Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 19, 11 May 1906 — SIR FIODOA "KA NAITA OPIO O BAVARIA." Ka Hoopakele o ka U'i Konelia. [ARTICLE]

SIR FIODOA

"KA NAITA OPIO O BAVARIA."

Ka Hoopakele o ka U'i Konelia.

MOKUNA 111. KA MEA UI'NA A KA USIAKOKO. •'Ano. c ke kanka, ke manao nei au ua makaukau ua mea a|>uu. Mai puiwa mai oe ke hoike aku au ia oe ua kii mua aku nei au i kf- kauak.i hana kupapau a eia oia maanei; a oiai he kanaka oia i liiliiiaiia. a ua kuniia hoi iloko o koua puuwai ke aloba n ko inakou ohaua. ua manao iho au he mea |.ouo oia [>u kekahi e no o „ktt i ka M au e kalia ai. A oiai no hoi be nui na olelo »ai«ai ok —ua «lelv hoiuoino ia'u—no ko'u haawi i ka laaumake. he mea iiono 11,. e nui ii.l hoike no ka oiaio. Ke mauao nei au e hooia mai ana <„■ ua iK»1..1. i k'»'u noonoo ana pela." • K.< uiaua» nei no au pela,"' wahi a Kauka \ eheke 1 pane aU ai :i u.i p;tn<- ia aku hoi me ka awiwi auie ka iuakaukau maiuuh o inak. uiake o Belatahaza kekal.i e hookuuia ma. me lakou. Mamiili o keia pane awiwi aua aku o ke kauka liuipu me k auo .. koua nanaina. ua puhili aku la ua Bereteiaiua la oiai ua ma nau i!io la ua kanaka la na hei k,- kauka laia, a aole hoi he wah liooiiuoi 11.. kana hana ekaeka i lianai malnna o I-ede leiesa; a ui.a i piin»' hon >nai ai h<* pakika hoi kau o na oU'lo. •K,- nikemake n,-i au, e kuu kauka aloha, e hanaia na mea ai-au ka maikai. Ta hoike mua aku nei au īa oe eia uuiei ke k.inaka hana kupapau—he kanaka hoi i lawelawe ia hana no o makou oliana «o na makahiki loihi—o ia hoi no elua hanauna-a ua hilinai piha aku an iaia. Aka o ka'u uiea e hoike aku ana »a oe <»ia k* ia: I ko'u ike ana aia au i ke kaoua ua kuai iho la au 1 paliu kiinapau maikai; a ua inanno au mahope o ka pau ana o kau hana. a manao e waiho aku i ke kinomake iloko o ka pahu. ua lnki ia <m- k»' iiana aku pela." • O ia mea au i hoike mai nei;' i pane aku ai ke kauka me kom» iinhaohao ole i ka puapuahulu o na hana a keia kanaka. "na ke ka naka hana kupapau ia." A i ka ike aua aku o ke kauka 1 ka mae iuia iho o na hplehelena o ua kanaka la. a ke iijii I»u la no lioi oia noh» mana iho maluna lieieleiama. ua hoomau hou aku la oia VAka. e kokuu aku ana au iaia ma na mea apau aua e makemake :ii, e like hoi me ka liiki ia'u ke hooko aku." Mohala ae !a ko Bereterama nanaina no keia mau olelo a Ke kauka. a na haawi mai la'oia i na mahalo ana a nui. 1 "O a'na anei kekahi i ka manawa e kahaia ai o Lede leresa. i ninau aku ai o Vebeke, i ka nianawa i pau ai ka Bereterhama mau olelo hoomaikai. , . . Haaluh: a'e la ua kanaka la, a haikea ae la kona helehelena. ? "O nole aole! Mai ninau mai ia'u no ia mea! Tja nik.i no īa u ke nnho aku'a nana i ke okiia o kekahi kane. aka no keia mea. aole "fle mea oiaio. e Sir Beretcrama. aole au i pahaohao i kou ano-e iiia keia niea,. He kanalua no ko'u i ka hiki ia'u ke hoomanawanm i k.i noho ana aku'a naua i kau liana i kii ia ae