Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 3, 19 January 1906 — Page 5

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Malialani Cabaniss
This work is dedicated to:  Na Hookama a Pauahi

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, POALIMA, IANUARI 19, 1906.

 

ALEMANAKA O 1906.

 

1906 IANUARI 1906

SABATI         POAKAHI     POALUA       POAKOLU    POAHA          POALIMA     POAONO

-                       1                      2                      3                      4                      5                      6

7                      8                      9                      10                    11                    12                    13

14                    15                    16                    17                    18                    19                    20

21                    22                    23                    24                    25                    26                    27

28                    29                    30                    31                    -                       -                       -

 

            Hapaha Hope o ka mahina.  Ianuari 17.

            E puka ana ka la mai Ianuari 15 a hiki i Ianuari 22 ma ka hora 6:40; a e napoo ana i Ianuari 15, hora 5:39; Ianuari 16, hora 5:40; Ianuari 17 ame 18, hora 5:41; Ianuari 19, hora 5:42; Ianuari 20 ame 21, hora 5:43; Ianuari 22, hora 5:44.

            O ke kai pii ma Kahului ame Hilo e pii ana he hookahi hora mamua o ko Honolulu nei.

 

KAI PII.

Poakahi, Jan. 15, hora 6:57 a.m.; 8:12 p.m.

Poalua, Jan. 16, hora 7:50 a.m.; 9:30 p.m.

Poakolu, Jan. 17, hora 10:38 p.m.; 8:46 a.m.

Poaha, Jan. 18, hora 11:45 p.m.; 9:50 a.m.

Poalima, Jan. 1, hora -----; 11:03 p.m.

Poaono, Jan. 20, hora 0:45 a.m.; 12:14 p.m.

Sabati, Jan 21. hora 1:36 a.m.; 1:19 p.m.

Poakahi, Jan. 22, hora 2:21 a.m.; 2:12 p.m.

 

KAI EMI.

Hora 1:57 p.m.; 0:18 a.m.

" 2:40 p.m.; 1:35 a.m.

" 3:27 p.m.; 3:12 a.m.

" 4:17 p.m.; 5:00 a.m.

" 5:10 p.m.; 6:40 a.m.

" 6:05 p.m.; 7:55 a.m.

" 6:54 p.m.; 8:52 a.m.

" 7:43 p.m.; 9:38 a.m.

 

ALEMANAKA O MAKALII, 1906.

La 1.--Olekulua

" 2.--Olekukolu

" 3.--Olekupau

" 4.--Huna

" 5.--Mohalu

" 6.--Hua                     }

" 7.--Akua                   }Kapu Hua

" 8.--Hoku                   }

" 9.--Mahealani

" 10.--Kulu

" 11.--Laaukukahi

" 12.--Laaukulua

" 13.--Laaupau

" 14.--Olekukahi

" 15.--Olekulua

" 16.--Olepau

" 17.--Kaloakukahi      }Kapu Kanaloa

" 18.--Kaloakulua        }

" 19.--Kaloapau

" 20.--Kane                  }Kapu Kane

" 21.--Lono                  }

" 22.--Mauli

" 23.--Muku

" 24.--Hilo

" 25.--Hoaka

" 26.--Kukahi

" 27.--Kulua

" 28.--Kukolu

" 29.--Kupau

" 30.--Olekukahi

" 31.--Olekulua

 

Nuhou Kuloko.

            I keia la e kau aku ai na Elele mai Hawaii nei aku no Wasinetona maluna o ka mokuahi Monogolia.

 

            He olohani limahana ko Waipahu i ka Poalua nei.  O ke kumu pilikia aia maluna o ka aelike hoopiha ko.

 

            Ma na hoike i loaa mai Tacoma mai aia ka mokuahi Waialeale ke wawahiia la kona hale oluna no ka hana hou a'e a nui.

 

            Na Mr. ame Mrs. John Kahuena o Kalihi, Mokupuni o Oahu, ua hanau mai he kaikamahine ma Ianuari 8, 1906, ma ko laua home.

 

            Ua kukuluia ae he Ahahui Lala ma Kakaako i ka Lapule nei no ko Kawaiahao Ahahui Makua, a o Mr. Henry Kailimai, ka hope-peresidena, ke alakai o ia ahahui; John Hilo, kakauolelo.

 

            Ua hoike a'e o Kiaaina Carter ua hoouna aku nei oia i kana inoa no ke pani ana i ko Lunakanawai Robikana hakahaka; eia na'e aole oia i hoike mai i ka inoa o ke keonimana ana i manao ai.

 

            He palapala hoopii i kakauinoaia e 239 poe o Kona Akau ame Hema e koi ana e hoopauia o Kauka Goodhue mai kona kulana kauka Aupuni a'e, ka i loaa mai i ka Papa Ola a ua kiolaia iloko o ka puu opala.

