Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 17, 27 April 1906 — TISIA-O-ATICA Ka Wiwoole o na Wiwoole Ke Ahikanana Nana i Ulaa ke Kanawai o ka Make o Ciretia [ARTICLE]

TISIA-O-ATICA

Ka Wiwoole o na Wiwoole

Ke Ahikanana Nana i Ulaa ke Kanawai o ka Make o Ciretia

MOKUNA XIII. KE KUMKKE-KAMAA.

Ma ke kakaliiaka o ka !a i loaa aku ai na nuhou 1 ka moi o Atenai mai ko Circtia aku ma ke ku ana o na moku o Ciretia a he mau hora inahope i ha'iia aku ai iaia i ka hoea poi ana aku 1 Atena * ° " a pio opio he umi-kumamaha—na wahme opio he ehuu ame na opio kane he ehiku. A i ka wa mua ona i lohe ai aole oia 1 manaoio. aka, mamuli o na hooia ikaika ana a ka poe i ike ua haawi koke ae la oia i na kauoha ana e lawe koke ia aku lakou imua ona i kela maE iike me ia i maopopo mua ae nei i ka hoea ana ae o ka elele o ka moi i ka ouuiu nui o kanaka a ma ka maopopo ana o ka rnaKe- ; make o ka eiele no ka hooko ana i ka makemake o ka moi. ua hoike f koke aku la o Galasia i ka manao i kona mau hoa ame ka ha i pu ana aku nana ke aiakai ana ia iakou i kahi 1 makemakeia. A no hoi ua hoio koke aku ia oia imua o ka iaina no ka hui ana me p ala - ia no ka hoike ana i kona manae, aka, ua loaa e aku la oia īa Andomeda a huki hou ia aku la oia ihope. ; . i "Heaha kau e manao nei e ha'i aku? M i nmau aku ai o Anelo-j manno aku nei #u e ha'i aku i ko'u makemake ole e hele i ka hali-alii. Aole e nele ka ninau o kuu makuakane no u, a ma au ilaila aole e m'le ko'u loaa koke. a o ko'u hopena no hoi īa. "Aka." wahi hou a iVnedomeda. "aoie he pono īa oe e neie hookaiii." "E ae anei o fialasia e hele pu oe me a'u, aole anei oia e lioohalahala mai?" i ninau aku ai o Arienda. | "0 e ae mai no oia, aka, aoie anei ou lioomaopopo īho 1 ka poino ina oe e hoike aku ana i kou manao ia Galasia ? Ina - e hoolohe av oe i ka'u alaila, e aho iki paha ia. Ina kaua e holo ma-lu ana mai keia huakai a kakou e hele nei, aiaila, e ha'oha o ana ka moi no'u a aole e nele kona ninau ia Galasia i kou wahi 1 hele ai. A no (ialasia, aole e hiki iaia ke hoopunipnni aku i ka moi. a ma e ike ana o Galasia i kahi o'u i hele ai aole e nele kona hoike pololei aku i ka moi. . . , . t4 Aluila ,i ka wa e hoounaia mai ai na elele huli no n o Ka poino no ia. aka, ina e holo ma-lu kaua me ka hoomaopopo ole īa e kekahi mea alaila aole e loaa ia Galasia ka wehewehe ana īīo u nei ej ike oleia mai ai e ka moi a e kekahi mea okoa e ae. He mea maopopo e hoike aku ana o Galasia ua hala aku wau a i kahi hea la a i ka wa liea aole e hiki iaia ke hoike ae." "Pehea la ia? J Ma keia wehewehe a Andomeda. ua ike koke iho la o Arienda 1 ke kupono maoli o ka hooko.aaa aku pela. a ae aku la oia no ka liahai ana mahope ona ma ka hoi ana mahope loa o ka laina 110 ka liui pu ana me ke alakai ame kona wahineukali Kalia. A ia lakou e uiM* ana ua hiki aku la lakou i kahi haiki o ke alanui a puukiuki loa ae la kanaka a iiuikau ae la na opio kane ame na opio wahine iloko o ka puulu nui e hookeke ana no ke ake ana e ike 1 na pio opio ,a ma keia wahi i iniki malu aku ai o Andomeda i ke kaikamahinealii e hahai aku mahope ona. "E hahai mai mahope o'u," wahi a Andomeda, "a mai poina i ka uhi hoomau ana i kou poo me ka uhi a e liooholo iho aole e walaa,u a kamailio wale aku i kekahi mea ke ninauia mai."' 0 ke