Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 49, 7 December 1906 — NA KAHOAKA HOLOMUA O HAWAII. [ARTICLE]

NA KAHOAKA HOLOMUA O HAWAII.

O kekahi o »a haua auo nui maopoj«o no Hawaii nei oia kela o kel Komiie Hwueu o Hawaii nei i noonoo ai. i iioopu-aia ae ai e <iartley ma ka halawal hana i maiamaia ma ka !a -- o Noremaba it haia iho la. a o ua komike la oia no ka HOALA AXA I HOIKEIKE; NT*I NU KA PAKIPIKA NEI E MALAMAIA AI MA HONOLULU NEI A E KONOIA XA AINA KAPAKAI APAU LOA O KA MO ANA PAKIPIKA NEI e komo po iloko o keia hoikeike nuu a mamuli iho Ia o keia kumahana ano nni e ike e ia akn nei na kahoaka o ka holomua o Hawaii nei. O ke kukulu ana i hoikeike nui ō na aina kapakai apau o ka Moana Pakipika nei ma Honolulu nei, oia no ka lilo o Hawaii i kiko- j waena e makahehi nniia ai e na aupuni e kipa mai ana, a o ko lakou; kipa ana mai oia no ka pii mahuahoa loa ana ae o ka oihana kalepa. kuwaho o Hawaii nei. Ke manao nei makou, oke kuinu nui o keia | hoikeike nui e manaoia nei oia no ka hoomahuahua loa ana ae i ka; oihana kalepa o Hawaii, a ke holomua ia oihana o ka holomua aku j la no hoi ia o na meā e ae. Ma ka nana ana i na aina kapakai o ka Moana Pakipika i pili j kokoke mai ia Hawaii, ua ikeia lakou ma ka palapalaaina a oia hoi, o Saibiria ka hapa hikina o Rusia, Korea, lapana, ka Taeaina Pili-! pino, Kina, Saiama (he aupuni keia ma ka hikina-hema o Kina, a he auemoku hoi kona kulana kino aina), Borneo (he mokupuni ano keia o ka o Asia) Ankekulia, Nu Kilani; a ma ko kakou . hikina aku nei. na aina kapakai Pakipika apau o Amerika, na aupuni Repubalika o Amenka Hema ame Ameiika Waena, Mekiko, ame na aina kapakai o Canada (kii aina nui o na Pelekaue ma ka akau o: na Mokuaina Huiia o Amerika.) j A o na ko-wa mawaena o keia mau wahi like ole niai Hawaii nei i aku ma ke ano o Hawaii ko lakou kikowaena, ua hiki loa ua poe aina nei e ike iho i ka pokole kaulike o ko lakou mau ala ia lakou pakalii iho mamua o kekahi man wa<hi okoa ae ina nei malaila e malamaia! ai ka hoikeike nui. Ma keia kulana iho la ioiaeai ke aiai loa oi Hawaii mamna ona wahi eaeo ka Moana Pakipika. Aohe wahi kikowaena kupono loa e ae no na aina i hoikeia ae nei e like me. Ilawaii. 1 Ina nei no ka loaa o ka manao e lawe ae ia Aukekulia, a i.ole, ia | Kaleponi paha, a i ole, ia Canada paha, a i ole, ia lapana palia, a i j ole ia Kina paha a aina e ae palia i walii e kukulu ai i keia hoikeike | nui, alaila, aole e.loaa ana ke kaulike o na ala e au mai ai ko na aina kapakai apau o ka Moana Pakipika. | nei i lapana e malamaia ai, alaila e loihi loa ana na aina kapakai o Aiueiika ame Cauada ame Ameeika Heiua e au ae ai, a po- | kole loa hoi ko Ivorea, ame ko Bonieo aiue ko Kina eau ae ai. A ina no pela e hookukuia ae ai na walii kapakai e ae apau o ka Moana Pakipika nei i walii no ka hoikeike nui e loaa ole ana no ke kaulike 0 na ala aukai o keia poe aina o ka Moana Pakipika; a o ka aina j hooka)ii nana e hookaulike i keia kaulike ole o na ala oia no o Hawaii nei. j Nolaila, aolie he hoopaapaa ana i ka lilo ana ae