Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 17, 26 April 1907 — MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O NA EKALESIA AHAHUINA O KA MOKUPUNI O HAWAII. [ARTICLE]

MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O NA EKALESIA AHAHUINA O KA MOKUPUNI O HAWAII.

LA HANA 1. Malaki 14, 1907—Noho keia Aha ma ka luaklnl o Ha'll, Hilo l ka manawa i haiia maluna ae; ina ka hora 10 a. m.. Rev. G. L. Kopa. lunahoomalu, Thos. S. K. Nakanelua. Kakauolelo no ka manawa. Wehe mua ia ka hapalua hora halpule, hoomaopopoia na lala o ka Aha i hiki mai, mai na Ekaleaia pakahi mai. Na Kahu Ekaleaia, Rev. S. L. Desha, no Haili, Rev. C. M. Kamakawiwoole no Hamakua Hikina; Rev. J. S. Lekelesa, no Waimea me Kohala Hema; Rev. G. L. Kopa, no Kohala Akau, Rev. Jno Keala. no Pukaana, Kaohe me MiIolii; Rev. J. Kauhane, no Walohlnu me Kapali-uka; Rev. J. N. Kamoku, komite no Kaiapana, Opihikao, Puula, Onomea. ame Hakalau; Rev. C. W. P. Kaeo, komite no Kealakekua me Kona waena; Rev. A. S. Eaker, Kahu o ka Ekalesia haole o Kona Waena; Rev. E. G. Sylva, no ka Ekalesia Pukiki o Hilo. Na lala mau:—Revs. O. H. GuIIck, C. W. Hills, ame W. M. Kalaīwaa. Na Ha'iolelo Euanello:—S. W. A. Kaleihoa, Jas. H. K. Kaiwi, Thos. S. K. Nakanelua, D. N. Puoanui, D. M. Kualii ame Mrs. G. L. Kopa. Na Elele Ekalesla:—D. H. Keoni, no Haili; S. W. A. Kale hoa, no Hakalau; John Waihee, no Onomea, Mrs. Emmn Laeha, no Laupahoehoe; Thog. S. K. Nakanelua. no Waimea ame Kohala Hema; Mrs. N'. Kamaunu, no Kohala Akau; C. K. Kapa, no Kekaha; W. K. Kalaiwaa, no Kailua ame Helani, L. Hoolapa, no Kona Waena (Ekaleaia Hawaii): P. Haae, no Pukaana: D. N. Puoanul, no Walohinu, Jas. H. K. Ka'wi. no Kalapana ame Mrs. A. S. Baker no ka Ekalesia haole o Kona Waena. Noi mai o Rev. C. M. Kamakawiwoole, e koho ponoia o Thos. S. K. Nakanelua i kakauolelo no ka wa, ua aponoia. Noi mai o Rev. J. N. Kamoku, e Mo na lala o ka Ahahui Kula Sabati ame Hooikaika Kristiano ame na poe kupono e ae, i mau hoa kuka no keia Aha, aponola. Koho ka lunahoomalu i na komite imi Hana, Rev. O. H. Gulick Rev. A. S. Baker, ame Rev. W. Kamau, Komite iwi Haawina:—Rev. A. S. Baker, Rev. W. Kamau ame Rev. W. M. Kalaiwaa. Komlte Pa'i:—Rev. S. L». Desha ame Thos. S. K. Nakanelua. Komite hoonohonoho hana:—Rev. O. H. Gulick, Rev. A. S. Baker ame Rev. W. Kamau. Hapaiia ka noonoo ana no ka Holke Hapaha a ke komUe Imi Kumuhana. 1. Hapalua hora 'haipule. 2. Na hoike Kihapa?. 3. Na Paiapala HoopH. 4. Kokua Kuloko. (a) Kokua i na Papa. (b) Na Luakini me na Hale Kahu. (e) Kulana o na Ekftlesla. (d) Ke Ola o na Kahu. (e) Lulu no ka waihona (o na Ekalesia) o na Kahu pilikla. (f) Lulu no ka waihona (o na wahine) a na Kahu i make. (g) Na Ekalesia Kahu ole. 5. Hoike a na Ha'iolelo Euanelio. 6 Haawi hou ana i na laikini ha'iolelo Euanelio. 8. Heluhelu Haawina. 9. Na keiki a ka Aha. 10. E koho i mea heluhelu haawina. 