Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 47, 23 November 1906 — KA HOONANEA O KA MANAWA. MINA. IMUA O KA AHA HOOKOLOKOLO. [ARTICLE]

KA HOONANEA O KA MANAWA.

MINA.

IMUA O KA AHA HOOKOLOKOLO.

He kakahiaka Poakahi ia ka la e noho ana o ka aha hookolokolo •hoomalu o ke kulanakauhale o Kepakona, a ua hele oloko o ke keena hookolokolo a piha i ka poe lawehala, ka pot» makaikai no hoi, na loio ame ka poe kakau nupepa, a iwaena o keia pot» o Mina kekahi i hopuia he kaikamahine hana noloko o kekahi halekuai. E like me ka mea maa mau i ikeia iloko o ka aha hoomalu he nui na hihia e lioea mai ana i na Poakahi apau, j>ela iho la no ka piha ku'i i keia la. Ma ka pakahi ama ka palua nu lawehala eku aku ai imua o ka lunakanawai no ka hooloheia ana o ko lakou mau hihia. Oka poe no hoi aole i hewa» ua pau ika hookuuia, ao ka poe i hewa ua pau no ika hoopa'iia. Oka poe nui no hoi oke ilala e hoolimalima ai i loio no lakou ua palekana lakou mai na ahewa ana a ke kanawai me ka nui o ka hoopunipuni ana i mea e pakele ae ai. Maluna o ka noho a Mina e noho aua he elua mau mea e ae e noho ana me ia, he keonimana maka hi-o ahe wahine aoo. Ike mai la ke kanaka kakau nui>epa i ke kulou o Mina ilalo ua hele mai )a oia a ninau mai la: "He moolelo maikai anei ko keia Ia? ,? Aole nāe i pane mai o Mina i ka ninau a ke kanaka kakau nupepa, ua kaa e aku la ka pane ana i ke keonimana e noho pu ana iluna o ka noho hookahi: "l'a manao au aole he moolelo maikai o keia la no ka mea ua loaa pono aku oia ia'u e aihue ana. M X) ka eu ae la no ia o ka mea kakau nupepa a hoi aku la no kahi a kekahi kanaka i paa kona poo i ka pulo'u ia e hoike ana no hoi oia i ke ano o ka loaa ana o ka eha iaia, oia hoi ua hoeha ia oia i ka po niamua iho iloko o ka hale inu rama. Ke noke mau la no o Mina i ka uwe mai kona komo ana iloko o ka rumi lnwkoiokolo a hiki i kona hoomaopopo ana ua kokoke loa mai kona manawa e kahea ia mai ai 110 ka mea ke kokoke loa la ka makai nana oia i kii mai e hiki i kalii o ka lunakanawai. E wailio aku kaua e ka mea heluhelu ia Mina e kali ana o ka hiki mai i ka manawa e kahea ia mai ai o kona hihia a e nana mua ae hoi kaua i ke kumu i loaa ai o keia pilikia iaia. Ma ia kakahiaka 110 ua hele aku o Mina i ka hana iloko o ka halekuai a e helo malie loa ana kana hele ana no ka mea aole ona makemake i ke ano olta hana ana e hana ana, a o kekahi no hoi no kena ike ole i ke keonimana malihini i halawai ai uk ia i ka puleaku mamua. He mau makahiki loihi ko Mina hana ana iloko o ka halekuai maliope ilio o ka make ana o kona makuakane a ua kaa ke koleol o ka malama ana i kona mau kaikaina maluna ona, oiai kona makualiine e liana ana ma na mea e pono ai lakou. He kaikamahine u*i no o Mina a he kiuo ikaika no hoi kona, aole oia e luhi ke pau kana hana i ke ahiahi hoi mai no oia kuke i mau mea ai na lakou, lioloi i na pa, a kokua pu aku la no i ka makuahine i ka humuhumu ana i na lole o kona mau kaikaina. Ua ike no oia aole i nni loa ka hana a kOna mau hoa hana, a ua maopopo no hoi iaia >he hele lakou i ka le'ale'a oiai nae i kauhale wale iho no oia e noho ai i na manawa kaawale ona, a he hookahi nae ana mea e ike la i kona mau hoa e hoolilo ana lakou 1 ka lakou mau dala e loaa mai ai o ka pule no ia mau le'ale'a a o kana mau dala hoi e malama ana oia no ka pono o kona wahi ohana. He hookahi mea nui ia Mina oia kona makemake loa i ka heluhelu buke, e heluhelu mau ana oia i kana mau buke mu na wahi ana e hele ai ina no iluna o ke kaa e heluhelu ana no oia a p«»la uo i kona manawa hoomaha o ke awakea, a he hookahi no uiea nana e hooki i kona heluhelu ana oia kona manawa liiamo«\ O ke kanaka malihini i halawai ai nie ia i kekahi la e maa!