Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 23, 8 June 1906 — HOIKE O HASKIN NO ITALIA. [ARTICLE]

HOIKE O HASKIN NO ITALIA.

'HooniniiLi.) KEKAIiI M.\U Mi:.\ KAHIKO. (> k.i )iui i> k i waiwai i hooiliia a i har;ni:i 11>• iia liah i«ult' n.t hiki <'!e ke k<>!u»ia aku ku !;ikou r.iavi waiwaiio. l'a milikaai.L lakou uu- ka niaiau Kui o na. loea kukulu hale aun- na kauaka fn na. a an!e hi»l he hal« ;nik- i iu'le tuf na men o ke au kahiko lna. a i oi b:A uku ko lakou »>ulamaia mamuli o iia inoolelo i j»iU ia mau mea aole hoi no ko lakou mau kumuwaiwai. Aia iwaena o keia mau mea o na rapa alapli kekahi i laweia mai lerusaioma mai. a o kein kaiii a Kristo i ku ui i ka iva 1 kau aku ai o Pllato j ka hnopa'i maluna ona. O ke ku kekahi a Kristo i hiiinai mau ai, o ka luaU'.!il ma lorusnlt'rua, kahi hoi ana i ha'i ai f ka lamaku o ke olu. Aia pu no lioi lh? mau kia o ka luaklni o Poiomona ke malamaia nei. a lie e!ua papn o ka pahu ai a ka bibi a Kristo i moe ai iaia I hanauia mai ai ma ka halo hanai lioloholona. He lw\pa no hoi kekahi o kn loi kakalaioa ana i It?i ai i kona mar.awa i kauliaia ai ma ke Ke'a, ame ka lole i wa-hiia ai oia ma kela huakai a na makua i holo ai no ka a'na c Aikupik»f Aia no he poo loea i loaa na manao kanalua no ka oiaio o keia mau mea. eia nao aole he leo pu-a ae mai ka lehuiehu e nili ana no ka hikimua o keia inau mea. Ho nul no hoi na moolelo ano kupaianaha i pili i na lialepule o Roma nei r piha ai no he lehulehu waie o na huke ke kakauia. O kekahi o na moololo kaao nui ia ua pili no ia i ka hookumu aua i ka luilepuie Sana Marla \lagglore. Aia he mau mea walwai leano n wahine. i noho keiki ole, a ua hoohoio itto iaua e waiho i ko laua elalu no ka okalesia, a pule nui iaua e Toaa mai na kuhikuhi ana i ka laua moa e hana aku ai. I kekahi po moeuhano iho !a laua e kukulu iaua i h-ile-pule ma kahl e ikeia ai ka hau i ke' Kakahiaka ana'e. Ua loaa keia 'noeuhano iloko o ka malama o Augate. a 0 keia no hoi ka malama wela loa ma Iloma nei. noiaila. o ka haule ana o ka hau ia manawa he hana niana ia. 1 ke kakahiaka ae ua Ikeia ka paay>u 0 ke kahua o ka nuu Esquilino i ka hau ,a o ka hoomaka no ia e kahaia ko kii o ka halepulo hou. 0 koia halepule i kukuluia malalo o keia haawfna kupaianaha. ua pan ae i ka A. D. 360. a i keia mnnawa ke kapa mau ia rel ma ka Jnoa kanakapa "Ko Kakou Lode o ka Hau." O ka la 15 o Auirate ka la i loaa ai keli moeuhane. nolalia na Hlo keia la i mea e hoomanao mau j la ai I na makahikl apau, ma ka lu| «na i na lau pua rose keokeo ma ke| "kuahu i ka manawa e malama ia ai ke anaina rule nui. r ST PETERS KA PIUKUA. O ka halepule St. Peters ka helu eKahl ltalia nei. a o kela no hoi. halepule nui maluna Iho o kela poe-' poe honua. E puiwa no auanel k-'kah! Iranaka kakau mooleUi k*u!an« ke īke t keia halepule, e like hol me kona puiwa ke ku aku kekahl kannka i hiki aku kona kiekie I ke kanaha kapuai { Imua ona. O na huahelu »me na hoo-; hallkeHke ano na mea e hiki ai ke maopoiw ka nui maoli o keia hale^ule.; Ke uhl nel oia i na eka eona O kona alahele waena va Hko me hcK>kaVi ha-' ke akea, a »> kena kaupoku he *vtte Ulhi keia Inaklni i ke kai ua r.iki !oa i kekahi mokiiaUi nui ioa o koia au ke holo ma ke alahele waena a aole hoi e hiki aku kona mau kia { k* k?eo k.ahi kuahu, īna e makemakeia e h<v>piha ia kela luakini a hiki I ka palei]a na kanaka e hiki ana kt» noho iioko. alaila, e hiki ana ke an«?na 1 ke $0.000. a ia manawa nu no hoi aia he 500,000 Lhiki ke noho iho ma ka mai