11. Kahi, ame ka manawa e noho hou ai kela Aha. 12. Kom'.te a keia Aha i ka Aha Pae-. aina. Hapaiia ke kumuhana 2. Na Rev. S. L. Desha i ko Haili, Rev. C. M. Kamakawiwoole i ko Hamakua Hikina, me kana ho!ke I ko Hamakua huila, Rev. J. S. Lekelesa i ko Waimea me Kohala Hema; Rev. J. N. Kamoku i ko Onomea me Hakalau; na ke Kakauolelo » ko Laupahoehoe: noi mai o Rev. O. H. Gulick e aeia aku ke Kahu Iapana o Hilo nei e ha'iolelo; a na'u e unuhi wah'. ana, a aponoia. Xoi mai o Rev. J. N. Kamnku e hoomaha keia Aha, a noho hou niai i ka hora 2 p. m. aponoia. Hookuuia ka Aha me ka himeni ame ka pule. Noho hou ka Aha nia ka inanawa i ha'iia mainua, hora 2 . Hoomaka ia na hana me ka himeni aine ka pulo a Rev. J. N. Kamoku. Hapaiia ke koena o na Hoike Kihapai na Rev. G. L. Kopa i ko Kohala % Vkau; Rev. A. S. Baker i ko Kekaha, Kailua aine Helani. Noi mai o Rev. S. L. Desha e waiho i keia hoike a ke kumuhana o na Palapaia Hoopii, aponoia. Na Rev. A. S. Baker hou no i ko ka Ekalesia haole o Kona-waena. Na ke kakauolelo i ka hoike o ka Ekalesia Hawaii o Konawaena me Kealakekua. Na Rev. J. Keala i ko Pukaana. Kaohe ame Milolii; na ke kakauolelo 1 ko Waiohinu ame ko Kapaliuka; na Rev. J. N. Kamoku i ko Kalapana, Opihikar, ame Puula; na Rev. W. Kamau i ko Olaa.

Hapaiia mai ke Kumuhana 5. Na k* Kakauolelo i heluhelu i kana holke: a pela i ka Hon. J. W. Moanauli a na Mrs. G. L. Kopa i kona, a na Rev. A. S. Baker i heluhelu mai i ka Mrs. Ruth 5 Ruther. Noi mai o Rev. S. L. Desha e waiho i ka noonoo ana i keia hoika a kahi o na kumuhana "Na Keiki a ka Aha." aponoia. Na ke Kakauolelo i heluhelu i ka J. S. Akahi. Na D. M. Kuaiii me D. N. Puoanui i ka laua mau hoike. Noi mai o Rev. J. S. Lekeleaa e hoopanee keia Aha, a noho 1 ka I apopo hora 9 a. m. aponoia. Kohoia o Revs. O. H. Guiick, A. S. Baker ame J. S. Lekeleaa, o lakou na komite haiawai o ka la apopo. Hoo[kuuia na hana me ka himeni ame ka pule. LA HAN'A 2. Maraki 15, 1907.—Hoo» makaia na hana me ka hlmeni ame ka pule ma ka manawa 1 ha'iia mamua. Hapaiia ka noonoo no ke koena o na I hoike ha'ioielo. Na S. W. A. Kale'hoa, ame J. H. K. Kaiwi i ka laua | mau hoike. Hapalia ka noonoo ana no ke Kumuhana 12 "Koho i na Komite i ka Aha Paeaina." Kohoia o Rev. C. M. Kamakawiwoole no na hana a ka Aha, a o Rev. Rev. J. S. Lekelesa, no na kihapai. Hapaiia ka noonoo no ke kumuhana 3 oia na Palapala Hoopil. 1. He palapala Hoopii mal Kohala Akau mai e noi hou mal ana ia Rev. G. L. Kopa i kahu no lakou, walhola i ke komite, oia hoi o Rev. O. H. Guliek Rev. A. S. Baker ame Rev. J. N. Kamoku. 2. He Palapala Hoopii mai Helan! mai, e noi ana e hoopau loa la ka lauā hui ana me ka Ekalesia o Kallua. Noi mai o Rev. C. M. Kamakawiwoole e lav»'eia a noonoo, aponoia. Nol mal o Rev. J. N. Kamoku, he mea pono paha i ka Eleie, e ha*i mai, heaha la ke ano o keia hoopii? Pane a ka Elele, na ka mea hookahl 1 hana keia Hoopli, ao-

