Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 14, 6 April 1906 — Page 2

Page PDF (1.37 MB)

This text was transcribed by:  Deanie Villiados
This work is dedicated to:  ku'u mama Ehulani Enoka Lum

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

TISIA - O - ATICA

_______

 

Ka Wiwooleona

'o - Wiwoole - o

~~~~~~~~~~~~~

Ke Ahikanana Nana i Ulaa ke Kanawai o ka Make o Ciretia

________

MOKUNA XI.

NA KE ALOHA I KOI IA ARIENDA E MAHUKA.

_______

 

He mea oiaio ua komo i'o mai no oia me kona wahine u'i maoli no a ke nana aku iaia me kona mau wahineukali aole no i nele ka oi ae o kona kaokoa mai ka hapanui ae.   He wahine u'i maoli no oia.

"O, ma ka inoa o na akua Orisi ame Isisi," i hooho ae ai o Sarepisa, "aole au i ike i kekahi anela e like me ia a'u e ike nei ma keia la.   O kona lilo ana mai na'u oia no ka noho hou ana mai o ka malamalama hou maluna o'u a o na hana maikai a kuu hoahanau moi aole loa ia e nalowale aku mai kuu hoomanao ana.   A o na enemi o kuu hoalaoha, ka Moi Mainosa, he poe enemi pu lakou no'u a o kona mau hoaloha he poe hoaloha pu lakou no'u."

 

Ma keia mau olelo hooho mahalo o ka moi o aikupika ua nui loa ka olioli o Moi Mainosa, a no kona hauoli ua kauoha aku ia oia i kana kaikamahine e ku ae imua o ka noho kalaunu, a e anehe mai ana o Arienda e hele mai imua oia no ka manawa i hoopuohoia ae ai ke anaina e kekahi elele o ka moi, Mr. Galabo, ma kona komo ana mai me ka kunahihi nui me ka nana ole ae i ka hanohano ame ke anoano o ke anaina.

 

"Ha, e Galabo," i hooho mai ai o Moi Mainosa me ka ikiiki o kona noonmoo, "heaha ka manao mahaoi o keia komo kuleana ole ana mai nei au?'

 

"Sa," i hooho mai ai ua Galabo nei iaia i kukuli iho ai imua o kona moi mamua pono iho o ka nohoalii, "he meahou ano nui loa ka'u, a'u i hiki mai la e hoike aku i kuu moi, i hiki ole hoi ia'u ke alo ae no ka hoike koke ana aku ia oe."

 "E olelo mai, e Galabo.   Heaha kela?"

"Sa, e ka moi, o na liona apau he umikumamalua o ka lua liona, ua pau loa i ka pepehiia a make, a o na pio o Atenai, ua pau i ka puka iwaho o ka lua a eia ke hele kuokoa nei."

"Aole, aole, aole he oiaio o kena.   Aole o na liona apau," wahi a Moi Mainosa i panekua aku ai."

"Ae, sa.   Ua ike maoli aku nei no wau i na liona make apau he umikumamalua," wahi a ka mea malama lua liona.

"Aka, aole i hemo na pio o Atenai iwaho o ka lua," wahi a Moi Mainosa i hoomaopopo aku ai, "pehea i loaa ai ko lakou alanui o ka hemo ana?'

"Ae, sa; ua pau lakou i ka hemo iwaho, a eia lakou iloko o ka pa'lii ma keia manawa," wahi a ka wehewehe a Galabo, ka mea malama lua liona.

"He mea kupanaha a kamahao maoli keia," wahi a Moi Mainosa i hooho ae  ai me ke ku pu ana ae iluna me ke kunahihi nui a ua li-o maoli no.   "Ke manao nei au, ua haawi ia aku kekahi mau kokua ana a he kipi hoi ia.   Manao wau, ua loaa aku ia lakou he alakai.

"Sa, aole e hiki ke loaa i mau alakai no lakou," wahi a ka luna malama lua liona i pane mai ai.