           

            O kela mikini nana e ho-a ana i na kukui uwila o Pakipika Kiekiena ua laweia aku nei no Kaanapali, Maui.  O ka hapanui o na alahao ua lilo a'e ia Mr. Belser, ka haole eli awa nana e eli mai nei i ke poo o alanui Alakea.

 

            Ma ka hoike a ka meakakau o ka Advertiser e noho mai la ma Wasinetona i ikeia iho ai ke ku-e ikaika o Senatoa S.E. Payne i ka bila hoihoi loaa o ka Teritori nei a Elele Kalanianaole i hookomo ai iloko o ka Ahaolelo.

 

            He 3 paona bibi hou no ka 25 keneta ma ka Halekuai Bibi o Man Hop. a he 4 paona bibi paakai no ia kumukuai hookahi no.  Aia kona halekuai ma ke kihi o na alanui Moi ame Aala, e huli pono ana i ka hale hoolulu kaa'hi.  Mai poina i ke kilohi ana iho i kana hoolaha e puka aku nei.

 

            Oiai kekahi poe malihini e holo ana maluna o kekahi kaa otomobila no ka Pali o Nuuanu, malalo o ke kia ana a kekahi Kepani, i ka Poakolu iho nei, ua a ia a'e la ke kaa e ke ahi a pau nui i ka lele ilalo.  Ua kauohaia i kaa hou a na ia kaa i lawe aku la lakou no kahi a lakou i makemake ai.  O ke kaa i pau ai i ke ahi ua hoihoiia mai maluna o kekahi kaa kikane.

 

MAKEMAKE E HOOMAKE I KA POE I LOAA I NA MA'I OLA OLE.

            PILADELEPIA.  Ianuari 4.--Ua hui a'e nei o Kauka Chas. Eliot Norton o Cambridge.  He kana loea ma ke kakau manao a o ka mea hoi nana i unuhi i na Olelo Hoomakeaka Hemolele a Dante, me Miss Anee S. Hall o Cincinnati, me ka manao e pepehi i na poe i loaa i na ma'i pupule hiki ole ke hoolaia ame na ma'i e a'e.

            I ka manawa e halawai ana ka Ahahui Humane o Amerika ma Piladelepia iloko o Okatoba i hala, ua waiho a'e la o Miss Hall he olelo hooholo e apono ana "i ka lawelawe ana a na kauka ma na ma'i ola ole ma ka hoopokole ana i na hora hope loa o ka ehaeha ma ka haawi ana i ka laaumake i ka mea i ma'i," a e hoohalahala loa ana i ka lawelawe ana "no ka hooloihi ana aku i na ehaeha o ka poe i loaa i na ma'i ola ole ma ka haawi ana i na laau hooikaika kino wale no."

 

KO HILO MAU ANOAI.

            HILO.  Ianuari 12.--Ma ka halawai o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Hawaii ua hooloheia ae ka hoike a ka Hope Loio Kalana Noa W. Aluli ma ka heluheluia ana maluna o ka ninau ko'iko'i i ulu ae no ka pono ame ka pono ole.  o ka uku aku o ke Kalana i ka puali makai a ka Papa i hookohu aku ai, ma o ka hooaiai la o ka olelo hooholo o ka Aha Kiekie e hoike ana aole he mana o ka Papa no ia ano hookohu ana.  Ma keia e hoomanaoia na hana o ke Kalana i hala iho nei, oia hoi ka hookohu ana aku o ka Papa Lunakiai i puali makai a o ka Lunamakai Keolanui i kana puali makai.  A o keia malalo iho ka panina o ka hoike a ka Hope Loio Kalana Alui:

            "Ke manao nei au o ka hoopii e kukuluia ae ai, ke hanaia pela, no ke kue ana i ke Kalana, aole e puka lanakila mamuli iho la o ia mau kumu, e hoopiiia e ka puali makai i hookohuia e ka Papa o na Lunakiai, no ka mea, aole o lakou kuleana koi ku i ke kanawai, aka, i mea e hooponopono maikai ia ai keia mea ke hoola aku nei wau i ka makaukau o keia keena e haawi aku i na kokua apau no ka lawe ana i keia hana imua o ka aha ma ke ano hoaloha."

            Ma ka hoike a ka Puuku no ke koena o ka malama o Dekemaba o ka makahiki i hala ua ikeia he $10,463.18 ke koena.  A ua loaa mai he olelo e hoike mai ana i ka hiki aku o ka Lunahoola Teritori Fisher ilaila i ka Poakolu me ka bila alualu o $8,800 no ka waiho aku ia huina iloko o ka waihona laula.

 

KELA AME KEIA.

            He mau pule aku nei i hala ua komo kokua aku o Mr. Noa W. Aluli, ka Hope Loio Kalana o Hawaii, no ka laulima pu ana i ka ohi kokua no na manawalea e hoouna ai i ka Aina o ka Ehaeha, Molokai, ke kumu i ikaika ae ai o ke komike o ia hana maikai a loaa he $200, mai na makamaka kokua mai.  O Rev. S.L. Desha, Lunakanawai Parsons, Kauka Stow, E.H. Austin ame Lunamakaainana Lewis, na lala o keia komike.