le i kukaiu. Hoakaka mai o Rev. A. S. Baker, h® mea keia i noonooia i mea e ioaa a\ ia Kailua ka hiki ke hele, oioi, ua ano kohu keiki liilii h«- v kulana palupalu ko llailua. Kohoia he komlte e hele « hui nie k' j i:i mau Ekak*sia o Kailua me Helani oia o Koy. S. L. Desha, Rev. C. M. Kamakawiwoole, aine Hev. J. N. Kamoku. Hoakaka ka lunahoomalu e hana aku keia komite e l.ke me ka mana 1 loaa ia lakou; a i hikl ole lawe hou mai imua o keia Aha. *• 3. He Palapala Hoopii mai ka Ekalosia mai o Pukaana. e no; ana e aela aku lakou e komo mai e noi dala lloko o na Ekalepia o keia mokupuni no ka pilikia o ko lakou luakini. Hooholola, e lulu dala inua kela. Ekaleaia, a maopopo ka lakou, aiaila, hele mal e noi 1 kela Aha, e hoihoi aku 1 Kela Palapala me ke aloha. Hapaila ka nbonoo ana no ke Kumuhana 4, mahele (a). Hoakaka mai na Kahu Ekaleeia ame Komite, oia hoi o Revs. S. L. Desha, C. M. Kamakawlwoole, Q. L. Kopa, J. N. Kamoku, J. S. Lekelesa, J. Keala, C. W. P. Kaeo, ame A. S. Baker, ua pau na Ekaleaia pakahl i ke kokua mahele (b). Hoakaka mal o C. K. Kapa no ka luakini o Kohanaiki, ua paa. Pela no hoi o Rev. J. N. Kamoku i ko Kalapana, Opihikao me Puula, nani no koe o aole kupono. Na Rev. W. Kama(i l ko Olaa pillkla, wahl ana. Na S. W. A. Kaleihoa 1 ko Hakalau, hapa'upa'u, wahl ana, Na O. L. Kopa 1 ka hale Kahu o Kohala, malkal wahi ana. Maheie (e) Ekalesia o Olaa. He maikai kona kulana, wahi a ke komite W. Kamau. No na Ekalesla Huiia o. Waimea ame Kohala Hema, maikai ko laua kulana wahl a ke Kahu, Rev. J. K. Lekelesa. Hoakaka mai o Rev. C. M. Kamakawlwoole i ke kulana hoihoi ol«» o kekahi mau Ekalesia kahu ole e liea 1 Kahu'. Paulele loa lakou, e aho ke komite e haawi ai 1 na wahi dala liilll a lakou. Pehea la kakou e hana al no kekahl o na Ekalesia kahu ole? He olalo, oiai e:a au iloko o ka plllkla. Hoakaka mai 0 Rev. J. N. Kamoku no Kalapana me Opihikao, "aole he nana'a mai o kana inau hooponopono. Hoakaka mai o Rev. J. Keala, no ke kulana o kona mau Ekaiesla, ua ku 1 ka nani me ka maikai. O ke kahu ka mea pilikia, ua lawa ole i ke kanaka hookahi, ke kiliapai laula. Wahi a Rev. W. Kamau, o ke kahea ole ana'o kekahi Ekalesla i Kahu no laknu, he hoailona ia o ka piha ole o ke anaina haipule o ua Ekalesla la, e nana ia Kalapana, aole hea i kaliu, pule o Rev. C. M. Kamakawiwoole, o nol ana i ke Akua ma o kona Uhane Hemolele e kokua nul mai no keia kumuhana. Hoakaka mai o J. Waihee no ka Ekalesia o Onomea, lie makemake loa lakou i kahu no lakou ,o a hol 1 kahu ikaika ma ka hana. Hoakaka mai o Rev. J. Keala, eia he mau ha'iolelo e pono e hea mai, o ka pau no ia o ko oukou pilikia. Hoopaneeia ka Aha a noho i ka la apopo hora 9 a, m. Hookuu a ka Aha me ka himeni ame ka pule. Na komite haiawai haipule apopo Rev. C. M. Kamakawlwoole me Rev. W. Kamau. LA HANA 3, Malaki 16. 