Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 30, 27 July 1906 — SIR FIODOA "KA NAITA OPIO O BAVARIA." Ka Hoopakele o ka U'i Konelia. [ARTICLE]

SIR FIODOA

"KA NAITA OPIO O BAVARIA."

Ka Hoopakele o ka U'i Konelia.

MOKUNA X. KA HOPENA O KA OHUMUKIPI.

Aole i li'u iho hoea mai la kekahi o na koa ma kahi a Kolieba c ku ana, a lilo aku ia ke pio malalo o kana malama, a ia manawa i huli ae ai o Kolieha ame elua o na koa a liolo aku la no kahi e lanai ana ka waapa, liopu aku la i na kanaka elua i haaleleia ai malaila, a haawi aku la i na poe i hahai aku mahope o lakou. Alaila kau aku j la oia iluna o ka waapa, ame na kanaka mua i hahai aku' ai iaia, hoea aku la lakou no kahi a Berezenadofa e malama ana i na lio. | No ua Berezenadofa la, iaia e kali ana me kona nauki nui i ka lohi loa o kona mau hoa, aia hoi ike aku la oia i ka maaloalo mai o na kanaka ma kekahi aoao o ke kahawai, a ia wa pu no hoi i ka hulali mai o na meakaua a na koa; a i kona ike ana mai i ka waapa e holo aku ana, manao iho la oia ua pau ka hana a kona mau hoa, a ua ko iho la hoi ka mea i kali nui ia ai no kekahi manawa loihi. Kali iki iho la oia a hiki i kona ike maopopo loa ana i ka holo aku o ka waapa, e kupaka ino ana hoi na poe na lakou e hoe ana me he mea la € hooikaika ana e pae koke ma kekahi aoao, alaila, hele aku la ia no ka hoomakaukau ana i na lio o kela ame keia ma na wahi e hiki ai, Jce loaa aku me ka maalahi, a o ka hana wale no ma ka aoao o kona) mau hoa ke hoea mai o ia ke kau ae iluna a holo aku mailaila aku. 1 O ka pau ana iho no ia o kana hooponopono ana, paa ana oia i ka hopuia, a iaia i huli ae ai ike ae la oia aole keia o kona mau hoa, aka o na koa o ka Moi o Perusia! Hooho ae la oia me ke paha'oha'o, a hookuikui ae la kona mau kuli, e naka haalulu ana hoi mailuna a lalo, a aole i li'u iho ike aku la oia ia Kolieha Olekona e ku mai ana. "O! E Kolieha! E Kolieha maikai e! Heaha ka mea i ala mai?" wahi a Berezenadofa. "Ua makemakeia oe ma kela aoao. Ua hookaawaleiā he wahi nou ma o," i pane aku ai o Kolieha. "E aloha ia mai hoi au! E ha'i mai oe ia'u i na mea i hanaia!" **E hele mai oe a e ike nou iho." Ua hoololohe iho la ua kanaka la, a ia manawa i lalau maoli ia aku ai oia a laweia aku la no kahi e lana ana ka waapa. I keia wa aok loa oia i hoohuoi ua hoopunipuniia lakou e Kolieha ma, a pela iho la kona manao a hiki wale i ka manawa i holo ai ko lakou waapa, a ia wa akahi no oia hoomaopopo a'e, oiai ua lilo na alakai ana o ka huakai na Kolieha. Ua lilo ae la kona pihoihoi i kela manawa i huhu me ke kuaki nui; a iaia e nana ana ia Kolieha a ike aku i ko ia la aka hoohenehene mai, a ia manawa i akakuu mai ai kona huhu a pii hou ae la kona maka'u; a me ia ano oia i laweia aku ai a ku ana imua 0 ka Moi. me kona mau lima hoi i kupeeia mahope o kona kua. "Oho! i hooho ae ai ke kapena o na koa kiai-, i kona manawa 1 ike ai ia Berezenadofa; "o ka haku ka keia o Mikaela Hale! E