Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 45, 9 November 1906 — KA HOONANEA O KA MANAWA. LOIO G. HAPA KANA HIHIA MUA LOA. [ARTICLE]

KA HOONANEA O KA MANAWA. LOIO G. HAPA

KANA HIHIA MUA LOA.

Iloko o kekahi holo e hoomalamalamaia ana e kekahi puka aniani nui iluna pono o kaupoku o ka hale i kiei aku ai kekahi wahi Pake elemakule. kino poupou, maka maalea, a kilohi aku ia maluna o na papainoa e mau kea ana ma kela ame keia keena. "Loio ma ke kanawai," wahi ana i noke wale iho ai no i ka namunamu liilii. "Owai li ka oi o keia mau loio oke akamai. Mea a'e no ka loio, mea a'e no ka loio, eia no nae he hookahi 110 ko lakou ano. "Loio ma ke kanawai." Ke hoopapa hele nei ua wahi Pake nei, mai kahi puka a i kahi he like wale no ka pahee o na aniani o na inoa i kakauia ai, a he like wale no hoi ka nunui 0 na huapalapala. E manao ana ua walii Pake nei, ina e ike ana oia i ke ano-e a'e 0 ka huapalapala i kakauia, a o ke aniani paha o kekahi keena, alaila, oia kana loio e komo aku ai no ka waiho ana aku i kana hihia. Pela kona noke hele nana ana mawaho o na keena a hiki no hoi 1 ke keena hope loa, akahi no a lana iki mai kona manao 110 ka loin nona ka papainoa e kau ana: Fred G. Hapa, Loio ma ke Kanawai. Unuhi ae la oia i kana buke hoomanao, a kakau iho la i ka inoa o keia loio ana i manao ai, oia ka loio akamai a hoopono. Holoholo mua iho la nae oia ia loko o ka holo no ka hoonana ana i na uluku hopohopo o ka pihoihoi, a niaalili iki kona ano ikiiki, ua hele aku la oia a kikeke mawaho o ka puka o ka loio nona ka inoa ana i kakau ai iloko o kona buke hoomanao. Aole no hoi i emo iho ua weheia mai la ka puka a komo aku la ua wahi Pake nei, a noho iluna o ka noho a ka loio i haawi mai ai nona e noho ai. "Heaha ka'u e hana aku ai nou e kuu hoaloha?" i ninau aku ai ka loio i ka Pake. "O Mr. Hapa nae paha kou inoa?" i pakui hou mai ai ka Pake i ka ninau maluna o ka ninau a ka loio opio. "Ae, o ko'u inoa ia," wahi a ka loio. "Alaila, ua pono," i onaoha aku ai ua wahi Pake la i ka pane ana, me ka hoomau no nae i ke kamailio ana aku. "Ua ike no hoi paha oe ia uka a'e nei o ke taona o na Pake ea, he hookahi Pake i pepehiia no e kekahi Pake." Alaila hilinai aku la oia a kokoke loa i ke kihi o ke pakaukau a ka loio e noho mai ana, me ka haka pono loa ana i na maka o ka loio Amerika opio. "Heaha la kau uku e kaki mai ai no ke ku pale ana i ka Pake nana i pepehi, ina e loaa aku ana oia a paa i ka hopu ia; a e ku pale hoi imua o na aha kanawai apau?" Uumi iho la o Mr. Hapa i kona hanu a ku ae la me ka hoiohelo ana ia loko o kona keena, me ka wa'uwa'u ana i kona poo, oiai no nae e noonoo nui ana oia i kona laki i keia la. Ma ia kakahiaka, ua paa loa kona manao e haalele i ka oihana loio no ka laki ole, o ka po wale a'e no hoi koe o ka la, hoea ana keia hihia ano nui, a akahi no a komo mai ka manaolana iloko ona, he pomaikai nui keia nona mai luna mai. No ka pane koke ole aku o ua loio la i ka ninau a ka Pake, ua poha hou mai la no ka leo o ua Pake la nana ka hihia: "Heaha kau> e kaki mai ai no ka lawelawe ana i keia hihia?" "O, e kaki oluolu aku ana no au ia oe. 1 umikumamalima haneli elala ko'u uku. Pehea la ia?" "Nui loa kela kaki, aole no hoi e oluolu iki mai la?" i aku ai ka Pake. "Aole i nui kela uku, e hoomanao hoi oe, he hihia n«i loa kela mawaena o ke ola ame ka make, aole au i makemake e lawelawe i keia hihia no kekahi uku hana e emi malalo mai." "Ua pono aia a hele hou mai au hooponopono hou kaua," a puka aku la ua wahi Pake la hoi no