Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 50, 14 December 1906 — KA Hoonanea o ka Manawa. [ARTICLE]

KA Hoonanea o ka Manawa.

** * * PKKEI.O KA I'UKII MANAOPAA. «» kt'kahi nuui uiakahiki loihi i hala a*« n» i. aia hoi o noh*> ana kvkaki wahi kfiki koa a iuaka'u ole uia Uolauu noua ka iuoa «> lVkt'lo. O ka haua a ka uiakuakane o k* ia wahi keiki. oia no ka malania ana i na puka o ka iwilewai uo ka hookuu auie ka h<»t>komo aua uiai i na moku iloko oka palowai mai ka iiKmua mai. l'a maopono ina mva a\»;ui mai ka p*x» kauakamakua a i ua kamalii iua e loaa aua he wahi puka uuku loa no ka wai e kah«» mai ai mailoko uiai o k»",a paK-wai e poino aua ke kulanakauhale holookoa me ka j»au |»u o i\a I ola he h-hulehu i ka make. i </> ka nui o na makahiki o Pekelo i keia manawa o ka kaua m*> olelo he ewalu. a i kekahi auw ina la o ke kupulau, ua kahea aku la [ koua makuahine iaia oiai oia e paani uua: | "E lVkelo ua makemak»- au ia oe e hele mai" ao ka hoi k.« k»> mai la uo ia o Pekelo me ka h«>okolol«»he h«>u ole aku i ka paani. «> l;k. me ke ano o k»'kahi mau keiki i niakemake loa ia-iuea «> ka paani. | "l'a makeniake"Kki au ia oe e lawe oe i keia uiau iu»'.imio na ko ! lioaloha makapo e noho mai la ma kola aoao o ka pal« i wai. in,» o, , I hele awiwi aua me ka uoho ole e paani ina ke alauui me na kamalii. alaila e hoea mai ana 110 oe i kauhale nei mamua o ka ana. Oka makeinake no ia o lVkelo t> kona hoounaia e hole ik,- i kona hoaloha nolaila ua ae koke aku la oia i kona makuahine e h«'le me ka hoi mai i ka m inawa i kauohaia uo k«>na ht»ea hou mai i kau liale. Ika loaa ana niai 110 o kana wahi |>u«>Io e lawe ai okoia n« i oili aku la no ia ine ka hoihoi hele nui ke ala e hoea aku ai i kahi t> koua hoaloha. I*a hele pololei aku la ua -Pekelo la me ka hoolalau ole a ht>ea ana imua o ka hoaloha makapo, a hauoli loa kona hoaloha i ka hoea ana aku o kona lioaloha opit» me ka makana inaikai. a n«»ho iho la no hoi laua keaka. I'a nanea loa o Pekelo ike kualehelehe tne kona kokoolua a k« 4 haule loa aku la ka la ilalo a hooiuanao ao la keia i ke kauoha a kona inakualune e lioea aku i kauhale mamua o ka jw»eleele I ana, nolaila ua haawi aku la oia i koua aloha hope a huli hoi inai.la ! 110 kona home. i laia i hoi inai ai a hiki i ka palewai, ua kiei aku la oia i ka w*ai i oloko a ua hole a nui maoli ka wai a hooiuauao ae la oia i na puka a i kona makuakane e kiai ana. aka nae aole ona maka'u no ka pilikia o ua inau pani la no ka mea ua hauaia lak«m nie ka paa loa. aka nae 0 kana wale no i kamailio ae ai iaia iho: : "Ke hau«»11 nei au ika paa o kela mau pani i hanaia ai. lna paha lakou *• lu-im» ana he keu maoli ka poino o keia kulanakauliale holookoa. keia niau kula uliuli e waiho mai nei e 1 ilo ana lakou i niau moanawai ke ht»omanat» nei an i ke kapa ana o papa.i keia wai he "w.ii huhu." a mana.o nae au o kona kuniu i kapa ai i ka-huhu.o ka wai ih> k«»na h«»opaa l«»a iaia iloko o ka ]>alewai a«»he hookuu īnai." Ke nam-a la no o 'l'ekeh» i ka h<»i malie ana me ka ak«> ana i na pua o kekahi mau laau e ulu ana ina ka'e o ke alanni. a i kekahi niaj nawa no lioi o ku ana oia e h«»<»It»no i ka nakeke mai «» ka iole lapaki 1 iloko o ka īnaiiu. aka na« 4 o kana iuea nui e m»t>iit»t» ana oia m» kona hauoli ioa i kona hoiMin.'iia ana mai e lieh' e ike i ke kanaka makaj>o, ja ina i-aha r.o kon;; h«»»»ur.a uiau ia i kela nie keia la. he keu maeli ■ kona le a.'e'a. Taia nei i nana aku ai i ka la. eia ka auam i ua napt»t» a ke ano pooleele aku nei. aka manao ilio la 110 oia e maki mai ana nt» kona luaui makuahine iaia. a o k<>na auau aku la m» ia aia ka p°uo o ka | lioea aku i ka liale inamua o ka poeleele loa ana. I I keia manawa nae ana e hoi nei nie ke auau. ua lohe aku la oia j i ka owe mai o kekahi mea me he owe la o ka wai. a iaia i nana iho ai ma ka'e o ke alanui ua ike iho la oia i ke kahe uialie a ka waf, ii ia manawa i haupu ae ai oia malia paha mai ka palewai mai keia wai i kahe mai ai. O ka h<»i loa hoi i