hoonani ia kakou no ko kakou hoopakeleia ana. Ano, akahi no a maopopo ia kakou ke kumu o keia kanaka i makemake ai e noho i kela hale ano kuaaina." T keia wā akahi ino a kuu iho ka ulua'o o na mea apau, a pau no hoi na pio i ka nakinakiia, a hoomaka.aku la ka moi e hele no ka halawai ana me ka kaua Fiodoa. MOKUNA XI. KA MAKANA A KA MOI. Aia no o Federika ka Nui i kela wa i na la ikaika o kona mau olona, a e holo ana hoi ke koko ma kona kino holookoa me he uwila Ia e olapa ana ma kona puuwai a hoomalamalama aku i/na lala e a'e o kona kino. Aole no oia he kanaka kino loihi loa, aole no hoi o ka nanaina u'i; aka he oluolu no oia ma na launa ana a he

hikiwawe loa hoi kona kolio ana i kona hoaloha oiaio ame ka mea e enemi mai ana iaia. Aole oia i nana nui i ke ano o kona aahu e komo ai, aka he hooponopono no nae oia iaia iho ma kahi mea i kupono i na maka ke nana aku. He kanaka koa oia a manao paa ma kana mea e hooholo ai; a i keia po o ka pioo nui no keia hana a na ohv,mukipi, he mea oiaio, ina no aole oia i kamaaina i ke ku jina aku imua o na enemi ma ke kahuakaua, ina no ua pioloke a ano e kona kulana. Ua hiki no nae ke hoomaopopo ia aku ua ano puiwa no oia. Hele aku la oia no kahi e ku ana' ke Duke o Wetinaboro a e paa ana i ka lima o ka opio nana i pale ae i keia pilikia nui ona i hoomakaukauia ai e na poe limakoko Sakona. Aia ka malamalama o ka mahina ke poha pono loa iho la maluna o ka helehelena o ka kaua opio, a e hoike pu ana no hoi i na milo lauoho o ua naita la oiai oia e ku kohana ana me ka papale ole." Me he mea la aole he kanaka oia mau la i like aku me ko Federika ano ma ka ike ame ka hohonu loa o kona iini i ka pono o na opiokane u'i a kino ikaika. O ke koa nanaina maikai oia kana i makemake ai, a o ke koa kino maikai ikaika he mea nui ia iaia. ' I "Ha! O keia anei ka opio?" wahi a ka moi, i kona wa i ku aku ai imua o ka duke. "Ae, e kuu haku," wahi a ka duke. A i ka wa a ka moi e ninau ana, o ia ka manawa o ka opioU pelu iho ai i kona kuli akau, a kukuli aku imua o ka moi. j / |Lele iho la ka moi mailuna iho o kona lit), a', haawi aku la i kona lima i ka naita opio, a kukulu ae la iaia iluna, me ka pane ana iho: "E ka opio maikāi, he malihini oe iwaena o makou.'' "Ae, e ka moi. Mai Bavaria mai au, a he leta hoi ka'u e paa nei nau mai ka Duke Nui Ludovika." "Ua pono. A hiki i ka wa kupono alaila haawi mai oe i ua •leta la. I keia manawa e komo pu ana oe me ko'u mau hoa, a e hoi aku kakou no ko'u halealii. Mai haalele mai oe ia makou. E Wetinaboro, nau e malama i ka opio a maluna ou na ko'iko'i apau." Kunou aku la ka duke, a ia wa i huli ae ai ka moi a hele aku la no kahi e ku laina ana na pio—he eiwa ko lakou nui—me ko lakou mau lima ua pau i ka nakinakiia mahope o ko lakou mau kua. O ke kanaka mua loa a ka moi i hoomaopopo ai o ia o Matina Kolowiki, a ia wa i kaulono pono loa aku ai kona mau maka a ninau aku la ka leo ikaika i kona kapena, ina