kona home, me ka haawi ole mai i ke aloha hope i ka loio, elike hoi me ke ano mau o ka poe o keia mau la, e hana nei ke haalele aku i ka hoa no ka hoi ana. Nana pono aku la ka ioio Hapa i kahi Pake e hoi ana a kaa mawaho o kona keena loio, a ia manawa i ku'iku'i ino iho ai «»ia maluna o kona pakaukau me ka lioopuka ana i keia mau olelo: "He keu maoli no ko'u hupo haalele. e ae ia aku nei ka hoi e a'u e hoemi mai i ka auhau elike me kana i noi mai nei. ka! he kai'ono maoli rio kela huina a'u i kaki aku nei. "Ke noonoo a'e au i keia umikumamalima kaukani he mau makahiki loihi ia a'u e hooikaika ai, alaila loaa kela puu nui, ame ka leaa ole no, ina pekeia nei iho la ke ano pakalaki. "E hoi hou mai ana paha kela Pake, aole paha, auwe no hoi kuu 1010. Manao au aole oia e hoi hou mai ana. Ina no i maopopo ia'u kona wahi e noho nei, ina ua hele aku no au e hoomalimali, a malia o emi iki mai no hoi i ka umikumamaha kaukani dala, a he nui no kela, he oki loa ka okuu wale iho no iloko nei a po ka la." A no kona piha kuaki loa i ka hemo ana aku o keia i'a i komo iloko o ka upena, ua pani ino iho la oia i kana pakaukau, a laka aku la i ka puka o kona keena a paa a hoi aku Ia no kona rumi hoolimalima iloko 0 ke kulanakauhale. I kekahi la mai, ua hele aku la no o Mr. Hapa no kona keena loio, me ka lana no nae o kona manao e hoea hou mai ana 110 kahi Pake elemakule. Ua pau no hoi ka hora umi oia kakahiaka, a e nanea wale ana no ua o Mr. Hapa, aole he wahi mea e hana ai komo ana no kaln I J ake me kekahi eke i hele a piha me ke kala gnla lelo o Ame'.iki, a ua hoihoi na helehelena o ua wahi Pake la. aole hoi elike me k,v 11 mna aku ke ano haka-nu, a lilo mai la no iaia la ka olelo: "Ah»ha or e Mr. Hapa. I hoi hou mai la au e hooko i kuu mea i o!el-> rk 1 ;.i ia oe i nehinei." Akahi no a ike ia aku ka mohala «ina ae o ka helehelena i» ua 1. ;•) la, a neenee mai la a kokoke i ka Pake. "Ua olelo mai hoi paha oe ia'u i nehinei he umikumniruli-.-ri haneli dala kou uku ke ku pale i kela Pake ea?" "Ae. oia ka'u i ha'i aku ai ia oe." ! O ka hoomaka mai la no ia o ua Pake la i ka helu ana i ke H?la. a ke paila la i ka hookahi dala gula a pela ka hapalua. a he hlo •» oluna o ke pakaukau ke nana aku: hewa i kau a mea a ka nui • dala a kahi kaaka. O kona heiu no ia a piha ka heluna a ka loio i makemake ai. he umikumamalima haneli dala, a hoonee aku la imua o ka loio. me t:a ]>ane pu ana aku. "Eia na dala ,111 i kaki mai ai ia'u no ka lawelawe ana i kuu hih a. e lawe hoi paha oe i kou uku." O ka eu koke mai la 110 ia o loio Hapa me ka olioli a : ua mau dala la iloko o kekahi ume o kana pakaukau> a ke leleie wale la 110 kona oili no keia laki kamahao ona. Hookuene pono iho la kana noho ana iluna o kona noho) a hu'.i |.apu aku la imua o kona iiaku. a pane aku la: "E hoike mai oe ia'u i na mea apau e pili ana i keia hihia i "He hookahi hoi Pake i pepehiia e kekahi Pake mauka o ke taona o na Pake." "O kau no hoi ia i ha'i mua mai ai ia'u i kela la aku nei. E h\» mau aku i ke kamailio ana i ke koena aku o nn mea • ko<? e p:!i ar.:i 1 keia hihia. Heaha ka pilikia?" i ninau aku ai o Mr. Hapa 1 "He ka hoomaka ana mai oka pihkia. Xo kekahi Pake nae ka hewa." 1 "O ka Pake hea?" wahi a Mr. Ilapa. { ' O kela Pake hoi nana i hana kolohe. O Win£ Loonp kona ! inoa.*' | "Alaila heaha ka hewa ana i hana ai:" i niele pono aku ai ka loio | "He hewa nui loa kana i hana ai. Ao ka Pake e hana ana la ar>-> he make no kona hopena. M ' A iawai kana hana hewa ana aku?*' 1 A*le I fmū.)