Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 37, 14 September 1906 — HAULEHOPE KA HOOPII A LO, I MULIWAA PUKA AHEWA OLEIA O KELIINOHOPONO MA KA HOOHOLO A NA LUNAKIAI O OAHU. MA KA HOIKE A KE KOMITE NOII MA KANA HALAWAI KUIKAWA MAHOPE IHO O KA HULI PONO IA O KA HIHIA—NA HANA E AE. [ARTICLE]

HAULEHOPE KA HOOPII A LO, I MULIWAA

PUKA AHEWA OLEIA O KELIINOHOPONO MA KA HOOHOLO A NA LUNAKIAI O OAHU.

MA KA HOIKE A KE KOMITE NOII MA KANA HALAWAI KUIKAWA MAHOPE IHO O KA HULI PONO IA O KA HIHIA—NA HANA E AE.

0 ka hana ano nui i lawelaweia iloko o ka halawai a ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Oahu ma ka po Poaono nel Sepatemaba 8, oia no ka hoike a ke Komite ninaninau e pili ana i ka pa-ee ! mawaena o Mr. Keliinohopono ame Mr. Lo, no na hana i. hoohanaia ma na alanui o ka Apana. o "Ewa, o ke Kalana o Oahu, a o ka hopena o ka hoiko a ke Komite, oia ko lakou apono ana iaj Keliinohopono, oiai e imi wale ana no Lo i ka pomaikai o ka mahiko o -Honolulu ma na hana o na alanui me ka nana ole i ko ka lehulenu pono. Malalo iho nei e ikeia ai ka hoike piha a ke Konvite: Honolulu, T. H., Sepatemaba 7, 1906. George W. Srpith, Esq., Lunahoomalu Papa o na Lunakiai, Honolulu: Aloha oe:—Ke waiho aku nei ke KomUe i kohoia no ka imi pono ana i ka oiaio o na mea e pili ana i kekahi palapala mai a Lo mai no ka hana o na alanui o ka Apana o Ewa, penei: 1 ka pane ana aku i ka hoike mua a Mr. Lo, e pili ana 1 na pohaku haawi wale no ka ufri ana i na alanui 0 ka Apana o Ewa e ka Papa o na Lunakiai, ua loaa ia makou keia ike penei: Ua loaa nui mai na pohaku mamuli o ka hoakoakoa ana i na pohaku apau iloko o kela wahi waiho wale ma ka aoao ma Ewa iho o ke Alanui Lehua e na kaa hana o ke aupuni Kalana, me ka nui maoli o ka lilo, a i ka maemae ana o kela wahi, ua kukuluia aku la ka mikini wili pohaku ma ka aoao Honolulu o ka hale hookolokolo, a o na pohaku apau i loaa mai ma ia wahi, mamuli o ka hoo-pa-hu kiana ana a wawahl ana a na i kanaka hana alanui, aole hoi e like me ka Lo e olelo nei ua laweia mat ka pa mai. O ka pohaku a Mr. Lo e olelo nei, ua laweia mai na pa pohaku mai, ua kauohaia no e ua Lo la e haliia no ke alanui ana i aelike ai e hana mai Aiea mal a hiki i ke alanui i Lehua. O na pohaku apau a makou i 1 hoohana ai Uoko o ka Apana o Ewa, I me ke kala wale no e loaa ai. I Ua poho maoli ke Kalana he maa I haneri kala, mamuli o ka waiho ana j i ka pohaku e hoopa-huia, a e wawahiia | i makaukau ai no ka mikilhi. Ua loaai keia poho ma o ko Mr. Lo kauoha ana' ia makou e hoonee i ka mikini. j E pili ana i ka hoopololei ana i kela uakee ma ke awawa o Kalauao, hei mea keia i waiho pinepineia mai imua 0 ka Papa, a iloko āku nei o ka mahine o lune, ua hoouna aku ka Papa' 1 ka enekinia no ka hui pu ana aku j me Mn Lo no ke koi ana aku e haawi mai i pono alanui hele. a mahope o ka 1 ike mau ana aku ia Mr. Lo, e pili ana no keia mea, ua ae mai la oia, a ma ka la 16 o lulai, ua hanaia iho la na palapala apau a hoounaia aku la iaia, me kekahi aelike i kakauinoaia e Mr. Holloway no ke kuai kuapo ana, me ka olelo pu aku o ke enekinia ia Mr. Lo ina e ppno ana ka hooponopono ana i mea e loaa koke mai ai ka pono alanui, alaila e hoomaka kokeia no ka hana ana, aka ua paa mai o Mr. Lo i ua mau pepa la no ho'okahi mahina me I kona hana ole i kekahi mea, a hiki i ka mehina o Augate aku nel. ma ka la 17, ua hoihoi hou ia mai la ua mau pepa nei, me ka olelo pu mai aole ona kuleana e nana ai i ka Keliinohoi pono hana. Nolaila ua hiki ole i ka papa ke hana i aku i keia hana, aole mamuli o ka hooI hemahema o ka Lunakiai mai ka Aj pana mai o Ewa, aka mamuli o ka loaa ole ana o ka oono alanui, a makou ! e hoohana aku ai. _ '•» i Aole i manao kou komite he mea | pono e nana ia kekahi t hapa o ka leta i a Mr. Lo, no ka mea. he mau mea pilikino ia e hailuku ana maluna o Keliinohopono. oiai nae, o na hana i hanaia ma.na alanui o ka Apana o Ewa, ua kulike ia me na kuhikuhi ana mai ka Papa aku o na Lunakiai. Ina i holopono na hooponopono ana e loaa mai ai ka pono alanui ma ke kuapo ana, ina ua pau kahiko ua alanui la i ka "hanaia, a Mr. Lo e hoopii mai nel no I ka hana oleia. E pili ana i ka malama ana i na alanul o ka Apana o Ewa, ua hoolilo aku o Mr. Lo i eono a ewalu mahele no ka hoomaemae ana i na alanui llke ole/ mailoko mai o ka huina o $7,000 1 koe iho mai ka auhau alanui mai o ka Apana o Ewa. E pili ana i ka hana i hanala iloko o ka Apana o Ewa iloko o ka mahina, 0 Okatoba, i ka manawa i hoihoiia mai j ai o na lako hana alanui malalo o kaj Papa o na Lunakiai. he mea pono i ke Komlte e hoike aku, ua lawelaweia ia mau hana malalo o ke kauoha a ka Pat>a holookha. ma na kuhikuhi āna hoi a ka eneklnia o ke Kalana, a o ua mau hana la i hoohanaia maluna no ia o Tia alanui o ka lehulehu, aole ma na alanul e ae. Ke olelo nei o Mr. Lo ua paa oife 1 kekahi mau lako hana, a hiki i ka noonooia ana o na hana e hoohanaia