ka'i ana 110 hoi o ka huakai ua piha maoli no i kanaka a he hookeke hoi kau no ka nui maoli no; a aole no hoi i ka hele hamau ana oiai aia he nui na walaau like ole auā a aole i kanamai; a o ka pnhemo ana aku o na wahine opio ekolu—ke kaikamahinealii Arienda, Miss Kalia, kona wahineukali ame Miss Andomeda, aole i hoomaopopoia. Ca hoomau aku la lakou i ka hele ana a ia Andomeda no ka ike ua kaawale loa lakou mai ka nui aku o na kanaka ua huli ae la oia a kali iki ilio la 110 ke kaikamahinealii e liooikaika mai ana mahope no ka hui like ana. •'Mai hele no hoi kakou i ko'u hale," wahi a Andomeda, "eia nae. ua kanalua iho no wau, malia aole ia o kahi malu. Malia <» ulu mai na ninau ana e pili ia'u alaila hoounaia ae ke kii ilaila, a ina kakou e hele ana ilaila o ko lakou loaa no ia. •'Aia mawaho iki aku nei o ke kulanakauhale" i hoomau aku ai o Andomeda. "he wahi elemakule kumeke-kamaa ina kana hana e iioho ana ma kona wahi home uuku, a 110 ka hanaia ana aku i ka maikai loa e kuu makuakane ma kona manawa i popilikia ai mamua loa aku nei, ua pilipaa loa kona aloha ia makou, a pela iho la ano a hiki wale i keia manawa. Ile kumēke-kamaa hana pono a ]K»lolei oia. he kanaka puuwai haniama. a he oluolu a lokomaikai a he hookipa a ua ike no wau aole e nele kona liookipa mai ia oe a ia kakou no hoi. Ua like no hoi ka maikai o kana wahine me kona, a o ia kahi a % u e manao nei e noho ilaila." "Alaila. e hele kakou i kahi o ke kunieke-kamaa,*' walii a Arienda i hooho ao ai," 4 *a ke hiki kakou ilaila, aole oe e noho pu

imai. aka, e he!e koke oe r hu!i ia Tisia. no ka mea. heaha ka waiwai 'l r» ko'n paiekana ana iua iiia oia iloko o ka poi.no/* j 'H hilinai maī o'u e ktm hakuwahine." wahi Ja Andomeda. "e hana aku ana wsa e iike me ka hikī iau ke hooko ; no ka pono o kuu haku-wahine. Aia a noho akn oe i kahi malu. alaiia. e hoi koke mai no wau no ka huipu ana me knu mau hoa. a na makou ia e helehuli aku i kahi e ioaa ai/ ? "E heomanao oe, aole makou e hooknu iho ia makou a hiki i ka wa e loaa ai oia ia makou. no ka mea. na ike no makou. —owan ame Galasia ame makon no apau ua aie makon iaia mamuli o ko makou hoopakeleia ana, mai ka lua-iiona mai a mai na iiona mai 5 no hoi. e like me ko makou aie ia oe. oiai ma ou la i iako ai ko makou puuhonua me na meakaua o ka paio ana. Nolaiia. aoie o oe waie no ka i kuieana ia Tisia, aka, o makou no kahi/' j A me keia mau oleio hooiana a Andomeda i hoomaka ak\i ai oia ma kona aia, a nana ka hele ua uhai aku la no hoi o Arienda ame Kalia mahope 0 ko laua aiakai a hiki i ko lakou kaapono ana maialo o ke kumu o ka puu o Masa, a mamua pono o kekahi wahi haie uuku he wahi hale mauu. kahi hoi a kekahi wahi elemakule e hooikaika ana i ka hana ma kana oihana kumeke-kamaa. He wahi eiekiakuie oia o kahi kino pahaahaa me na wahi maka olioiio o ka olioii nui, a o kona heieheiena e hoike mai ana ia i na hiona o ka lokomaikai ame ka heahea. "E kuu Anedarosa maik3i." wahi a Andomeda i pane aku ai, "i hiki mai Ja wau i ou nei no ka uwahi kokua mai ia oe mai." "Ha! Ma ka inoa o na akua. ke īke nei au i ka lapu!" i hooho ae ai ke kumeke-kamaa, me ka heielei ana aku o kana mau meahana mai iaia aku a manana ae la kona mau iima iiuna a upa'ipa'i ae la a he po-hapo-ha hoi kau." "Aole, aole, aole au he akua-lapu, e