            Na ka Aha Kaapuni Eha i hooholo ae a hoopaaia ma kona moolelo i na olelo hooholo hoomanao no ka make ana o Lunakanawai Liilii, kekahi o kona mau lunakanawai i hala ae, ma ka la 4 o Dekemaba, ma Panama.  Na Ridgwy i hookomo ae i na palapala o ia ano.

 

PONO E AI NUI OLE I KA PAAKAI.

            NU IOKA.  Ianuari 4.--"I mea e loaa ole ai i na ma'i puupaa he mea pono e ai liilii i ka paakai," o ia ke a'o ana a Kauka Samuela C. Travey o keia kulanakauhale.  O ke kumu i loaa a'e ai o keia olelo a'o mamuli no ia o ka make ana o Charles T. Yerkes ame ka pii mahuahua o na make iloko o keia kulanakauhale mai na ma'i Puupaa mai.

            "Me he mea la o ka manawa kupono keia e hoopuka a'e ai i kekahi wahi huaolelo e pili ana i ka pilikia e loaa mai ana mamui o ka ai nui ana i ka paakai maoli, o ka oi aku no na'e ina ua loaa kekahi mea i ka nawaliwali o na puupaa."  wahi hou a Kauka Tracey.  "Ua huli pono ia e na loea hoohuihui laau lapaau a ua ikeia he wahi huina uuku o ka sodium chloride (paakai maoli) ua lawa ia no ke ola maikai o kekahi kanaka kino ikaika.

            "Ma ka huli ana o Polopeka Widal ua ike oia i ka manawa e loaa ai kekahi mea i ka ma'i puupaa.  a haawiia paha i umi garamu paakai no kekahi mau la e pii mahuahua auanei ke kaumaha o ua kanaka ma'i la mamuli o ka ma'i pehu i loaa mai ma ka ai nui ana i ka paakai.  E loaa auanei ka mea i ma'i i ka nalulu o ke poo, hoopapailua, e loaa mai ai no ka hiona me he mea la ua loaa i ka laaumake.  Ua hiki ia Polopeka Widal ke hoemi i ka pehu a e hoopii a'e elike me kona makemake ma ka haawi nui ana i ka paakai a i ole hookaawale loa aku i ka haawi ana."

 

NA LETA MIHI A.S. UMAUMA AME J.K. NAKOOKOO.

Honolulu, Ianuari 10, 1906.

Col. C.P. Iaukea, Honolulu.

            Aloha oe:--Ke makemake nei wau e hoihoi hou mai i na hewa apau a'u i hooili ai maluna ou ma kekahi palapala hoola i hoolahaia iloko o ka nupepa Kuokoa Home Rula o Novemaba 4, 1904.  malalo o ke poomanao "Ina ka I'a a Umiamaka he Okea oloko;" a ke hoike nei wau ma keia, o ka palapala hooia i oleloia me na mea apau iloko olaila aole he oiaio, a pela hoi au e mihi aku nei no kuu hana ana i ua palapala la me ke noi pu aku ia oe e kala mai ia'u.

            Owau no, STEPHEN UMAUMA.

Hoike: W.A. KINNEY.

 

Honolulu, Ianuari 11, 1906.

Ia Messrs. Curtis P. Iaukea ame Frank Harvey, Honolulu.

            Aloha olua:--Ke makemake nei au e hoihoi hou mai i na hewa apau a'u i hoili aku ai maluna o olua ma kekahi palapala hooia i hoolahaia e a'u i ka la 4 o Novemaba, 1904, iloko o ka nupepa Kuokoa Home Rula o keia kulanakauhale malalo o ke poomamao "Oiaio," a ke hoike akea nei au o ua palapala la i hooiaioia me na olelo apau oloko aohe oiaio, a me keia ke mihi nei au no kuu hana ana i ua palapala la me ke noi pu aku ia olua e kala mai ia'u no la hana ana.

            Me ka mahalo, J.K. NAKOOKOO.

Hoike: J.M. POEPOE.

 

KA MALE O MISS RUSEWELA.

            O Lunamakaainana Nicholas Longworth, nona ka hoopalau i hoikeia he manawa i hala a'e nei, e male ana me Miss Alice Rusewela, oia hookahi ke keikikane a Nicholas  Longworth i make o Cincinnati, kekahi o na kanaka waiwai o Ohio, he hanauna i hala a'e nei.  Ua hanauia oia ma Cincinnati i Novemaba 5, 1869.  Mahope o kona hemo ana mai ke Kula Kiekie o Harvard i ka 1891, ua aeia aku la o Mr. Longworth e lawelawe ma ka oihana loio o Cincinnati, a i keia wa ke noho nei oia ma kona kau elua iloko o ka Ahaolelo Nui ma ke ano he Lunamakaainana mai ka Apana Ekahi aku o Ohio.

