Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 43, 26 October 1906 — MUIMUIAIA NO NA HOME RULA MA AALA PAKA LOAA PUOLO KULOLO AME NIU NO NA MAKAAINANA MAI KA LAKOU AHAOLELO MAI. PELA KEKAHI O KA LAKOU PUHI PU ANA, A UA MAIKAI NO HOI KEKAHI MAU HAIOLELO ME KA MALUHIA. [ARTICLE]

MUIMUIAIA NO NA HOME RULA MA AALA PAKA

LOAA PUOLO KULOLO AME NIU NO NA MAKAAINANA MAI KA LAKOU AHAOLELO MAI.

PELA KEKAHI O KA LAKOU PUHI PU ANA, A UA MAIKAI NO HOI KEKAHI MAU HAIOLELO ME KA MALUHIA.

Xo ka manawa mua loa Uoko o keia mau pule e noko nei na aoao kalaiaina i ka ha'iolelo, akahi no a malama ae na Home Rula i ka lakou halawai ma ka Paka ma Aa!a ma ka po Poaono nei. Ua hele no a muimuia ua Paka la i ka poe hoolohe ha'ioleio na kane ame na wahine. a ua no na hana ha'iolelo i malamaia ma ia po. Ua noho hoomaluia ka halawai e William Mossman, a nana i hooiauna mai na poe ha'ioielo oia po. O J. K. Nakookoo ka mea i ku mua mai e ha'iolelo, he moho no ka ha!e 0 na Lunamakaainana, ua olelo ae oia ua kaa ka mahaloia i na hoa o ka aoao Home Rula ma ke kau mua o ka Ahaolelo. Ua hoemiia e lakou ka auhau maluna o na illo, a ua hoopauia hoi e lakou ka hopu waleia ana ame ke kual ia ana o na lako hale malalo o ka palapala hoomalu waiwai a ka Aha o, ka poe noho hoolimallma. O keia ke-, kahi mea nana 1 hooluolu mai i na Hawaii mai na pilikia mai iloko 0 la mau la i kaa hope ae a he mau puoi«i kulolo ame niu hoi ia a Jta Ahaoielo H >-| me Rula i na makaainana. Ua hooia niai oia. ina no kona kohoj ia i keia kau e hoopau ana oia i ke kanawai hoohuoi ma'i lepera. Ua kauoha mai la oia i na Repuballka ame na Demokarata i hiki mai ia po e noho malie a hiki mai i ka la 6 o Novemaba. alaila koho pololei i ka papa balota o na Home Rula, O Rev. J. Kekipi ka moho Senatoa ka mea l hoolaunaia mai mahope o Mr. Nakookoo, a ua huro la aku oia me ka pa'ipa'iia i kona wa i ku mai ai, a wahi ana, o ka huaolelo Repubalika, ho huaolelo hou loa ia iloko o keia aina. Malalo o ke alakal ona a Kakina, Binamu ame Wini i komo mai ai ka malamalamao ka pono Kristiano i Hu - waii nei, a loaa no hdl ka malamalama 1 na kanaka. Na na Repuballka ma ko ano lehelehe namu i hookomo mai i ka malamaiama iloko o ko kakou aina, a mahope mai ua kipi mai la 110 nae hoi lakou a kaili i ko kakou aln:i juai ia kakou aku. Ua noke mai la oia i ka hoino i ka aoao Repubalika no ka hana ana i ke kanawai Sabati, a ina e komo aku ana na Home Rula iloko 0 ka hale Ahaolelo, e hoopauia ana ia Kanawai. Ma keia wahi i walaauia mai ai kana ha'iolelo e kekahi wahine ona rama, a ua hoopaU mal oia i kana mau olelo me ke noi ana mai i ka balota o ka poe koho. Ua pa'ipa'i ia no o A. Fernandez ma kana ha'iolelo, a i kela ame keia manawa, e haawi aku ana ke anaina I na apono ana no kekahl mau mea ana e kamailio mai ai, a 1 kahl wa no hoi e hooho aku ana na kanaka, "Aole e hiki ia oe ke lanakila maluna o F. Harvey," a o kana pane, "Ua hikl no." O kana mau olelo mua i hoike mai ai. oia no ka pilikia mawaena ona aino F. Harvev, ua olelo ae oia, aolo he kaula e paa ana ma kona ihu. a •he- kanaka kuokoa maoli oia, oiai nae o F. llarvoy aine Harris k'> pulikiii e ko !aua n:au haku h.ina. 1 •'Ho iike 110 ke ino o na IU-puhallka nie na D»--mokarata. no ka mea a!a no iie p<>e hoohuiaina i!«>k«» o ia aoao k 1laiahia a elua. ka na lakou i. kaiii aku 1 ko kakou aina mai ia kakou aku." Ua o-e!o ae oia. oia kekahi i hoopaahaoia no kona hakaka ana no kona aina ame kona hae. Ua īoike pu mai oia 1 ka noke ia o na Hawaii t ka uhauia me ka lokoino e na Repubaiika ame na Demokarata I ka manawa o ka ma'l buponika e pahoia ana ;a nolaila. aole he pono I na kanaka Hawall ke kakoo i na moho o kekahl o keia mau aoao. Ua hoike mai !a hoi oia i ke kupo" >j 0 ka moho Loio Kalana Noa a na Ho- ■ me Rula. a Ina ola e koho ia ana na- • na auanei e noke aku na kuli o na Repubalika l ka u-ke iloko o ko lakou mau kamaa buki, a iala 1 hookl iho al i kana ha'lolelo ana, ua huroia aku oia e ke analna. 0 ke &no nui o ka S. K. Mahoe ha'lolelo e plli ana no ha moho Repuballka e hele nei e hoonuinul 1 ka poe koho balota apuni ke Kalana e haawt i $1.50 o ka la 1 ka poe hana alanul. Ua olelo ae oia, aole he mea ola ano iloko.o ka lakou kahuahana, a be mau olelo hakuepa wale no ia a nai Repuballka e oleio nei. Ua noke hou mal la oia me na olelo hailuku 1 ka aoao Repubalika no ka »awe ana mal 1 na Molokana 1 Hawail nei, a haawl aku la iakou i ka o ka mea oialo nae no na kanakt> Hawaii la mau mea. 1 ka manawa a ka lunahoomaiu I hoolauna mai ai ia D. Kalauokalanl makua ua hoolauna mal la ola lala ma kona ano Home Rula. aoie hol ma ke ano Demokarata, no ka mea ke makemake wale nel no la aoao e pahele mal 1 mea e loaa akn ai na balota o na Home Huia. Ua oh-oHa mal no ke analna I ki wa l ku mal al ka moho 6enatoa, aole

