Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 3, 18 January 1907 — ABE LINEKONA KE KEIKI KUAAINA AMERIKA KA PUUKALAHALA O NA KAUWAKUAPAA PAELE. [ARTICLE]

ABE LINEKONA KE KEIKI KUAAINA AMERIKA

KA PUUKALAHALA O NA KAUWAKUAPAA PAELE.

MOKUNA XXXI. KO ABERAHAMA LINEKONA PEPEHIIA AN T A. A raa keia make ana hoi, ua pepehi weliweli ia ke Poo o ke Aupuni nui o Amerika Huipuia, o Aberahaina Linekona, ke kanaka koa hoi, nana i alakai pono i ka Lahuikanaka, iwaena o na pilikia he nui, a he lehulehu wale. I ke kakahiaka o ka Poaono, lawe ia aku la ke kino kupapau o Aberahama Linekona, iloko o ka Hale Peresidena, a laloaia, a ma hiki ai hoi i na makaainana, ke hele mai a ike i ko lakou alii aloha, ka Poalua ae hoi ua waihoia ke kupapau ma ke keena hookipa, i aua ikeia, he mau tausani kanaka ka i hele mai e ike. Ika Poakolu mai hoi, ha'iia aku ka Olelo Kanikau ma ia keena no, —alaila, ihele aku la ka huakai kanikau, mai ka hale Peresidena aku a i ka Hale waiho hou ia ke kupapau ma ke kwna nui o ia hale, i hele mai hoi na kanaka apau loa i ke kulanakauhale, e nana iho i na maka o ke kanaka a lakou i aloha nui ai. A ma ka la 21 ae o Aperila, kauia ke kupapau maluna o ke kaa kanikau, a hoomakaia ka hoihoi ana i Sepinapila, ma Ilinoi, ma ke kaaahi ka hoihoUia ana, aka, ua laweia no hoi, ma na kulanakauhale nui apau e kokoke mai ana ma ke alanui e hoi ai. Ua kanuia ke kino kupapau o Aberahama Linekona ma ka la eha o Mei, ma ka pa kupapau o Sepinapila, a kanu pu ia no hoi me ia ke kino kupapau o kana keiki, ka mea lioi i make mua ma Wasinetona. MOKIINA XXXII. KA HOPENA Ano la, ua hahai kakou ma ka moolelo o Aberahama Linekona mai kona wa opiopio a «hiki i ka wa i waihoia kana man hana ma keia ao, a ua komo aku kona uhane ma kela home mau maluna ae, kahi aole kaua, aole kipi, aole hookaumaha, —he aloha wale no kekahi i kekahi. Ua ike no kakou iaia he keiki kuaaina e hooikaika ana a e hoomanawanui ana iwaena o na pilikia he nui a he lehulehu wale, 1 mea e loaa ai iaia ka naauao. Ua ike kakou i kona pii ana mai ka noho haahaa loa ana, a ku ma ka piko kiekie loa o ko ke ao nei kaulana. Oiai ko Linekona Qla ana a pau ua pili no iaia kela momi makamae waiwai nui, —O ke kulana kina ole. A, ua kukulu ia ia kulana maluna iho o ke kahua o kona makuahine haipule i hoomoe ai i kona wa opiopio. Ma kona a'o ana ua kanuia iloko o ka naau o kana keiki ka anoano oka iini e lilo i kanaka pono ma ke ao nei. A, ike kupu ana ae, ua ikeia ka «hua ana mai o ko Linekona mau ano nui. Oia mau ano ka makou i makemake ai e wehewehe iki ae imua o ka poe heluhelu. Ma kona inii naauao ame kona huli pinepine i na buke, ua lilo oia i kanaka noonoo pono, a, me ka hohonu oka manao. Oiai hoi . kona imi naauao ana ua mau no kana hana lima ana; nolaila ua mohala pu ae kona kino me koua naau pu, a ua makaukau oia me ke kino oolea no na li{jna koikoi loa oka noho Peresidena ana. e oiaio no, ua naauao o Linekona, aole nae ma na olelo e, aka, ma kana olelo ponoi, o ka olelo Beritania; no ka mea, ua nele oia,i na pomaikai e loaa ai ka Latina, ame ka Helene, na mea a ka poe haole imi naauao i iini loa ai. Aka, ua pookela loa no kona akamai ma kana olelo ponoi. Ina manawa apau, ua hiki no iaia ke ha'iolelo aku me ka hoomakankau mua ole. laia e paio ana me Douglas ma Ilinoi, i keka.hi mau manawa ua lia'iolelo aku oia no kekahi mau hoi-a okoa, e pane aku ana i ka Douglas mau olelo o ia Ua ike no kakou iaia mainua aku nei e huli ana i ka piliolelo, a