Anedarosa," wahi hou a Miss Andomeda. "Alaila, aoie oe o Andomeda." "Chvau no ia, i lohe oe." "A-no, ke hoi hou mai la kuu hoomanao ana no na hana o ka wa i "naia koke iho nei, oia hoi, aoie anei o oe kekahi—o kuu Andomeda wahine u'i hoi i kau pu aku ma ka moku kanikau o Atenai nei no ka iua-liona o Ciretia, a i ole ua kuhihewaia paha wau. "E ha'i pololei mai aole o ka hoapakee mai ia'u." "E Anedarosa maikai." wahi a ke kaikamahine i pane aku ai me na minoaka maiuna o kona mau papalina. "aole anei oe i iohe i ka mea nana i pepehi a make kela mau piiikua o ka puali o Korino?" '"Ae. ke hoomopopo !a wau, e kuu kaikamahine maikai. ' O na pilikua oia no o Perifita ame Polukula. aole anei o laua? O ka Polukula hoi, oia ka olala ana i ke kanaka iluna o kona moehao, a o Perifita hoi, me kana newahao oia e luku-wale ai i kanaka. A 1 o kela mau kanaka, aole au e weliweli. no ka mea, ua pau aku la i ka make. j I "Aka, o ka mea hoi nana i pepehi aku ia laua, ua ike anei oe a i ole paha-ua lohe paha?" j "A, e ka wahine opio heomaka'uka u. I a oleloia ua make; iaua mamuli o ka pepehiia ana e kekahi kanaka opio i maopopo ole nae owai la oia, a aole no hoi he mea i ike iaia. "A ma ia wahi e Anedarosa maikai," wahi a ka wehewehe a Andomeda. "ua hemahema oe. O kela kanaka opio hana . aku ia mea ua ikeia oia, e ke kumeke-kamaa poo paakiki nui wale. "Owai ka i ike iaia, o oe anei/' "Owau ka i īke iaia e iohe oe e kena poo paakiki noonoo iiilii," . wahi a Anedomeda i pane hou aku ai me ka leo ikaika. j "Ha, ina e kapa hou mai oe ia'u ma kela inoa, e ha'i aku ana wau ia oe, e ike no oe i keia ili maiuna o ko kua, lohe? Ku-a-hele mai ko'u wahi aku, e kena wahine hoopunipuni nui wale," wahi a ke kumeke-kamaa me ka leo ikaika o ka huhu nui. "Uwoki e Anedarosa, a e hoolohe mai. Owau no o Anedomeda, a e hoike aku ana wau i ko'u hoea ana mai la i ou nei. Aka, | o ka mea mua oia 110 kou alakai aku ia makou ma kahi malu e kaawale aku mai ke alanui akn." "Ma kuu oia ana," i pane hou ae ai ke kumeke-kamaa me ka leo ano ikaika no, me '£a hakapono ana aku o kona mau maka malmia o 'ka heiehelena 0 ka wahine opio! "ia oe io 110 i hoopuka mai nei i kela mau oieio hoonaukiuki ua hoomanao koke ae la no wau i kou ano, aka aoie au e ae aku ana ia oe e komo mai iloko 0 kuu keena a iohe pono wau ina 0 oe io no 0 Andomeda a me ka waiho pu mai i na hooiaio ana. Maopopo?" A 110 Andomeda hoi, ua ike a kamaaina oia i ke ano 0 ka eiemaknle. i ka hoopaakiki i kana mea e hoopaakiki ai, a aoie he mea nana e hoohuli ae. | "Aole anei oe i lohe mamua," wahi a Miss Andomeda i pane |hou aku ai, "i ka inoa 0 kekahi kanaka opio i kapaia ma ka inoa o I Tisia. ka mea hoi i haawi iaia iho e heie no ka iua-iiona o Ciretia i luahi na na iiona?" "Ae, ua lohe au ia. A heaha ka piii 0 ia mea ia 06V' 4i Alaila, e hoomanao oe, e kuu Anedarosa maikai." i hoomau aku ai o Andomeda," o ia Tisia hookahi ka i pepehi aku i na piiikua 0 ka puali 0 Korino. I ko makou hiki ana i.Ciretia, ua alakai ioa ia ' makou iloko 0 ka lua-liona, a ma kona ikaika ame na meakaua i loaa iaia, ua pau na iiona apau he umi-kumamaina i ka pepehiia a make loa. a nana no hoi i alakai i makon a pau i ka paiekana mai ka lua ae a 0 ia au e ike mai la ia'u me ke oia maikai. Noiaiia, e A- ; nedarosa* oiai he hoaiolia maikai