A e mea aku ana ka moi e pane, ua ku e mai la kekahi o na kahuna a pane mai la imua o ka moi:

"Sa, e noi aku ana wau i ka mea kiekie ka moi o Ciretia nei, aole e puiwa no keia mea i hanaia ina ua hookoia pela; no ka mea, aole i kala i kuahauaia iloko o Atica, aia he manawa e hoopuka mai ai o Atica i kekahi o kana mau keikikane, a ma o na la hoi e hoopakeleia ai o Atica ame kona lahui mai keia kanawai make mai o ka weliweli nui."

"E Galabo," i pane aku ai ka moi i ka luna malama lua liona, "nawai i alakai keia poe pio?'

"Sa, na ka opio i kapaia o Tisia."

"Alaila, e lawe mai iaia imua o'u i keia manawa me ka hoohakalia ole hou aku," i kauoha ikaika aku ai ka moi.

Alaila huli ae la o Moi Mainosa i kana kaikamahine, a pane aku la me kahi leo oluolu haahaa:

"E Arienda, e hoomaha iki oe ma kou keena luana me au mau wahineukali no ka manawa."   A huli ae la oia a pane aku la i kona hoahanau moi:

"E kuu hoahanau moi, e kala mai oe ia'u no keia ulia nana i maua'e ae i na hana o keia la, aka, he mea hiki ole ke alo ae, oia hoi, he mea pono ia'u e ike mua i na pio o Atenai.  Ke ike nei au aia he mau hana ano-e kahi i owiliia aku ke kumu i lanakila ai lakou."

"Ua pono kela."  wahi a Moi Sarepisa i pane ae ai, oiai no hoi na haawina kunahihi maluna ona e hekau ana.   "A owau no hoi kekahi e ake la e ike ia meahuna.   O ka hoohala ana i mau hora uuku no keia mea ano hou aole ia he mea e ha'o ai ka lilo mai o ka wahine u'i mai kuu mau apo ohaoha ana aku."

A no Arienda hoi, aole oia i kali hou iho no ka lua o ke kauoha a kona makuaalii no kona hoomaha aku ma kona wahi, aka, ua huli ae la oia i kahi ana e ku ana a hoi koke aku la iloko o kona keena hoomaha, a lawa no a komo lakou iloko o ka lumi ua hookuu koke mai la oia i na haiawahine apau e hemo iwaho a koe o Kalia.

"Heaha keia?"  i ninau aku ai o Kalia me ka ano hoohuoi i na hana a kona hakuwahine, ma ka manawa no i paniia aku ai ka puka.

"Ina kaua e kuu Kalia,"  i hooho malie ae ai o Ariendame ka hoopaa ana iho i kona manao.   "Ke ike nei au i ka hopena o ko'u alanui e hele ai a e pae ana no wau ilaila.   E hoolohe mai ia'u e kuu Kalia maikai, a e makaukau no ka hooko aku me ka hakalia ole."   Alaila kau aku la oia i kona lima maluna o ka poohiwi o kana wahineukali a hoomaka aku la oia e wehewehe i kana mau mea i makemake ai e hookoia.

            A ia manawa hookahi no aia ka Moi Mainosa ke kali la me ka pihoihoi nui o ka hoea mai o na pio Atenai, a he mau minuke mahope iho no, ua komo aku la o Tisia a hele pololei aku la imua o ka nohoalii me, ka maka'uole.

"O oe anei o Tisia, ka opio o Atenai?" i ninau aku ai o Mainosa. iaia no hoi e nana pono mai ana i ka opio o ke kulana oiwi kilakila a hiehie, iloko ona na hoomahalo ana no ua kanaka opio nei.

"O Tisia ko'u inoa, a he keiki no Atenai," wahi a Tisia i pane aku ai-ka kakou wiwoole.  A o ka poe apau e ku pu ana me ia ua hooniia ae ko lakou mau noonoo i ka lohe ana i ka leo mana o ka opio, he leo hanehane hoi o ka waipa-he.

            "Ua hoike mai kuu mea malama lua-liona ua pau no liona he umi-kumamalua i ka make.   Nawai i pepehi ia lakou?"