            Ua hoikeia a'e e malama ia ana ka oihana mare ma ka la 17 o Feberuari, ma ka Hale Keokeo, a o keia ka mua loa e malama ia ana malaila mai ka manawa a Peresidena Kilivilana i lawe ae ai i ka lima o Miss Frances Folsom, i ka 1886.

 

PIIIA E KE KAA'HI A MAKE.

            Ma Waianae, i ka Poalua nei, ua piiia a'e la o Pake Liilii, nona na makahiki he umi-kumamawalu, e ke kaaahi lawe ukana o ka mahiko o Waianae, a make mamuli o na palapu i loaa aku iaia.

            Ma ka hoike a na poe i ikemaka, ua oleloia aole i kau aku ka hewa o keia ulia maluna o kekahi mea okoa aku, aka i ke keiki no.  Ua pinepine na manawa a ka wiliki o ke kaa'hi i a'o aku ai i ua keiki la aole e ku maluna o ka hao hoopaa pina nana e hoohui ana i na kaa elua, aka aole i hoolohe aku ke keiki.  He pakeke one ka ua keiki la e paa ana ma kona lima a e lulu ana i ke one iluna o ke alahao, a iaia e hana ana pela i loaa a'e ai keia ulia.  Ua haule ioh oia iluna o ke alahao a pii aku la ke kaa maluna o kekahi o kona mau wawae, a mamuli o ia palapu i make ai oia.

            I Honolulu nei o Hope Lunamakai Holt i ka manawa i loaa ai keia ulia, a ua hoi koke aku oia i ka auwina la a malamaia ka aha koronero maluna o ke kinomake.  O na makua o keia opio eia no ke noho mai nei ma Waianae.

 

KA UNENE O HOLUALOA.

            O kela unene i ala a'e ma Holualoa, e pili ana i ka halekula, a Makai Kiekie Henry ame Hope Loio Aupuni Prosser i holo aku ai no ka hooponopono ana, ua waihoia aku nei iloko o ka ahahookolokolo, a ua maluhia ka nohona o na kanaka i keia manawa, ua wehe hou ia na ipuka o ka halekula, a ke hooneeia nei ka hoonaauao ana i na keiki imua.

            Eia na'e ma ka aoao o na poe i komo kino a'e iloko o ia unene, a i lawa ole hoi ka hoike ana i na manao apono a apono ole paha i ka hana i hanaia maluna o ua halekula la, eia he mau kumuhoopii koikoi loa ke waiho nei, e ku-e pakahi ana i kela ame keia mea.

            Eia ke paa nei o Mr. Jacob Coerper, kekahi o na makaainana i ikeia o na Kona, malalo o $1000 bona, a o ke kumuhoopii ku-e ikaika iaia o ia no kona huki ana i ka pu panapana a kau aku imua o Lunakanawai Apana Kalaka.  He kumuhoopii hoeha no hoi kekahi e waiho nei nona, a o keia ke kumuhoopii e kau nei ka bona o $1000 i hoikeia a'e nei.  Ua hoopii hou ia no hoi oia no ke komo pu ana iloko o na hana hoohaunaele no elua manawa, a ua paa hou a'e oia malalo o $500 bona pakahi no keia mau kumuhoopii.  He elua kumuhoopii no Mary H. Atcherly, a he $500 ka bona no ke kumuhoopii hookahi, a he elua kumuhoopii ku-e o ia ano no i kau aku maluna o H.T. Mills, a ua hookau pu ia aku no hoi ka bona elike me kona mau mua a'e.  a pela no hoi o Isaac K. Davis.  Ma kekahi mau kumuhoopii lahilahi mai o na hewa ke paa nei o Alawa, Kelui, Makai ame J. Kawai.

 

"E PEPEHI ANA WAU IA OE."

            "E pepehi ana wau ia oe; ina aole oe e make ia'u i ke alanui.  e make ana no oe ma kekahi wahi okoa aku."

            O keia na huaolelo i puka mai ka waha a'e o Sam. Kaahu kekahi o na kupakako o ke Keena Hoonaauao, a ua hoopukaia aku hoi imua o Hon. Solomon Mahelona.  Ua hele a'e o Mr. Mahelona e hoopii i ka Oihana Makai, i ka Poakahi nei, a ua hoopukaia he palapala hopu no Sam. Kaahu, no ka hoopuka i na olelo hooweliweli.  O ko Mr. Mahelona makemake e paa o Sam. Kaahu malalo o kekahi bona, e malama ana oia i ka maluhia no kekahi manawa.

 

Poino ma ka Hoopanee.

HE MEA PONO E LAWELAWE KOKE I KA MALAMA ANA I KE OLA.

            O ka pilikia o na puupaa he mea maikai ole ia ke hoohemahemaia, no ka mea he kolo malie kana hana a hiki i ka manawa e paa ai ke kanaka malalo o kona malu mamua o ka hoomaopopoia ana.  ahiki ia lakou ke hoololi i ko lakou mau ano a like me kekahi mau ma'i e ae a ma ia ano i kuhihewa nui ia ai lakou.

