Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 51, 21 December 1906 — LOHEIA KA BANA PELEKANE BESE Ma Ke Zu ka Lakou Paani ana me ka Nani ma ka Po Sabati nei Mahope o ke ku ana mai o Miowera. [ARTICLE]

LOHEIA KA BANA PELEKANE BESE

Ma Ke Zu ka Lakou Paani ana me ka Nani ma ka Po Sabati nei Mahope o ke ku ana mai o Miowera.

Ma ke ku ana mal a ka mokuahi Mlowera ma ka auwlna la Sabatl nei; i hoea mat al kela bana puhiohe Pele- j knne i kau nuila aku ai e ko Honolulu n»?i poe, no ka ho<;a mai. Ua ike lihi | no nae kekahi hapa o ko ke kulanakauhule nei i»oe i na hana a ia bana, no, ka mea ma Kaimuki lakou I houhene iki iniii al i na mea kani l kauiana ai lakou, mahope iho o ko.lakou ku a-na mai. i lle anaina nui ka i hele aku e makalkai i ka paanl ana a ka bana, a ua pa'lpa'i nui ia aku na ieo apau a lakou 1 hookani ai me ka lakou mau ohe keleawe i huiia, a ma ka hooiohe ana a kekahi mea i keia mau mea kani, me he mea la ina oia e pani ana i kona mau inaka, e manaoio ana oia he okana kamahao me ka ohe *ka i paaniia, i no ka mea, o 1 ke kani ana o keia mau, mea kani iwaho i kahl akea, ua like loa ke kani ana me ka okana. Ua nele ka hapanui o ko ke kulanakauhale nei I ka lohe ana 1 keia bana ma o ka hoea ana mai o ka bana i ka la Sabati, ina paha 1 ka la noa i hoea mai ai. me ka loaa ana he lohe mua 1 ka lehulehu, aiaila me ke kanaiua oie ke oielo ae, ua hiki ke piha pono ka Hale Mele Hou. Ma na kelepona 1 holkeia al ka lohe no kela paani ana o ka bana niawaho o Ka'muki i na poe kakaikahi, a he heluna nul no hoi ka 1 hele aku me ka nana ole i ka ua liUii, maluna o na kaa uwila, a ma na kaa otomobila. I ke anaina e hooiohe ana i ka paanl ana a ka bana ua imi aku lakou i wahl no lākou e malumaiu ai, aka nue ua~ 1110 na manao maikal ole l ioaa 1a lakou mamuil o ka ua llilii i mau mea hoauhee wnleia ma o na mele maikai i loaa al mal na mea kani mal. Aoie o ka nani wale no o na mele i hookaniia mal me keia mau mea kani, i n ka maikai pu no hoi o ka lawelawe ia ana malalo o Mr. Alexander Owen. 0 keia bana holookoa, he hoohuihui ana ia o na ohe mal ka ohe konet leowahine mai nie ko lakou mau ieo kapa--1111 a hiki i ka ohe leo kane e nunuiu ana llalo. He hookahi a lakou mele i paani ai i palua ai ka paani ana, oia hol he meie 1 paaniia mai no ka hoohalike ana me ka okana. a ua pilipu ke anaina i ka hoolohe ana i keia mele. E nanahe ana. a e pili ae ana i ka nui, a he ola mau no ke ano Uke me ka okana ke hoolohe aku, a he nani maoli ke nan& aku i ka bana ma ke ano holookoa. He mau leo aolo kekahi i paaniia ame he la oia ka oi loa aku o ka maikai oia ka leo o ka ohe konet, a o keia ka bana a Peresidena Loubet o Palanl i olelo ai: "He maikai maoll ka oukou paani ana, e hiki ole ai ke hoohauleia e kekahi bana ma Palani—he nani maoli." t*a lilo i mea hookahaha loa i na lala o ka b;\na i ko lakou hoea ana mai.