paha o Kolowika iō kekahi o na poe ohumukipi. il ka hooiaia ana aku, kauoha ae la oia i kona kapena e lawe ae i na pio malalo o kana malama ana. "A," walii hou a ka moi, "ia kakou e hiki aku ai i ka hale alii, e lawe ae oe ia lakou i- ko'u wa e kauoha aku ai." Haawi aku la ke kapena i kona ae, a huli aku la oia no ka hooko ana i ke kauoha, a hoi loa aku la ka moi no kona wahi iloko o ka huakai, me kona haawi ana i ke kauoha no ka nee aku o kana huakai. I ka \va a ka nioi e hana anā i na mea i hoike mua ia ae nei, ua olelo aku la ka kakou opio, he mea pono e kiiia aku na lio o ka poe ohumukipi a olelo pu aku la no hoi oia ia Wetinaboro o Kolieha ke hele pu me elua koa kiai i hilinaiia, ma ka waapa a hiki i ka loaa ana o na lio, a na lakou e lawe no ke kulanakauhale; i ka hui ana o ka duke me kekahi o kona mau hoa a kukakuka pu, kahea mai la oia ia Kolieba, hoolauna aKU la me na kanaka e hele pu aku ana me ia, a kauoha aku la iaia e hoolohe i na kauolia a kona haku e haawi mai ai. No Kolieba, ua lohe mua oia i na olelo a kona haku, a ua hoomakaukau mua oiar iaia iho no ka hooko aku me ka loaa ole aku o na kuhikuhi inai kona haku aku. I ka wa a ka huakai e nee ana aole he wahi hauoli iloko o ka kaua Fiodoa. Aia ke ao hakumakuma ke hekau la maluna o kona !lae, a ua ikeia mai no keia haawina e Wetinaboro iloko no nae o ka malihini o ua duke la i ke ano o ka kaua naita opio, a i ka loaa ana iaia o ka wa kupono ninau aku la oia, heaha la ka mea nana i hoanoe iaia. "E ha'i aku ana au ia oe me ka oiaio," wahi a Fiodoa. Aia tia lio ke hele malie la i keia manawa, mahope o ko lakou kainapu ana no kekahi manawa, a ua haule iki hoi laua mahope o ka huakai.

"Aole anei ou ike aku i ko ka moi apo ana mai ia'u me ka manao ano kanalua? Ua nana mai—a ua kamailio mai anei oia mc ke ano maikai ?" Aole i pane mai ka duke. "Ke ike nei au," wahi a Fiodoa, i kona manawa i ike aku ai i ke kunana ana iho o kona hoa, "ke kunana nei oe mamuli o na manao weliweli iloko o'u; aka mai maka'u oe 110 ia mea. Aole e hiki ke nalowale ko Ftderika ano, a ke ha'i aku nei au ia oe, aole no oia i hilinai mai ia'u." "E SirJ —Sir Fiodoa!" wahi a ka duke i pane mai ai, me .he mea Ia e papa mai ana i ka kaua Fiodoa mai ka hoopuka hou ana ia ano olelo. "A, e kuu haku, aole e hiki ia oe ke hoopunipuni mai ia'u! Ua au a ke hoopaanaau nei au i kona nanaina iaia i nana mai ai ia'u a ua kaupaona no hoi au i kana mau olelo. Aole he wahi huaolelo oke aloha i puka mai kona waha —aole loa hookahi! Aole wale oia. aka o ke ano ana i waiho mai ai ia'u nau e malama, a maluna hoi ou na ko'iko'i apau! Ke manaoio nei ka moi he hana apuhi wale no ka'u, a he kanaka hoi noloko o ka auna o ka poe o«.umukipi— a ua hoike ae hoi au i keia mea i mea e pakele ae ai kou ola!" "Aole, aole!" i hooho ae ai ka duke, me kona hooikaika ana ae. "Ua kuhihewa oe. Aole i maopopo ia .oe ke ano o ka moi. A, e kali oe a hiki " Mamuli o ka oehu hou