& mau ae ana na hoomanao ana nona i na inanawa apau ana e helu* lielu ai i kana buke. Oka inoa o keia malihini ua maopopo no iaia a pela pu no hoi me kana hana oia hoi he pena. He mau mahina loihi i hala aku, oiai o Mina e hele holoholo ana maluna o ka uwapo i kekahi ahiahi a e nanea ana no hoi i ka nana ana i kana buke, ua pahemo aku la kana puolo una e pe'a aua malalo o koua poli. He leo kana oka lohe ana aku ika pum* una mai iuia, a i kona huli ana aku e hoikeike mai ana ke keonimana malihini i ka puolo ana i haule ai me ka wehe pu ana mai i koua papaie iaia nei. Ua kii aku la no hoi oia i ka puolo a liaawi pu uku la i ua hoomaikai ana i ke keonimana me ka minoaka hoomahie pu ana iho, a o ko laua nei haele pu aku la no ia me ka hoomahele kamaiiio ana ma na mea e hauoli like ai laua a hiki wale no i ka haalele ana mai 0 ke kanaka opio i ke kaikamahine. Mai ia mau ahiahi mahope mai, ia Mina e hoi mau inai ana mai ka hana mai e haiawai mai ana oia me ke kanaka opio, a ua lilo hoi ia i mea na ke kaikamahine e hauoli loa ai. laia e halawai ole ai me ua kanaka ia e lilo ana ia i mea noua e kaumaha ai a ua koiuo maoii no ka manao hoohihi iloko o ke kaikamahine no ke keonimana opio. l'a ike o Mina i kahi o ke keonimana e hele pu m i me ia «• noho nei. a ua ike pu no hoi oia i kahi o kona kaikuahine e hana ai, aia iloko o kekahi o na halekuai e pili kokoke aua me ka halekuai ana e hana ana. O ke ahiahi hope loa a laua e hele pu ana oia no ke ahiahi o ka lima o ka la a Mina i noho hana aku ai malalo o kekahi haku hana hou. no ka mea ua haalele oia i ka halehana mua ana e hana ai, a he haku hou keia, Ina i hoomaopopo oe e ka mea heluhelu i na holoholona i hoo* paa ia iloko o na hale i paa me ka hao, ka holo ke i o a ia nei me na mana o ikiiki me ke ake nui ana e loaa ka lanakila, pela iho la no ka poe e noho hana ana iloko o ka halekuai a Mina e hana nei. Aia iloko o keia hale a ke kaikamahine e hana nei kekahi kanaka e holo ke ana me he holoholona la i hoopaaia iloko o kahi paa me na lima e ope*a ana ma kona kua a e kulou aiia kona poo ilalo me ka leha ana o kona mau maka ma o a maanei. He hookahi oo mea 1 ano e ae ai oia mai ka holoholona mai oia ko ia nei hauoli a e kuko man ana keia e hoea mai ana ka la e lilo ai oia i ona no ua halekuai la. Ke makaala loa nei ka kaua Mina i keia kanaka ma kana maii hana no ka mea ua maopopo no iaia ke hakilo loa nei keia kanaka maluna ona me ka manao e hana mai i kekahi hana apnhi. Aole he poe hana e ae iloko o keia halekuai, aka he poe kaikamahine wale no. I ka la mua loa a Mina i noho hana aku ai me keia kanaka, ua hoomaka mai la oia i kana mau hana pahele i ke koikamahine malihini. he nni na alahele ana i pah<*|e aai ai 1 ka manao oke kaikamahine aka na pan wale oo mau mea ika hoohokaia no ka mea aia no ka iini ame ka makeMake o Mina i ke keonimana opio, kona hoa holoholo o na ahiahi {Niannanii o ka hooilo. (Aole I pau*)