"Na'u lakou apau i pepehi, sa."

"Pehea i make ai lakou apau?"

"Ua pepehi aku wau ia lakou me kekahi meaeha maloko o kuu poli ma ka manawa a'u i komo ai iloko o ka lua-liona - he pahikaua pokole oilua."

"Aka, no ko mau hoapio paha kahi i kokua aku ia oe?"  i ninau hou aku ai ka moi.

"Aole.  Aohe i makemakeia ko lakou ikaika no ke kokua ana mai: no ka mea, ua manaoio wau na na akua i haawi mai ia'u i ka ikaika e lawa ai no ka paio ana aku i na liona.   He pio wau na'u no i haawi ia'u iho no ia mea; no ka manaoio i loaa ia'u ua haawiia mai ka hana e uiaa ae i ke kanawai make o Ciretia na'u e hooko."

"Aka, pehea oukou i hemo ai iwaho o ka lua?" i ninau hou aku ai ka moi, me ka pii loa ana ae o kona pihoihoi; "pehea i loaa ai ia oukou ka puka lanakila ana iwaho?  Aole anei oukou i kokuaia e kekahi mea i kamaaina i na aia o ka lua?"

"Na'u no i alakai ia makou a hemo ai iwaho," wahi a Tisia.

"Ha! ke manao nei au ua hanaia kekahi hana kumakaia," i leo nui ae ai ka moi.

"Ke manao nei wau ua haawiia mai ia'u na kokua ana o na akua a i ole o kekahi elele anela. no ka mea, ia'u iloko o ko'u keena paahao au i hoopaa ai ia'u iloko olaila, ua hoea mai la he elele anela iloko olaila, a haawi mai la i na kokua ana e pakele ai au a o makou no hoi apau mai na waha mai o na liona hihiu a e hemo lanakila ai iwaho o ka lua.  O keia ka mea hiki ia'u ke hoike ae, a o na mea aku mawaho o keia aole hiki ia'u ke pane.

Alaila huli ae la o Moi Mainosa i kona hoahanau moi e noho ana ma kona aoao a ninau aku la i ka manao o na mea i hoikeia mai a heaha la kona manao no ia mau mea.

"I ka'u nana aku," wahi a Moi Sarepisa. "ke manao nei wau ua loaa i'o mai no na kokua ana o na akua maluna ona, a ua ae mai hoi lakou iaia no ia hana.   Nolaila. manao iho la wau he mea kupono ole ka hoapaapa wale ana iaia ame kona poe hoa."

"E kuu hoahanau. ke manao nei au ua pololei oe," i lokahi aku ai ka manao o Moi Mainosa.  "Ke manaoio nei wau aia kekahi mau lima ike ole ia ua komo pu mai iloko o keia hana, a aole a'u makemake e komo ke'ake'a wale aku no iloko o ia mau mea.   No'u iho, e hookuu koke aku ana wau ia lakou a e hookuu koke aku ia lakou e hoi i ko lakou moku e ku mai la iwaho o ke awa a e ae aku ia lakou e hoi koke aku i ko lakou aina.   A mahope o ko kakou hookuu ana aku ia lakou oia auanei ka manawa e malamaia ai ko olua male.  Pehea la ia?"

"Ua pono kela," wahi a Moi Sarepisa.

Alaila ku ae la o Moi Mainosa a hoike aku la i na pio Atenai a imua no hoi o ke anaina holookoa i ka hookuu laelae ana i na pio, a e hele kuokoa lakou ma ia hope aku, a mahope o kahi paina mama ana e hula hoi aku ai lakou no ko lakou moku, a o ke kanawai o ka make o Ciretia ua holoiia a e hookuu laelae ana i na makaainana o Atica ame ka hemo kuokoa hou ana o Atica aina ame ke aupuni ma na ano apau mai keia kanawai ae o ka make, a e pau loa ka wae ana ame ka hoouna hou ana mai o na Atenai i na opio pio no ka lumai ana ia lakou iloko o ka make.

