Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 36, 7 September 1906 — KA Hoonanea o ka Manawa. Aida ke Kaikamahine Koa [ARTICLE]

KA Hoonanea o ka Manawa. Aida ke Kaikamahine

Koa

i£i u . . *j»! "Nolaila mc keia nei tjo la f hookaawale e kaua mai ka waha mii 0 ka lfona, o pau auanei i ka mama ia," "Ae, malia he mea oiaio kau e kamailio mai nei, aka, no kekahi manawa okoa aku kaua e kamailio hou ai no ia mea, o ke aloha no kou." Kaha aku la o \iie me ka manao e haalele iho i kona kokoolua, aka, ua pane aku la kona kokoolua: hookuu ana kaua i keia manawa, a e lawe aku pe i ka'u mau olclo a'o a malama. mau hoaloha kahiko loa kaua, a he nui no 1-oi na hana maikai au i haita mai ai maluna o'u, a'u e aie nui nei i kou lekomaikai." "Nolaila ua hiki mai ka manawa kupono loa a'u e panai aku ai no na hana ma kai apau au i hana fnat ai ia'u, mamuli o koV kauoha ana aku ia oe e hoopau oe i ka manao ana e hooko i kau mau hana maluna o kela kaikamahine opio. "E noonoo mai oe i hana hou na kaua e hana aku ai, i hana e komo ole ai iloko o na popiiikia." "Mai hopohopo no ia mea, aloha oe." j No ka kaua Aiela, ke lohe maopopo la oia i na olelo apau e kamailio ia ana mawaena o ua mau kanaka la r a nalu waīe iho la no oia 1 kona laki o ka hele ana mai ia po ma kana misiona. j Ua maopopo, aole a laua la kaikamahine okoa e kamailio ana, aka oia no e noho kokoke aku nei, a laua Ia e maopopo ole mai nei. I ko Mr. Nile haalele ana iho i kona hoa, ua huli hope hou mai la oia no ka hale inu rama a laua i haalele mua ai, ia laua i hele pu a? me kona kokoolua, ke nana pono la o Aida me ka makaala loa a hiki i ke komo ana o Nile iloko o ua hale inu rama la, alaila hooko-; koke aku la oia mawaho o ua hale la me ke kali ana i kona pukal hou mai i wuho. | I ka haalele ana mai o i ka kaua Aida, ua hoi pololei aku la keia no kona wahi rumi, a ua aneane e hiki ole iaia ke hiamoe pono ia po. E noonoo nui ana oia no na mea ana i hana ai r a i ai ma kana huukai holoholo o ia po, aka Hia loaa no nae he wahi hooluolu maikai ana iaia mamua o kona ala ana ae i ke kakahiaka o kekahi la ae. Ua hele aku no o Aida i kana hana me kona ano mau me ka loaa ole o kekahi hoohuoi ana no ia nei, no kana hana i ka po aku i hala. Ua lohi loa kona hiki ana aku i ka hana ia kakahiaka, a ike aku la no oia ia Wiliama Peakaila e noho ana ma ke pakaukau haawi dala. Ke noho nei o Aida ma kona wahi hana imua pono o kana mikini kikokiko hua f aka nae, ke haka pono loa la kona mau maka maluna o ke kanaka opio. Aole paha i piha he hora mahope iho o ko ia nei hiki ana aku, ua ike aku la keia i ke komo ana mai o Mr. Nile, alaalawa ae la oia ma o a maanei o ua keena la, alaila hōokokoke aku la oia i ka puka haawi dala. Ke naka wale nei no o Aida i kela manawa me ka maopopo ole 0 kana mea e hana aku ai, aka, ku koke ae la oia iluna, a hopu aku la 1 kekahi apana pepa i pau pono ole ka manao i ke kikokikoia, a ine ia j mea e paa ana iloko o kona lima, ua hele aku la oia me ka wiwo ole a komo mai la maloko mai o kahi a Wiliama Peakaila e noho ana, Ke ike mai nei kona mau hoa iaia i keia ku hikiwawe ana ae, aka he mea mau no ia ia lakou o ka hele