o Hawaii i pula-1 kaumaha i keia poe maliele aina nui o ka Pakipika. A makou no e manao nei i ka nele ole i keia mau aina nui i ka haawi ana mai i ko lakou ae ina lakou e konoia aku ana. a ina nei e ae mai aua lakou apau, a i ole, o ka hapanui paha, alaila, e pihaku- i ana o Honolulu nei i na lahui like maninli o ko lakou umeia e keia hoikeike nui, a o ko lakou hoea i Ilawaii.pei oia no ko lakou lu aua iho i ko lakou mau loaa, a he Inau loaa liql ia no Hawaii Paeaina, e like nie ia i ike mau ia ma na h'oikeike uūnWi i malaiuaia ma Kikako, Sana Lui o Ameiika, ma Paiisa a ma na wahi e ae no hoi. A ke kn ka hoikeike nui ma Houolulu nei, oia no ka pau nui ana mai o na ano mea apau o Ivorea, lapana, I'ilipino, Aukekulia, Borneo, Kina, Canada, Saibavia ame na wahi e ae, a oia mau mea like apau e hoea mai ai ianei, oia ka hoomaalahi ana i ko Hawaii nei poe no ka ike ana ia mau mea me ka hoonui hoolilo ole ma ko kakou aoao no ka hele ana iioko o keia mau aina like ole i ike ai kakou ia mau mea. Ma keia mau hoikeike nui no hoi e kipa nui mai ai na kanaka oihana kalepa ano nui o na aina mamao apau o ka honua. a o ko lakou makahehi ana ia oia no'ko lakou hookoino ana mai i ko lakou mau hoohana oihana kalepa ana me Hawaii a o ka pii mahualiua ana no hoi ia o ka oihana kalepa o Hawaii Paeaina. a he waiwai nui hoi ia kakou, no ka metf,"V> ka oiliaua kalepa oia kekalii o ua pouhana e koo nei i ke ola o keia Paeaina, kona aupuni ame kona man makaainana. 0 keia mau mea la i hoikeia ae nei e makou o lakou na oiaio o ka hoikeike nui, a o na kahoaka no ka liolomua o Hawaii oia no ka hoikeike nni e mauaoia nei e kukulnia ma Honolulu nei, aiue ka ae lokahi like mai o ua poe aina nei i ke komo ina nei e hoohana io iii ana; a o ka hooko io ia mai o ua mau kahoaka nei oia maoli no kn io o ke kuinu o ka liana, he puana hoi o ka holomua io o Hawaii, eia nae, lie nui ua kanaka i la'we ole i na ninau o keia ano i mea nui iloko o ko lakou noonoo ana. Ua noonoo nui ole kekahi pōe mamuli o ka manao ole ia mea i mea nui me ka i iho aohe e loaa ko lakou waiwai ma ia mea: o kekahi poe hoi, e i ana, no ka poe wariyai aku'la no ia mau pomaikai a aole no lakou: a o kekahi poe. he hoonialoka maoli no, a o kekahi poe, he mau kumu okoa no ka olelo ana i ka waiwai ole oia auo ninau; aka hoi, i ka poe makaainana makee holomua, mai ka poe ilihune a ka poe waiwai, mai ka poe haaliaa a ; ka poe hanohano, he mea nui ka 1 ninau o keia ano, oiai, oia kekahi o na auwai hookahe wai ola iloko 0 ke kino nui. -H- ■ Maliope o ka hoomalolo ana mamnli o ka hala ana aku i Ame-*-ika no kekahi manawa loihi. no a lohe hou ko ke kulanakauhaie nei • ka leo lionehoue o ka Bana Alii Hawaii, a no ke ake nui e loh* i kona leo, he mea ole ka ua nui o ka La Knlaia Hoalohaloha m:i ka manawa i puka mai ai ka pualikoa Teritori no ka hookahakaha a Kiaaina Carter i kahea ai. e alakaiia ana hoi e ua Bana Hawaii aei Ao ka lua oka manawa oka loheiar ana o kona leo oia no kona kani hou ana ma Aala Pakā i,ka auwina la Poaono i hala iho 1a a o ke kol-i no hoi ma ka