Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 16, 20 April 1906 — KA NINAU NUI O KA WAIONA. [ARTICLE]

KA NINAU NUI O KA WAIONA.

E like me ko kakou nee aku i ke kau koho balota e nee mai nei pela na kuniuhana ano nui e noonooia nei. a iwaena o lakou *,»ia no ka ninau ano nui o ka waiona e iilu nei i keia manawa maluna hoi elaila makou e kakalo hou nei 110 ka hoomakili ana no i ko kakou noonoo inaluna o ia mea. Ma na mea i hoopukaia aku ai ma kekahi mau helu o ke Kuokoa i pili i keīa kumuhana hookahi no, ua ikeia ua pii !oa ae ke ino o ka onalama ame ka nui ino loa o ka waiona ma lea loaa maalahi ana. a mamuli o keia mau ano iho la i hoopiiia ae ai na -noonoo no ka hakilo mua ana i na wahi e hiki ai ke kaomiia mai

ka ino e hc!op\ini nei. e hoc«niaiV? nei i ke ola o ka lehiilehu. a e *ioop«"ipa*i ana i na ekeeke o ka. haleinu rama laikim iiiiii. he p«>e i nana maka-kee ho-i Ika pono oko iakou mau hoakanaka. Eia na hoole wakma ke nei no ka iakou hana e hakoko «iku ai. ma ka hoomaopop<> a h-ooinakaukau ae paha i bīla kanawai waiona ma ke koho haloia. no ka waiho ana aku ma keia -eau ahaolelo e noho mai ana,,i iike aku me ka ka Hon. C. H. Dickev i ftioft»kaika ai mamua—a ma keia noonoo.nui ana i hoenaoioiia aku ai ke Keena Puuku o ka Teritor* o Hawaii. ke kamu i oni aku ai kona I Keen« Pmiku) nooi;oo imua nia fca noii pono ana i ke kanawai o na aikini waiona a loaa ae Ja ia hapa o ke kanawai i hooholoia e ka \haolelo i hala e like me ia nia!aio iho nei: Pauku 7 o ke Kanawai Waiena i hooholoia ma ka Ahaoklo i hala "Aole hoi kekahi laikini e hoopukaia i kekahi mea i ku-eia e -> kani pala'pala ku-e o ka hapanui o ka poe koho balota i paa na inoa nā ka papa hoopaa inoa no ka mahe!ekoho kahi a ua mea nei i manao z.i e kukulu i kana hana." Ma keia pauku o ke Kanawai a ka Ahaolelo i hala i hooholo ai, 1 kalele ai ka Puuku o ka Teritori. e i ana. oia iho la ka lawa o ka manao o ka bila a na hoole waiona e makemake nei e hooho'oia i kanawaī. a oia hoi ka bila e ae ana e kukuluia i haleinu rama Hīlii ame n*i ano like ma kekahi mahelekoho ke aponoia nae e ka napanui o ka poe koho baleta o ia mahelekoho, eia nae. ma ka makou hoomaopopo ana. aia no he wahi like ole iki. a oia no ka mea nana e nooko i ke koi ana aku i ka poe koho o ka mahelekoho no ka lakou apono ame ka oie. Ma ke kanawai i hooholoia ai a nona hoi keia pauku kanawai i hoikeia nei. he koi kana i ka poe koho o ka malielekoho mi o ka mea hookahi la a ina hoi e holo ke kanawai a na hoole waiona a bila kanawai hoi a ka Hon. C. H. Dickey. alaila. e I puka mai ana he wahi loli iki. a oia no hoi ke kaa ana o ke koi ana i i ka apono ame ka o!e o ke kukulu ana i kekahi noi kukulu haleinu | rama ma ke koho laula ana. Aka. e like me ia eku nei ua lokahi ko| j makou manao me ko ke Keena Puuku ma kahi o ka loaa pono ana o\ j ka pana o ka iini o na hoole waiona. ! | Aka, ina e hala ka h<3oikaika ana a na hoole waiona i ka lakou; | hila e manao nui e hookomo aku i ka Ahaolelo e noho mai ana