ana e ninau no ka pololei o na mea i hanaia e lakou, nolaila, aole i ha oha'oia ke ano o ka ia nei misiona. Ua hoea aku .o Atda i ka manawa maikai loa, no ka mea ua ike aku oia i ka haawi ana Nile i kekahi pila kikoo apuka ia Wiliama Peakaila no ka uku ia mai. I ka manawa i ike mai ai o Wiliama Peakaila i ua pila kikoo la, ua haikea koke kona mau helehelena, noonoo iho la oia no kekahi mau sckona, waiho iho la oia i ua ( pila la ilalo, a lalau la i na ope pila dala 110 ka uku ana aku i ka huina, o loko o ua pila kikoo apuka la, aka, nie he anapu ana la na ka uwila, ua lalau aku la o Aida i ua pila kikoo la a hookomo iho la iloko o kona lole, a lalau aku la i na lima 0 ke kanaka opio me ka pane ana aku: "E Wile, mai noho oe a uku i kela pila apuka." Htili ino mai la ke kanaka opio me ka haalulu a pane mai la. i4 ke hoaloha kela no'u, aole a'u mea e maka'u ai" "Mai noho' oe a uku i kela pila. He pila apuka kela, ua maopopo no ia ot ia mea e Wile " Me he mea la e hina aku ana ua kanaka opio la i ka lohe ana i keia mau olelo a ke kaikamahine, a oka mea laki loa aole kekahi mea 1 | 0 h e ma i i na olelo e kamailio ia ana mawaena o laua nei, no ka mea loa ko laua mau leo e kamailio ana. Hoomau hou aku la no o Aida i ke kamailio ana: E waiho niai oe i na mea apau ia'u, ua maopopo kela kanaka ia'u, mai maka u ge, e akahele o ike ia mai ke ano e o kou helehelena." Ke kali nei no o Nile o ka uku ia mai o kana pila kikoo, aole nae e hiki iaia ke ike aku ia Aida, no ka mea aia laua la maloko mai o ke ope ape'a. . "E olelo aku.oe i kela kanaka. aole e hiki ia oe ke uku 1 kekahi pita| kikoo o keia ano o komo auanei oe iloko o ka poino. E hoOlohe i ka'u mau ōlelo a o a e hoopakele ia oe iho.* No keia mau olelo a ke kaikamahine opio, aole no i pane mai o Wiliama Peakaiīa i hookahi huaolelo, aka ua komo aku nae keia mau olelo iloko o ke kanaka opio, a pane aku la oia ia.Nile. "Ua kauoha ia mai au aole e uku hou i kekahi mau pila kikoo." "Oia iho la kau pane ea ?" "He mea |K>no ia'u e hoolohe i na kauoha i haawi ia mai la u. "Alaila, e haawi hou mai oe i kela pila kikoo." Ia manawa i puka koke mai ai o Aida iwaho a kamailio aku la ia Nile "Eia ia'u ko pilā kikoo, e haalele koke oe ia loko nei o keia keena. o kelepona koke &ku au i ka oihana makai a o ko paa no ia 1 ka liopu ia." .. . . , Ike koke akn la o Nile o keia no ke kaikamahine nana oia 1 hoo~ hoka, a haule pahu ai oia iloko o ka loko wai. Pii mai la kona ha maka'u, aka, maopopo mai la no kona ano i ka kaua Atda, a pane mat- ! a 01 "Ua hoomaopopo mai la ka oe ia'u ea, nou iho, ua ahuwale kou mau ano apau ia'u. E hookaaxvale koke oe e kena kanaka ino mailoko ak\t o keia hale." . Me na helehelena i like pu me kekahi uhane lapu, ua haaleie tno tho la o Nile ia loko o ua keenai la. , . Kau aku la o Aida i ka apana pepa ana e paa ana imua o kekanaka opio, me he mea la e kali aku ana no na kuhikuhi e haawua mai ana no ka ia nei mea e aku ai, uar pane aku la oia: "Aohe au mea e maka'ū ai e PeakaUa. mai kumakaia la oe ua lioopakele ia oe mai ka poino mai i manao ia e kau mai maluna ou i keia N "Heaha Ia ke ano o kau mea e kamailio nei?" "Aole e hiki ia'u ke kamaiHo koke aku ia oe ia mea i keia manawa, e kali oe a loaa ia kaua he manawa kaawale, ihoike aku au i na mea apau. Ua pololei anei keia mea a'u i kakau mai nei?" ? Nana alai la o Wiliama Peakaila, a ae aku la ua pololei, hoi aku |a o Aida a kahi e waiho ana o kana mikini kikokiko hua, hoopau poao j

