Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 41, 12 October 1906 — KA IPUHAO KALAIAINA. [ARTICLE]

KA IPUHAO KALAIAINA.

(Na ke Kiu Meahou.) j "Ea. pe'nea kou manao no kela olelo a Mr. Trent iha i mai la." ! walii a kekahi hoa Repubaiika o'u i ninau itiai ai ia'u ia maua e h x>l.ihe hke ana i na olelo nia ka halawai nui a na Demokarata ma AaKi Paka i ka Poaono i hala iho !a. "O ka olelo hea la?" i ninau hou aku ai ati iaia. "O kela olelo hoi ana i i inai nei he uku piha oia i ka uku o na limahana o ke Kalana o Oahu ma ka hookahi hanen keneta o ke dala hookahi." i wehewehe mai ai kuu hoa kalaiaina. I » "Ke manao nei afi ua pololei oia." wahi a'u, "no ka " "Alaila. he hoopilimeaai oe iaia," wahi o*u i kahamahaia mai ai. *'no ka mea. aole iaia ka mea o ka piha ana o ka hookahi hanen keneta no ke da!a hookāhi." • | "A iawai ka?" i ninau aku ai au me ke ake e lohe i korta manao maluna o ke kumuhana. , . "Ua loaa mai ia pomaikai mamuli o ka hooikaika ana o ka aoao Repubalika," i wehewehe mai ai ua hoa nei o'u." a oia hoi kekahi o na hooikaika pookela ana a ka aoao Repubalika iloko o ka Ahaōlelo o 1 90S' f . ' > "Heaha Ia hoi kela pomaikai?" i ui hou aku ai au i ua hoa nei o'u. "O ka loaa ana hoi o ka hanen keneta i ke dala hookahi i na limahana? Ke ha'i aku nei au ia oe aole na Mr. Trent i hooikaika a loaa kela haneri keneta o ke dala hookahi: he uku wale ana no kana." "A oia hoi ka'u mea i ha'i mua aku nei ia oe," wahi a u i pane hou aku ai," ua pololei no o Mr. Trent, no ka mea, o ka hooko ana kana i hana ai. oia hoi. ua olelo mai nei oia ma kona kulana puuku o ke kalana. ua haawi aku oia i na limahana o ke kalana ma ka hookahi haneri keneta o ke dala hookahi. a e ha'i aku wau ia oe, he oiaio ia no ka mea, ua haawi io no oia i na ukuhana ma ka pihapono. Aole e hiki ia oe ke hoole mai." "Aole au e hoole ana," wahi a ua hoa nei o'u, "oiai ua haawi piha pono no oia aole hoi e like me ka wa i ka Teritori o ka hoopukaia o na bila alualu a i ke kikoo ana aku i na banako ua laweia ae la kekahi mau pa-keneta 0 ka ukuhana mamuli o kela ano bila alualu, a ia Trent hoi aole he bila alualu kana i hoopuka ai aka. he dala maoli no a ka poholima o ke kanakahana. Ua maikai kela, aka, aole mai iaia aku ka pihapono ana o ka haneri keneta o ke dala hookahi ?" "A iawai ka?" i ninau hou aku ai au. "Mai ka aoao Repubalika aku ia aole mai ke Demokarata mai," wahi a kuu hoa. "E hoomanao oe, na.-na hoa Ahaolelo Rcpubalika o ka Ahaolelo i hala i hooikaika a holo ai ke kanawai hookaa hapa makahiki o na auhau o kakou e nee nei i keia manawa a "A heaha ka pili o ia kanawai auhau i keia uku o ka puuku Demokarata i ke dala hookahi ma ka haneri keneta," wahi a'u i puoho aku' ai: "ke manao nei au ua lili oe " "Aohe o'u lili," wahi a ua hoa nei me ka okalakala, "aka, e hoolohe iki mai hoi oe i ka'u wehewehe i ike ai oe ika pili. Mamua he hookahi 110 manawa hookaa o na auhau i ka makahiki, a mamua o ka pau ana o ka makahiki hookahi ua pau e aku la ke dala o ka waihona o ka lehulehu, a mamua o ke komo ana i ka lua o ka makahiki ua hoopukaia aku'la na bila alualu no ke dala ole o ka waihona, a aia a komo i ka luao ka makahiki a i ka wa e hookaa ai na auhau oia auanei ka manawa e piha hou ai ka waihona dala a me ia dala e ukuia ai na bila alualu i hoopuka mua ia a pela iho la ka nee ana a —" "A aole he loaa.o ia ano i keia manawa," wahi a'u i kahamaha aku ai. "Ae, aohe he loaa oia ano bila alualu i keia manawa," walii a ua hoa nei o'u i hooia mai ai, "a o ke kumu mamuli o ka hooikaika ana 0 na Repubalika o ka Ahaolelo i hala a puka ke kanawai auhau elua uku ana i ka'makahiki. Ika makahiki hookahi he elua uku ana ona auhau. Aole anei pela?" "Ae." wahi