Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 12, 23 March 1906 — HE WAIWAI I HUNAIA. KA PALAPALA HOOILINA ANO-E O KE ANO I MANAOLANA OLE IA I LILO AI O KIMO NAPELA I KANAKA WAIWAI. [ARTICLE]

HE WAIWAI I HUNAIA.

KA PALAPALA HOOILINA ANO-E O KE ANO I MANAOLANA OLE IA I LILO AI O KIMO NAPELA I KANAKA WAIWAI.

(He Moolelo Pokoie.) (Hoomauia.) He mau pahu o keia ano ka i loaa aku ma kela ame keia wahi. Ua loaa aku la kekahi pahu e waiho ana malalo o kekiihi pohaku. Loaa aku la kekahi e waiho mai ana iluna ona lala !aau. ame na wahi Hke oie. a iloko o keia mau pahu o keia mau huaoir!o mua i hoikeia a*e nei na mea i ioaa aku. a no ia mea ua hoomaka iho ia na kanaka i kaea, a olelo iho la kekahi poe ua hoopunipuniia iakou, L'a hiki ole ia Kimo Napeia ke noho aku ma ka Mahinaai o Edgewoods mamuli o ka piha kanaka, a ua hoohaia iho la oia i kela ame keia !a holokaa ana me Miss Laycock, a iloko o keia mau hoiohoio ana a iaua, ua punihei aku la o Kimo Napeia i ka nani ame ka ieo waipahe o ua kaikamahine la a ka loio. I keia ame keia ahiahi ua li?o i »:-ana mau ma ko Napela aoao ke kipa ana aku ma ka home o Miss Laycock. a he iehulehu na manawa a laua i hoohala kokoolua iho ai i na hora o ka po o laua wale no. aole hoi he mau akeakea i loaa mai .na makua mai o Miss Layeoek. I kekahi manawa aia laua iloko oka lumi hookipa e hoonanea ana me na leo mele, oiai na manamanalima o ua kaikamahine la a ka loio e kapaliii ana iiuna o na papaki o ka piano. Pela iho ia ko laua nei hui mau ana, a i kekahi po o ka maiama 0 Sepatemaba, ia laua no e noho ana iioko o ua iumi ia, a e hookani an& hoi o Miss Laycock i ka piano. me kona leo mele e kani kikikou ana, me na huaolelo maopopo e poha pono ana iloko o ko Napeia mau pepeiao, penei: A ike aku wau ia oe, Olu pono ko'u manao: A ina kaawale aku oe, Hiki mai ko aloha eha au. 0 keia no ka ieo mele a Napeia i iohe iki ai ma kela ahiahi ana i hiki mua ioa ai ma ko Mr. Laycock hale, aka, o na huaoleio aoie oia 1 hoomaopopo, a o keia iho la kona manawa mua loa i lohe maopopo a o keia iho la kona manawa mua loa i lohe maopopo ai. a mamua o ka pau ana o ka pauku mua, ike koke iho la o Napela nona ia hanehane e iawe paiamimoia mai ia eke kaikamahine aka loio. Ae, no ka mea ua hihi iike no ko laua mau manao i ke kikowaena hoc>kahi: eia na'e me he mea ia ke kaii aku la kekahi no kekahi o ka nai aku. he oiu wale mai 110 hoi ko kekahi, a oiai ua kapeke a'e ia kekahi o laua a puai okoa ka iena, ua hiki oie ia Napeia ke uumi hou iho i kona halia. Ku a'e Ja o Napela mailuna a e o kona noho. me ka ike ole mai 0 Ahss Laycock, a nee malie āku la no kahi eku ana ka piono. Huli a e la ua kaikamahine la a ka loio a nana ae la me na minoaka e popone ana maiuna o kona mau papalina. i. u wahi a Napela, a o keia.no hoi kona manawa niua loa i kahea aku ai 1 ua kaikamahine la a ka loio ma kona inoa ponoi. Ae, e kimo, i pane mai ai ua kaikamahine la. a o keia no hoi kona manawa mua i kahea aku ai ia Napela ma ia inoa. "O kou manao maoli no anei ia p " "Ae. e Kimoi pane mai ai ua kaikamahine la, me na minoaka noomahie maluna ona, a īa inanawa hookahi no Hoi i kuu iho ai ke kam ana o ka piano. Honi iho la o Kimo Napela i ke kaikamahine a ka loio, a koi aku la ua Kimo Napela nei e male koke ia laua. aka. ma ko Dora aoao o ka male ana i ka maiama o lune kana i makemake ai. a hoike aku la no hoi o Kimo i ka ioihi loa o ia manawa, aka. ua paakiki ioa mai Ia no o Dora: nolaila, aelike iho la laua e male iloko o lune o kekahi makahiki a'e. 1 •ī^ 0 r * ? me Lavcock, aole laua i hoopuiwaia ika manawa 1 hoike aku ai na opio i ko laua mau manao. a ua manao iho la no hoi iaua o Mr. Napela ka opio kupono e lilo mai i hunona na laua, a ae koke aku la laua i ka manao o na opio. 1 keia manawa no hoi aia no ke hoomauia la ka iuili ana no ka waiwai i hunaia. aka. ua emi mai ka nui o na kanaka, a o kekahi poe ua hele wale aku no no ka makaikai ana i ua mahinaai la ame na kanaka kakaikahi e huli ana. Mamua aku he mau kaukani ka nui o na poe i hele a'e e huli, a ua hoi aku ka hapanui me ka olelo ana a'e, aole loa he waiwai i luinaia, a he mau :iana hoopunipuni wale no keia no ka hoopomaikai ana i na hotele.ame na hui kaa'hi. I ka hapa hope o ia makahiki, waiho aku la o Napela i kona noho kakau ana no ka nupepa ka Makani Puahio o ke Ahiahi, a hoi aku la oia a noho ma ka Mahinaai o Edgewoid. laia malaiia ua hoohala aku la oia i kona manawa ma ke kakau mooielo ana. I kekahi manawa ua haawi a'o la oia i mau anaina hoolaulea ma ka Mahinaai 0 Edgewood, aole no na'e o ke ano nui. Mamua o ka hehee loa ana aku o ka hau ua hoopoina loa ia iho la na mea e ptli ana i ua waiwai la i hunaia ai. a ua laweia a'e keia 1 moolelo e kaao wale ia ai no e na kamalii: aka. no Mr. Laycock, aole loa oia i poina ia niea ame ka wa-hi leta i hoopaaia ai me ka paiapala kauoha a Mr. Kalinihuki. I ka hoea ana mai o ke kau la o 1892, a i kekahi ia hele aku la oia e nana i ua wa-hi leta la, a ike iho la oia ua kauohaia e welie a'e ma ka la 26 o lune, 1892. 0 ka male o na onio ua hookaawaleia*no ka la 28 o ia mahina no, a aia hoi ka .mahinaai o Ldgewood ke pii ia kona waiwai malalo ona hooponopuno ana a Kiino Napela. Ua hoomaemaeia a'e ke kakela a nani i kupono no'ka noho ana aku o kekahi moiwahine. ' 1 ke aliiahi o ka ia 25 o lune. aoie i hoi aku o Mr. Lavcock e hiamoe, aka. hoike aku Ia oia i kana wahine he hana nui'kana e hana ana. a e lilo ana kona manawa ma ka nana ana i keknhi mau palapala pili kanawai. a e hiki ana paha i ka wanaao mamua o kona hoi e hiamoe. No Mrs. Laycock ame ka laua kaikamahine, aoie iaua i 'hoomanao ae i kekahi mea e piii ana.no ka palapala kauoha a Mr. Kiiinihuki. a aole no hoi i hoike aku ua loio la o kana hana nui ia o ia po.