Me ia mau olelo i alakaiia aku ai na opio o Atenai i ke keena papaaina. kahi hoi i hoomakaukauia ai na meaai no lakou a i ka pau ana o ka lakou ai ana ua hui hou aku la lakou me ka moi iloko o kona keena kalaunu.

"E na Atenai," wahi a ka moi i pane aku ai, "ina ua manao oukou e noho iki iho, a mamua o ko oukou hoi ana aku, aole oukou e hopohopo no ka hooka'ulua iki ana.   A he olioli nui ia no'u o ko oukou noho mai a hui pu mai iloko o na hauoli ana o keia la, oiai he hana ano nui ka makou o keia la."

"Alaila pane aku la o Tisia no ko lakou aoao:   "E ka moi, ka mea kiekie o Ciretia nei, ke hoike aku nei wau i ko makou olioli i ka apo ana aku i keia kono o ka mea kiekie, aka, no ka ike mua i loaa ia makou, aia ko makou poe ame ko makou mau ohana ke noho mai la iloko o ke kaumaha no makou, no ia mea i hiki ole ai ia makou ke alo ae i ka hoi koke ana e like me ka hikiwawe ia makou ke hana pela.

"Aka, he hookahi mea paha a'u e ae aku oia no ko makou noho iki ana iho i ka aina nei no keia la, no ka mea, ua hoike mua aku nei wau aole makou e haalele i keia awa a uhi mai ka po."

"O, e Tisia maikai," i hooho hauoli aku ai o Moi Mainosa, "aole a'u hoohalahala no kau mau manao apau.   A i manao oe e hoomaha iuka nei o ka aina ma keia la e hana aku e like me kau i ike ai he pono; a i manao oe e hoi koke aku aia no ia ia oe, aka, e hoomanao oe ua hamama o Ciretia nei nou ame ou mau hoa a ua hamama ke awa no ko oukou moku e ku ai."

Ua ukali aku la no ka moi o Ciretia ma ka huakai hauoli o na opio o Atenai ia lakou e hoi ana no ka moku a ma ka uwapo i haawi aku ai o Moi Mainosa he leka i ka opio wiwoole  Tisia, a nana ia e haawi aku i ka Moi o Atenai.  Maloko o ka leka e hoike aku ana i ka lanakila ana o na opio mai na waha mai o na liona ame ka hemo lanakila ana mailoko mai o ka lua liona. a e hoike pu aku ana i kana kuahaua e hookuu ana ia Atica holookoa a no ka hele kuokoa hou ana ma ia hope aku mai ke kanawai mai o ka make o Ciretia.   Ma ka aoao o ke kanaka opio Tisia ua hoopaa aku la oia i kana olelo no ka haawi pololei ana i ka leka i ka moi o Atenai.

"E loaa aku ana ia oe na mea apau oluna o kou moku, e ka opio maikai," wahi hou a Moi Mainosa i hoolana aku ai i ke kanaka opio, a huli pu ae la no hoi i na hoapio pu ona.

A me keia mau olelo hope i haawi mai ai ka kakou opio i kona aloha hope i ka moi a pela no hoi na opio e ae i haawi mai ai i ko lakou aloha hope a hakaiia no hoi lakou a kau iluna o ka waapa ua hemo koke aku la ka laina a no ka moku ka pahuhopu, a hoi mai la no hoi ka Moi Mainosa, eia nae, aole i ukali pu aku ka kakou wiwoole i na opio e ae, oiai ua noho hou iho la oia iuka o ka aina.

"Heaha hoi kau e noho iho ai iuka nei o ka aina?" i ninau aku ai o Galasia mamua o ke kau ana o na hoa e ae iluna o ka waapa.

Aole i pane aku o Tisia i ka ninau o kona hoa, aka, ua hula ae la oia a nana aku la ma kekahi mau wahi o uka o ka aina me he mea la e nana ana i kekahi mea e hoea mai ana.   A aole no hoi i emo ua hoea mai la he wahi keiki uuku i ona la.

"Ke ike la anei oe i kela pohaku nui ma-o la?" wahi a ka ninau a ua wahi keiki nei i ninau aku ai i ka kakou wiwoole.