            Mai kuhihewa oe:

            Mai hoopalaleha:

            Ano e lapaau i kou mau puuaa!

            Ke ma'i na puupaa aole lakou e oluolu ana aia wale no a lawe oe i ka laau no na puupaa.  O ka Doan's Backache Kidney Pills oia wale no ka loaa kupono loa e loaa koke ai ke ola i na puupaa.  He hoola kana.  Ua hoola oia i kekahi oe ma Honolulu nei.

            Mr. A.J. Cahill o ke alanui Papu, ma keia kulanakauhale, he kiai po kana hana ma kahi o Messrs. T.H. Davies & Co., Kaupalenaia, wahi ana: "He sela moku au i ko'u mau la opio, a i kahi manawa, ua hana au no ka Hui Moku Piliaina.  Mamuli o keia loaa ana o'u i ke kikala haneenee me ka ma'i ma ka puupaa ua haalele au i ko'u hele ana i ke kai.

            "No keia kumu, ua hoao au i na ano laau apau, a o ka laau nana au i hoomama mai keia mau luuluu i loaa ia'u, oia no keia Huaale a Doans no ke Kikala Haneenee me Puupaa.  Eia ke kuai ia nei ma ka halekuai laau o Hollister.  Oia loa ko'u ma'i, pau na ehaeha i loaa ia'u.  Ina e manao ana kahi mea e ike ia'u, e loaa no au ma kahi kuai lako moku o Van Dorn, alanui Papu."

            E loaa no ia oe, ka laau i ola ai o Mr. Cahill, me ka nana pono ano i ka inoa piha like me keia ma ka wa-hi: Doan's Backache Kidney Pills.

            Ke kuai ia nei ma na hale haawi laau apau ma ke 50 keneta o ke poho, 6 poho $2.50, a i ole e leta mai no i ka halekuai laau o Hollister Co., ma Honolulu, Agena no ka Paeaina Hawaii.

 

HOOMAHUAHUA UKUHANA.

(Mai ka aoao 1 mai.)

i ke apono ana o ia komike i ke kuai ana o ke Kalana i ka aina o Kunst, ma Waikiki, i wahi auau no ka lehulehu.

 

NA ROLA ALANUI AME NA MIKINI WAWAHI POHAKU.

            He mau kohokoho ka i ka waihoia a'e no ka hana ana i elua rola alanui, a i elua mikini wawahi pohaku.  Ma na kohokoho i waihoia a'e, ua haawiia i ka Hui Hanahao o Honolulu ka hana ana i na rola, a ia von Hamm-Young Co., na mikini wawahi pohaku ame na lako e a'e.  O ka lilo no na rola he $7,100 a no na mikini wawahi pohaku he $3,140.

 

KA AINA O KUNST.

            Ua hooholoia e ka Papa e hoopuka aku ka lunahooia i palapala kikoo no $8,000 e ukuia aku ia Henry E. Cooper, ka loio ponoi o Adolph Julius Baetcke, ka hooilina ponoi o Gustave Kunst, a o ia mau dala e paa ia e ka Banako o Hawaii a hiki i ka manawa e paa ai ka palapala hoolilo apau i ka hooia ia, a aponoia e ka Papa o na Lunakiai o ke Kalana o Oahu.

 

UKU PAPALUA.

            Na Lunakiai Luka i hoohalahala a'e no Nawaakoa, ka luna alanui o Ewa, no ka mea ke loaa nei iaia he $100 o ka mahina mai ka Papa Alanui aku o Ewa mawaho a'e o ka ukuhana a ke Kalana e uku nei iaia.

            Ma ke aoao o Nawaakoa ua olelo a'e oia aole i hoikeia aku iaia ua pau kona pilina me ka papa alanui o Ewa, a oiai aia no ma kona lima na pono alanui kahi i malama ai, ua manao oia ua pono no ka loaa ana o keia ukuhana.

            Ua kauohaia aku ke Kakauolelo Kalana e hoike aku i ka papa alanui o Ewa e hana mai i hoike o na waiwai e paaia nei e ia papa.

 

I KANAKA ENEGINIA.

            Na Adams i hoike a'e i kona manao he mea pono e loaa kekahi kanaka makaukau ma ka oihana eneginia, a e lilo keia kanaka i kuhikuhi puuone maluna o na ninau o na alanui ame na alahaka.  Ua manao oia ina e loaa ana kekahi kanaka o ia ano, alaila aole e hoolilo ma'uwale ia aku kekahi mau dala o ke Kalana no na hana i maopopo mua ole ke kupono ame ke kupono ole.  No na Kalana o Kauai ame Maui ua loaa na kanaka o ia ano, a ma ia loaa ana he kanaka o ia ano, a ma ia loaa ana ke kanaka makaukau i hoolilo kupono ia ai na loaa aupuni.