ua īkeia no na liua ola holikaika ana ma kona makaukau loa. Eia hoi kekahi liua o kona imi naauao ana,—o ke akamai loa ma ka wehewehe ana. Penei- 110 i loaa ai ia akamai iaia:—l kona wa e a'o ana 1 ke kanawai, ua ike oia iaia iho, he hemaliema ma ka wehewehe ana ina manao a moakaka lea. Nolaila, kuai mai oia i kekahi buke Mole Aiialiomia, lmalele iho la i kana mau hana apan, a hoi i ka hale o kona makua. Malaila, hoopapau ōia ma ka imi ana iua buke la, a paanaan iaia mai ka mua a i ka hope loa. Noloko mai o ia hoopapau ana, ua loaa iaia ka makaukau e wehewehe aku i kona mau manao a moakaka loa i na mea apau, ka poe naauao ame ka poe naaupo. Ua kaulana no ko Linekona akamai i ka wehewehe ana aku imua o ka heluhelu i na manao hohonu me ka pohiliilii ole, me he manaohai la. A he oiaio no, ua hohonu ko Linekona mau manao. Wahi a kekahi kanaka naauao ma Amenka Huipuia, "aole lie mea haanui ke olelo au, ua like no ka hohonu ame ka nani o ka manao ma Kekahi mau pauku o kana mau ha'iolelo ame na kauoha, me na olelo o na kanaka kaulana i ka-haku manao ma ke ao nei." ... Ua hoomalu pono oia iaia iho. Aole oia i olelo kuamuamu īki, aka ua akahele loa ma kana mau olelo, o puka aku kekalii mea pono ole. Ma kana mau oihana ua hui mau no ia me na kanaka mu waiona eia nae, ua hookapu loa oia ia mea iaia iho. Ua olelo mai kekahi hoa ona, penei:: "Ma na akoakoa kanaka apau, kahi i muia ai na waiona, aole au i ike iki iaia e inu ana i ke kauwahi mea ona uuku loa." O kana mau mea i iini ai a i hooikaika ai, oia no ka pomaikai io o ha'i, ame ka hoolilo ana iaia iho i kauwa oiaio na ke Akua. Ua ikeia hoi o Linekona, .he iini haahaa, iini maemae, aohe'iini dala. 1 kona wa e noho loio ana ma Ilinoi, ua kokua pinepine oia i ka poe ilihnne me ka uku ole. Oke akahai no kekahi mea kupanaha o Linekona. Ma ona la e ike kakou i ka oiaio o ka lesu Kristo olelo, "O ka mea i hookiekie ae iaia iho, oia ke hoohaahaaia; a o ka meaThoohaahaa iaia iho. oia ke hookiekieia ae. O Douglas, ka mea nana i imi e lilo o Ivanesa i Mokuaina Hookauwa-Nika, 'he kanaka puni loa ia i ka hanohano ame ke kaulana. Ua hooikaika mau oia e pili ma ka aoao ana i manao ai he ikaika, a ma, kana mau hana ua ikeia kona iini loa e lilo i Peresidena no Amerika Huipuia. Aua hooholo io no kekahi hapa o ka poe Demokarata e baloka nona i ka makahiki 1860. Aka, ija mau no ka emi ana o ko ka lehulehu manao iaia ame ka mahuahaa ana ae o ko lakou manao ia Linekona. O ko Douglas kaulana, ua like ia me ka anapu ana o ka hoku-lele: ua lilelile pokole no, a pio iho la. Ko Linekona kaulana nae, e mau loa ana no, e like me ka malamalama o ka hoku-paa. Aole hae oia: i imi i ua kaulana la, aka, ma ke koi ikaika wale ana aku no o na hoaloha i ae ai oia e lilo na oihana ko'iko'i iaia. Ina ua imi ole kona mau hoaloha e hookiekie ae iaia, ina ua mau no kona noho ana he kanaka hana lima ma Ilinoi. Eia no hoi kekahi ano o Linekona: O kona hooko pono ana ina hana apau ana i hoomaka ai. Ina he paani oka w r a kamalii, a ina o na oihana o ka wa kanakamakua, oia mau no, ua hoko pono oia me kona ikaika. Ua ihoomaa oia iaia iho e hana mau pela, a ua oi loa ka waiwai o ia mea iaia mamua o ka lehulehu o na kumua'o, ame, ka puu dala he nui. Na kela kanaka no i paio nui me ia ma Ilinoi, o Douglas, i olelo, "O oia no kekahi o ua mau kanaka ano e la, i hooko pono me ke akamai loa i na hana apau a lakou i hoomaka ai. Ana pili io keia mahalo iaia ika wa kamalii ame ka wa kanakamakua." r KA HOPENA.