniahi aku iloko o ka laina o na kanaka hana.  O keia poe ua kukulu ae i na paku paa i pau ae hoi i ka hiolo i ka manawa i lelekauaia aku ai.  Ua komo aku la ka poe hoohaunaele iloko o elua halekuai mea kaua a puunaue ae ia i na mea kaua iwaho o na alanui.  Mahope aku o keia i hoomauia aku ai ka hakaka ana ma na alanui, e paapaaina ana hoi na pukuniahi ame na pu mikini e hoohanaia ana me ka hikiwawe.  He hookahi puali o na poe hoohaunaele i hakaka ikaika mai kahi hale a i kekahi hale, e hoohana ana hoi i na pu mikini no ke ku-e ana aku i na pukuniahi.  I kela manawa eia na poe hoohaunaele ke paa nei i na kahua waiho wale ma na wahi like ole o keia kulanakauhale e pale ana i na wahi i kaupaieia me na pu raifeia ame na pu panapana no ke ku-e ana aku i na pu mikino.  Aole he hiki ke koho aku i ka nui o ka poe i make a i eha.  Maila paha he mau kaukani.  O na haumana kula pau pu me na kaikamahine eia ke hakaka nei mahope mai o na paku pale.  Ma na hiona no nae ua kaa ka ikaika ma ka aoao o na koa.  O na apana kuaaina ua hoikeia mai nei eia lakou iloko o na lima o ka poe limahana.  Ua kauoha aku na aliikoa i na koa e pepehi aku i na kanaka ke ikeia aku he mau hiona o ke ku-e mai.  O kahi o ka makai kiekie ua hoopoino hapa ia mamuli o ka hoopahuia ana.

 

ST. PETERSBURO, Dec. 24. - Eia ke kaupaleia nei na halawai apau ma keia kulanakauhale.  Eia na alakai o na limahana ke hoonohona nei no ka wawahi ana aku i ko ke kulanakauhale nei mau alahaka ma ka hoopahu ana me ka dainamaita.  O na limahapa alahao o Finnish na ku-e aku i ka nui pu ana me ka poe olohani.

            NA LONO O KEKAHI LA AE.

MOSEKAO, Dec. 25. - Eia no ke hoomauia nei ke kaua ana.  Eha nae he kakaikahi loa na manawa i holopono ai na poe hoohaunaele.  Ua kohoia aku he elima haneri ka nui o na poe i make.

MAKAU E LILO ANA O ODESSA.

ODESSA, Dec. 25. - Aole he mau manao akeakoa o @ mau koa.  Ke makauia nei ao nae o lilo aku keia kulanakauhale i ka poe hoohaunaele.

KUPILIKII MA WARSAW.

WARSAW, Dec. 26. - Maanei he @ ae ke kulana.  Ua kukala ae nei na socilika e lawe ana lakou i na meakaua no ke kaua kuloko.

WEHE HAMAMA IA MANUKURIA.

PEKINA, Dec. 25. -  Ua haalele iho o Barona Komura me ke kope o ke kuikahi, o ka hopena hoi e loaa mai ana o ia ka hookuuia ana ae he umi-kumamaono mau taona o Manukuria i ko na aina e.

MAKE I PUHIIA I KE AHI.

ST. PETERSBURG, Dec. 26. - Ma kahi hana Sytin o Mosekao ua hoopuniia ae he 6000 poe limahana e na koa kaulio ame na koa pukaa.  O ka hale a ua poe la e noho ana ua puhiia ae i ke ahi a he mau haneri i make.

KE KANAWAI KOHO BALOTA.

ST. PETERSBURG, Dec. 26. - Ua kuahauaia ae ke kanawai koho balota i keia la.  O ka holopapa ana o ka mana ua pili no ia i na kulanakauhale i aneane e mana piha.

PAA NA POE HOOHAUNAELE.

