Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 3, 19 January 1906 — KA LOAA 75 PA-HANERI NO HAWAII. [ARTICLE]

KA LOAA 75 PA-HANERI NO HAWAII.

O ka bila kanawai a ka Elele Lahui J. Kaianlanaole i hookomo aku nei i ka Ahaolelo Xui o Amerika ma ka la 17 o ka malama o Dekemaba o ka makahiki i hala. e piii ana i ka hookaawale ana i kanahiku-kumamalima ha-pa-haneli o na loaa Federala e ohiia nei iloko o Hawaii maloko o na loaa dute, no ka pomaikai o ka Teritori o Hawaii maloko no nae o na hana Fede- | rala ame ka oihana hoonaauao. a no iwakalua makahiki e hookaawale mau ia ai ia mau hapa-haneli o na loaa — 0 keia kumuhana e noonooia mai nei , iioko o ua Ahaolelo nui nei. oia ka mea | nana i hoala ae i ka noonoo iloko o ko ; Hawaii nei mau makaainana, e apono ( ana i ka hoomokomoia ana ame ke J kakoo ana aku o ka Peresidena, ke | kumu 1 ala ae ai ka poe kuonoono o I ke kulanakauhale nei a hooko aku la | 1 ke koho ana i komike no ka holo j ana I Wakinekona e kokua pu ai i ka Elele no ka hooholo pono loa ana i ka bila kanawai. A o keia malalo iho nei ke kino o ua bila kanawai nei i hookomoia aku nei e ka Elele, kahi o ka i'o o ke kumuhana i iini nui ia, i hoopukaia ma ka helu mua o ke Kilohana o keia'malama: "He Bila no ka hookaawale ana i na loaa Federala mai ka Teritori o Hawaii, a no na hana e ae. "E hooholoia e ka Senate ame ka ! Hale o na Lunamakaainana o na Mo- j kuaina Huiia o Amerika ma ka Ahaoielo Nui e noho nei, o ke Kakauolelo o ka Puuku e, a ma keia, ke hoomanaia nei, a ke kauohaia nei e hookaawale ae a e paa ae ma ke ano he waihona ku kaawale i kanhiku-kumama-lima hapa haneri o na loaa dute ame na loaa kuloko Federala e ohiia ana iloko iho o ka Teritori o Hawaii no ka manawa o iwakalua makahiki mai ka la mua aku o lulai, umi-kumama-iwa haneri me elima, o ia waihona e paaia no na lilo waie no o na hana o ke Aupuni Federala ame na halekula hoonaauao iloko iho o ka Teritori o Hawaii, a e hooliloia aku e ke k&kauolelo o ka Puuku maluna wale no o na hana i hoakakaia ma na haawina 1 hanaia e ka Ahaolelo Nui." Ma ko makou majiao iho aole he kumu kupono e haule ai kela biia kanawai maikai ina e hoohana na hoa kaukanawai o ka Ahaolelo Nui o Amerika i ko lakou mau noonoo maikai. a i ka hui ana aku me ke kakoo o ka Peresidena o Amerika, alaila e hoonee maaiahiia no ia kumuhana me ka mama a hookuanui ole. Malia nae, e ui mai ana ua poe kaukanawai nei i k>aa al i mau ike kupono i wahi e hookahua ai i ko lakou mau manao hoohoio ana no ua kanawal hoihoi loaa hei, aiaiia, o ke uiui a ninaninau ana o lakou, malaiia e waiwai ai ka hoouna ia ana aku nei 0 keia komike o ka poe waiwai, no ka mea, aole e nele ko iakou haawi aku 1 na kumu kupono e maiiu mai ai iakou © hooholoia mai ai ka biia. A ke hoio, alaila. heaha? Hoi mai ia mau loaa o Hawaii a ilok6 Iho no ona, ma na hana no nae i hoomaopopo mua ia iioko o ua kanawai nei—maloko o na hana o ke Aupuni Federala ma Hawaii nei no nae a maloko o ka i oihana hoonaauao, oia hoi na kula aui puni apau o ka T«ritori. Ma ka noonoo iho no nae o makou maluna o keia kumuhana hoihoi i na loaa o Hawaii nei. e hooiiloia ne! iwaho, ke manao nei makou o ia aku la ke alanui e hului pu mai ai i na loaa e ae a Amerika e lawe nei nona a e hoihoi pu ia roai ia mau ioaa e ae mawaho ae o ka ioaa e noiia nei, eia nae hoi, ina ia. he mea e kuha'u ai na hoa kaukanawai o ua Ahaoieio Nui nei. alaila. e akaheie ka helena e pono ai. Ua oi aku ka maikai ame ka noeau o ka onou a hoonee ikaika La ka bila kanawai i hookomoia aku, me ka hoolalahu hou ole aku i mau noi hou, ina he me& ia « haule ai ka blia kanawau a « nele ole ai ka waha-a mai o lakou me ka hookuahalahala, Uke ioa me koonei poe hoa ahaolelo i iumai ai

l i Q,i haa - wina daXa o ka oiha.r,a ho*?na- | aaa,.» na. oihana e ae no k* kea- : kekahi kumu v u»v rnai nei [ na k::mukula i ka wmi o ko i&kou mau i ukuhana. | Aka hoī. ina ua malael&e k* aia. a \ iana maikai na nwnoo o ua >>:■ "noa l ahaok'lo ne! o ka Aha Xui * pulama l ai lakou r.o ka pono o keia TerStori. > asajla. o ia hana la o ka hookomo i>u | aku i na loaa e ae o Hawaiī nei e | laweia nei e ke Aupuni Federala iioko | o ka Ahaoielo Xui no ka hoihoiia mai. | E hoohoioia mai nae keia kumuhana [ no kakou. 1 - A i manao kekahi e ike j ka hoino pilīkino, ame ke kapa kahua ole ana i ke apuka, ia Aloha Aina o Leleo ae nei wale no e loaa ai. He wahi aahaolelo oia nei no ke au kii ose o haneli makahiki i haia. aoie no ktia au hou, ke kumu o kona kapa ana i ka popopo. 4 O ka poe apau i holoholo i ke au kahiko loa e Uke me Mr. Kamali a Aloha Aina, o ia ano kanaka ka poe ike oie i ka waiwai nui o na kii e hoopukaia nei iloko o keia au hou. He wahi ke- | iki o Kamali no ke au kahiko o haneli makahiki. a o ke ano mau o ka poe o ia au oia no ka pulama mau ana i na kakaki a kiola i ke dala ?ula, ka mea waiwai oi ae. Xo ka naaupo o ia au pela i hooiilo aku ai i na wahi opeope no ka pepee-paka. — A