Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 23, 8 June 1906 — KAMEHAMEHA I. [ARTICLE]

KAMEHAMEHA I.

A k.i ai- n-i i k.i n«a ana ae. oi:i ko kiiknn h»<-a ;uia aku i ka l-i knlaia i killimia ia Hawaii I'a-aīna n. i. ka la hanan o i.a n-.,-I.a I. ka Xa i .M.puni. ka >loi nana i l.<mh»i i na mokupuu. o ki'ia I'a-aini. i hookahi. a o ia no hoi ka 11 o lum-. il-( ia 1a <• liele ole ai ka malamaia o kekahi man hana no ka hooii'i.'inao ana i ka i-.ki nona ka la a he hana k Ul >o..o loa ia e m* k&alain ai <• na mnkaainana o keia Teritori oiai o Kamehameha 1 ka Maki.a mua loa o ka l'aeaina. Aohe lie paeama mamua aku, no ka mea. aia kela ame keia iiiokupuni ipalalo o ka noho hoomalu ana » na n.oi he nui a aole hoi malalo o ka hoomaln ana o hookahi i»oo aiipuni; a liiki «ale i ka «a i na'iia ai e Kamehameha a 1 kona lanakila ana, oi:i ka h<«>huiia ana o na mokupuni apau ī hookahi a ik<huai ka olelo ana he paeaina ko Hawaii nei. He paeaina io.no ko H'iwaii nei ma ke kulana o mi mokupuni mamuli o ko lakou waiho pupupu ana. aka. aole lakou i paeaina maloko o ke kiilana hooiM)i'.<ip«no I hooiiiii.lu aupiini aua. A pela hoi ī ko iko ī'ai ke ka«. ana aku ia Kamehaineha I. ka Ah-kanekelo o ka Moana Pakipika, ka M;il : o Hawuii L'aeaiaa. O Wakin<*kona ka Makuakane o Ami»rika. a o Kainehamelui I ko Ilawaii Paoaina. Makai ona uwapo e malamaia ai he uiau le'ale''a maloko ona in'ihei wai i Imomaopopoia, a aole no e nele ana ka laukanaka o ia inau lenle?.i me ka poe puni lealea o ke kulanakauhale nei a oia ka maikai'. A malalQ oke alakai ana a Mrs. Kainana PuahKo Waikiki ii puka a<» ai ka Hui Hololio Pa-u ilailealii 110 k;i liookaliakaha ana maluna «» na li«> ma na alanui o ke kulnakauhale nei a ma ko lakou liuakai e hoea loa J'ku ai i Wakinekona 110 ka liui aloha ami me ka Moiwahine Ulinokalani a mailaila ae e kipa sie ai lakou 110 ke Komhe iM.'iieu kekahi o ko lakou mau limakokua, a mailaila ae e ku aku a ; . lakou imua o ke Kia Iloomanao o Kameliame I mamua ponoi o ka Hale Hookolokolo ma alauui Moi. Mawaho ae o keia aia.he luau e hoomakaukau ia ai kahi e luana iho ai na kini i konoia anie lakou. A o keia mau mea apau i hoolalaīa mamuli no ia oka hooikaika <» na h <le Hawaii i ae ia lakou e lilo i mau lala no keia liui. A o keia maii hana apau a na le(le Hawaii no ka lioomanao ana i ka la o Kamehameha I he mau hana kupono lakou no ke kulaia ana. Aole o keia wale, aka. aia he mau hoomanao ana uo ka >ai Aupuni no kona hainiu ana ano kona inoa. K malamaia ana ma kei.i Sal»ati iho. ka la 10. ma ka Luakini o Kawaiahao he- auaina hoomanao nui kalii e nkoakoa ae ai na Hui Kamehameha (Kamehamelia Onlen ame ka Hui Kaahmann o na wahine a malalo l\oi o ko laua akoakoa ana ae e hooneeia ai na hana a na ke Kahu o ka Ekalesia o Haili, llilo, ka Hev. S. L. Desha e ha*i i ka oielo o ka la. He mea maopoj,o e piha ana ia anaina, a ua kupono lioi ka hana ana ia mau mea no ka hoomauao ana i ka mea noua ka la. A ke hima me na hana e ae e law(Maweia aea ma ka la kulaia e Hke me ua paam kiuipopo (. ia la mawaena o Honolulu ame Punahou a mawaena. o Oahu ame Maile e hakoko ae ai ma ke kahua kinipopo o Kamoilnli. keia kulauakauhale, ua nui io na hana hoomanao o ka Na i Aupuni V malamaia ai e kona poe makaainana. Aua loaa no ia makou ka ike aole wale ma Honolulu nei e malamaia ai na hoomanao ana aka aia no ma na wahi apau apuni ka Paeaina a o ka maikai hoi ia. Ma na hana o keia la kulaia aōle paha e nele ana ka loaa o'ka ike i ka lehulelm o ka hookahakaha a na lede Hawaii e puka ae ana oia kekalii o na hana maikai loa 110 ia la a ua pili loa hoi i ke kumu o ka liaua no ka mea he la ia 110 kekahi o na moi Hawaii kanlana loa, a o ka hololio pa-u he lealea haaheo hoi ia na na lede Hawaii. O ka makamua loa o ka hoomaka ana oka hololio l>a-u ma ka huaka'i, i ka wa 110 ia ui Moi Kalakaua a o ia moi no ka mea naua i hoomaka ia le'ale'a maikai a liooikaika kino o na lede a he lo'ale'a haaheo hoi a nana hoi ka lioomaka ana ua hoomauia mai la mahope niai a o Keikialii Kalanianaole ka hope loa o ka liana ana ia ma Waialua. a hiki wale i ka hoomaka hou ia nna e ke Komite lloeueu mahoi»e iho oka hoonmlolo loihi ana. Oka mea i kuUuna ia uiuii ia oia no ka holo pa-u iwaeua wale ona lede Hawaii o kuua kolu makahiki a pii uole malalo nuii. A oiai he nui na manawa a ke Kuokoa i kalele nni ai nui kona mau manao paipai e hoalaia na luina knlaia no ka lioomanao «na i ka' la hanau o Kamehameha I, oiai he mea pono e hanaia p<Ma a kaa wale ka hoi na walio mai e hoomaopopo mau i ka malama ana i nu hoomanao me ko Punahou, i ka paina mau i na la o Kamehamehn i hala, pela i ikaika ai ke koi ana e ala mai kakou, a ua hua lioi ia paipai ana īuamuli o na hana hoomanao ano nui e lawelawe ia aku ana, ,»»*., ♦ ■ -