i = 11u •< k». : !S .iu l\:v.ū. Ma k- k;r..i- -| : :kv- k.i• ki-- :ii.t kii o St. I.ua»- m-> ka i" !ii iiia k<«na liina. M.i ka ii:tii• i aku ua iik.- ka nui o kvia i»'ni ine ka ;•.. !ti k.ikau nv."li. a ua !oa:< mai i.'« ia nuimu'i <> kf ki"kie mnnli o kahi i !;a;;i.i ai k<- kii. ..;ai n<< naf- o ka oiaio ' :.iai'li !•<' «'walu kai'iuii ka loihi. i ; i!a:nuli <» ka nui <.> na makahiki. u ■ i <.'.a: «;«• i<uia<nj, :ui ia i Kahi i kauuia ' ai ka A ii<<st t<<!o nona ka iiioa, ua ka- . : j.a:a ka haU ;<ui<' Si. Poter.< <:ia ka makua <> n i ha.l.-pu'a' o kria honua Kri- j lii-io. I ka n'.aneuū'i i ka'i aku ai na . p, ; .iīi kanaka a .N*»'i<> i ko kanaka \ lawiii'u «• n.ak«\ ua hiki pon » oU> iaia; k»- ku iluna a kaikai aku i kona Ke'a. j ' a kauli'a aku l.>. lakou iaia ina kahi: on.i i hina'i. Fa hoiki ia ma na moo- i !eIo kahiko ua kukuli iho he mau Kri- i : sti:>n»> kakaikalii me na waimaka e hi-j ' elo ana a pulo nia ia po ma keia wahi, j a m\i ja manawa mai a hiki i keia wa ; aia ilaila na kanaka e hek' nei e pulo. » I kinoh: he wahi hale halawai wale no { ka i kukuluia maanei. alaiia kukuluia he hale nui i ku hoi n<> 1100 makaliiki, a mahope iho kukuluia ae la keia hale e ku nei. a i hi>omakaia ko kukulu ana hy -iō») makahiki i hala ae n»ū. Ua nui ka hana ame ka waiwai i haawiia no ka malama ana i keia halepule, a he nui na kan.\ka kauiana o ke ao nei e moe nei malalo o kona mau eheu. Ua hoonaniia e na ahahui hemoleie a o ka poe apau e kom«> ana aole e nele. ko lakou tehi.i maoli. (.) ka nui hewahewa o na mea apau ame na moolelo kaI liiko i piii ia mea o ia 110 na mea ho- < ala i ka noonoo ma ua mea apau e hiki ole ai i kekaiii mea ke alo ae a ke hoike i kana mea i ike ai. MA KA HALE O KA POPE HE 11,000 < LUMI. ! i E kokoko ana i £t. Peters ka Vatiean, : k'», home o na Pope. a o ka halealii nui hookahi hoj ma ki honua nei. O keia hale nui hewahewa na kupono no i hoa no ki haiepule nui St. Peters a ua! hik{ ke hoomaopopo ia kona nūi nia ka ! hnikē i loaa ae aia he 11. lumi o keia j hale. he kaiiak«>l»i n:au lumi nui a nani, j eiwa ka nui o na Linai. ehiku mau lumi pule. iwakalua mnu kuea e uluia ana 0 na pua. ewalu alapii nui oloko'a he j -00 alapii iiilii mawaho ae o na lumi { hoikeike o na moa kahiko ame na kee-| na heluhelu buke. He mea oiaio he, pahuhao. Keia no na mea hana noeau. I Ua oleh» i i o na mea anau iloko o ke • keena haipule Sistine ua hiki aku ko | lakou waiwaiv«> i ke biliona dala. Ina j hoi e kau ia ae ana na waiwai haie { ame na ft>no e ae oloko o ka hale aole ! loa i lawa ka waiwai ma. ke ao nei e kuai lilo mai ia ir.au mea. O kela nui waiwai o ka Yatican pau pu me na waiwai hunaia iloko olaila, ua hoikeia ma ka o kekahi lumi 1 pakuia a paa maialo o kekahi kumu maopopo ole. a i ike ole ia na mea oloko no kekihi mali kenekuria. Ma-; hope o ka huliia ana no kekahl ma-' naw& loihi i ka nuka e koino ai ua loaa! aku la he *>uka aniani e nana ana ma-' luxxa ibo o ko kaupoku o ka. lumi hala- \ wai Sistine a ia wa I huaiia ae ai na mea waiwal oioko. I.*a ikeia no hol aia no kekahi mau walwai makamae i hunsia mahope ka paia hale o kekahi lumi i nolioia e kekahi o na Pope, a me he mea Ja aia no he mau waiwai e ae i hunaia e like iho la me kela: Aialalo o kek&hi mau kumu ua lilo na manao hialaai no ka lumi o Pius X.. a oia nei no hoi ke kanaka kahiko o Vensce. He kauwa ua Pope la I kona mau !a kamalii a aole hoi ola i haa- i lele kutan\ haahaa ona. 1 kona wa kamalii ho uuku loa kahi manawa e hookoia ai kona iini e loaa ka naauao. nolalla» ua iilo I hana mau nana ka heluhelu huke iaia no e maiama ana i na bibi ma ke kuia, I kona* manawa I haha aku ai no ho!o o kekahi mau haumana kula maluna o na kaa baikikaia i keia wa. ua hanu nul Iho la oia. a pnne mai la; **A. ka loli ana o ke au e ka I Ko'u