            Ua waihoia keia manao a noonoo hou ma keia mua aku.

            O keia ka halawai hope a Lunahoomalu Smith, e hui ai me kona mau hoa, a kaawale aku no kekahi manawa oiai ua kohoia oia kekahi o na lala o ka elele mai Hawaii nei aku no Wasinetona: nolaila ua haawi a'e oia i kona aloha i kona mau hoa, a hookuuia na hana.

 

MOKUAHI MAHENO.

            Iloko a'e nei o ka mahina o Aperila, ke kulike ka manao me ka hana, e kipa mai ana ma ko kakou awa nei ka mokuahi Maheno o ka Hui Mokuahi Uniona o Nu Kilani, e lawe ana hoi i ka makalua o ka mokuahi Moana.

            Ma ke kii o keia mokuahi ua ano like loa no me na mokuahi o ka Hui Mokuahi Canadiana e kipa nei io kakou nei a e holoholo nei mawaena o vitoria ame Aukekelalia, a e noho agena ia nei e ka Hui o Kewiki Ma.

            He 400 kapuai ka loihi o keia moku, a he akea kona oneki no na hana hoohala manawa ma ka moana, a ma ka hoike i loaa a'e he moku maikai keia o ka holo ana.  Eia kei moku malalo o ka hookele ana a Kapena R. Neville, a oia no hoi ke Komodoa o ka hui nona ia moku.  He kulana keia i loaa aku iaia mamuli o ka hoomanawanui ana i ka hana me ka hoopono ame ke akahele o na alakai ana.

 

LAAUILINONABEBE

O Kona Poe ame Kana Lauoho kekahi mea ana nui loa a na Makuahine e noonoo nui ai

            UA HANAUIA KELA A ME KEIA KEIKI ILOKO O KA HONUA N@@ me ke ewe o na mai lehulehu e ulu mai ana iloko o ka ili, ke poo a e lilo ana hoi ke koko ia wa i mea nui loa no ia panee ana i keia popilikia, a pela @@@ ai ia i mea nui loa e hookaumaha mau ai i ka noonoo o kela a me keia mea oohia i ka nali ana a na ma'i lehulehu.  Aole keia mea i hookaumaha la ma kekahi ano e ae, aka, mamuli no i ia hoopalalehaia ana e ka mea i kupono e malama a makaala i keia poino.  Nolaila, ua lili i kmuhana na kela ame keia makuahine maikai e makaala mau ai i ka lakou mau keiki e loohia ana i na popilikia lehulehu e ulu mai ana mamuli o ke koko ino, e hookamaaina mau lakou me na mea a pa ue hiki a ke pale aku i keia mau popilikia lehulehu, i mea hoi e loaa ai ke ola maikai, malalo o na lapaau noeau ana me na hikiwawe a me ke ola loa no hoi.

            Ua olelo ia o k aauau me ka wai pu mehana a me ke KOPA CUTIKURA no ka hoomaemae ana i ka ili no ka papaa i ka lepo a me kahi mau ino @ ae, a pela hoi no ka unahi-pii, a pela hoi, ina ka e kapili malie i ka @@@ Hamo CUTIKURA no ka hooki koke ana i ka manao o ka ili, ka eeke ana manene o ka ili ame ka pehu, a pela hoi no ka hoomalielie ana i ka hu@ a me ka hoola ana i na palapu, a mahope aku oia wa, ina ka e inu i ka Luna Hoohainu CUTIKURA, oia wale ae la no ka na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i kela mau kinaunau o na keiki liilii i na wa apau e hoomaka mai ai, a ina no ua loaa mua, he mea pau wale no ia i keia mau laau @@ la, ke malama pono ia na kuhikuhi.  Ma kela hana ana pela, e loaa ai i na makuahine hoomanawanui ka maha a me ke oluolu o ka naau, a he mea no hoi ia no lakou e hookaumaha ole ia ai i na wa a pau.  Ua hoolala keia mea haawina pomaikai ma na home lehulehu a puni ka aina.

            Mamuli o ka momona, ka maemae, ame ka hikiwawe o ke ola o keia laau, i makemake nui ia ai e na lahui kanaka a pau i hoao a ikemaka i kona waiwai nui ma ke ano hoola, a pela no hoi i hilinai nui ia ai kona waiwai no ia hoopakele ana i ka luhi a me ke kaumaha o na makua lehulehu ma na wahi a pau, a pela no i malama nui ia ai maloko o na home.

HE HOOLA MAOPOPO NO NA MA'I MALOKO A MAWAHO O KE KINO.

            Oia hoi ke KOPE CUTICURA e hoomaemae ai i ka ili a me ke kepia o ke poo a hoowaliwali i ka alualu, o ka AILA CUTICURA HAMO no ka hoopau koke i ka manao a hooluolu a hoola, a me ke CUTICURA RESOLVENT no ka hooluolu a hoomaemae ana i ke koko.  Ke kuaiia nei ma na wahi a pau o ka honua nei.  Keena Kuai ma Auseteralia, R. Towns & Co., Sydney, N.@W. Keena ma Aferika Hema, Lamron Ltd., Cape Town.  "I loaa ai ka ili pehee maikai, ka lauoho a me na lima,"

            POTTER DURG AND CHEM COMP., Boston, U.S.A., na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.