ana ae o ka huakai i ka holo, ua kahamahaia ae na olelo a ka duke, a ia lakou i'hele malie aku ai ua hooniau hou aku la ka duke: "E Fiodoa, aole i maopopo ia oe ke ano oka moi. Ua hiki ia'u ke hoike aku ia oe me ka oiaio i ke kumu o kona nana ana mai ia oe pela. Ma ke ano mau oka moi mai kona hanau ana mai, he kanaka akahele loa oia. Ua maopopo anei ia oe kona nohona oiai e ola ana no kona makuakane? Pane aku la ka opio ua lohe wale no oia. "Well," i hoomau hou aku ai ka duke, "o ia ka mea nana i hookahua iho i kona ano kuokoa a kekahi poe e manao kuh'iliewa aku ai nona. He mau makahiki 110 i hala ae nei ua hookuukuu oia i kona manao pono mai iaia aku, a iloko o ka puapuahulu ua haawi aku oia i kona puuwai i na kanaka puuwai uahoa a aloha ole; a mamuli o ia. mea ua hoohiki iho oia aole loa oia e ae hou e waiho aku i kona hilinai ana i kekahi kanaka a hiki i kona hoao ana i ua kanaka la. 0 keia iho la ka meahuna e pili ana i ke ano o ka moi, a pela no oia i> hana mai la ia oe, a e manaoio mai oe i keia a'u e hoike nei. Ua manao oia e hoao mua ia oe mamua o kona hoolei ana mai ia oe me na huaolelo o ke aloha. Mai hopohopo oe, e kuu hoaloha. E kali oe a e ike no oe. Mai hookomo hou i kekahi manao°o ia ano iloko ou a hiki i ka maopopo ana i3k hopena.'' Mamua o ka loaa ana o ka wa kupono ia Fiodoa e pane aku ai ua hoomaka hou ka huakai e holo, a aole i kuu iho na lio a hiki wale 1 ke kaa ana mawaho o ka pa'lii. Ma keia huakai a lakou ua lilo na kukai ana a ka moi me Kenelala Severina, a ma ia ano i hoike akufrai oia i kona manao e pili ana no na pio. I lawa no ika moi a komo iloko oka halealii huli ae la ua kenelala la a kauoha aku la i ke kapena o na koa kiai e lawe loa ae i na pio no ka lumi kiai oloko loa oka halepaahao. Alaila, huli ae la oia imua o Wetinal)oro a olelo aku la iaia ua makemake ka moi iaia e lawe loa aku i ka Naita Opio o Bavaria no ka lumi hui ma-lu o ka moi, a ua kauoha pu ae no hoi ka moi e lawe aku ia Kolieba imua o kona alo ke hoea aku oia. Aole no nae i kali loihi ia no Kolieba. Aole i halawai o Kolieba ame kona mau hoa me na ulia, a ua hoea aku la lakou i ka pa'lii me na lio i ka wa e hookuuia ana na koa mai ka lakou hana aku o ia po. Ua laweia aku la na pio eiwa 110 ka halepaahao o na koa, a malaila i kukuluia ae ai lakou iloko o ka laina e hiki ai no ke ike maopopo ia ko lakou mau helehelena mamuli o ka malamalama o na kukui e a ana; alaila, komo aku la ka moi a nana ae la i ua poe la. Hoomaka aku la oia e nana mai ke poo mai o ka laina, kahi hoi a Sir Maulike Serega e ku ana, a nee loa aku la kana nana ana a hiki Ji kahi a Oto e ku ana. Me he mea la o ka lena ike a kona mau maka ua lawa ia no ka hoohaalulu ana i na pio apau, a ua haalulu hoi ka naita Deresedena i ka wa a ka moi i nana pono loa aku ai iaia, a mae iho la kela kulana koa ona o na la mamua aku ana e liki ana. Kulou iho la kona poo ilalo me ka maka'u. Ia Federika i hiki ai mamua