ka lohe ana aoie e hiki ia iakou ke maiama i ahamele maloko o ka Haie Mele Hou nja ia auwina ia e like me na mea i hoolalaia. Ua hoea aku o W. D. Adams iiuna o ka moku, a mahope Iho o ke kuka pu ana me ka lunanui o ka bana, ua hoolaiaia e malama 1 ahamele mawaho o ke Zu. me ka ae pu ana o 'ke Kapena e kaohi mai i ka holo ana o ka moku i hookahi hora n»ahope o kona inanawa hoio. Ua paani mua mai ka bana he elua mau ieo l ka piii ana mai o ka moku i ka uwapo, a ua hooponopono o W. D. Adam» me R. C. Stackabie, ka mea e nei ma ke ano Luna Dute no ke kakauinoa ana i bona no ka hooleleia ana mai o na mea kani o ka bana. Ma ka olelo a Mr. Alexander Owen ke alakai o keia bana no na makahiki he iwakalua, ua loaa he manawa maikal ia īakou ma Amerika a ma Cana<3a, j e paani ana me na hale i piha pono i I na kanaka ma na wahi apau e paani ia ai. Ma Nu loka, ua paani lakou ma ka Hipodrome, a ua hiki aku ka nui o ka poe i hele mai e hoolohe ma ke anaina mua i ka 5.000. Ua makanaia aku o Mr. Owen me kekahi lei mai na poe hookani pila mai o Nu loka. Ua holomua no lakou ma Wakinekona, aka nae, ua hookaumaha loa ia la£ou,i ka hala ana o ka Pere--Bidena no Panama. Ma na kulanakauhale nunui o ke komohana ko lakou wahi I paani ai, a ma Canada Komoha-na-akau. Ke holo nei keia bana no ka hoikeike ma' Nu Kilanl ma Christchurch, a mahope o ka heie ana a pau alaUa. e Jt»ele. kaapuni aku! ana lakou no ke ao nel. | Ua pane mal no hoi o Mr. Owen i ka ninauia ana aku i kahl i loaa mai al ka inoa o keia bana penei: "He mau haneri makahiki i hala ae nei, aia kekahi wahi uuku ma Laneashire me kekahi pukapa uuku me kona mea nana e malama ana ame kana kaikamahine ma ka inoa o Elikapeka. i E ninau mau ana ka ka poe kaahele ia Elikapeka i ka mea nana e malama | ana ka pukapa, i loaa ai he mau mea > e hooluoiuia ai lakou ame ko lakoU mau lio, aka nae e kuhikuhi paee ana ke kaikamahine 1 o a ia' nei, aka na©, ua nui mai no na ninau ana, a ma ia ano i hoolilo ai ka mea maiama puka i kekahi halepapaa i hale hookipa no na malihini kaahele. "E hoohalike ana lakou ia Elikapeka i ke ano like nie Bessie, a i ka Wa e ninau aku ai o kekahi mea kaahele i 'kekahi no kahi e loaa ai o na mea ai ke alahele e ha'iia aku ana e loaa no ia oe ma Besses o'Th'Barn a pela i ikeia ai kela wahi, a hikl wale no i keia la; mai kela wahi i puka mai a» na lala apau o keia bana. "He mau moolelo lehulehu e ae no kekahl i loaa mai ai ke kumu o ka inoa, aka aole nae he moolelo i hoopaaia no ka manawa i hoomakaia ai

ka paanl ana o ka bana, aka o ka mea. i maopopo ia makou, he hul hookani pela ka mea I hookumu mua ia iloko o ka hookahi hanerl makahlki ae nei i hala; a mahope mai ka hoohuli ana j ae i bana puhiohe, i kekahi. manawa iloko o ka makahiki ISIS i ke au e noho Mol ana o Keoki III; a mahope koke mai o ke kaua o Waterloo." I ka makahiki IS2I i loaa mua loa ai ka makana i keia bana, ma ka hoo* kuku ana ma na mea kani, no ka mea ma ka la 19 o lulai l komo pu al lakou me kekahi mau bana lehulehu e ae ma ka paani ana ma ka huakai Poni Moi o Keoki IV, he makana ka i kau- | ia no ka bana maikai loa e paani ana 1 elua o kana mau mele ponoi e paani mai ai. Ua lilo ka makana i keia ba» j na, no ka malkal o ka lakou paanl ana i hoaoia ai ko lakou makaukau. me ke mele "Na ke Akua e hoopakele i ka Moi." O keia ka hiki mua o ka hoolaunaia ana o keia bana no kona holomua, me ka papa o na holomua luaole» e ae ona. , i Iloko o ka mahina o lune o ka makfi-1 hiki 1837, ua paani hou no keia bana ma ka wa i poniia ai ka Moiwahine Vikolla a ua aha'i hou no lakou i £a. makana ekahl. Iloko aku nei o ka ma- , kahikl 1903 i papahi ai oia 1 ka lei o lanakila ma kana mau hana hookukv, —he lanaklla hoi l aneane e hikl ole ke hoomaopopoia kona waiwaiio. Ma ka hookuku Moho Lahui makahiki i ma«| lamaia ma ka Haiealii Crystal, Lada-. na i ka 1903, ua lilo no ka makana 9*. hookahi kaukani dala gula kahiko,.,f Pelekane, me ka lawe p,u ana i moho o ka Bana Kel,eswe o ame na Panalaau no hookahi., , ki i keia banfi, he mea hoii. l li , a ia e na bana apau i roaj ; lalo iho o ka la. Ma kela hookuku ans ua komo mai na bana maikai loa .o aina i oi aku mamua o ka haneri k%[ •nui. " wvr j M Iloko o ka makahikl aku nei i, hala, ua aneane e pau po«ō o Brifrslj Isle£ i ke kaapuniia e lakou, a ua kauoha ia lakou e paani imua o ko lakou , Mol, a ua kaapuniia no hoi o, a ua loaa mai no ia lakou he koho { e huli hoi hou aku ilaija ke hiki. 1