Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 12, 23 March 1906 — KULIANA Ka Weli o Damaseko. KA HOOKO MOEUHANE A KA U'I ULINA. [ARTICLE]

KULIANA

Ka Weli o Damaseko.

KA HOOKO MOEUHANE A KA U'I ULINA.

MOKUNA XV. HE MEA I 01-AKL* MAMUA O KA MOEUHANE. Ua liainamā mai ka Irtni. ak"3. iioko o kela aupuni nani aole o'a home i hwkioaia ak« ai. Ua ike aku au i kela uhane aloha iloko o na paia o ke ano o Beni Haeia, ka home hoi a u i noho ai mai kou \va kamalii mai; aka na'e. aole e hiki ia'u ke hoike aku i kou aloha. Pehea e hiki ai ia'u, ka enemi o Damaseko. aoka mea hoi 1 kuniia i ka hao kuni o ke kanaka powa. e hoike aku i ko'u aloha i ke kaikainahine a ke kuhina nui o ka moi? ■•£ Lefle Ulina e, aole e hiki ia'u ke hoinoino aku i kou mau noonoo. Ina ua hana hewa aku att ia oe ma keia. o ka u wale no e noi aku nei ia oe e huikala mai oe ia'u. Ke ike mai la oe ike kumu o ko'u manao ana e hele. O ka noho ana iho maanei ua like ia me ka mea e haehae ana ia'u. Aole e hiki ia'u ke hoomanawanui. E noha no auanei ko'u puuwai ike aloha. I ka wa e hoea mai ana, aia oe hoi e noonoo a'e ai no Kuliana, e oluou hoi oe e hoomanao iho me ka naau oluolu. a mai poina hoi i ka pule ana e haawiia mai na hooj>omaikai ana ; no ka mea, o ka hoomanao pookela iloko o ka wa o T u o noho mehameha ai. o īa 110 na halia ana aia kuu Ulina nani ke pule la me ko'u inoa iloko o kana mau huaolelo pule. Ano. e kuii lede maikai. e ae mai i keia kuleana hookahi no'u, a e waiho hoi au ia oe no ka manawa pau ole!" Ua lalau aku o Kuliana i ko Ulina lima i kela manawa ana e hoopau ana i kana mau olelo, a e anehe ilio ana e muki iho; aka, ua kaili hikiwawe aku la o Llina i kona linia. "Aole! aole! aole!," wahi a Ulina i puana a'e ai. "E kala mai ia'u. e kuu ledc maikai. Aole au i manao e hana hewa aku ia oe.'' Ua paneia mai keia niau huaolelo me ka leo o ke kaumaha. j "O—e Kuliana! Kuliana! Mai haalele koke mai oe ia'u !" I Hookau mai la o Ulina i kona mau lima palupalu maluna o ko Kuliaha, a kaulono pono loa aku i na maka o Kuliana, e kiheahea ana hoi na kuluwaimaka ma kona mau papalina. a e puapuai mai ana hoi mai kona mau lihilihi inaka mai. a e hapahapai mau ana hoi kona umauma, me he mea la ke hooku'i la na niea paahana oloko 0 kona puuwai. . , ~ | "E Lede Ulina!" wahi a Kuliana. "E Kuliana!—O. iloko o keia hora o ke kokua ole ame ka iini e loaa mai ona puuhonua ke huli aku nei ko'u alo ia oe me ko'u naau apau. Ina o ke aloha o keia puuwai i hoehaehaia he momi maikai ia nau e. malama ai, e lawe aku ano, a e malama iho no ka wa pau ole. Aole o'u ikaika —aole hoi a'u mea e koho ai. Oka olino mai o kou mau maka imua o'u, ka mea nana i hoike ia'u ua nakinakiia au me ke kaulahao paa loa i hiki ole ke mokuia a'e!" Hookau aku la o Ulina i kona poo ma ko Kuliana umauma : a no Kuliana hoi puili iho la oia i kana aloha ma kona puuwai, a kipona iho la i na muki aloha maluna o ka papalina lahilahi o ua kaikamahine la a Aboula Casema. Ua napoo aku la i kela manawa a na aloha elua e lulumi ana 1 ke aloha; e oili pakahi mai la hoi na hoku o ka lani a imoimo mai la ko lakou mau maka maluna o na aloha elua; eia na'e aole laua i liaalele aku i ka malumalu o ke kumulaau alani. a ina paha aole i hoea mai o Oma imua o laua, ina paha ua lilo na kuluhau o ke