I k'e.kani ana o ! a hora umi-kumamalua'o ka po lalau iho la oia i ua wa-hi leta la. a me ka liaalulu'oia i uhae ae ai a wehe a'e ia i ke kanana e waiho ana iloko, a i knna heomohala ana iho iluna o ke pakauk§iuT hoomaka iHo la oia e heiuh» iu penei: Xo keaha i noho naaupo ai na niea apau! lie hooknhi makahiki i hala a'e nei aia no mea apau'e huli ana i ka waiwai t hunaia. Ano ua hoopoina ?a aku. Lia na'e ke waiho mai nei no ma k&hi mahiliia. O kou manao pai e haawi i keia dala ia Dora Laycock ma kona la e male ai. N'olaila. ke kauoha nei au e paa ia keia Sioo.cx;*o ih.>ko o kekahi hanako a hiki i kona manawa e male ai. A ina hoi ua male oia mamua oka 'weheia ana t o keia palapala. e haawi koke ia aku keia elala iah. He kiikamahine oia na kuu hoaioha. Malia paha o lilo mai keia mau c!a!a i nu*a eko ai kekahi mau makemake ona. E loaa no auanei keia waiwai i hunaīa ma ka hahai ana i keia mau kuhikuhi: E lawe a'e i kala. E hele aku no kekahi puka-aniani oke kakela a nana nono loa aku. E ike no auanei oe he pukaaniani o keia au hou oka hale no na'e he kahiko. Hapai a'e i ka pukaaniani olalo. Wehe a'e i ka puka poka. a nann pono i ka poka kepau oloko. Ina he kepau wale no. alaila ua hoohihi makehewa ia oe. Aka. e nana pono loa akw oe. a e ikeia auanei o «a kepau la he paipu ia i uwepaia na poo a i elua * hoopaaia me ke kaula pukaaniani mamuli o