nei lau e hana aku, ina owau nia kou wahi." . Kunou mai la ua naita la. e hoike mai ana 1 kona mahalo 1 ko ke kauka manao: aiaila, heomau hou aku la o Kauka vebeke: "l'a hoike mai oe ia'u no kela kauwa a ka Haku_Sakona, o Balatnba:'.a kona inoa. Kia anei oia iloko o ke kakela nei? j "lua pela he mea pono oia pu kekahi ma keia mea. He hoaloha C ri "l T a hot>kuha'e.ia ka Vtbeke mau olelo mamuli o ko Bereterahama kau ana akn i kona lima, me ka pane pu ana aku: "Ke kulii wei au, e Kauka Vebeke, ua maopopo la oe no kela kanaka ke kumu o'tt i makemake ai e kahaia o Lede leresa, a īna no hoi aole kana mau olelo hoino aole no hoi e noonoo ia ae keia mea. Oia pu kekahi e heie pu aku me oukou ina aole he mea e ae i aa e hele aku. ' . Kunou aku la o Kauka Vebeke, oiai ua loaa mai la kana mea i koi ai me ka maalahi loa; alaila, hoike aku la oia i kona makaukau e hooko aku i kana hana. Kulou iho la o Bereterahama no kekahi manawa, e noonoo ana hoi ina he mau mea aku koe ana i poina ai; eia nae aole he mau mea i ala hou mai ma kana noonoo ana, nolaila, kauoha mai la oia i ka kaua mau hoaloha e hahai aku mahope ona, alaila. huli aku la oia a hele aku la no ka puka. Hiki aku ta lakou nei 1 kekahi ho-lo nui akea, a malaila i halawai aku ai lakou nei me kekahi kauwa e paa ana i kekahi lamalama, a i ka ike ana mai o ua kauwa nei īa lakou nei, o kona huli aku la no ia a alakai aku la ia lakou nei. O'keia helo a lakou nei i puka aku ai aia no ia ina ka hale kahiko o ua kakela la, a o keia hoi kekahi hapa o ka hale mua 1 kukuluia ai Mahope o ko lakou nei pii ana ma ke alapu kahiko, niki aku la lakou nei i ka holo oluna, kahi hoi o ke aianui akea. me kona mau pi'o nani, me na kuono liilii e poopoo mai ana ma na paia, a o keia no hoi ke alahele e hiki ai i ka pakui hou o ua kakela la kahi lioi i hanaia ai na lumimoe nani, a i ka hope loa no hoPhiki aku la lakou nei iloko o kekahi lumi hooluana. Malaila 1 halawai aku ai iakou nei me Halatahaza e kali mai ana, a mawaho ae ona he wahi kanaka elemakule i oi aku na makahiki mamua ona, a ua kamaama 1,0 hoi o Kauka Vebekc iaia, oia o ke kanaka hana kupapau no īa o ka ohana o Ale«adofa. O Makini Obawala kona moa. Aloha mai la oia i ke kauka, alaila hoolaunaia aku la oia me ka kaua Pihki, a mahope iho, hu!i aku la oia a pane aku la ia Bereterama: *•£ Sir Bereterania. tta mahaoi aku nei au a lawe mai nei īa l>alataha7.a, no ka mea ua manao au " . "Mat hoike mai oe i kau i manao ai/' i kahamaha aku ai o terama. me kona ano pihoihoi, ame ka nana ole aku hoi i kahi elemakule j "e hele pu ana keta kanaka me oukou. Ke lini nei au e ike oia nona iho, a pela no hoi me oukou. ame na poe apau. Aia no na maka o Vebeke ame Piliki ke ktlo pono loa la ta Bereterama. a ike aku la laua i kona aa ole e halawai aku kona lena ike me ko Balatahaxa mau maka oi e kaulono pono aku ana. He mea oiaio aia ua kanaka Sakona la ke nana pono loa la īa Bereterama me ke