Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 4, 25 January 1907 — KE HAE NEI NO KA MALAMALAMA. [ARTICLE]

KE HAE NEI NO KA MALAMALAMA.

O keia poomanao nona keia kinomanao. oia kekahi o na haawina i aiai loa iwaena o ke ao holookoa nei mai na aina i nohoia e ka ''pouli a e nohoia nei e ka malamalama ma keia maU la e nee nei, a o na liana o na aina o ka honua nei e ake ana i ka malamalama, o lakor no na hana e hoike mai ai i ka oiaio o keia btelo, 'ma kekahi , olelo ana, eia lakoii ke hooikaika nei e loaa ka malamalama. O ka malamalama ma keia kinomahao o makōu, a makou i lawe mai la no kakou i mea e hooaiai ai i ko kakon noonoo no na anoai o ka honua e nee nei a i komo iho la i keia makahiki hou oa pili no ia i ka mahele hoOmalamalama hoomana ame ka malamalama hoonaauao. Eia keia mau mea a elua ke huli ikaikaia nei e na aina apau

loa, mai na aina malamalama a na aina e noho nei iloko o ka pouli. Iloko no ke kulana kalikiano o kekahi mau aupuni o ka Aina-puui-ole o Europa i kaa nae ko lakou mau hoomana iloko o ka hooponopono aupuni ana ua loaa aku ia lakou ka iini nui ma na la i hala ae nei e i ka hoomana mai ke aupuni ae a e kuokoa hoi ka hoomana ana a i keia la ua hooko io ia ia manao; a na keia mea i hoike mai i ka iini o ka noonoo oia aina a aupuni e hooi aef i ka malamalama o ka hoomana ana iloko o ka aina. A»o keia aina oia no kekahi o na aina i kaa malaio o ka hoomalu ana o ka hoomana Kakolika. A e like me ka oiaio oia, pela na ano like e hooinaiauia nei ma na aina malamalama e ae apau o ka honua nei. Aole wale iloko o ka hoomalamalama hoomana na aina malamalania e ake nui nei no ka liooinaikai ae i ko lakou kulana. aka, eia no lakou ke ake nui nei e hoomaikai a e hapai mau ae i ko lakou mau makaainana no ka hoomalamalama ana maloko o ka oihana hoonaauao, ke kumu e hooikaika nei na makua i ka hoouna ana i ka la.eou inau keiki i na kula hoonaauao, mai na kula liaahaa aku a na kula kiekie loa, a i ka wa e puka mai ai ua lilo ae la ka opio i kanakamakua e nele ole ai ke kapaia he polopeka a he poe akeakamai e like me Polopeka J. Kahuena o na Ike Oulj ana i huli hoomau iho uei a pu\:a pono. A no kfc\ nele ole no oia haawina hae i ka malainalama ua lilo iho la no na manawa mahope iho o ka puka ana mai na kula kiekie i nianawa e kula ai ia lakou iho ke kumu nui o ka pii mau ana o ka ike ame ka malamalama ame ka naauao, ke kumu o ka hiki ana o na hana ano nui hou e hoalaia mai nei, a holo ana na kaaahi, na kaa uwila holo alahao ame na liana kupainaha e ae apau, a he mea no hoi keia e koi mai ana ia kakou na Hawaii e koino pu aku iloko o keia mau mahele a hookahi ka hele like ana iloko o ke au malamalama nei i ole ai kakou e kaa mahope. Alaila noho mai nei na aina pouli i na kenekulia i hala ae nei me ka hoonanea iloko o ka naaupo, aole i noho kali iho ka malamalama iloko o na aiua malamalama me ka hele ole aku ilaila, aka, ua &u maoli ae no ka malamalama a o aku la i kona mau lima kokua iloko o ua mau aina pouli nei ke kunni o ka hoea ana aku o na mikanele iloko o lapana kalikiano ole, iloko o Kina naaupo, iloko o Aferika pouli, a iloko o na mokupuni pegana o na moana nui o ka honua nei, alaila, hoomaka mai la ko lakou mau maka e makili a hoomaopopo i ka waiwai nui o ka ipalamalama o ka hoomana ana i ke Akua oiaio ame ka waiwai nui o ka hoonaauao ana i ke kanaka. Alaila, heaha ka mea i ikeia? Eia. Ma ke kulana hoomana, eia o Kina ke ike nei ika waiwai i ka malama ana i ka la Sabati kalikiano, ke kumu i hoopuka ae ai ka Emepei'a o Kina i ka olelo kuahaua i kona lahui holookoa no lakou ka huina lahui i oi loa aku maluna o eha haneri miliona (400,000,000) e malama lakou i ka Lapule a kakou e malama nei i Sabati no lakou ma kekahi olelo ana ua na ia hapa o ka iini o Kina maloko o ka malamalama hoomana ma ka loaa ana ae la iaia o keia liaawina kalikiano oka malama ana ike Sabati. He meahou loa keia, ana ia mea no i hoike ae i ka iini nui ame ka hae o ka noonoo oia lahui e inu i ka malamalama. Aole o keia wale, aka, eia o Kina ke hoouna nei i kona mau opio kane iloko o na aina malamalama, e laa o Amerika, Haw r aii tiei, Enelani, ame na aina naauao e ae, no ka hoonaauao ia lakou a lilo i poe naauao maoli ma na ike like ole, alaila, na lakou e hoi aku iloko o ko lakou aina nui ihookahi o ke ao holookoa nei a a'o aku i loaa like ai ka malamalama i ka lahui, a na keia liaawina no e hoike ae i ko lakou hae no ka malamalama hoonaauao. A e like me ka oiaio oi.a haawina ia Kina pela no ka oiaio oia tnau haawina i na aina pouli e ae a puni ka honua nei.