Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 17, 27 April 1906 — KAPALAKIKO ILOKO O KA EHAEHA. [ARTICLE]

KAPALAKIKO ILOKO O KA EHAEHA.

E like me ia i puka aku ai nia ka hehi o ke Kilohana i hala a e puka aku m*i nu hoi ir«a keia helu. peia iho la na mea i loaa mai ia kakou ame na mea e ae mawaho ae o lakou e pili ana i ka jx>ino weiiweii o ke Kulanakauhale o Kapalakiko o ka Mokuaina o Ka-| lepofii, Amerika Huipuia T mamuH o ka hana o ke ola i ikaika loa| ame ka pauahi i ukali akn mahope ona, e hoopoino ana i na mea j apaw, niai na o!a uhane —ma ka pau ana o kekahi heluna nui o na ola iloko oka make—ka hiolo ame ka lilo ana ona hale i niau puulehu mamuli o ke ahi ame ke ola i. he mau waiwai hoi i hiki aku ke poho i ka elima hanen miliona dala. Aole o keia wale. aka, 0 r»a ola iho i koe, aia lakou ma na kula kahi i hoomoana ai, ma kahi o elua haneri kaukani i hooneleia i na home —mai na kane a iia \vahine a na keiki, a ke houluulu i na mea apau oloko o k.eia poino. ua hiki ole ke alo ae i ka hoomaopopo iho. aia io o Kapalakiko Aoko oka ehaeha nui. Xui ke aloha no na uhane i hala aku amei na ohana e ola nei a maluna hoi o lakou ka pili pono o ke poo-! manao nona keia kinomanao oiai, aia io no lakou iloko o na kulana ehaeha. maopopo. Alolia ia mau ola e noho mai nei .iloko ei ka . ehaeha. Aka, aole i noho iho keia poe i loohia i na ehaeha o ka hoopoino o ke ola'i ame ke ahi me ke kaumaha ame ka weliweli a .noho] iho a uwe e kaawili ana me he mau keiki la; aole, aole pela ka p§na like o na n«x>noo o ka poe i hoopilikiaia, aka, ua lawe ae lakou i ke kulana o ka hana kanakamakua —mai na kane a na wahine anie na mea apau, me ka nana ole ae<-owai la oia-—mai ka poe w f aiwai aka poe ilihune. Iwaena o ka poe makaukau ma ka oihana hanalima kama-na, palāinapuna, hoomoe pajph, ua 'ala koke mai lakou a haawi i ko lakou kokua no ka hoomaka koke ana no i ke kukulu ana i na hale, a o kekahi o na hale mua oia no ka hale hoomo'a palaoa a hale o na mēaai no ka hanai ana i.ka lehulehu i hoopilikiaia. A o.'ka poe i makaukau ma na hana meaai, e laa ka hana a puhl palaoa ame na mea like ua komo aku lakou ma ia mahele o ka hana me ka puuwai hamama no ka lawelawe ana i mea e pono ai lakou lehulehu i hoopoinoia. A maloko no hoi o keia haawina ano like 1 hului pau ia aku 3i na mea apau me ka ikaika o na uhane e hana aku i n;i hana e hiki ana ia lakou ke hana. He hana kela ame keia mea me ka īkaika ame ke aloha hoakanaka koe ka poe noonoo pono ole. A ke huiia me na haawina o keia ano like, oia iho la no na mea e hoike ae ana i ke kanakamakua maoli o keia poe i hoopilikiaia, O keia mau mea i loaa mai nei ia kakou, mai ka Poakolu mai ia o ka hebedoma i hala, Aperila 28 iho nei. ka wa i hoomaka ai ke ola'i a i ukaliia ai hoi e ka pauahi nui a hiki wāle mai la i ke Sabati iho nei, akahi no a loheia inai na lono hauoli o ka palupalii ana mai 0 ka.poino. Ma kekahi mau lono e hoike mai ana ua pau ke ola'i a ua pio ke ahi, a me he mea la o ka manao o ia, oia no ka hoonaueue hoomau ole ana o ke ola'i me ka ikaika, ame ka hului pau ole ia o ke koena r oiai, ma na lono hope mai ua ha'iia mai kakou aia no he mau hoonei ana a ke ola'i aole no nae i ka ikaika loa ? e like me kela i kinohi, aka. iloko no o ia mau anoninoni anie ka weliweli o na puulehu ame na ola i lilo aku ame ka hakumakunia liooweliweli o na nanaina o ke kulanakauhale aole ia i lawa no ka liookuemi ana m;*i i ka manao ikaika o na makaainana i hoopilikiaia e hooko aku i na hana 110 