ahiahi i mea ole ia laua, oiai ua hookupouli maoli ia-no ko laua mau puuwai me na kikoni ana a ke aloha weia, hoi iho no hoi o keia iho la ka makamua o ko laua ike ana kekahi i kekahi, a maopopo ko laua mau manao pakahi^ Heaha no la hoi ka keia Oma o ka hele ana mai e hoohaunaele i na aloha elua? Ua hele huli a'e oia i kona haku, a i ko Kuliana hoomaopopo ana i ka manao o kana kauwa, ua ku a'e la oia iluna. a hele aku la e halawai me ia, a hoomaka iho la laua e kamakainailio me ka awiwi ame ka malie no hoi o ko laua mau leo; a no Ulina hoi ua lohe iki aku la oia i ka hoopukaia ana mai o kekahi mau mea e pili ana i na kanaka Arabia. "E kuu Ulina alohaf wahi a Kuliana i kona manaw r a i hoi mai ai, a lalau iho la i na lima aloha o*kana Ulina, "e hoi a'e kaua jqo ke ana. Ua kiiia mai nei au e hele aku ma kekahi wahi okoa." "Heaha hoi keia? Ke haalulu nei oe. A, e Kuliana—he pilikia palia keia!" "Aole, aole. e kuu aloha; mai hookomo oe ia mea iloko ou. E hele ana au e pale aku i ka pilikia. A oiai ua loaa iho la ka'u mea e pulama aku ai i keia manawa, e kuu aloha, nolaila e liele ana au no kou pono!" I keia manawa i holo'awiwi mai ai o Selima, me ka nui no hoi o ka hanu : aka. mamua o kona hoopuka ana mai i kekahi huaolelo «a papa aku la o Kuliana iaia. <4 Ua maopopo ia'u na mea apau, e kuu Selima maikai. Ua hoike mua mai nei o Oma ia'u "

"Aka. e kuu haku " "E kali iki, e kuu S<-'inia. E kali oe a hoi. hou mai au." Me keia rnau huaoielo, aiakai aku la o Kuiiana ia Ulina no ke ana. *E kala mai ia'u." wahi a Kuliana i pane aku ai. i ko laua nei manawa i hiki aku ai ma ka puka o ke ana. a hapai a*e la no hoi o Kuiiana i ka lima o kana aloha a muki īho la. "Aole e loVhi loa a e hoi hou mai no au. Ma» maka'u oe." Ku aku 'a no o Llina a nana aku la i kana aloha e hele ana. a: i ka nalo ana aku o Kulīana mai iaia aku hoi aku la oia iloko o ke; 2na: aka na'e ua hiki ole iaia ke kapae a'e i kena makau. Aia h£' pilikia. Ua hana mai kela mau kanaka Arabia i kekahi hana pono ole. Haalulu *«ho !a oia : kona manawa i hoomanao.a'e ai ina hana a na kanaka Arabia maluna ona ame kana Alabia; a aole wale hoi oia. aka. hoomanao a'e la oia. ina he pilikia keia e nee mai nei, alaila, o kana Kuliana kekahi Uoko o ka pilikia, he mea hoi nana i makeinake ole ai. MOKUNA XVI. KA MOOLELO A KA MOI. 0 ka mea mua loa i halawai aku me Llina i kona manawa i komo aku ai iloko o ke ana o īa no o Eza]3e'ia, a e ku ana hoi ua luahine ua ma ka aoao o kekahi pakaukau a e a ana hoi ke kukui. "E kuu keiki, ua hoomakaukau a'e nei au e hele aku e huli ia oe. L r a hookaumaha ia mai ko makou mau noonoo ana nou. Heaha hoi keia mau waimaka ou? Llina, heaha keia? Heaha ka mea i ala inai?" Ma ko Ulina aoao, ua hoi mai Ia na hoomanao ana i na mea i ala mai malalo o kahi kumulaau alani, a hoopoina iho la oia i ka pilikia nana i kaili aku i kana aloha mai iaia aku iloko o ka hora apuepue loa o ke aloha. He meahuna keia i hiki ole iaia ke uumi iho; a no ia mea, hookau aku la oia i kona poo maluna o ko Ezabela poohiwi. a noike aku la i na mea apau mai ka mua a hiki i ka hope. "E kuu Ulina aloha," w~ahi a Ezabela i pane mai ai me ka leo oluolu, me kona honi ana iho i ka lae o' ua u'i la, "ua waiwai kou waiho ana aku iaia i kou aloha!" "Ae," i loheia aku ai kekahi