pono o Berezenadofa, ku iho la oia a kuhikuhi aku 'i keia kanaka ia Kenelala Severina; alaila nee loa aku 4a oia aku mamua oke kauwa a Alabasoda. Ku iki iho la oia malaila, alaila ne6 hou aku la. O na kanaka elua i koe aku oia no o Badofa ame Oto, na kauwa hoi a Berezenadofa—alaila hoi hou o Federika ihope a ku mamua o Faranicia, me kona kuhikuhi ana aku i kona kenelala; a i ka pau ana hopu aku la oia i ko Severina lima, a hoi aku la laua no. ka lumi ma-lu, kahi hoi a Fiodoa ame Kolieba e noho pu ana me kekahi mau aliikoa kiekie o ka M >i. Ua laweia mai o Faranicia a hiki i ka lumi nahope o ka lumi ma-lu o ka Moi, a malaila oia i waihoia aku ai mf na koa e kiai ana iaia, a o ke kapena hoi ua komo loa aku la oia ilo'io o ka lumi e alakai ana hoi ia Berezenadofa. Aia o Federika i kela manawa ke noho '.a iluna o kona noho kalaunu —he noho hoi aia iluna o kekahi awai nona na anuu alapii ekolu—a ikawa i ku aku ai ke pio imua o kona alo, ua kaulono pono loa aku la kona mau maka me ka huhu maluna o ka pio. "E ke kanaka, owai kou inoa?" i loheia aku ai ka leo o ka moi. "O Faranaza Berezenadofa," wahi a ua kanaka la me ka haalulu o kona kino. . "Maihea mai kou hele a'na ia oe i hoea mai ai ma Belina nei? "Ua hele mai au—e ka moi—he mau hoaloha kou—" I ka wa i kuha'u iho ai ua kanaka la, me kona manao e huna ilio, huli ae la ka moi i kekahi o na kauwa, a me ka leo e haalulu ai no ke pio a i ole o kekahi kanaka i manao iho he koa oia, i puana ae ai ka moi: "E lawe mai i na poka kaumaha loa ame ke kapu e lawa kupono ai ka paa ana iho i ke koko o keia kanaka. E na lani, e hoopakele ae ia makou mai na lima o na kanaka punikoko!" Oili ae la he leo auwe mai ua pio la, a paa ae la kona mau lima me na kupee i hoopaaia me na kaulahao e lewalewa ana mai ke silina mai o ka lum'i, a huki iki ia ae la keia a ano lewa ke kino iluna, me ka manao e noi koke ae ana ua kanaka la e aloha ia aku oia; eia nae, aole he leo pu-a ae, a aole hoi i kaliia aku a hiki i kona manawa e hoomaopopo ai i ka hana e hoomakaukauia nei nona. Ua lawe mai ] a he elua mau kanaka kino nunui i kekahi kapu laau, a waiho iho la iluna o ka papahele, ma ke alo hoi o ke pio; a i ka pau ana wehe ae la laua i ka laua mau pahikaua nunui. "Ano, e ke kanaka," wahi a ka moi, me kona ku pu ana'e iluna, a iho mai la mai kona nohoalii, "e haawi aku ana au i manawa nou e ha'i mai ai i ka mea oiaio. Ina oe e hoike hoopunipuni mai ana ia'u e ike ana no au. Ina hoi oe e kuhau ana aae ole e pane mai, e inu no na pahikaua a kuu mau kanaka i kou koko; a e no oe me kou ehaeha mua ame ka palena ole hoi o ia ehaeha ana. "O, eka Moi! E aloha mai oe ia'u. Aole au i hoole ika haawi ana aku i ka'u haina, a ke hoohiki nei au ma o na lunaolelo hemolele la, aole au i hoopunipuni iki." "Ina pela e ike ana makou ina paha oe e pane pololei mai ana: Pehea kou loihi i noho ai ma keia kulanakauhale ?" "Aneane e elua mahina, e ka moi." (Aole i paa.)