ko lakou pono ma ka hookanaka. A iloko o keia ehaeha nui o ko Kapalakiko poe, ua lawa ia no ka hoopiha ana i na uhane o ua hoahanau makaainana —mai na kane a na wahine o na mokuaina e ae o Amenka Huipuia me na manao alolia ame na manao limakokua. ke kunui i huliamahi mai ai lakou no ka laulima ana iloko o na hana kokua, ma ka hoouna mau ana mai i na meaai ame na aahu ame na lakomoe ame ke elala, a o ka poe i hoopilikiaia i makemake e haalele iho i ke kulanakauhale poino a hoi aku ma na wahi o ko laleou mau makamaka iho. ua wehe hāmamaia ae na ma na wahi apau no lakou, e holo ana me ka auhau ole. a ina e kau maluna o na moku la*ve oluia, ua hemo ka puka no lakou, a ma'iia mea e ae apau no ke kokua ana. ua komo nui mai na kokua; mawaho ae o ke kokua o na kanak<% waiwai oloko iho o na Mokuaina a mawaho ae no hoi o ka haawina <lala a ka Senate o ka Ahaolelo Nui i hooholo ai no ua poe pilikia nei, a ke houluulu ae i na mea apau ma keia mahele. alaila, o ku puana 110 i.i huina kokua oia 110 ka ikeia ana aku ame ka malamaia ana aku o ua poe popilikia nei e na hoaniakaainana 110 lakou na ijuuwai i hooniia. 1 A i keia mau la aia o Hawaii Teritori iloko o ia haawina like ma ka hoonaueia ana o na noonoo o ka lehulehu i ke aloha 110 Kapalakiko oi loa aku o ko ke kulanakauhale nei. kekahi kumu i ulu nui ae ai na hui kokua anle na hui e ae 110 ke k'omo kokua ana aku i keia poe i hōopiliaikuia. Ma ka hooikaika ana o ke Kiaaina kakou ua hiki aku la oia i kekahi kahua o ka hana no ke kokua ana„ ma kona koho ana ae i komite noi kokua i ko Hawaii nei poe no na manawalea e heounā aku ai 110 ka poe popilikia o Kapalakiko. a ma ke ia maheie makou e kalele kokua pu nei i ko ke Kiaaina manao kokua ame ko na hui e ae e laulima nei ma ka hui pu ana ae :loko o keia mau hana maikai, a o kahi kokua e hiki ana ia kaua* Hawa'ii e panai aku ai, ina no i ka liilii a haawiia nae me ke aloha hoakanaka. ua ku no ia i ka oluolu o ka mahao o ka poe i poino, ahe hana pookela hoi ia na kakou e hana ai; i kulike loa ai me ka. manawalea ana iho nei o kekahi mau ekalesia Hawaii o ke kulanakauhale nei no na poe Kepani pololi o lapana* Ma ko makou aoao, ua ike makou i kv ko'iko'i maoli o*na ehaeha i kau iho maluna o ka pbe poino o Kapalakiko ame na ehaeha kaumaha i kau iho maluna o ko lakou poe ohana o Honolulu nei e upu aku nei e lohe aku i ke kulana o ko lakou poe olaila. A ua hoomaopopo pu ke Kuokoa » ka weliweli o> ka hana o ke| ola'i ame ke ahi—he hana o ka mana o ke Akua, a o ke kumu o ia weliweli, o ke Akua wale no ka i ike. a o ka kakou e hoopuka ai i ke kumu o ka ulu ana :nai o ka poino, be koho wale no, eia nae, he mea pono ia kakou o Hawaii rtei e noonoo no kakou iho a no ko kakou mau kulanakauhale iho. Xui ko makou māhalo iko Hawaii nei poe ma ke Wonio ana iloko o ka iaulima kokua ana no kela poel pilikia, !

He km ke.aloha hoakanaka o ka Nupepa Advertiser puka kakahiaka o ka Hawaiian Gazette Co.. Ltd. v o ke kulanakauhale nei ma ka hoopuka pepa hoolaha liilīi ana o na nieahou o ka poino o Kapalakiko me ka auhau ole. i hoomakaia mat ka Poakohi mai o ka pule i hala, no ka pomaikai o ko Honoiulu nei poe i komo nui Hoko o ka haawina īkīiki mamuli o ke kau nui aku o ka lohe aku no ko lakou mau makamaka o Kapalakiko. Ua hana aku oia (Ad~ \ ertiser) no ka imiloaa ole ma ia mahele, mamuli o ka loaa uku ole ia ana mai o na meahou kelekalapa mai ke Keena Kelekalapa mai. oiai, ua manawalea mai no hoi ia keena, a pela i komo pu akt*ai keia pepa namu ma ia meheu.