 

KUU MAKUAHINE ALOHA UA HALA I KE "ALA POLIKUA A KANE."

            E ka Nupepa Kuokoa.  Aloha oe:--E oluolu oe e hoike ae ma kela ame keia welau o na kaiaulu aloha o Hawaii nei i ka lono luuluu i na kini lehulehu o kuu makuahine aloha; oiai ma ka hora 6 o ke ahiahi o ka la 6 o Ianuari nei, ua kipa mai la ka anela o ka make ma ko makou home aloha ma Makila, Lahaina, a lawe ae la i ka hanu ola o kuu mama a'u i aloha nui ai, Mrs. Bateseba Otis, a waiho iho la i ka ukana kaumaha, luuluu, ehaeha ame ke aloha paumako, i ke kane, kana mau keiki lehulehu, na moopuna ame na hoaloha he nui, e uwe paiauma aku nona, ka makuahine o ka home, ka mea hoi nana e hoomaopopo mai i ka noho ohana ana, a o ka mea hoi nana e hanai mai i ka "Waiu aiai o ka Olelo a ke Akua," iloko o ka ohana, a e alakai ana hoi ia makou kana mau keiki ame na moopuna ma na hana maikai apau.

            Ua hanau ia oia ma ke awawa o Kauaula, Lahaina, Maui, i Aug. 2, 1851, na Mr. Iosepa Moo ame Mrs. Pake.  Ua hoonaauaoia oia ma ke kula aupuni o Halealoha, Lahaina, a komo i ke kula hanai o Haleiwa ma Waialua, Oahu, i ka 1865, a puka mai oia me ka maikai ame ke aloha ia e na kumu.  Eia na lalani hope o kona palapala hoomaikai: "A ua puka aku i keia la mai keia kula aku me ka inoa maikai, ka mahaloia ame ke alohaia." (O.H. Kulika).

            Ua hoi aku oia mai ke kula aku a noho pu me kona hanau mua, Mrs. Waiamau, ma Lihue, Kauai.  Malalo o kona malu oia i noho ai, a hoohuiia ma ka berita maemae o ka mare me Mr. Wm. H. Stephenson, o Koloa, Kauai, i Iune 4, 1870.  I ka 1873 ua nee mai laua a noho ma Honokawai, Kaanapali.  I ka 1875, ua hoi hou laua no Koloa, Kauai.  I ka 1877, ua haalele aku la laua ia Kauai a hele a noho ma Halaula, Kohala, Hawaii, a i ka 1881, ua hoi mai la i ke one hanau nei, mamuli o ka nawaliwali o kana kane; a i Aperila oia makahiki no ua haalele mai la kona hoa pili iaia ame na keiki.

            Mai ko laua mau puhaka mai he 8 mau keiki, he 5 i make aku a he 3 e ola nei.  Ua noho makua ole iho la oia me kana mau keiki, a i Aug. 30, 1881 no, ua mare hou oia me Mr. Otis.  Ua loaa hou mai he 7 mau keiki hou, ua make aku he 2 a 5 e ola nei, a he 3 o kana mau keiki aia ma Honolulu ame 7 moopuna.  He 5 hoi e noho ana imua o kona alo ame 9 moopuna, a hiki wale i kona hala ana aku la.  O Mrs. Otis kekahi o na makuahine kahiko o ka pono iloko o ka Ekalesia o Wainee, Lahaina, e hoomau ana me ka hoomanawanui i na hana a kona Haku aloha ana i koho ai, a moe aku la me ka manaolana poho ole no kona hui aku me ka Haku Iesu ma kela ao ma-o-ma-o maluna.  "Aloha no oia.  Pomaikai wale hoi ka poe i make iloko o ka Haku."  E hoomaikai ia ka inoa o ko kakou Makua.  Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku, e hoomaikaiia ke Akua.

            Owau iho no me ka walohia i kuu mama aloha, G.H. STEPHENSON.

            Makila, Lahaina, Ianuari 10, 1906.

 

PUIWA KE KEPANI I KA AILA EA

            Mahope koke iho o ka hora 10 o ka po Lapule i hala iho la, kapalulu ana ke kelepona o ke Kahua Kinaiahi Kuwaena, a na kekahi Kepani aku keia i hooala aku i ka oihana kinaiahi, e hoike ana aia he ahi ke a la ma ke alanui Hokele, kokoke i ke alanui Muliwai.