kekahi kiu kolu. O kela i>aipu au e ike la ua pilia i ke dala, o ka lmpanui ho! o na apana dala he jsfula o $20 o ka apana hookahi. 0 na puka ariani apau loa o ka hale ua piha i ke dala, elike no hoi me ia i hoikeia a'< nei, a he hapa no hoi o na puka aniani oluna. Pela iho ia i hunaia ai keia waiuai a Dela iho la hoi e loaa aL Xo keaha i noho naaupo ai na mea apau! EBEXEZA KALiMHUKL Syranae. N. Y., lanuan 6, 1886. 1 ka pau ana 0 ka Mr. Laycock naua ana i ua palapala ta hina aku la oia iluna iho o kona noho, me kona h«x»ho ana a'e: "Ua pololei anei keia? A o Dora hoi ka hooilina o keia waiwai i huna ia? Ano pohihihi no keia." Hoohoio iho la oia aole e hoike aku i keia mea, aka. e hele maoli no oia e huli ika oiaio i kekahi la a'e. Ina e loaa ana iaia ua pololei ua mea apau. alaila e waiho ana oia i keia palapala ana i heluhelu ai iwaena o na makana male o kana kaikamahine. 1 kekahi kakahiaka o kekahi la a'e hele aku Ia oia no ka Mahinaai o E(lgewood me ka ike ole mai o kona ohana. No Napela hoi aia oia i ke taona ia la. a no ke kamaaina o keia loio i na kanaka lawelawe o ua mahinaai la aole lakou i akeakea mai iaia. Konjo aku Ia oia iloko o ka hale, a me ka lima haaluhi i lawe a'e ai oia i ke kala. a hoomaka aku la e wehewehe i ka puka poka o kekahi o na puka aniani o ua hale Ia T a aole i loihi loa ike i'o aku la oia i ka poka kepau. elike no hoi me ia i hoikeia iloko o ka pala{>ah. a Kalinihuki. Lalau iho la oia i kana pahi a oki a'e la i ke kaula a lawe mai la i ka poka. Me ka haalulu o kona mau lima i okioki iho ai oia i kekahi |>oo 0 ua paipu kepau la a hiki i ka loaa ana he wahi pttka miku. a ia wa 1 ike iho ai oia ika lelo mai oke dala mnioko. > f e ka awiwi »>ia i hoonui aV ai i ka puka. alaila ho:>huli iho la oia i ka puka ntai;i!'>, a oia no ka manawa i helek'i iho ai na apana <la!a trr.la iluna o ka :rcoena. Houluulu a'e la oia i na e'ala ? hanle ilalo. a hoih«>i aku la i ke kepau ma kona wahi, hoopaa hou i!to ia i ka puka p»»ka, a haalele iho la i ka hale. He ehm la mahope mai. ua hoopanee. iHo la o Mr. amv Mr-. Xape!a i ka laua huakai hoohala manawa mua <> ka noiio benta aua.a i kekahi p-.. rru- ke kokuaia e kekahi kamana. rh>h.o ilio !a lakv>ii e wehewehe i na. pnka aniani apau o ua kakela la. Loaa iho la ua waiwai' !a i hunaia, a ana ua oi no nmmua o liookahi hanen kaukani <lala. F ka manawa i hoolahaia a'e ai ka palapala kauoha pakui a Mr. Kalinihuki iloko o na nupepa. ua-nui na hauwalaau liou ana, a e loheia akii ana kekahi poe i ka oleio a'e: 'O ka'u no ia i olelo aku ai ia oe." : 'lna no paha i noonoo mua ia pela/' a lehulehu wale aku. (Ka Hopena.)