kauhale'oiai ke poeleele loa aku la a o ka poino hoi e ili aku aua inaluna o ke kulanakauhale ina mai ka palewai i<» inai keia wai e kahe nei. o ia na inea ana e noonot» ! ana ia mauawa a hooluih» iho la oia e hookolo oia i kahi i kahe mai ai j o keia wai ana e ike nei. Hookolo aku la oia i kahi o ka wai i kalie inai ai a hiki i ka h<»ea ana i ka palewai, a ike aku la oia he wahi puka uukn, a ma ia puka kalii a ka wai e kahe mai ana. Me ko ia iiei naua ole ae m» kona i: liuhuia mai e kona inakuahine uo ka lioi ole aku. ua ho«»hoh\ ilm la i oia e hoopakele oia i ke kulanakauhale me ka noho ana e pani i k«'ia puka wai e kahe nei. I l'a kiola aku la oia i kana inau pua <* paa ana a moe jh<» la oia j ma ka aoao o ka palewai iue ka hookoino ana i kona nianamanalima j iloko o ka j»uka a ka wai e kahe mai ana a o ka pau kok<> ik» ia <» ke kahe ana a ka wai. "Oho" i hooho ae ai oia. ua hiki loa ia'u ke hoojKia aku i keia wai huhu iloko me kuu uianamanalima. "E like me ka loihi o ko'u nolio ana maanei nei pela no ka loihi e loaa ole ai he manawa na kela wai e hoopoiuo aku ai i ke kulanakauhale o Holaua." Ke moe nialie la no o l'ekelo me ka unuhi hou ole mai i kona manamanalima iwaho. aka nae ua poeleele loa iho la i kela manawa. Xoke aku la oia i ke kahea aua me ka leo nui i kekahi poe e hele mai e kokua iaia i ke pani ana aku i ka puka wai, aka aole poe lohe inal 1 koua leo kahea a hoomauawauui iho la oia i ka noho ana me ka j»aa no o koua manamanaliina iloko oka puka oka palewai. Ke pii mai I la ke anu ma kona liuia a ma koua nui kino m» hoi a noke aku la oia | i ke kahea ana no na kokua, he ole uae ka hoea ana rnai o kekahi j>oe j e kokua iaia. | Ua noke mai kona makuahine ike kali uo ka hoi aku o kaua | keiki. a no ka poeleeh* loa ua mauao iho la oia ua nio4» paha ua keiki l nei ana me ka hoaloha makapo. nolaila ua pau wale ae la no kona | manao hoohuoi uo kana keiki. a hoi aku la oia hiauiot* ia po me ka j manao aia a kakahiaka ae alaila e nuku aku ana oia ia l'ekelo no | ka h<»i <»le ana mai i ke ahiahi aku o ka la i hala. ! I a hoao hou ae la o IVkelo e kahea aole. uae he hiki te puka kona le<».. ua hoa<» oia e h<»kit»kio aole no h«* hiki iio ka inea ua hele kona luau lehelelie aha ukeke ike anu. 1 lu mai la na hoomana«» ana iloko «»ua n<» kona wahi kaikaina aine k<»ria kaikuahine e mo<* la iluna v k'> laua mau pela-mahana ame k<»na inakuakaiie anie ka makuahine. aka no k<> lak<»u p<»uo a n<» ka jH»n<» o ko ke kulanakanhale aj»au ua hoohol»» iho la no oia i kona manao e noho oia malaila ia po a hiki i ke ao aua. ina no he mea ia e lil<» aku ai kona ola, he nani iilo ana ia ua hana aku oia i ka hana e pakele ai ke ola o kekahi mau kaukani kanaka. Ke pa konane iho la ka mahina uialuna o ka h«'lehelena o Pekelo iaia e moe la uia ka aoao o ka palewai, ina he mea kekahi e maalo ae aua ia manawa o ka |mj e ike aku auanei oia ia I'ekelo ♦» waiho kekw' ana k«»na j«m» me ka moe o koua uiau uiaka. aka aole nae oia i moe no ka mea e noke mau ana oia i ka lomilomi tnau i kona lima i ole ai e make loa i ke anu. Va hele inaoli kona manamanalima a maeele. a aneaue no oia e unuhi mai iwaho aka hoomanawanui wale iho la no oia me kona mauao ina e ao koke ae ana e ike kokeia mai ana oia eka poe hana. He oiaio, ia kakahiaka nui wale, ua maalo ae la kekahi kanaka no ka hele ana i ka hana, o kahl nae o ka laki loa, maluna o ka palewai kahi o na kanaka la e hele ana a lata i alawa iho ai ma ka aoao o ka palewai ua ike iho la oia i ka moe o kahi keiki ? a kahea iho la oia me ka leo nai:

"Heaha kou ]>ilikia eke keiki e moe nt 4 i maanei? 1 a elia iinei oe?" Kaakaa ao hi ka maka o ua wahi koiki nei. no ka m«'a ua liele eia a makahiamoe ioa a ]>ane ae la: "Aole au i eha, aka ho hana'" n'iii ka'u e noho nei maanei, e nami mai no vl\oi oe la, ke j»aa nei au i k» 1 kahe ana mai o ka wai mailoko niai oka palewai. K ]iele akti <>e a k.ihea ;ik»i ina kanaka e liele inai e kokua i;»'u e hele me ka hooka'ulua ole. —Mai ka Xover Scotia Ueader mai.