aku ana maluna o na alanul ma Alea. Ke nianao nel makou he hoike maopopo loa keia no ko Mr. liO makemake nul I na hana e pomaikal wale ai no o kona mahiko, me ka nana 010 ae aia he mau wahi e ae kahi Uoko o ka Apana o Ewa e pono ai 1 ka Papa ke nana aku no ka pono o ka lehulehu. Ua hoouna ae ka Hui Alahao o Oahu i kekahi ]eta ia Keliinohopono ma ka la 19 o Mei, e ae mai ana i ka hoohana ana i ke alanui maluna o ko lakou aina, a ina no ka pau pono o ka hana ma ua alanul la 1 ka hanaia, alaiia e lioolllo mai no ka hui ia pono alanui no ka lehuiehu. Eia me ka Papa ke kope o ka iakou ieta e piil ana no ka aelike no ka hoolilo ana mai ia alanui 1 alanui aupuni. I ka hoopau ana ae i ka holke a ko Komite, aole i loaa i keia Komite kekahi mea, nana e hooia mai ana 1 ka hoolilo wale ia o na elala I hookaawaleia no ka Apana o Ewa. O H. T. Moore ame S. C. Dwig:ht na Komite na laua i kakauinoa 1 ka hoike maluna ae. Na Lunaklai Mr. liuka 1 nol mal e apono i ka hoike a ke Komito, i kokuaia mai e Mr. Paele, a ma ka nlnauia ana ua apono lokahi ka Papa I ka hoike. He mau palapala hoopii lehulehu kal heluheluia mai e pili ana l na hana l makemakeia e hoohana ma kekahi mau alanui, a ua waihoia keia mau palapala iloko o ka lima o ke Komite o na Uwapo ame na Alanui. O kekahi o na palapala hoopii i hoea mai imua o ka Papa mai ka Mahele Eiwa mai o ka Apana Elima, e noi ana i ka Papa e hoomaka kokeia ka hana ana i ke alnnui iioko oia Apana, a ua apono aku ka Papa i ka hoouna ana aku i na kanaka hana ma keia Apana e hana ai. Ua hooholoia ae no hoi na bila haawina o na oihana e ae o ke Kalana no keia mahina. Ua hoopaneela ka halawai a ka Papa a noho hou ma keia Poalua ao la 18.