oe no kuu makuakane, ke noi aku nei au ia oe e ae mai ia makou e komo aku iloko o kou home." "Ke hookipa mai- nei au ia oe e Andomeda maikai/' walii a ' Anedarosa, me ke ku ana ae iiuna a haawi aku la i kona lima 110 ka lululima ana, <4 aka owai keia mau lede me oe, aoie au i ike ia l iana?" | "He mau hoaloha laua no'u a no laua hoi kahi a'u i makemake ! ai e ike ia oe a noi pu aku hoi i kou oluolu. Ina e hookipa oe. ia { laua ac\ie oe e mihi ana ma keia hope aku; e i iho ai oe i hookipaia no ka e a 'u." i' "0. e komo mai—komo mai, a na ka kakou kuka ana e niao-

l * J popo ai 1 na mea e hana ai/' J A me keia mau oielo i aiakai aku ai ke knm»-'ke-kam i.ī Imakule ina iede opio maioko aku «> kona wahi ke**uahana p. k\ {,iku ia mahope a o ia wahi akn no hoi koua pa-hale sn«: i;-i I nuiia ena iaau maikai a iwaena ouapa Ia ku ana kor..i wah\ maikai no. a 1 ke konio ana aku. ua aiakai ioa akn ia 0:1 1 : \ Imaiihini iede aioko o kekahi iumi nui a o ia no hoi ka lunii nm •> jua haie nei, • iioko oiaiia i ioaa aku ai ka wahin*» a ke kurv■jkamaa e noho humuhumu ana. 0 kana wahine. he wahi kino «r..> !nui kupooo no kona—he nui pulunuiuun nae, a ua like no ho: kor..i rnau la me ko ke kane kumekekamaa. "E Zu, Zu." i kahea aku ai ke kumeke-kamaa. iaia no hoi \ komo aku ai iioko o ka iuuii nui, "he hana miMm ii«E nana ae oe." A i ka ike ana o Mrs. Zu Anedarosa. t:a ku k*>ke ne o:.i x\ur. 1 ame na iima hainaina no ka apo ana aku i ke kaikamahin»\ u.i > aku ia oia imua a apo aku ia ia Miss Andomeda. a oiai ma kon i ike maoii ana no o Andomeda no ia aole oia i hoopuhiiiia e iike m-* 1 kana kane i apakee iki ai mainua o ke aiakaiia ana aku o nn maahin;. A inahope o ka ike ana ua noho iho la lakou iialo, a hoomaka «kn ia o Miss Andomeda e wehewehe i ka mooh-io piha o lakon a h* mea-e hoi ke kamahao o ia mooielo i ka hoolohe ana o na kamaain.i o ka haie. * 4 A ka wa hea maua e ike ai i keia kanaka opio wiwoole nan» keia mau hana hoopakele?" i ninau mai ai kt- kumeke-kamaa. "Peia. ika wa hea hoi kakou e ike ai iaia i ho«>piliia mai ai ka ninau a ke kumeke-kamaa e kana wahine. *'A. «» k»da ka pilikia/' iwahi a Miss Andomeda." ma ko makou ku ana mai n»i i keia kaka- | iiiaka nni wale. ua leie mai oia iuka »> ka aina me ka hoik» % an.i j ia makou e hoi ae ana'oia ii<»ko o ka mannwa ktipo«o. .» hik; wai-' nae 1 keia manawa. aole oia 1 ikeia. a ke mauao wale nei mak > » u.i kauhihi hou mai na nilikia maiuna ona. "A 0 keia lede, aia oia malalo o kana mau hoopaket«> ;tn;s. a h" maha hoi ia no ianei. ke loaa o Tisia. a ke loaa. oia ia'u m:i ka'»t huii ana alaiia e iawe koke mai no wau iaia ianei." A ma keia manawa i huli ae ai na kainaaina k,i h»me 1 haka pono aku la maluna o Arienda a ao!«» i liuliu na hooholi» iho ia no laua pakahi e hookipa mai i ka malihini opio. a ua ik-> like iho la no hoi laua i ka u'i o ka wahine opi<> ame ka o!u«->!u •* kona ano—pela ka hoike a kona helehelena ame kona nui kmo. "E ha'i aku wau ia oukou/ w«hi a.Anedarosa. "a«>le he wahine u'i a'u i ike ai e like me ia nei a'u e ike nei i keia manawa, ;i aole no hoi he ninau ana i ka u'i io o ke kaikamahinealii o Ciretia/* "A, aiaila ua ike 110 oe iaia /' wahi a Anedomeda i ninau kok»> aku ai/' '*Jawai? i ke kaikamahinealii anei kau e manao neiAole. Aole au i ike. aka, he iohe ko'n i ka oleloia. aole he wahine u'i e ae e hiki ai ke haule ko ia nei wahine u'i, a 0 ka oiaio «»ia ka'll «» ike la me kuu mau maka nei/' Alaila, hawanawana like ae la o Andomeda me Arienda a hoo- ! holo like ae la e hoike aku i na mea apau i {>ili ia lakou, oi n. u.