ina e' hanaia ana kahi hana o ia ano ma ia kau, alaila. e hookomo aku i bila: kanawai nona ka ikaika e hiki ai ke kapmi i ka ino o ka onalama e pii; j ikaika nei i keia mau la—e laa ke kanawai laikini lama kuai kukaa 1 nunui a liilii e like me kela e hoohanaia nei e ka Halekuai Meaai o Lui Ma, ma alanui Moi makai ihp o alanui Bilropa, kulanakauhale o Honolulu. He kuai ana ia ona kanaka ika 4ama a hoi ika home a aole hoi o ka loaa n?ai a inu iho »10 ilaila e like la me ko na haleinu rama e hana nei, a makou e kalele nei e aho iki ia mam.ua o ka ino e! pahola nei. aka, o ka maikai loa aku oia 110 ka hului pau ana ī ka! onalama i mcanV.e. "* O ka wai lama nona iho. aia no he maikai iloko ona, a ke lawe ke kanaka ia mea 110 ka pono a no kona maikai, e like me ia mai ai e na kauka ame na a'o o ia ano like, alaila. aole e nele ka ikeia aku o ka waiwai ame ka maikai o ia mea he lama, aka, ke lawe ke kanaka ia mea no ke ake onalama a no ke ake le'ale'a, alaila, e hsla ole ana no ke a'o a ka Palapala Hemolele i hoike mua ai e nahu mai no oia me he moo-nihoawa la, e ku ai ke kanaka i ka poino hala ole ina aole e haalele kokē oia ika onarama. Ama keia wahi makou e kale'ie nei aia maluna iho o ke kanaka na hana e hoohanaia ai hului pau ia ai ka ino oka onarama i mea ole, a oia 110 lioi ka hoolilo ana o ke kanaka iaia iho i lunakiai nona iho a hooholo kanakaniakua iho aole ma ke ake le'ale'a onarama oia e ola ai ma ka ilihonua. O keia kekahi o na ninau ano nui.a kakou e noonoo mau ai, aole no ko ha'i pono, aka, no ko kakou mau pono pilikahi ponoi iho a no ka pono pililaula pu. O ka manawalea haawi aina o Mr. Kaaukai Hanupa, kekahi o na hoahanau o ka Ekalesia o Paauhau. Hawaii, i panai aku ai i kona Ekalesia no ka pono o na hana o ke Akua, no ke kukulu ana i hale no ke Akua maluna o ia wahi. e like me ia e puka aku nei ma keia lielu o ke Kuokoa, na ia hana no i hoike ae i ke kanakamakua niaoli o ka manao haipule iloko o Mr. Hanupa, a he hanohano haipule hoi ia noha a na kona ohana a no ka poe ha'ipule apau, a no ka lahui kumu, e kupono ai lakou ame na mea apau e komo pu iloko o ka haawina manawa'ea no na hana maikai ma na mea hiki ke hana. Ma ka aoao o ke Kilohana ua īke oia, o na hana o ia ano. aole e nele ke koiia e palapalaia ma na papalina aiai o na moolelo o ke ao holookoa (History) no ka pono o na hanauna hou. »«4 : He manao hoohikilele i'o no ka Mr. D. H. Aukai o Kula/Maui, e puka aku nei, eia nae, aole ia nana ponoi mai kona ike ae, aka, mailoko mai o na moolelo kahiko ame ka Palapala Hemolele e like me ia ana e hooaiai la, o kahi mea wale no i hanaia ma kona aoao oia no kona huli ana a loaa, aka, ina e ku ka ninau maluna o ka makaukau ame ka hemahema o na wehewehe ana a i ole kaa ae mawaho o na palena kupono o ka hoopili ana e ku ai i ka hoopili ano-e. alaila, na ke kanana ana no ia e pono ai, a ke ku i kahi o ka i'o. aole e nele ka pana lokahi o na noonoo ma ia mahele, aka e aho iki ka hamau ana o ke kaena mamua o ka pulii ana i ka v pu.