ST. PETERSBURG, Dec. 27. - O ke komite hooko o na poe hoohaunaele no lakou ka nui o kanaha-kumamahiku lala ua hoopuniia ae i ka po nei a hopuia ia lakou no e noonoo ana i ka lakou hana e hana aku i no ka hoohaunaele.  Ua lilopio mai na meakaua ame na mea hoopahu a ua paa pu mai no hoi ka papahana a ka poe hoohaunaele e hihia pu ai he lehulehu wale o na aliikoa o ka pualikoa kaua aina.  Ua manao ia o keia paa ana iho oia no ka haki ana o ka iwikuamoo o na hana hoohaunaele a lakou i hoonohonoho ai.

MAU NO KA HAUNAELE MA MOSEKAO.

MOSEKAO, Dec. 27. - Eia ke paaia nei e na poe hoohaunaele he elua kahua hoolulu kaaahi a eia ke kipokaia nei kekahi mau wahi aku.  Eia ke paaia nei e ka poe hoohaunaele na apana mawaho aku a eia ke kukulu nei i mau papu paa loa e hoomakaukau ana no ka hoomau ana aku i ke ku-e ana aku i na koa.

MAI ST. PETERSBURG MAIL.

ST. PETERSBURG, Dec. 27. - Ua hoike mai nei ke Kiaaina o Mosekao i ke aupuni no na mea e pili ana no Mosekaeo ua haule wale ke aia hoohaunaele i hoolalaia.  Ua oleloia ae o ka papainoa o ka poe i make a i eha e hiki ana i ka umi-kumamalima kaukani.

KA LONO I LOAA AE MA LADANA.

LADANA, Dec. 27. - Ma ka lono telegarapa i loaa mai maanei ma ka la inehinei ua oleloia he elua regimana koa i kukuluia ae ma Mosekao i ala haunaele ae, aka ua hoopaaia lakou iloko o ka pa koa.

HAUNAELE MAU MA WARSAW.

WARSAW, Dec. 27. - Eia he olohani o na limahana ulahao maanei i kela wa.  Ua olelo ae na poe hoohaunaele e hoonee aku i keia hana a lalo i haunaele kuloko.

HOOHIKIIA O McCLELLAN.

NU IOKA, Dec. 27 - Ua hoohikiia ae o McClellan i @ no ke Kulanakauhale o Nu Ioka. @ keia @ ae la maopopo loa ua haule o Mr. Hearst, kela haole Demokarata i @ e na Demokarata e hoolilo ae i hono holo no ka noho Peresikiena o Amerika ma keia kau koho balota nui @ iho nei i puka hou ai o Peresikiena Hunawela.  Ua hoohalehala ae o Mr. Hearst no ke koloheia o kona mau balota ma ke kau koho balota i hala iho nei ma ke Kulanakauhale o Nu Ioka, ana hoi i holo iho nei no ke kuiana @ a ua loaa io no he mau hana kolohe i hanaia i ka huliia ana mai nei o na @, aka aole i lawa ka heluna o na balota e hoohaule ai ia Mr. McClellan, nolaila, i hoohikiia mai nei oia e @ me ka lono telegarapa i loaa mai ia @

NUI KA POINO MA MOSEKAO

MOSEKAO, Dec. 27. - Ke hoea mai nei na koa ame ka puali pukaa maanei no ka pale ana aku i ka poe hoohaunaele.  Eia no ka hoomauia nei ke kipoka ana i na wahi e paaia nei e ka poe hoohaunaele.  Ke pii @ mau nei na make.

NA KOA RUSIA MA IAPANA.

TOKIO, Dec. 28. - Eia ke pii nei ka inaina o na pio @ mamuli o ka lohi @ o ko lakou hoihoiia ana aku i ko lakou aina, a eia na manao hoala haunaele ke laha nei mawaena o lakou.

MOKU KA UWEA O MOSEKAO.

ST. PETERSBURG, Dec. 28. - Ua moku ae nei na hauna ana me Mosekao.  Ua hoounaia aku nei he regimana o na koa kiai.  Ke hoolalaia nei no ke ala kana kuloko ma Pe@.