            Alaila huli ae la o Tisia a nana aku la ma kahi ona i kuhikuhiia aku ai, a pane aku la oia e hooia aku ana i kona ike i ua pohaku la.

            "E hiki aku oe ilaila ma ka manawa e a ai na hoku, a na Arienda hoi i waiho mai i keia kauoha."

A me keia mau olelo a kahi elele ua huli ae la oia i kona hoa e ku kali ana iaia a kauoha aku la iaia e kau pu aku me ia iluna o ko laua waapa a no ka moku ka pahu hopu.

"I keia manawa ua makaukau wau no ka hoi ana no ko kakou aina." wahi ana i hooho ae ai i kona mau hoa e kaunui ana na maka maluna ona me he mea la oia ko lakou puuhonua.   "O ka'u wale no i hooka'ulua iki aku nei oia no ke kali iki ana ina paha e hoouna hou ia mai he mau elele mai Ciretia aku no Atenai."

I ka wa i hoea aku ai na pio i ka moku ua apo ohaohaia mai la lakou e na luina o ka moku ame ka hauoli nui no hoi ka hui ana no ka lanakila i loaa ia lakou ame ka loaa ana o ke kuokoa i ko Atica holookoa mai keia kanawai make mai o Ciretia.   A i ke kau ana aku iluna o ka moku ua ike iho la na pio i na mea apau a lakou i laweia ai mai ia lakou aku mamua o ko lakou hooleleia ana iuka o ka aina ma ka manawa o ka moku i ku aku ai ma ka wa mua.

            A no ke Keikialii o Trene hoi, ua piha ae kona uhane i na haawina nanauki mamuli o ka lohi o ka napoo ana o ka la, a me he mea la o kela mau hora uuku o ia auwina-la he mau pule ka loihi o ke kali ana, aka, i ka manawa i uhi mai ai ka po a olinolino mai la na hoku o ke ao lani, alaila, hoomanao ae la oia i kona manawa hana.   Malalo o kana kauoha ua eleu mai la he eha o kona mau hoa no ka hoe ana i kona waapa a iaia no a noho ma ke kianoa. oia no ka wa i au hou aku ai kahi waa no uka o ka aina, a me ke kia ana o ke kuhoe ua holo pololei aku la ua wahi waapa nei no kahi o ka pohaku nui ona i kuhikuhiia mai ai e hiki aku ilaila i ka wa e a ai na hoku; a hakalia a ku kahi waa ua lele aku la o Tisia iuka o ka aina no ka lua o ka manawa a kahea aku la i ka inoa o ka ipo i lilo ai kona puuwai.

"Arienda," i kahea aku ai oia me ka leo ano pihoihoi, "eia anei oe maanei no ke kipa ana mai iloko o ka'u apo ohaoha ana aku?"

"Aole me a'u ka hooko kauoha ole, e kuu Tisia aloha," i pane mai ai kekahi wahine opio, a ia manawa hookahi no i oili mai ai oia mai ka pohaku mai.

"A, e ae anei oe e holo pu me a'u i Atenai, e kuu aloha? E ae ana anei oe e haalele i kou home o Ciretia nei a e kaunui mai kou ola ame kou noho ana me ko'u na'u e kiai a e malama?"

(Aole i pau.)

 

KULIANA

 

Ka Weli o Damaseko.

KA HOOKO MOEUHANE A KA U'I ULINA.

 

MOKUNA XVII.

NA KANAKA OKI-POO

_____

 

"A ua loaa pu no hoi ia oe he manawa e kilohi aku ai a hoomaopopo i kona ano?"

"Aole i maopopo aku la ia'u kou manao, e kuu haku."

"Na ka'u ninau no e hoomoakakalea aku ia oe.   E hoolohe mai:  Mai kau mau mea i ike ai ua hiki anei ia oe ke hoomaopopo iho ua aloha o Ulina i keia alakai o na powa?"

Kuha'u iho la o Binoni, a hoomaka a'e la e haalulu kona mau lala.

"E ha'i mai i kau haina, e ke kapena."