1970 —Malamaia ka hapalua hora halpule, haawlla mai e Mr. Ho Slng he mau manao pat. pai ma ka olelo Pake a unuhiia e Rev. O. H. Gulick ma ka olelo Hawaii. He nuj na olelo waiwai aka, o ka mea nui wahi ana he uuku loa ka lalia ana o ka pono mamua, aka 1 keia manawa ua holopono loa ma Kina. Mahele (e) Lulu no ka Waihona o na Kahu pilikia. Ua loaa he $13.00, hoakaka mai o Mrs. A. S. Bakor he $12.06 ma kona lima e waiho nei ma kona ano Puuku. Hoakaka ma| ola no ka wahine kane-make a Rev. J. P. Kula o Pa!a i make, ua manao ola he mea pono e kokua i ka wahine kristlano, haipule, a olaio, oiai o Rev. J. P. Kula ua hala, a aponoia. Lulu na lala no kela waihona, ua loaa he $20.00. Wa'ho mai ke komlte no ka Palapala Hoopli mal Kohala Akau mal. Apono ke Kaliu i ka Palapala Hoopii kahen Kahu. Mahele (g) Na Ekalesla Kahu ole. Hoomauia no na komite mun. o na Ekalesla Kahu ole. Rev. J. N. Kamoku no Kalapana, Opihlkao, Puula, O» nomea ame Hakalau, Rev. J. Kahoo'o no Laupahoehoe. Rev. C. M. Kamakawlwoole no Hamakua huiia; Rev. A. S. Baker, no Kekaha, Kailua ame Helanl; Rev. C.. W. P. Kaeo no Kona-waena ame Kealakekua; Rev. W. Kamau, no Olaa. Kumuhana 8. Na Keiki a ka Aha. Philip Haae. Wm. Laoha. Ho Sing, kolio ka lunahoomalu i komite ninau, Rev. O. H. Gulttk. Rev. A. 8. Baker ame Rev. C. M. Kamakawiwoole. Hapalla ka noonoo haawl lalklni hou no kela poe halpule, J. W. Moanauli. J. S. Akahi, D. N. Puoanul. Mrs. Ruth A. Baker, C. K. Kapa ame Thos. K. R. Amalu. Hapaila mai ka noonoo ana no na dala ame ke koho hou ana 1 na Luna Nui o kela Aha no hookahl makahiki. Hoomau ia no na Luna Nul mua no hookahi makahiki. Hapaila ka noonoo no na kokua mai ka Papa Hawall mai, hooholola. E hoomau mai ka pono o ka Papa, ma ka haawi ana, e loaa mai he mau kokua i na Kahu, e like me ka mea I hooholoia e ke!a Aha no na Kahu pllikia. " Mahele (d) Hoakaka mai o Rev. W. Kamau. U a Ikeia ma ka Holke a Rev. J. Keala, he $57.50 no 6 mahlna, hd hiona keia o ka make. Paipai nui mai ka lunahoomalu e. hol aku na Elele a paipal aku i na Ekaleaia e ]ylu no ka waihoia o na Ekalesia o na Kahu pllikla. Hoakaka mai o Rev. O. H. Ouliek e Pond paha ia Rev. A. S. Baker e hoike mal l na loaa o ia walhona, HoJco o kona lima. Hoike mai oia, he $160.85. Ua ae keia Aha I ke kau o Augate 1906 e haawi ai | $100 n'o Rev. W. K. ]>letwi, aka, aole nae i hoi mal. Ua ike au ua nele loa na Kahu ma Hawaii nei. A «a ike no hol au ua kupono o Rev. , D. K. Kaaiakamanu o Kipahulu, Maui. ' Waiho mai o Rev. A. S. Baker k& lunahoomalu o ke komlte i ke kupono o ka haawi laikini Ha'lolelo Euanello ia PhilHp Haae, Wlliiam Laeha ame Ho Slng, no hookahi makahlkl Aponola ka hoike a ke komite hoakaka hou mai <, R ev . A. S. Baker he mea pono i na ha'iolelo i loaa na lal« < kini e hoolohe 1 ka leo o na Kahu Ekalesia a komite pu, ma ka hoala ana ; i na hana iloko o ka Ekaleala. aolA huMhu(kl ka mea ha'iolelo aponoia i

Noiia mai e H«>v. J. s. 1.., . „ hoopan«»e l keia Ahn, Hoopaneoia ka Ah« a imli,. ka Hetola o Lnnakila ka nmlanm o Sepat«'nmha. A |. Hookuillu na hanu m<> k.i im luna mai, ine na leo liliikh, , leo pule j»u. TH«)MAS S. K. NAKANI.i ; \ K.< I . , Wnikoioa, Walnioa, Haw.u, ,\, , r», 1907.