leo ma ko laua nei aoao. "Aole he aloha hoopunipuni iloko o kela puuwai haahaa o Kuliana. a o kekahi leele e hilinai aku ana maluna ona, aole ia e hooneleia me ka haawina piha o ka hauoli!" Ia Ulina i nana a'e ai i ka mea nona keia leo, aia hoi ike aku la oia ia Beni Haela e ku iho ana ma ko laua nei aoao; a i ua olomana la i haawi mai ai i kona lima, lalau aku la o L'lina me kona mau lima a i elua. • j "E hoopomaikaiia mai oe, e kuu keiki!" i puana a'e ai ua 010-' mana la. "A oke aloha hoi au i haawi aku ai e lilo mai ia i hauoli mau loa nou !" ! I'keia manawa i komo mai ai o Alabia iloko o ke ana, oiai ua hele aku oia iloko o ka ululaau e hnli, ai i kona hakuw*ahine; a iloko o ka manawa pokole lohe iho la oia i keia mea ano nui. Kaulono pono loa aku la kona mau maka inaluna o Ulina, me na waimaka 0 ka hauoli e kiheahea ana maluna o kona inau papalina, a pane \ aku la: i "E hauoii no au mai keia manawa aku, no ka inea, ua hiki ia'u ke hookauwa aku a ke aloha aku la olua a i elua!" ; 1 keia manawa i komo mai ai o Kuliana me ka awiwi. L T a liele oia a pihoihoi, a ike aku la o Beni Haela i ka haawina maka'u | e kau ana maluna o ko Kuliana helehelena, he mea hoi i ike ole ia | niamua aku. "E kuu keiki," wahi a • Benj Hada i pane aku ai, "heaha ka; manao o keia? Na kou nanaina no i hoike mai aia he pilikia." { "Ae, he pilikia i'o no," i pane.a'e ai o Kuliana, a ia manawa! hookahi no hoi i nee aku ai oia no ko Ulina aoao. "Ive maka'u nei au, a ke hoahewa nei au ia'u iho. Mai oi loa aku ka pono ina au i' hoolohe mua i na olelo a Selima ame Oma. He mea oiaio ua loaa ko kakou wahi e pee nei i kela mau kanaka Arabia." I "A heaha iho la hoi?" 1 ninau hou aku ai o Beni Haela. I "Ke manao nei au ua lawe mai nei keia mau kanaka Arabia i, kekahi poe Arabia o lakou no ke ku-e ana mai ia kakou." | ''Heaha hoi ka keia poe Arabia? Kfc manao nei anei lakou e powa mai ia kakou?" wahi hou a Beni Hada. 1 "Malia paha," wahi a Alabia i pane a'e ai. "'ke manaolana nei lakou pela iho la e hoi hou aku ai na mea i lilo aku mai ia lakou aku." | Xee loa aku la o Ulina a pili ma ko Kuliana aoao, a kalele iho la ma ko Kuliana lima. Honi iho )a o Kuliana i "kana aloha. a haawi iho la i na huaolelo hoolana manao; alaila huli a'e la oia a pane aku la i na olelo mua i iioikeia a'e nei: "Ke manao nei au aole i loaa ka oiaio ma ka kakou mau kalaimanao ana. Ina ke hele mai nei keia poe Arabia, elike hoi me ka'u e ike nei. alaila aia no he haina okōa. O kela mau kanaka Arabia 1 pakele aku mai ia makou aku, ua hiki loa ia laua ke hahai mai ia makou a hiki i keia wahi. He mea keia na makou i nana mua ae, a nolaila aole i kiai ia aku no lakou. Ua ike no hoi keia poe Arabia o ka lede i kailiia mai ia lakou mai he kaikamahine ia na ke kuhina nui, a malia paha ua maophpo 110 ia lakou he wahine hoopalau ia na ka moi? Ina ma ia ano iho a, aole anei e loaa ana ka manao iloko o keia mau kanaka Arabia aia no he uku e haawiia ana ke laweia aku kekahi !ohe ia Aboula Casema e pili ana no kana kaikamahine? Ina ua liana aku lakou pela, alaila aole e nele ko lakou hoike aku i kahi e noho nei ka Weli o Damaseko." Uwe a'e la o Llina me ka ehāeha i kona manawa i lohe ai i keia mau olelo a Kuliana, a ia manawa no hoi i hoomalielie iho ai o Kuliana i kana aloha.