kuoo-ame ka wiwoole; eia nae aole 1 aa aku kona enemi e haawi aku he wahi lihi o kona nana ana maluna o Balata : haza. Mahope iho. ua kuka olelo iho la o Kauka \ ebeke me Pihki 110 keia mea, a he ike hoi ia i loaa aku ia laua no ke kulana o keia mau kanaka : a na ia mea i huki aku i ko laua hilinai piha maluna o Balatahaza. ... . , t Ua hamau iho lakou mahope o na olelo a ka natta puuwai eleele, a ua ano ku-a-molo-wa no lakou nei; eia nae ua pai koke ae la no o Makini Ohawala: . M E Sir Bereierania, ua makaukau makou, pehea hoi oe? "Puiwa ae la o Bercterama Von Aleuadofa» a haalulu ae la oia mailuna a lalo ; aka ua hooponopouo koke ae la oia iaia iho, a kuhikuhi aku la i ka puka e kokoke ana ma kahi ana e ku ana, a mahma hoi o ke poheoheo o ua puka la e kau ana ka lole kanikau, a pane aku la oia: . M komo aku iloko. La maopopo īa oukou na mea e hana 1. "E kala mai ia'u." wahi a Vebeke. me kona leie koke ana aku a kn mamua o BeKterama. Aole au. Aole au i ike. Aole au i hoomaopopo loa i na mea apau." -E Kauka Vebeket M ua hoopuka mai o Bereterama me ka leo

■i ka inaina: eīa nae. ua hoihoi hou niai la ua kanaka la i ke na tnana. a hoomalu krkt iro la iaia iho. a h.-.x>mau ma: la: *"Ua maop«>p.> "o ia oe ka'u nux i h--ike aku ai. Ua tke no hoi o Makini ina niea aku i koe. V. \itle pu aku me Ī3. s nana no e heike aku ia oe i r?a mea e hana % .." Aiaiia. huli ae la oia a pane aku !a i ke kanaka hana kupapau: "A nou hoi T e Makini. ua loaa na a'o piha ana no kau hana. Ke pau ka hana a ke kauka. e waiho aku i ke kino kupapau me ka maikai iloko o ka pahu a waiho aku ma kahi e. a aole hoi e ike hou kekahi mea iaia." Mc keia mau huaolelo. hu!i ae !a ua nana !a a haalele iho la ia lakou nei. a ia manawa no hoi i wehe aku a; o Makina i ka puka. a komo aku la lakou nei iloko o kekahi wahi h >-io uuku. a mailaila aku no ka lumi noho i hookuiohinohna me na niea a ka lede e hoohiluhilu ai ♦ ku i kona mau makemake tho. Ma kekahi aoao mai o ka lumi. e hulioono mai ana hoi ia lakou nei. he puka. a nee aku la 0 Makina me ria kaina wawae mama ame ka eehia nohoi no ua puka ?a. I ka paa ana aku o kona lima i ke poheoheo. huli piai la oia a pane mai la i kona mau hoa: "F. na hoahanau. eia iloko nei ke moe nei ka lede maikai a oiaio nana i lula iho ia Alenadofa nei. Oiai no nae. he wahine ia na kekahi mea i loihi kona mau la, a i kupono hoi i makuakane nona. ua aloha piha a oiaio oia i ua mea la, a ua hiki hoi ia'u ke hoohiki ae. ua haawi lilo aku ua mea !a i kona aloha ame kona paulele i ua lede ia. Ua haawi mai ke Akua iaia i ka maha ame ka oluolu ma kela ao! He wahine maemae oia! He lede oiaio hoi! Ua ola kona uhane ma o!" I kela wa i hooho malie ?.e ai kona mau hoa "Amene." a ia wa 1 weheia aku ai ka puka a komo aku la lakou nei iloko. Ku iho la lakou nei iloko oko Lede Teresa lumimoe. He lumi rui keia me ke kilina i hana pi'oia: aia hoi ma na paia e kau mai ana na mea hoonani like