            A loaa hou mai la he kapaiulu hou e hoike mai ana ua pau ke ahi.  Alaila, eleu aku la o Lunakinaiahi Kakina i kahi o ke Kepani nana i hookapalulu mai, no ka huli pono ana i ke kumu o ka pilikia, a loaa aku ia mai kekahi hokele Kepani mai o ke alanui Hokele e ku ana ma kahi aoao o ke alanui Kekaulike kahi i loaa mai ai ia pilikia.

            Ua ikeia iho la o ke kumu o ka pilikia oia no ka puka ana o ka aila ea o na paipu i hoomoeia iho nei a e hanai nei i na kapuahi ame na kukui aila ea o ke kulanakauhale nei, eia nae, me ka eleu nui no i paniia ae ai a paa mahope iho o ka puiwa ana o ke Kepani.

 

KE LOAA OE I KE ANU INO.

            O kou makemake i laau lapaau nana e haawi koke mai i ka oluolu ia oe.  E kii oe i ka Laau Kunu a Kamalena (Chamberlain's Cough Remedy).  Aole e nele ke ola iaia a me ka hikiwawe no hoi.  Ke kuaiia nei e na halekuai laau lapaau apau.  BENSON, SMITH & CO., LTD., na Agena ma Hawaii nei.

 

LETA HOOMAIKAI.

            O makou o na lala o ka Ahahui Hooikaika o na Hana Karistiano (C.E.S.) o Kalaupapa ame Kalawao, ke haawi aku nei makou i ka hoomaikai nui i ka poe no lakou na inoa malalo iho i ka oukou mau kokua aloha ana, nana i hoohauoli a hoomaikai mai i ka hooholomua ana i na hana a ko makou Aha Hoolaulea o ka po Karisamaka me ka oukou makana i loaa mai ma ko makou puuku la, Wm. Notley, ia Henry May & Co., Theo. H. Davies & Co., Whitney & Marah, B.F. Ehlers & Co., N.S. Sachs Dry Goods Co., Consolidated Soda Water Works Co.  Me ko makou iini piha la oukou ame ka poe e a'e i komo pu mai i keia hana aloha, ke aloha o ka Makahiki Hou.

O makou iho no.

KA AHAHUI HOOIKAIKA O NA HANA KARISTIANO (C.E.S.) O KALAUPAPA AME KALAWAO.

Ma M.K. MAKAENA,

Kakauolelo A.H. o na H.K. (C.E.S.) o Kalaupapa

Kalaupapa, Molokai, Ianuari 11, 1906.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

RAMIE W. AYLETT

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kulike ai me ka mana o ke kuai i paa iloko o keia palapala o ka moraki, i hanaia ma ka la 28 o Dekemaba, A.D. 1898, i hanaia e Ramie W. Aylett, mea molaki mai ia The Trustees (na Kahu) o Oahu College, mea paa molaki, a o ua molaki la i oleloia ua kakaukopeia iloko o ko Hawaii Keena Kakaukope iloko o ka Buke 187, ma na aoao 196-198 i huiia, o ka mea paa molaki i oleloia ke manao nei o paniku i ka molaki i oelloia no ke kumu i uhaiia, o ia hoi: ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai o ka palapala hoaie i paa ma ua molaki la i oleloia.

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai i hoakakaia iloko o ka molaki i oleloia e kuaiia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o J.F. Morgan, Alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, Feberuari 10, A.D. 1906, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai i hoakakaia iloko o ka molaki i oleloia a e kuai ia aku ana elike me ia i olelo mua ia a'e nei, o ia no keia mau apana a i ole mau hapa o ka aina e waiho ia ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka pono loa ia a hoikeia me keia malalo iho, o ia hoi:

            1. Na Apana F ame G me alanui Beritania, elike me ia i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui 3487 i ka Mea Molaki mai i oleloia, nona ka iliaina o 13,690 kapuai kuea paupu me na hale maluna iho olaila.

            2. Na Apana 2 ame 3 ma ka aoao Hikina o Alanui Papu, e kokoke ana @ Alanui Vineyard, a i hoakaka pono loa ia iloko o ka palapala kuai a P.L. Weaver, mea i hooliloia aku ai ka molaki mua, ame W.C. Achi i ka Mea Molaki mai i oleloia, i hanaia i Dekemaba 19, 1898, a i kopeia iloko o ka Buke -- aoao -- nona ka iliaina o 10,140 kapuai kuea, paupu me na pono apau, na nohona oluolu apau, na kuleana apau ame na mea apau maluna iho olaila a i pili ia waiwai.

            Ma ke Dala Gula o Amerika ka makemake.  O na lilo palapala apau ma ka aoao o ka mea kuai mai i hoomakaukauia hoi e na loio o ka mea paa molaki i oleloia.

            No na mea aku i koe e ike a'e la Atkinson, Judd ame Mott-Smith, na loio o ka mea paa molaki i oleloia.

THE TRUSTEES OF OAHU COLLEGE.

Mea Paa Molaki i oleloia.

Hanaia Honolulu, Oahu, Teritori o Hawaii, Jan. 17, 1906.

8193--Jan. 19, 26, Feb, 2, 9.