"E haalele kaua i keia \vaht." wahi a Kuliana i pane iho ai. "a huh aku i wahi no kaua e palekana ai. Ooe ame Aiaoia ke heio. s e hui pu mai hei o Oma ame >elima me kakou mawaho aku nei. I a maopopo ia'u k.ihi e ma!u ai: nolaila, mai maka'u oe. Ke hoea mai keia poe, aole īakou e hanaino ana i keia mau elemakule ; aoie hoi lakou e aa ana e hana mai pela.* Lalau aku la o Lhna i kekahi kihei huiuhuln a hoolei a'e la ma!-tna o kona a-i, a ua huii aku hoi o Kuhana a kamailio aku ia Bcni Hada. ia manawa i komo mai ai o Oma iloko o ka lumu me ka maka'u nui e halii ana maluna ena. * "Ke hele mai nei ua poe Ia!" ī hooho a*e ai o (>ma. "Ua lele mai nei lakou maluna o kakou mai na wahi mai a lakou i pee ai." "Owai keia poe?" "O na koa o ka moi, e alakaiia ana hoi e Kapena Ihnoni!" lioko no o ia manawa i loheia aku ai ke kani mai o na meakaua ma ka puka o ke ana, a komo ana o Subala iloko. me kona kikiwi ana i o a ianei, a e kahe ana hoi ke koko maluna ona. "E emi aku ihope. e kuu aloha." wahi a Kuliana i kauoha aku ai ia Llina, a ia manawa pu no hoi i aiakai aku ai oia iaia a hiki i ka lumi moe. "Malia paha aia no he wahi manaolana i koe." I ua Kuliana la a kaua i hoopuka ai i keia mau huaolelo, hopu iho la oia i ka pahikaua, a lele aku la no ka puka o ke ana; aka na'e ua iohi loa oia. I kela manawa ua nui loa na kanaka i komo mai iloko, a he hapa hoi o lakou e paa ana ko lakou mau lima i na lamalama. "E ku mai me a"u, e kuu Oma maikai." wahi a Kuliana i pane aku ai. me kona ana a'e iaia iho no ke pale ana no lakou. "O ko kakou paa aku he make ia no kakou. Aole he hana kupono e a'e a kakou e hana ai o ka haawi wale aku no i ko kakou mau ola maanei ma ka paio ana aku." Lele aku la o Kuliana ame Oma iloko o ke aluka o na koa e komo mai ana. e uwila ana hoi ka Kuliana pahikaua, a e helelei ana na koa o ka moi me he mauu laiki la: a ia manawa hookahi ik> noi aia o Oma ke paio la me ka ikaika; aka na'e, he mea paakiki loa i na kanaka elua ke luku aku i keia heluna hewahewa e komo mai nei. Ua kiolaia mai la kekahi ona lamalama me ka ikaika a pa mai Ia maluna o ko Kuliana maka, a iaia e kunewanewa ana, ua hopuia mai la oia a kulaiia iho la ilalo a nakinakiia iho la oia a paa. Mahope iho o keia ua kiiia a'e la o Ulina ame Alahia. a o ka hope loa no hoi o Beni Hada ame Ezabela. Xo Hobadana aole oia malaila. oiai ua hoouna nnia la aku oia e kona haku e imi aku i kona mau hoa ma na kuahiwi o Lebanona, "E limaikaika ana anei oukou ia'u?" wahi a Beni Hada i pane aku ai i na koa. "Ua kauohaia mai au e ka moi e lawe aku i na'ppe apau.e-loaa ana ia'u ma keia wahi," i pane aku ai o Binoni. "Aole o'u makemake e hanaino aku ia oe. nolaila. ina he mau hoohalahala kau, e waiho oe a hiki imua o ka mea nana au i kauoha mai." Ia Benoni e huli ana i ke koena aku o na lumi. me ka manao e loaa hou aku kekahi poe. aia hoi ua hoopuiwaia