aku la oia i ke koena o kana mau hana me ka maha o koita iunaikei haia no kona lanakila ana maluna o na hana a ke kanai& ana e inake " make nei e hoopuhilL j Ua hookahahaha loa ia o Aida i kt ano o W iliama Peakaila i keia !a, no ka mea, aole oia i lawe mai i kekahi kope nana e hana e like me ' lea mea maa mau i na la e ae:: r '*A malia paha ua hilahila oia i ka'u i hana aku nei iaia t keia la,' j wahi a Aida iloko iho ona. ; Aka ke hana la no o Aida me ka noonoo nui ana no ke kanaka I opio, malia paha ua nui hewahewa aku kana mau dala i koiohe ai, e ;hiki ole ai iaia nei ke hoopakele ae, a ina no hoi no ka manao ana e | hoihoi aku i na' dala i pau t ka uhauha ia e ke kanaka opio. pehea la e hiki ai iaia nei ke kokua aku, oiai o ka hapalua o ka uku o ua kanaka ' opio la, o ko ia nei wahi uuku ia, a hoi iho no hoi, e hoouna mau ana oia i ka hapalua o kona uku pule i kona mau makua e noho mai la i[ ko lakou wahi home kaaaina. Hookahi nae mea maopopo loa i ko iaj | nei hoomaopopo ana, oia no ka hoopakele ia ana o ka hui mai ka pili- j kia mai, ina e 'nemo nui ke dala ia kakahiaka mamuli o ka uku ia ana o, keia oila apuka. j , No ko Peakaila palekana mai na hoohuoi ana no ka pokole o ke| dala oloko o kona keena, aole i maopopo iaia nei ia mea. I ka pau! 1 ana o ka hana ia ahialii. ua ku ae la no o Peakaila a hoi me ka nana, ole mai i ka kaua Aida, a i ole kamailio mai hoi i kekahi mea, aka. ,puka loa aku la no oia no ke alanui ka pahu hopu. "Malia paha ke kali mai la oia ia'u iwaho o ko'u hemo aktt," wahi a Aida i nalu wale iho ai no iloko ona. Ua au'aia o Aida e noho mahope o ka manawa pau o ka hana ia la, . no ka mea oia wale no ke kaikamahine makaukau ma ka hana i maI kemakeia e hana. A pau no hoi ka ia nei hana ua hoi aku Ia oia me ka j hoi malie ana, me kona manao, ina paha e kali io ana o »*iliama Pea- . kaila iaia, e loaa mai ana no keia, aka aole nae pela, he kanaka okoa ' ka mea nona ka leo ana i lohe aku ai i ka pane ana mai: i "He lua ole ka hana au i-hana ai i keia la a kuu mau maka i ike pono ai." Alawa ae la o Aida a ike aku la oia i ka makaikiu e ku kokoke mai ana : u "Ua hauoli maoli au i ka halawai ana me oe." ' "Ae. o ka'u no īa e kali aku nei o kou hoi mai, e ka lede opio. I Aole e hiki ia'u ke poina no ka hana wiwo ole au i hana aku ai i keia la, o kekahi kanaka akahele o kona noonoo. e pihoihoi ana no oia, aka 0 oe, he koa maoli i like me na inakaikiu kaulana o Xu loka nei. J. "Ae ua piha maoli no au me ka pihoihoi, aka, ma ka hoomanawanui ana, e kapae ae ia mea e lanakila a e holopono ai ka mea a'u i manaa ai e hooko aku." "Pehea, ua ike iho nei anei oe ia Wiliama Peakaila?" "Ae, ua ike iho nei au i kona manawa i haalele iho nei i ka hale hanako. Auhea oe e ke kaikamahine, e hilinai aku ana au i ka holopono o keia hihia maluna ou, eia au ke lana hele