ole e makahehi aku ai ka malihini ke ike aku. 0 na lako oloko o ka lumi he ku i ka helu ekahi wa!e no. i hookinohinohiia me na lo!e veleveka kumukuai nui. a e uhi ana maluna o ka moe he uhimoe silika nliuli o ke ano maemae loa. E moe ana no ka haku o ua lumi la iluna o !:a moe. ua uhiia nae i ka lole eleele. Mamua iho o ka moe e ku'ana he pakaukau loihi, i waihoia hoi malaila no ka hann e hookoia aku ana. E a ana hoi na kukui ma kekahi huihui kukui e lewalewa iho ana ilalo, a iluna hoi o ka pahu holoimaka. e a ana he mau ihoiho kukui. Paniia aku la ka puka a paa. a no kekahi manawa i ku iho ai lakou nei me na huaolelo pule e puka ana mai ko lakou mau waha aku: alaila, i ka pau ana o keia haawina eehia. hele aku la o Makina Ohawala a wehe ae la i ka lole eleele. O ka poe e k;\ ana malaila ua ike aku la lakou i ka u'i o ke kinowahine e moe mai ana, oiai no nae he moe kau a hooilo ia moe ana, a no kekahi manawa i ku iho ai lakou n<?i, mea la ua liloiakou i poe kii. Eia nae aole lakou i hele ae malaila no ka nana j wale ana no i ka mea i make: aka i hele mai lakou no ka imi ana,j ina nae ia 'he mea hiki. pehea la i komo aku ai ka make iloko o kela, kino nani a nohea e waiho mai ana imua o lakou. W ahi a ke kanaka hana kupapau i paiu ae ai me ka leo malie. a e kamailio ana hoi i ke kauka: "E Kauka Vel.»eke. aole au e hoike aku ana i kau hana e hoomaka aku ai. LTa ha'i mai o Sir Bereterama ia'u ua hoike aku oia ij kau mau mea e hana'i. "Ina he manao ko Balatahaza e hoike ae ai. I e hookuu aku nona keia manawa." I Kunou mai la ua kanaka la, he hoailona hoi he wahi manao kona, alaila, huli ae la a pane aku la i ke kauka: 'Me ka nui hooikaika i hiki mai ai au maanei—a ae aku hoi e ku aku a nana i ka holo ana o ka pahi menemene ole maluna o ke kino o kela lede e waiho mai la. He keiki oia na ka Makua Lani, ahe nani hoi ame ka maemae iaia e ola ana. O ka ike ana aku ika pahi epa ana iluna o kona ili he mea ku no ia i ka manaonao. Aka, ua liiki no ia'u ke hoomanawanui. He hana ka'u i hiki mai at. Eia nae, e ke kauka. e h'ana aku-oe i kau hana me ka manao eehia e hana aku hoi kou mau lima me he mea la e lawelawe ana oe ia mea ma-luna-o ke kino o kou makuahine ponoi!" "E kuu Balataha?a maikai, inai maka'u oe. Ua kamaaina au i keia leda, a ke hookokoke aku nei au iaia me kuu puuwai i piha Ike aloha nona. Ano, e hooniaka koke aku kakou. E Makina, o oe ame Balatahaza, ke hapai ae iaia a kau iluna o ke pakaukau. Na'u hoi e waiho i uluna malalo o kona poo." Hapaiia ae la ke kino puanuanu a waihoia iluna o ke pakaukau. a laweia mai la na ihoiho kukui elua a kokoke i kalii e waiho ana ke kinomake. O ka nani o kela kinowailua e waiho ana ua hoike moakaka ae i ka mea e kilohi aku ana iaia, aia he oiaio iloko o kela helehelena piianuanu, a e huki ana i na manao ilihia mailoko ae o kona puuwai no ke kipa ana ae o ka inake me kona lima menemene ole, a kaihi aku i ka uhaue maemae nana i