a'e la o Kuliana i k;t hoona ana iho o kekahi mea.maluna ona, a i kona huli ana a'e ike aku la oia ia luda, ke kanaka learaela. % "Paa hou oe la, e ke kanaka koa. Ua hana kolohe niai keia mau koa o ka moi ia'u, a aneane e oki ia a'e ko'll poo; aka. e huikala mai ana kuu haku alii ia'u ke ike hou mai oia ia oe ua paa." O ka manao mua i komo a'e iloko o Kuliana o ia no kona pale aku i keia kanaka mai iaia aku: aka, iaia i noonoo iho ai he mea ia nana e hoopiena loa ana i ua kanaka la, a ua ka'ua mai la.oia i keia manao ona. a hooholo iho la oia e ninau aku malia paha o loaa mai kekahi mau ike iaia. "He mea oiaio he'pio au no ka lua.o ka manawa." wahi a Kuliana i pane aku ai, "a aole hoi au i pahaohao 110 ia mea i ko'll wa i helu ai i ka nui ona kanaka i lele mai maluna o makou. Aka, e luda, he iini ko'u e lohe, pehea la ko oukou kapena i hele pololei loa mai ai no keia wahi?" 0 ua kanaka Isaraela la i manao mua ole pela iho la ka pane e loaa aku'ana iaia no kana mau olelo makona, ua hilahila iho la oia no kana i hoopuka aku ai; a i mea nona e kaumaha ole ai, ua pane aku ia oia me ka oluohi: . "l'a loaa mai no ia mamuli o kekahi mau alakai ana. I kou manawa 1 hoopakele a'e ai la Lede Ulina mai na kanaka Arabia mai. ua pakele aku elua o lakou. a ua holo aku mai ia oukou aku; aka, aole laua i holo loa. Ua komo iho ka manao iloko o laua malia paha ua makemakeia ke kaikamahine a ke kuhina nui ma Dama?eko: nolaila. hahai mai la kekaiii o laua mahope o oukou, a o kekahi hoi o laua ua holo a'e la no Damaseko no ka huli ana i na mea e pili ana no Ulina. Ua loaa iho la ka ike i keia kanaka Arabia no ko Ulina holo malu ana. a loaa pu iho la 110 hoi iaia ka ike ua hemo aku ke alakai ona powa mai kona wahi i hoopaaia ai. lloko 110 hoi o keia manawa*ua loaa iho la kahi a oukou e noho nei i ka lua o na kanaka Arabia, a i ko laua wa 1 hui a'e ai, ua hoonohonoho iho la laua ika laua hana e hooko aku ai. aua ike iho la oe ika hua. He makana nui ka ka moi e haawi ana ia laua. O ka'u wale no e pahaohao nei, o ia kou noho loihi loa ana maanei." "\ralia paha no ko'u maa no hoi i ka noho ana maanei," walii a Kuliana i pane aku ai. "Aka na'e, ina aole i ala mai-keia ulia, aole loa e loaa ana he wahi hooluioi iloko o ka moi no kahi o Beni Hada nei. Aole loa he wahi malu e a ? e no'u o keia wale no." 1 keia wa i huli hoi mai ai o Binoni, a hoomaka koke iho la na hoomakaukau ana no ka lawe ana aku i na pio. Ua lawe mua ia aku la o Ulina ame Alabia. Mahope aku o Kuliana, e kiaiia ana hoi e eha mau kanaka kino ikaika; mahope aku o Beni Hada ame Ezal>ela: ao ka hope loa no hoi o Oma ame Selima. Pela iho la i puka ai na koa ame ka lakou mau pio mai ke ana aku—puka aku la hoi iwaho i ka huihui o ke kehau e haule iho ana, ame ka makani liuihui hoi e pa kolonahe iho ana, a e konane iho ana hoi ka mahina maluna iho. 'Aole 1 oau.}