a'u i hooia aku ai. "Alaila, e hoolohe mai oe," wahi hou ana u i ka wa hookaa mua ua piha mai la ka waihona Teritori i ka dala, a mai ka Teritori hoi iloko o na kalana, a mai.ko kakou kalana hoi e uku ai.ua puuku Demokarata nei nie ke dala kuike, a mamua o ka pau ana o ke dala o ka waihona ua hiki e mai la ka lua.o ka manawa e hookaa ai i na auhau, a o ka piha hou mai la no ia o ka waihona Teritori i ke dala a o ka pilia mai la no hoi ia o ka waihona kalana i ke dala. a aohe he manawa e ha'o ai 1 ke dala, pela i kuike mau ai ka uku ana o keia puuku Demokarata i na limahana.*' "Pela i o ka,' wahi a'u i hooluolu aku ai i kuu hoa, oiai ua ike no wau he oiaio ia, na na Repubalika io i hooikaika a holo ai kela kanawai auhau o elua uku ana i ka makahiki, a ua ike no hoi au ua pololei no ka olelo a ka puuku Demokarata, no ka mea, walii ana ua uku oia he hookahi haneri keneta o ke dala hookahi, oia hoi, ua uku pihapono ia eiama ke kuike. Piena loa nae kuu hoa Repubalika, ahe pololei no ia olelo ana, na na Repubalika i hooikaika a loaa ke ala e loaa dala kuike mau ai!" 'Ea, i ka hoolohe aku i na Demokarata," wahi o'u i uiia mai ai e kekahi o kuu mau hoa ha'iha'i olelo kalaiaina, "ke manaoio loa nei lakou e piha ana ka aoao Demokarata i na Repubalika ku-e mikini a Balaunu ma." "Pehea i maopopo ai ia oe?" wahi a'u i ninau aku ai. "E hoolohe aku no hoi oe, he keha mai auanei kela a lohe mai i ke a'o, a ua manao wau ua kuhihewa loa ia lakou. "Oliana ke kumu o ko lakou kuhihewa ana ?" wahi a'u i ninau aku ai. "Eia ko lakou kuhihewa. Ua manao na Demokarata e huli nui ana na Repubalika iloko o ka aoao Demokarata mamuli o ka inoino o na mikini kalaiaina oka oihana makai. Ke haalele nei lakou no ia kumu." Pela no ko'u manao," wahi a'u i pane aku ai, "no ka mea eia io no na Repubalika ke ku-e nei i na mikini a Halaunu ma, a e koho ana lakou ia laukea a aole ia Balaunu. A " "A oia hoi ka u e olelo nei i ke kuhihewa o na Demokarata," wahi o'u i kahamahaia mai ai me ka olioli o na hiohiona mluna o tia hoa nei o'u a manao wale aku la no wau ua loaa pono mai la wau i kana olelo wahi paha a kona noonoo a'u e akiuma wale aku ana no. "Ua manao lakou o ka hooho nui ana o kekahi poe Repubalika e koho ia laukea, alaila, oia ko lakou haalele ana i ko lakou kulana Repubalika a komo i ke Demokarata. Aole pela. Aole lakou e komo a aole i haalele ika e koho ana nae ia laukea. Ua kuhihewa loa ia ma ia mea a " "Aka, ua komo io aku no kekahi poe Repubalika he nui iioko o ka aoao Demokarata." wahi a'u i hooloio aku ai. "e nana oe i ko Kamoiliili poe ame na Pukiki RepubaliVa, ua pau lakou i ke komo iloko o ka aoao Demokarata." % \ I "Aka. aole i lawa lakou no ka hoopiha ana ika aoao Depiokarata, no ka mea, he wahi kauna wale no lakou," wahi hou a ua hoa nei o'u, j "a ke hui ae me ka poe oloko o ua aoao Demokarata nei. no ka mea, I he uuku loa no lakou Demokarata, ke manao nei au aohe e piha kahi " poholima." "Ka! o kou manao paha ia." wahi a'u i pane aku ai. "a malia paha oka lakou la no ka mea e pololei ana. He koho wale "Aohe keia he koho wale," wahi o'u i leo nuiia mai ai e ua hoa nei ou. "aka, he pololei ka'u. Ona Repubalika ua nini loa lakou no keia mikini, a aole no hoi o Halaunu he moho kupono. nolaila e koho ana lakou ia laukea aole no kona aoao Demokarata, a aole no hoi ia he mea no lakou e komo ai iloko oke Demokarata. E ha'i aku wau ia oe e kuu makamaka, e koho nui aua na Repubalika ia laukea me ka piau no o ko lakou kulana Repubalika. a no\i iho ea. e koho ana wau iaia aole ia Ba!aunu. Pehea oe, ooe paha kekahi e koho no laukea no ka mea oia ka moho oi ae mamua o Balaunu?" "Mahope hal aku wau i ka*u haina," waln a r u i pane aku aL