v., 1-,' iki i:i■ .'hikll mii'- .s'U e hele w;l- -•>\,!<■ a: kukv i na la a e h»'le koaa.i! t ana i.• >i ni wa-.\a«- i ..'e e pnka k'i'". "ii-'u nia.u kamaa." lv'c malania i:<■ j k>'k:'.!ii <> kona inau kaikuaiiine i k- k.iiii waiii hoi. le uuku nia kaiii ku!.;m;kauh:ile <> lii» < kokoke ana i Vei niee. Nan.i n<> e hana n»>na iho ma na . hana >» ka lunii-kuke. a o na kaikai n:ahine hanaiiF> ;i a ka Pone na kuene ' ol< >k< >. | 11X1 KA POPE NO K i' 1-iA j XA MAU. ! He ekolu mau kaikuahine o ka Pope ! i hoi mai no iloina a noho kokoke mai j i ka honn' o ka Pope i hiki ai ia lakou :ke ike aku iaia i ka wa kupono. Aoie i he me:> iwaena o keia pne lede i ike i i ka heluhelu a kakau. a ua ikeia keia j mea oiaio he manawa i hala ae noi i j k ;l manaw hoi a kekahi lede o Amerika ; i noi aku ai i ko lakou oluolu e kakau »iho j k<> lakou mau inoa maluna o kana j bnke hoomanao. Aole i ae ka i kona manawa i kohoia ai no keia kulana kiekie, a ua 1110 he mau hora i ka aha o na kahuna e koi ai iaia e lawe. a ae mai oia mahope o ka hoike moakakaia ant* aku iaia o ka makemake ia oke Akua. T. T a olelo ia aole oia i makemake i kona noho ana ma Vatican, a he iehulehu na manawa ana i hele holoholo ai iloko o ka malapua i ku iho ai oia a nina aku no Veniee. Ua ehaeha ka Pope a noonoo nui no kana mau hana maamau. Aole ona nana i ka hanohano e hoopuni ana iaia aka aia kona iini nui e lohe i ka leo kahea o na poe holo waapa ma na kaikuono ame ka leie o na manu nunu ma St.

Mareko. I ka hora 6 a. m u e ala ai ka Pope, hoohala i kanaha-kuinamalima mi?"iute ma ka pule mesi. mahope iho paina i kona aina kakahiaka. alaila ike aku i ke kakauolelo o ke aupuni. Mai ka hora 10 a hora 1, launa oia me na poe

kiekie ma kona keen a kuka malu. Ma- | hope o ka aina awakea, hui hou oia i ma na launa malu, a mai ka hora 3 a jhora 5. hookip a oia i na.poe kaahele. I ! kela ame keia nule he mau haneri kā ! nui o na poe i heie aku a piha ka lumi | hookipa nui mf. Vatiean. no ke kukuli lana imua ona a honi aku i ke komolima ' hemolele ana e komo nei. He nui hoi jo na poe i hiki ole ke holo no Roma. ua I hoouna ae !a i ko lakou mau lei kea (kolona) i ka Pope a noi aku e haawi iho oia i kona hoonani maluna o ia mau mea. l'a ike au i kekahi r>oe kaikamahine maj Piladeipia mai e kukuli ana imua ona, a o kela mea keia mea pakahi o lakou aia he kakini a oi aku na lei kolona e paa ana ma ko lakou mau lima he mau waiwai hoi no kekahi