wale nei no iluna o ka moana kai akea, aohe maopopo o ka'u mea e hana aku ai." "Alaila, he hoekahi au mea i poina aole oe i hoike mai ia'u i kou inoa." "O Bila Napa ko'u inoa, a e hilinai mai i ka'u mau kokua ana." "He mea pono e loaa i manawa nou e kamailio pu ai me Wiliama Peakaila, a mai iaia mai, e loaa ai ia kaua na mea apau e pili ana i keia hihia." "Ua manao mai nei hoi au ke kali ae nei la oia ia'u mawaho nei, eia ka aole." f "Ua kali iho nei no oia ia oe, aka, hoea mai nei kekahi akena o Nile a hele pu aku nei me ia." "Alaila ke hilinai mar nei anei oe maluna o'u?" ' "Ae, maluna ou ko'u hilinai piha." "Heaha ka'u mea e hana ai?" "Ua papa aku au ia oe, aole oe e hele hou i ka po me ka lole kane, a ua pono nohoi ia, aka aole nae au i papa aku i kou hele pu ana me au." ' "Ua hana hookahi aku oe i kela hana wiwo ole i keia la, aka ipe a'u e ku mau aku ana no ke kiai ana ia oe, e palekana ai oe mai na popilikia he nui." v "E uhai kaua ma na meheu o Wiliama Peakaila, a nau e imi aku i na mea e maopopo ai o kahi i loaa mai ai keia hihia ano nui." "Aole o'u makemake me keia ano au e hele pu ai me oe, aka, pehea la ke hoano-e au me he wahine luahine la ?" "Ua pono kela, me ia ano oe e hele ai." O ko'u ake nui, o ka puai mai o na mea huna apau e pili ana i keia hana a kaua e hookolo nei." "O ko'u manao like no hoi ia, no ka mea, aole au i hoike aku i na luna nui o ka hanako i ka'u hoike pili no keia hihia. Ina aole oia 1 komo kuhohonu iloko o keia hihia, alaila e hoao no kaua e hoopakele iaia mailoko mai o ka hoohilahilaia, aka ina i uku ia kela pila kikoo i keia la, ina aole he ala e hiki ai ke hoopakele ae ia Peakaila mailoko mai o ka poino." "Pehea oe i maopopo ai, ua hoao ia kekahi pila kikoo e ukuia i keia la?" "Iloko no hoi au o ka hanako." Ike ole no ka hoi au ia oe."

"Ae, oa ik« no os U u, c nana pooo mai ana no hot ot ia'u.** "Anoe niaoli aole e hiki iau ke , Akaaka ae la ka makaikia, a pane aku b, e n««na pono mal «a ao I hoi oc i kaln iuahine kuai apala e lawe hele ana i ke »e apala e hai » oukon." "He keu maoli a ke kupaianaha. ka hiki ana ia oe ke hOoldo & kohu wahi luahine." Pehes, ua ike anei na hina nui oka banako ioi rnea i hana ia i keia la?** * "Aole he wahi mea i maopopo ia lakou." "Ua maikai kou hoike ole ana ia lakou." 4i Aole no au i makemake e hoike i kekahi mea, a lohe mua oe.** "O hoi i kauhale, ai i kou pama ahiahi, hoomaha liiHi a nm' ka hora urar o keia po, halawai hou kaua maanei." Hoi like aku la no laua a kokoke i ko Aida wahi home, ua haaleie < aku la ka mikaikiu. Ke hoi hookahi la o Aida me kona noonoo nui j ana malia paha ua holo mahuka aku la o Peakaila no kona palekana» | a kaumaha loa iho la keia, ina no ka oiaio o ka ia nei mea i koho *i» , alaila e lilo mau ana o Peakaila i kanaka hana karaima hakihaki ka- | nawai. j Hoi aku la oia a hiki i kona home, a mahope o ka pau ana o ka ! laua paina ahiahi me kona makuahine hanauna, ua hoi aku La oia no- , loko o kona wahi lumi no ka hoomakaukau ana i kona lole hoano-e, e hele aku ai i ka holoholo me ka makaikiu. Hoi aku la kona makuahine e hiamoe. a makemake pu aku la no keia e hoi pu e niamoe, aka» noonoo iho la keia he mta nui ka hoopakele ana i ka uhane mailoko mai o ka poino. 