Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 13, 29 March 1907 — NO KA PALEKAI O HILO. [ARTICLE]

NO KA PALEKAI O HILO.

Aole lu» nioa e ae a ka Mokupuni o Hawaii e haaheo ai, aka o ka loaa wale ana uiai no iaia mamuli o ka lokomaikai o ka Ahaolelo Makua o ka hookaawale ana i ka haawina o iwakalua kaukaui dala no ke kukulu ana i PALEKAI no HILO uiamuli hoi o ka hooikaika ana a ko kakou Elele Lahui ame kekahi poe o kakou ma kela kau Ahaolelo mai nei i pau aku la o Amei'ika Huipuia. O ke kukuluin ana a paa kela palekai o Hilo, oia no ka hiki niua o ka welie ana i na pomaikai e komo mai iloko o ka aina, a e liu ai hoi oke pula mai na aina waiho panoa mai. Oka palekai, he walii ia e hanaia aku ana no ka palekana o na moku e hoolulu ana iloko o ke awaknmoku o Hilo, a e Jil6 auanei ka hoala ana i keia palekai i mea e komo nui mai ai na moku o na aina e, e like no hoi me ke konio nui ana mai ma Honolulu uei, mamuli o ka hiki ana i ke awa ke hookipa mai i na moku nui. 0 ka hikimua o na pomaikai e loaa'ana*! na kanaka o Hilo, oia no ka loaa niau ana o ka hana ia lakou e liana ai ma na uwapo e like me ka hapanui o ko Honolulu nei poe e kau nui nei i ka pono o ko lakou nolio ana ma ia hana. E hoeueuia aku ana ka manao o ka poe liuli waiwai e hoala i kekahi mau hana ma Hilo i hiki ai ke hoolako mauia aku na moku me na lako hou no ka lakou liuakai moana. E hoeueuia aku ana ka manao o na mahiko, ame ka poe kuonoono iloko o ka aina e hoomoe i alahao kaaahi mai kekahi pe'a a kekahi pe'a o ka aina no ka hali.hali ana i na waiwai no ke awakumoku 0 Hilo me ke kaukai ole no ka hoouna ana mai no Honolulu nei, a ma ne'i e hoouiia loaia aku ai no na aina e. E loaa pu ana ka ike i lee kanaka ona aina i ke kokoke loa ana mai o na pomaikai i kona ipuka liale, a e konoia mai ana oia e mahi 1 kona aina me na laau liuaai, ame na mea kanu no hoi apau e loaa nui mai ai iaia na pomaikai. Mamuli no hoi oka ike ana ona kanaka o keia Teritori aia he pomaikai e loaa ana ia lakou ma ka Mokupuni o Hawaii, e konoia ana lakou e holo no laila e imi ai ia mau pomaikai, a ia manawa auanei e lilo ai na aina waiho wale i mau aina e hu ai o ke gula. He pomaikai keia e loaa ana, aole ia Hilo wale no ame na aina e wailio kokoke mai ana, aka he pomaikai keia no ka mokupuni holookoa a ua hiki mai ka wa a ka Mokupuni o Hawaii e kaakaa pono ai kona mau maka no na pomaikai e kakali mai la nona. 1 ka lawe ana mai i ke kulanakauhale o Kapalakiko a hookuku ae me ko Kakalanieko, ua oi aku ka holomua o Kapalakiko mamua o kona hoa liulanakauhale, oiai nae ua oi aku ko Kakalameko nui i ko Kapalakiko. O ke kumu o ko Kapalakiko holomua mamuli no ia o kona awakumoku, oiai nae o Kakalameko he kulanakauhale iloko o ka aina i hiki ole i na moku ke kipa aku i ona la, nolaila ua lawa na hoohalikelike ana e maopopo loa ai i ko ka aina hoolu'a ana mai i na pomaikai e like me Hilo ma o kona palekai la, a o ka mokupuni liolookoa no hoi.