poe hoahanau Kakolika ma Amerika i laWeia mai no ka pule kau hoomaikai ana. Ua wehe ae ia ke-kahi o keia kaikamahine he wahi papale kapu ipu ket\keo i iike aku me ko ka Pope a haawi aku ia i ka Pope i kona ma ke anei kuapo. O keia mau papale kapu ua hanaia e kekahi o na kaikuahine e noho nei ma kekahj o na home wilikina a ke kuapo mau nei ka Pope a m a ia ano ke kaahele nei ia mau papale kapu apuni ke ao nei. KA OLELO A ka POPE. O ka lono o ke kohoia ana o Jius apoia ma Amerlka holookoa me ke ohohia, mamuli o na hoike e pi» ana i kona oluolu nme kona ano launa laula ana. Ke ike oe laia aole e nele keia mau haawina oiaio i holkeia ae nei. O kona hoole iaia iho ame kona launa oluolu ana o Sa no na mea nana e kono koke mai i ke kanaka e hiiinai a e aloha aku iaia. He elemakule loa iho oia mamua o kona kii. eia nae he maikal kona olaklno. Ua hookipe roal la oia ia"u iioko o ka. iumi e plli ana I kona lumi he?uhe!u. a o ka noonoo i ulu koke mai iioko o'u. o ia keia, ina no hoi p»E>la ka w-air> ihe o na hookipa ana o na noo aupuni anau i na poe e Ike aku ia lako U . pehea ia ka nui o ka oiuolu e loaa mai aoa i ua poe 1% ma ia hui ana. Mamua o ko'u haaleJe ana a kn ua

: i. ■ k i M •>. H - • - • •. . :*\ .... • ' . • ; -• .'■ i -. - ■ . . ;-I- ■ • : rC .-.i ' ; •' : /" •. n : ;•. '> •. ■■": -. '•.■ •••. •• ,-w . ■■ »- ■ r • ~1 r: i > t . •■■\r . !.i -" i nuilaiia. Kv m.ah»"»!-*} : . :■ . ;■ 'k rU i ka :<• K *s>:k;i i • ' I % ;..\n •. : ka lk»> - K '". \ i .tktf k- ha \wi ::v, : k-)'u .'«♦K ; v: •• V.a*u r,'..v,i h'» :rr»:k;i; i r.i >• r:k\ m~ k.i ns\rii? ole i k«"»» -.'<• •.: a* a kr pule :tv: ai m«-"- k.\ ; .:*;• : • k.i ;»■>"•.;•.:lii«i •■ ka :"*"«h.m.i kui- ? ,».h: ■.-• - fc->loruua e loaa n«i ta J I k? v.a - akn ai »■» Mki | . v . 5 - 'i. ■' : ai • ~\v :r.ai ka'huU an»ij '-:u • ' 1 aku : k.i rt:ka ar::ani; kahi [ : .-;-•: t k\-.?.ka m<-harrr«ha .-• - h-vihaia at ; k«>na m.anawa ' "k-- k"ik«>i' o ka hana ana ' i. :;• .' l'a like r»\aiV,i n«-> oi.? ; : : : ;h;i ■ o iv.h,* :".a ' ■• •. .' ~ r.'i : . >'ia ihiiia »• iv!- ■ • • '-- r-i īke iaia. A«>> o::.\ '• ■:">.- ]:->i -:•• aina. a' a.»';o :' k .» ::a r.h \ kuk.i ..> na 'ahui - • -■ ' ::ae k- !uia :■• : •"•:a i na " vV,- :. . r ■li'i."' «Vi.'" ■."«'; ka irarv.\ ! ■ ;: ' '. ; ." : "•: l i • -■-- - '•<•'- ar-, t ►• ' ' ! h ■ • : k- k,-vk-> •.> i: i j\-i- .«> St. . ;■ • •-. •:••■•!-.:.>•>••;--> k-k- ::•> •"-. j : •" ■ :•. •• k.: i-ulē ah:.:hi; o h.•>•>-! ' I ;•• ;•» •; ;:«» h.ii •.» k\ aia | ■ • ' • ,> .U, \va!- IV' ma 'r> < r- ii,v: \ .> : ' '■•:■•' :.: : :•:••« : ku ;> are\i:e a e kaa- • u:.- a • •- : k<- \ • -!•>• .k«>a. iAo> i pau..)