hoopumehana iho i kela kinowailua i na la i hala aku. No kekahi manawa ko lakou nei ku ana me ka eehia, alaila, hoomaka aku la o Kauka Vebeke i kana hana. Aia iluna o ko Kauka Vebeke helehelena he wahi hiona pahaohao. Kulou iho la kena poo a kokoke i ka helehelena o ka mea i make, e haawi piha ana hoi kona mau niaka i ka ike i hiki ia laua ke kokua ae i na ike eaeo ke kauka. Mahope mai, wehe ae la oia i na lihilihi maka o ka mea i make, alaila wehe ae la i ka walia a waiho ana na papa niho nani oua U'i Teresa la. Paa ae la oia i ke kukui ma na wahi like ole, a e nana ana i kela ame keia aakoko ame na wahi apau oka maka—a hapai ae la no hoi ika lauoho a nana iho la i ka manawa. • Alaila, hapai ae la i na lima iluna, me kona nana pono loa ana i na manamanalima ame ke ano o na maiuu; alaila, huli aku la i na alu o ka a-i ame ka umauma. Aia kona mau hoa ke nana la iaia me ka hialaai nui, a o ka oi loa aku no nae o ka haumana no a ke kauka. Ua maopopo ko Kauka Vebeke ano ia Piliki, a ike aku la oia ma ke ano o ka nanaina o ua kauka la aia lie mea nui a hoea mai. He umi minute ko ke kauka nana ana: alaila, hanu nui ae la oia, me ka ea pu ana'e o kona poo a waiho aku la i ka ihoiho kukui iluna o ka pahu holoi maka. "E Balatahaza," i pane aku ai oia. me ke kaulono pono loa ana aku o kona mau maka maluna o ua elemakule la, ua hoike mai oe ia'u i ka ai hope ana o keia lede, ame ka hele holoholo ana aku iloko oka paka. Pehea la ka loihi mahope o kona ai ana a hele aku oia e holoholo?" ' Aneane paha e elua hola." •L 3 ehea hoi k3 loihi o kona holoholo ana a hoi mai oia? H <4 He hookahi paha hora." "Ua ike anei oe iaia i kona hoi ana mai?" "Ae." 4 *A ua hoike mai oe ua maiuhiluhi a makahiamoe no hoi oia?" a ua hoike mai no hoi keia ia'u ia mea. Ua kiai aku au iaia i na manawa apau, a aole hoi i haia ae ko'u mau maka mai iaia ae oiai oia nei e holoholo ana." 4, Ua ike anei oe, iaia nei i hoi mai ai mai ka malapua mai, ina paha ua kaumaha kona mau maka. a hiki pono ole iaia ke hookakaa pono i na maka?" "Ae. ua kuni iho au ia mea iloko o ko'u papa hoomanao. L T a like kona mau maka me kekahi pauku kepau!" "Ua ike pu no hoi oe iaia mamua o kona hele ana aku no ka malapua, he elua hola hoi mahope o ka ai ana. Aole anei oe i ike aku i ke ano pelu o kona mau lehelehe iloko i-ke!a manawa?" "Ae, ua ike au!" i hooho ae ai ua kanaka la. "A ke hoomanao iou nei no hoi au i ko'u i ana iho iloko o*u, ua ai ino kuu haku a ua piha ino, a na ia mea i hoomakahiamoe aku iaia; a ua komo iho iloko o'u ka manao, o ke kumu ia o kona hele ana e holoholo/' 1 Maanei, huli ae la ua kauka la a pane aku la i ke kanaka hana kupapau: "E Makina, ke iini nei au e hui launa me kekahi mea i maopopo i ke kukuluia ana o keia Hale, a : maopopo hoi i kona mau meahuna a i hiki ai hoi ia'u ke hilinai piha aku iaia." "Ua hiki ia oe ke hilinai mai ia'u. e ke kauka." 4 *Ha! Ua maopopo ia oe na mea apau?" *Aole t !*«.>