"E kuu haku, ke manao nei au mai hookau mai oe ia mea maluna o'u.   Ina au e pane ana, e pane no au me ka oiaio, a malia paha o lilo mai ka oiaio i mea nou e ehaeha ai."

"Aole pela, E Binoni: ua kuhihewa loa ia oe.   He iini ko'u e loaa mai ka oiaio.  Ano e ha'i mai i ka haina o ka'u ninau."

"Ina pela, e kuu haku, ke koiia nei au e hoike aku ia oe ua hoike a'e o Lede Ulina i kona iini piha no ka pomaikai o keia alii o na powa."

"Ua lohe anei oe i kana mau olelo, ame ke ano o kona nanaina?"

"Ae, e kuu haku."

"A ma kau koho aku ua aloha maoli o Ulina i keia haku o na powa?"

Aole he mea mawaho aku olaila, a ke manao nei au he aloha pumehana, a i ole he aloha i kunipaa loa ia aku iloko ona no Kuliana a'u hoi i ike ole ai mamua."

Puili a'e la ka moi i kona mau lima, a aki iho la kona mau ku'i a iloko o kona inaina piha i ku a'e ai oia iluna a hoomaka iho la e holoholo iloko o ka lumi, e namunamu wale ana no hoi iaia iho, a iaia i ku iho ai, puana a'e la oia:

"Ua lawa! aole e hala hou aku kekahi hora mai keia manawa aku!  Aia ihea o Aboula Casema?  E lawe mai iaia maanei."

Puka hou aku la o Binoni iwaho; eia na'e aole oia i loihi loa aku, oiai ua halawai koke aku la oia me Aboula Casema e hele mai ana iloko o ka lumi o ka moi.   Aloha aku la ka moi iaia, a ninau aku la no hoi ina paha ua halawai oia me kana kaikamahine. 

"Ae, e kuu haku," wahi a ke kuhina i pane aku ai.   " O ko'u haalele koke ana aku nei no ia iaia."

"Ua kamailio pu anei oe me ia?"

"Ae."

"Alaila. ua loaa mai nei ia oe ka meahuna i hoike koke ia mai ia'u?   Ua kamailio pu anei oe me ia i kekahi mea e pili ana no keia haku o na powa?"

"Ae, e kuu haku."

"A heaha aku nei kau mea i ike?"

"O, e kuu haku, e aloha mai ia'u  - e hoopakele a'e i kuu keiki!"

"Aole ia o ka haina o ka'u ninau." wahi a Horama i pane aku ai.  "O ka'u i ninau aku nei, heaha la ka mea i loaa mai ia oe."

"Ua loaa ia'u," wahi a Aboula Casema i pane aku ai, me kona leo haalulu maka'u, "o ko Ulina aloha ua huli a'e mai ia oe a'e."

"Ae, a maluna aku la owai kona aloha?"

"Ua lilo ia Kuliana, e kuu haku."

"Ua pololei kau i pane mai la, e Aboula." wahi a ka moi, a ia manawa pu no hoi i ku a'e ai oia iluna, e naunau ana hoi kona waha, me he mea la ua aneane loa oia e nahu aku i kekahi mea.  "O ia iho la ka mea nana e ai nei i kuu uhane, e Aboula:  a ke hoike aku nei au ia oe i keia manawa i ka hoopai a'u e kau aku ai maluna o ko kaikamahine aloha ole.   E noho mai ana oia a ike i ka make ana o keia aloha powa ana: e ike ana oia me kona mau maka makona i ka lele o ke poo o Kuliana mai ke kano aku - alaila e hoopaaia aku no oia, a noho oia i ke ola mehameha ana, no ke koena aku o kona mau la!  Aole loa he wahine ka mea nana e lawelawe aku nona: aka, o na kauwa paele kona mau hoanoho.   Heaha kau pane no keia?"

"Aole e hiki ia'u ke olelo a'e ua kupono ole keia hoopa'i au, e ke lii."

"Aka," wahi a ka moi i hoomau hou aku ai, "aole anei he mea pono e kauia aku keia hoopa'i maluna o Ulina?"