Pa-alii ma ka anwina la Sabati ae, a o kona lohe inaun* ana aku no hoi ia na hoi mai la. He maikai no ka nanaina o na keiki puhiohe, a no ia kutuu paha ka mea e hoaano hou nei 1 huaka'i hou i Amerika. : — i O ka hopuia ana o ka poe piliwaiwai o kahi piliwaiwai o Alanui Maunakea ame Hokele o keia kulanakauhale mamuli o ke Kiure Kni e like me ia i puka akn ai ma ka helu i hala o ke Kuokoa, ua waiwai i j jaa ana. no ka mea, na hookolokoloia lakou a ua kapi paakaiia, eia nae hoi, ua hoohalahala aku la ua poe nei i ka aha maluna ae. Heaha ana la ka hopena, na ka manawa no hoi e hoike- mai. Ao ka k>r.akila o ka paa ana o keia piliwaiwai ua pili pono loa ia i ke Kinre Nui ika Nupepa Advertjser, eia nae hoi, aole i nele ke komo pn ana o ka oihana makai lomaloma o Honolulu mamuli wale no o kona wahi leuleana hopu lawehala. ; "

HX">NELEIA NA WAHIKE HAWAU. MAIT $») ~MAmuli V* heoaolo a ka S.>;o Kuhiai Pet<rs l •: :;'*•* ai <► hiv>n*vi.> an-a i na w.*hit*e Kaw,iu i i Pik* l i>r.a a;e e Kiaa he :n.iu hont« h >- eno !.ikou. ua p-Uikia maoU iieka-il :uu wahine i La.»e i maa aina uo Ukou. ilaialo o ke:a m.in vo e hoon«J*ta *nj» umī wah!r.(e i ka hoemau aku e uku S na alri i a Ukou l I mau ain» h«x>kuonoono> He ohlku o keiA i lawe he mau alna ma Keanae. a he ekolu ma Omapio. Kula. * maila he nui aku kekahi poe i loaa kela pHikki ma o ka mar« ana me na lahul e aole he kupa Atnerika. PANIIA XA HALEKI'LA. Ma ka Poaono la 24 o XovetnaM ! hele ai he Kepani t ka lawai'a ma Hana .a aole oia i hoi iki mai a hiki waie paniia ka puka o na Halekula ma Walkeia nalowale ana o ke Kopo.nl e kona mau ho«aloha I ka Hope Makai Nul. a ua noke na makai i ka huli aole he loaa 0 ua Kepani la, o ka lole tva!e no ka m*a i loaa aku. ma ka manao waleia, ua Ulo oia I ke kai a ua pau i ka ai ia e ka ma-no. PANIIA NA HALEKUAI. Ma ka Poakahi la 26. I kauoha mai ai o Kauka R. H. D!na?rar o Wailuku e paniia ka puka o na Halekuai ma Wailuku ame Kahuiui no ka loaa ana he ekolu poe i loaa i ka ma'i eha o ka puu. Aole he mau haumana kula i loaa 1 keia ano ma'i i na keiki Pake ame na Kepani, peia i manaoia ai. he oi loa ae ka pono o ke pani ana i ka puka o na hnlekula.) .I'a hwpanee pu ia no hol k& halawai a na kumu kula, a ka Poakahi o keia pule ae. KA INO. He nui ka ino ame ka uv/fla ma ka Poiono ame k» la Sabati ma na Ap.ma o Kuia amo Kahului. He ikaika ma«>!i ke ku'i an-.i o ki hekiii. a I Ka h -.u'.e ana mai u na pak-ua. he ko'iko i ::iaoi!. Ma ka la Sabati ame ka Poakahi ! haiii ai ka hau ia luna o Haieakala, a ua huihui maoli no hoi la mau ?a Ma ka auwina la o ka la hoalohaloha ua ulupuni o Maui holookoa i ka ua. KA LUAU A NA REPUBAL.IKA. Ma ka auwina la o ka Poaono i nialama ae ai na Repuhalika he pain;i ! luau maloko o ka halewili kahiko e Hamakuapoko, a ua nui na Repubalika i hiki mai ma ia ahaaina. Ua hik ! aku ka heluna o kn poe i hiki niai me kahi o ka 500. Maluna o na kaaahi j hoohikhiik: ia mai-ai na ohua mai Puunene. Kahului a mai Paia mai. O W J. Coelho ame kekahi poe e iho', o lakou ka poe i haawi inai i mau ha'ioolelo.