no l nol* I na ko h>K»ho mat ko an«ln& aku. O kana niau olo'.o woh*> mua. ola no kona hoike ana :nai ,o ka huaoielo balota, ho wahl huaolo'.o uuku walo n<> ia. aka nae ho nul kona manao. N& ka aoao Repuballka i hukl 1 ka hao Hawail ilalo, a kaili aku 1 k& aina mmi na kanaka Hawall aku, & ko hti« mml noi no ua poe nei a kol mal e koho aku ia Uikou. !a kakou 1 hoouna al ia Wlilkokl l Wasinotona, ua hele aku o W. O. Smith, Lunakanawai Hartwell ame W. N. Armstrong ilaila me ka manao • kaili «o I koia jk>i\o koho balota mal na kanaka Hawail mai; & mal ko no la manao. ina aolo he nui ko Wlllkokl mnu hoaloha hvaor.a o na Sonato*. Nolaila o ka Home Ilula ka mea nana i huopakelo i ko uukou pono koho balota a o ka ho-ku e olino mau nei iloko 0 ka mno o Honu» liula a o kekahl puolo kulolo ame niu keia a ka Home Kula. l'a kamaiiio mai la hoi oia e piii ana 1 ko ke aupuni kaili ana I ka alna mal na kanaka Hawaii mai ,a haawl aku no na Molokana. a ua hoahewa mai ola i ko ko aupuni hookomo hou ana mal 1 ke Pukiki. maluna iho nae o na kanaka ko ko'iko'i o koia mau hana, no ke koho ole ana I na moho a ka aoao Home Rula. Ua hooho llke mal na moho apau 1 hal'olelo ia po no ka l»to K&lana Mr. Noa, a o ka Kalauokalani hoi I holke ae al o Noa ka mea nana 1 kukula i ka halelana l ke au kahiko, a Ina « kohoia ana keiaNoa 1 I»lo Kalana, e lawelawo wale aku ana ola i na hlhla a na kanakā Hawall me'ka uku ole. 0 D. Damlana, ka moa i ku mal mahope o Kalauokalani. kekahi hoa ka» hiko o ka ha\e o na Lunamakaalnana, a lwaena o ka ha'iololo ana, ua olelo ae oia. nana i waiho he blla e ae ana 1 ka loaa ana he elua inanawa o ka uku hana e ukula ai I ka poe hana. Ke ku nel kela kanawai ,a ke baootl nel na Hawall I keia pomalkai I loaa. mal la lakou. • Ina oia e koho ia ana f keia kau koho, e ku makaukau mau ana oia mahope o na bila maikal. "Aloha nui," wahi a ka I*>lo KaUwna Mr. Noa l wChe mua mal ai 1 kana ha'iolelo. Ua hoike mai ola i ko kumu o kona ao ana e 11lo v l moho ma ka aoao Home Rula, no ka mea, aol® he nana ola aoao ma ka lIL t*a hoomaikeike mal nla anle he makemako o ka aoao Repubalika ia Kuhlo, o Haleiwln ame Robertson ka lakou I mak«vmake al, aka no ko J<>hn Lane manao ana e unuhi I ka papa kula Babatl ana, mal ka aoao Tt*pubaJlka nuili a nō~kā~ minamina o huuW? ia mau balota nui, pela'iho la i al' o Kuhlo t"a olelo hou ao ola. ua kllol la o Fernandoz ame e ka mlkinl kalaiaina. a<>!o o lakou noon»o nul no na kanaka Hawail. koo wal® no o Kuhin nio kokahi poe kikalknhi o Mr. M«.oro k.« kanaka inalkal h>M»kahi nia ka a«»ao l)etnokarata, aia ko waiho noi K'ikn o ka mno!clf> ■» ka l'apa «» na lunakiai, h»- h<>ik»- ip> kf kuiv»n<> «>;<■ o • Sain Jo!in.*on i l/ma Alanui, o ua !io iko !a. ua kaka iin- a la <• H T. a u.i lawa oia mo n \ ik«> <> noho ai «'» Johnson i Kawa. aka tro- ii"k > «> »'!ui pu!'* tnah«>f'<' rnai. ua hui pu ao la lau:i i'oko o k- kahi lu ui. a ho.k" aku l.i o M«>«.»ro ua j»au' k«»na niar.au .ku-»» an*i no Ji»h.nson. no ka n;»a ho ha«»'o like no lioi laua. 1"a h"otrahu'i h'»u mai o!a I k«* k.ipa «na a K"bikana i ka U<mic Kuia i ko Kok<». a oial ua.pa-ha' 11 ao ka ikaika <» na Hawaii i na p»o o ao, nolaila ua iiko pu no ka nui o Kvko :r»«* kn. Klopanl ke hul pu laua a elua n.e ko Kekake.