-i ike iho la laua he ma.u mea laua e hiki ke hilinaiia. ! "E kuu Anedarosa maikai," wahi a Andomeda i pane aku ai. "E hoomanao mau aku ana wau ia oe he mak.ua maikai oe e hiki ni ke hiiinaiia a makou hoi e hilinai nei. K oluolu e hoolohe mai.i ka'u mau wehewehe ana. ma ka lia'i ana aku i na wahi o ko 'makou mooleio i waihoia ai e a'u ma kuu wehewehe mua aua nku nei. : 4< A oia keia. Mai hiki oie ia Tisia ke pepehi i kela mau lion i ! ina- aoie i ioaa aku na kokua ana iaia: a mai hiki ole 110 iaia k.» alakai ia makoū a hemo iwaho o ka lua ina aole i kokuaia aku oia. laia e nolio ana iioko o kona keena paahao ia makou i hoopaaia ai ma ko makou hiki ana aku i Oiretia. ua hoea aku la ke Kaikama , hineaiii Arienda nei i ona la a haawi aku la iaia he ]>ahikaua pokole 'a me ia meakaua. o Tisia i luku aku ai i na liona, aka, ua hanwi pu aku o Arienda he pokaa iopi silika, a me ia mea oia i alakai ai makou a puka iwaho 0 ka lua me ka loaa ole o kuia. I "A 0 ke ka.ikaniahinealii.nei ua aloha oia iaia a ua aloha no hoi 0 Tisia i ke kaikamahinealji; aka, na hana a kona makuakana mai komo aku oia nei iioko o ke kaumaha ko'iko'i no ka mau loa ke ko ia makemake ona. A 0 ia makemake oia 110 ka hooma»-e ana iaia nei me Moi Sarepisa 0 Aikupika. he kanaka hoi i iike aku ka aoo me ka makuakane no. A he kanaka nanaina o ka huhu nui koliu ole loa i kane na ke kaikamahinealii. j "Pela oia nei i liolo mai nei ianei i kumu e pakele ai mai ko komo ana aku iloko o ia ino. a ua hahai pu mai 110 hoi ia Tisia kana kane i kolio ai nona. A i keia awakea mai nei i hookomo mai ;>i ' na moku o ka makuakane oia nei, a ua maopopo no hoi iaia nei ua lioea mai ia poe moku 110 ka huii ana iaia. A heaha kn mea hiki iaia ke hana ? L a hala aku o Tisia i kahi i ike ole ia. ko ia nei.puukalahale, a aole no hoi oia nei i kamaaina ia Atenai nei. A no ia mea i 1 noi mai ai oia i ko u oluolu e hnli i wahi nona e malu ai a no kuu | ike ia olua he mau makua aloha a hookipa ua iawe mai la wau iaia i 0 olua nei. no ka mea. aole e hiki ia'u ke lawe iaia i kauhale. oiai, aole ia he wahi e malu ai. E hoea ae ana no ke kii ina e huliia ae ana wau. A ua ike no hoi wau e hookipa maikai ana. oiua iaia me ka malama pono ana." Ma ka panina o ka ha iolelo a Andomeda. ua komo aku tia noonoo kamahao iloko't* na kamaaina no ka wahine u'i e noho Li imua o laua, a emoole ua ku ae la o Zu a heie aku la imua o Arienda, a e mea iho ana oia e kukuli imua ona. a mai kukuli io no ina aole i ke ake'a mua ia aku e ke kaikamahinealii., "Aole pela, e ka makua maikai." walii a Arienda, me ka hoj>it ana aku o kona lima ia Zu a hooku ae la iaia iluna. "Mai nana mai oe ia'u ma ke ano he kaikamahinealii, aka. e ae mai ia'u i kaikamahine na olua. E ae mai'e lilo mai ko olua aloha no'u ame ko olua maiama ana ia'u. a e aeia mai no hoi au ame kuu hoaloha Kalia e noho pu mai iloko o ko olua malu. E oluolu eae mai ia maua e noho pu kakou ianei a hiki i ka wa e lōaa ai o Ti.Ma ia lakou nei, a nana ia e kii mai ia.*u ianei." Aole i pau.