"Ua pono no, e kuu haku."

"Alaila, o ka hooko koke aku ka pono.  E hookaawale koke no au i keia Weli o Damaseko mai ia'u aku a mai ko'u alahele aku hoi.

Ma ka mana e kau nei maluna o'u. e hooko koke ia no ka hoopai iloko o keia hora no - ae, iloko no o keia hapalua hora, a iloko no hoi o keia lumi.   E kuu kapena, e kii aku oe i kuu mau kanaka okipoo, a lawe mai ia lakou maanei."

Hala aku la o Binoni e hooko i ke kauoha i waihoia aku iaia, a iaia i hoi mai ai, aia hoi he ekolu poe kanaka paele a kino nunui o hahai ana mahope ona, a ua komo mai hoi ua poe la i na aahu i ula i ike koko, a e paa ana hoi ma ko lakou mau kaei na pahi oi-lua.

"Bele Dara," i loheia aku ai ka leo o ka moi.

Oili a'e la mailoko a'e o keia mau kanaka ekolu kekahi kanaka kino nui, a o keia no hoi ke kanaka nui hookahi o lakou, a o ke poo no hoi o na kanaka oki-poo o ka moi, a ua hiki ke ike maopopo ia aku aole loa he wahi aloha iloko ona, a i ole o ke koko paha o he kanaka kona huluaa loa.

"E Bele Dara. ke makemake nei au ia oe e kii aku i ka ilikao nui, a lawe mai a hoomoe iho iwaena o keia lumi.   E lawe pu mai no hoi i hinai; a he mea pono hoi ia oe ke nana pono i ka oi o kau pahikaua.    Ae - e lawe mai i ekolu hinai - no ka mea he ekolu poo o moku ana!   E hele koke aku a e hoomakaukau koke mai me ka hakalia ole."

Aole i loihi a hooka'ulua iho hoi ua poe oki-poo la.   Ua laweia mai la ka ilikao nui a hoholaia iho la iluna o ka papahele, a he ekolu no hoi hinai paa loa i hanaia mai ka lau mai o ka pama i kukuluia a'e ma ka aoao o ka ilikao.   O ka ilikao ame na hinai ua uliuli i ke koko, a o Omara hoi i kona ike ana aku i keia mau mea, oiai no na'e ua maa oia i ka ike ana ia mau mea ma kona aina ua haalulu iho la kona mau lala i kona manawa e nana ana i na mea i hoomakaukauia.   I ka maukaukau ana o na mea apau, huli a'e la o Horama i kona kapena a haawi aku la i ke kauoha e laweia mai na pio apau.  

Aole i loihi ioa komo ana na pio.   O Kuliana, Oma ame Selima mamua, a mahope mai no hoi o Beni Hada ame Ezabela ame Okoto; a o ka hope loa no hoi o Ulina ame kana Alabia.   Ua hele ua u'i la a haikea a nawaliwali no hoi, a mamuli o kona nawaliwali ua hilinai aku la oia maluna o ka mea nana e alakai mai ana iaia, a i ka wa i kau ai kona mau maka maluna o na kanaka paele ekolu nana e hooko aku i ka hoopa'i menemene a ka moi i hookau ai maluna o Kuliana ma, a ike aku la hoi i ke kikokohu mai o ko lakou mau lole ike koko, ua puai a'e la he auwe ana o ke kaumaha mai kona mau lehelehe a'e.

"Ae, e ke kaikamahine u'i," wahi a Horama i pane aku ai, me ke kau ana aku o kona mau maka inaina maluna o Ulina, "aole oe he malihini i komo mai nei iloko o ka halealii nei me na manao maikai."  Aole he aloha iloko o ka leo o ka moi ma ia mau olelo ana no ka mea aole he uhane aloha iloko o ua Horama la i kela manawa.  O ke komo ana mai o ua kaikamahine la me kona helehelena i ku i ka ehaeha aole loa ia he mea nana e hoonioni a'e i kona puuwai, no ka mea ua maopopo i ua Horama la ua hoihoi hou ia mai o Ulina imua