1 ka maopopo ana iaia nei. ua malaelae ke alahele nona, ua hemo aku la oia ma ka pukaaniani me kona aahu hoano-e, a kamoe pololei aku la no ke alanui. Ke maka u nei keia malia paha ke kali loa mai nei ka makaikiu o koa* hiki aku, nolaila nana ae la keia aohe poe ike mai iaia nei, hoomaka. aku la keia e holo, a loihi ka ia nei wahi e holo ai, hoololi ae la oia i kona ano i wahi luahine e kuo-e malie ana. Pela ko ia nei hele ana, a kokoke loa i ke kihi o ke Alanui Akea» kahi a laua i hooholo ai e hui ia po me ka makaikiu, ua halawai maoli aku la oia a he alo me Wiliama Peakaila? O ia nei ka i ike aku ia Peakaila, ao!e nae he maopopo mai oko ia nei ano iaia la. I mea no ke kanaka opio e hele loa ole ai mai iaia nei aku, ua kamailio aku la oia. "E ke kanaka opio, ua kamaaina mua no au ia oe." Ku ino iho la o Peakaila. a pane mai !a. "Ua oi ae ka hoi kou ike mamua o ko'u." "O Wiliama Peakalia hoi paha kou inoa?" "Pehea i maopopo ai ia oe, o ko'u inoa ia? ''Alaila ua pololei au ea?'' '"Heaha kou makemake ia'u?" "U* makemake au e hoike aku ia oe i kekahi mea ano nui." "E hoike koke mai oe ia'u i keia manawa, aole e hiki ia'u ke lohi loa e wiki." "Ua makemake au e hele pu mai oe me a*u, he nui loa ka'u mau mea i makemake ai e kamailio aku ia oe." "Aole o'u manawa e kamailio loihi ai me kekahi mea i keia po r e hoomanawanui oe no ka la apopo." "He mea pono e hele pu mai oe me a'u o oe walē no ko*u hoa* loha oNu loka nei aole he mea e ae." "Owau wale no anei kou hoiiloha o Nu loka nei? M "Ae, malia paha ua poina oe ia'u, aka, no'u iho, ke mau nei no ko'u hoomanao nou. Oko kaua halawai ana iho la i keia po, ma ke ano ul» laki waie no. He mea pono ia oe e hele pu mai me a'u, a e lohe hoi i na niea a'u i makemake loa ai e kamailio aku ia oe." "Aole e hiki ia'u ke ae aku i kou manao e koi mai nei e ka luahine.** <; Aole au he luahine, ua loohia au i kekahi pilikia nui, aole keia o ko'u ano maoli, eia au iloko o ka lole hoano-e, ua makemake au i hoaloha nana e kala ae i keia pilikia o'u." /'Alaila, owai kou inoa ?" "Aole e hiki ia'u ke hoike aku i ko'u inoa, ke ole oe e ae mai « hele pu me a'u, a e kokua mai i na mea e hoopauia ae ai o ko'u pilikia " "Ano e maoli ka hoi na hana a keia luahine." "Aohe oe e olelo ae ana i ke ano-e, ke lohe pono oe i ka oiaio." Kulou iho !a ua kanaka opio la ilalo, a loaa paha iaia he hoohuoi no ua wahi luahine la. ua ea ae la kona poo iluna, a pane mai la. Oia hoi ha hele pu aku kaua me oe." O ko ia nei alakai aku la 110 ia i ko laua alahele, .« Hele aku la laua nei a hala mamua aku o kahi a ka makaikiu e kali ana, ike mai la o Aida i ka haawi aku o ka makaikiu i kekahi hoailor,a; hoon\aopopo iho la keia ke uhai mai nei no o Bila Napa mahope o laua nei. Ku iho la o Aida, a ninau aku la ia Peakalia. "Ihea la auanei kaua e kamailio pu ai?" "Ihea ka hoi oe e lawe nei ia'u?" "He kanaka opio hoi oe no ke kulanakauhale nei, o oe paha ka i maopopo i kahi maluhia." "Pehea no hoi, ina kaua e hoi ana iloko o ko'u mau rumi?" "Ae, o kahi maikai loa io ia, e hele kaua ilaila." Aole i pau.