Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 42, 19 October 1906 — MA NA MOHO HOOKO HANA KAKOU E KOHO AI. [ARTICLE]

MA NA MOHO HOOKO HANA KAKOU E KOHO AI.

He elua mau pule wale no koe a i ka Poalua o ke kolu o na pule e hookoia ai ke koho balota o kakou apuni ka Paeaina, a ua lawa no ia no ka noonoo ana o na makaainana kuleana koho balota i ka lakou poe molio e koho ai mai na hoa Ahaolelo a na luna aupuni o na .Kalana apuni ka Paeaina, a e like me ka makou i kalele mau ai e koho kakou i ka poe kupono wale 110 me ka nāna ole ae i na aoao kalaiaina, pela no makou e kalele hou nei maluna no oia manao hookahi maluna nae o ka mahele okoa oia ke poomanao o keia kinomanao, *'Ma na moho hooko hana kakou e koho ai." Ma ko makou noonoo iho ua oi loa aku ka pili.o keia kumuhana maluna o na moho i komo mua iloko o na hana o ka Ahaolelo a iloko o na hana aupuni Kalana, no ka mea, na ka lakou mau hana o ka lawelawe ana iloko o ia maU oihana e hoike niai i ke ano o ua poe moho nei no ko lakou kupono ame ka ole; a ina nei e kupono ana kekahi moho alaila, ke pane nei makou mamuli aku la ia o ka hooko hana o ua moho luna aupuni la a i ole hoa ahaolelo paha, a maluna hoi oia kulana la makou e kalele nei i ke kupono o ka haawi ana i kou koho ana no ia moho luna aupuni. A ina nei o ka lawelawe hana ana o na moho i noho luna aupuni mamua he hooko hana ole, alaila, ke nei makou, na ia mau hooko'hnna ole.ana i h.oijve ae i ko lakou kupono ole, a nawai no hoi ia e koho i navjnoho oia ano, a maluna oia wahi la makou

|e kaaleo hou nei i ka lehulehu'koho balota apuni ka Paeaina, aole e ' haawi i ka balota no lakou. • i Oka liooko liana a hooko hana ole, ma ka makou e kalele nei I maluna o keia kuniuhana o kakou no ke kalaiaina, ua pili loa ia i na luna aupuni lawelawe oihana aupuni ma ke kanawai e laa ka oihana makai, mawaho ae o na oihana aupuni e ae, a he oihana ano nui a ko'iko'i hoi ka oihana makai mamuli o ka lilo ana o ka malama ana i ka maluhia o ka lehulehu malalo ona, a o ka luna aupuni iaia *ke poo oia oihana e kau no ka ahewa ana maluna ona mamuli o ka hooko ole i ka manao ame ka makemake o ke kanawai, a e kau no na apono ana maluna oia poo ke hooko oia. Nolaila, aia mahina o na makaainana oioko o kela ame keia kalana ke ko'iko'i o ke kanana atia i na moho oloko o ko lakou iho a na aoao kalaiaina ekolu i wae ae nei no ke kohoia aku, a makou e manaoio nei ina e hoomahele na makaainana ma keia alanui a ma na alanui kupono e ae aole lakou e puhili ana a e lilo ana no hoi ko lakou mau koho ana i mea hoowaiwai nui i ka pono pililaula. Aia maluna o na makaainana o ke kalana o Hawaii mokupuni ke ko'iko'i i ke koho ana i mea kupono no ka oihana makai mai ke poo L a na hope iho, a o kekahi' o r;a alanui maikai loa e kupono ai ke koho āna oia no ka hakilo ame ka huli ana i na hana o na moho lunamakai ina paha he poe hookō kanawai lakou, a ina he poe moho luna aupuni ole lakou mamua, alaila, e kilo aku me ka huli ana i ka lakou mau hana o ka la\tfelawe ana iria paha na lakou ponoi iho a i ole na na hakohana paha, ina paha he hooko ponoia me ka ewaewa ole. flia pu no hoi maluna o na makaainana o na Honoapiilani ke ko'iko'i o ke kcj(io ana i ko lakou mau luna aupuni o ka oihana makai mai ke poo a na hope, a pela no hoi ko Kauai ame ko Oahu nei, a makou e manao nei o kē alanui a makou i hooaiai ae nei kekahi o na alanui knp.ono i ole āi e hoopuhiliia ke kanaka. O kekahi o na hooiaio kupono loa e kōkuaia ai kakou ma keia alanui, oia hoi, "ma na moho hooko hana kakou e koho ai" oia no ka meahou hoolele hauli i hoopukaia ma ke Kilohana nei i ka pule i haia e pili ana i kē kuai hamamaia.o ka waiona ma Kapalama ame na hana kuulala hoohilahila i hanaia maloko o na hale inu lama oia mau wahi o ke kulanakauhale nei a makou ame ka lehulehu e puiwa ole ai i ka hanaia o keia ano ma na wahi e ae mawaho ae o Kapalama v No ka mea, na ia mau hana.ekaeka ame ke kaomi ole ia oia mau ino ku-e kanawai i hoike maopopo ae i ka hooko ole o ka oiliana makai o Honolulu' nei i ka makemake o ke kanawai ma ka hopu ole ana i ka poe mea halekuai lama ma ke Sabati, malia nae paha no ka nele paha o ka aina i ke kanawai ole e kauoha ana i ka oihana makai e hopuia na ino oia ano. Ua maopopo no ia makou aole i nele ke ke nuiia o ka hoopuka ana i na meahou o keia ano, a aole no e nele ka olelo ia mamuli o ke kalaiaina ke kumu o ka hoopukaia ana no ke ake e kulai ia Balaunu ame Vida, alaila, he ino kalaiaina keia meahou e like me na hoohalahala o na haiolelo waha-a kokua hanaino o ke kihi o na Alanui Betela ame Moi a makou e pane kanalua ole ae ai i ka hiki ole i kekahi ke hoole i ka oiaio o ka meahou hoolele hauli i hoopukaia.e ka mea kakau nupepa, a ke manao nei makou ua pomaikai loa ka lehulehu i ko lakou ike ana i keia ino i hana i'o maoli ia i mea no lakou e hoomalamalamaia ai. - • Ua ike aku no na makai i ka hanaia mai o ka ino, ka ona o na wahine e huikau pu ana me na kahe ma kahi i kuleana ole ai kekahi wahine e ikeia malaila, eia naē, ua hoopaweoia na maka o ka makai a hook.uliia ae la ka hooko ana i ke kanawai, ke kumu o ka hiki ole ke kaomiia o ua ino nei, e ole wale no ka hoolahaia ana ke kumu e hamau iki mai nei i keia mau la a lilo nae ka mea kakau nupepa i enemi i nini loa ia e ua poe hanaino nei. O ka hooko kanawai ole keia a makoii i ike iho la a aole no i nele ka loaa oia ano haawina apuni ka. Paeaina, a maluna iho la oia ka makou kalele ana aole e koho i na moho luna aupuni oia ano a pela no hoi ko Oaliu e koho ole ai ia Balaunu, ke poō' o ka oihana makai hooko kanawai ole, ame na moho e ae oia ano.