Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 23, 14 June 1907 — PANE AKEA I KA LUNAHOOPONOPONO O KE ALOHA AINA. [ARTICLE]

PANE AKEA I KA LUNAHOOPONOPONO O KE ALOHA AINA.

Mr. lunahoopon«>pono, Aloha: E i luolu oe haawi mai ia'u i kekahi walu j kaawalo o kau pepa no ka pane ana | aku i ka lunahooponopono o "Ke Aloha Aina" ma ke ano akea e like me kana i hana mai ai no ka Hui o na < »i\vi Hawaii ma kana pepa o ka la eieahi iiio la i ike mai ai na hoa Ha.waii apau o kaua mai Hawaii a hiki j aku i iihau, i k.i pololei ole o kona mau kuknlu npanao ana, a l mea no | hoi e hikl ai" ia īakou ke ike iho, ola { mau kukulu manao ana o ua lunahooponopono la ua hookumuia ia ia. ro«!una o ka manao ino ame ka huwa» huwa, me k:i manao e kula'i i kekah! Ahahui a kakoo i kekahi. ka'hana haa- I haa loa a kupono ole na kekahi mea t kakau nupepa a oi loa na kekahi luna- j hooponopono o nupepa e hana , e l:ke me ka iunahooponopono o ka • Nupepa 'Ke Aloha Aina." j Ma ka man.no pepa akea o ua lunahooponopono ia o ka la ekahi o keia malama, malalo o ke poo manao "KA WAIWAI O KE PINE HOAILONA O : NA HL'I." ua hiki ole ia'u a pela pu no paha me na poe heluhelu nupepa e ae apau e ake ana e loaa kekahi m«U ninau ano nui, ina ina ke ano pili kalaiaina, plli ahahui kokua aloha i ano e ae paha, ke ike i ka logika (loglc) o kona mau kukulu manao ana malalo o ia poo manao. a ua pili pono kekahl 0 kona mau kalai manao ana ma kekahi o na koramu o kana nupepa'oia la hookahi no iaia. "Hui aku hui mai hui kalo 1 ka nawao," oia hoi, i ka heluheiu ana i na manao apau o ua lunahooponopono la mai ka mua a ka hope ua huikau na hiea apau- ma kahi o kona manao ana he pono, he hewa.; a ma kahi o ka hewa, he pono. Ma ke ano o ka mea kakau he lala no ka Hui o na Oiwi Hawaii. ua lawe ae au i keia keehina hana o ka pane ana aku i ua lunahooponopono la ma ke ano akea, aole ma Ke ano palo pm Ahahui, no ka mea, he manaoio ko'u he hana maikai no na Hawaii apau ka hoakoakoa ana ia lakou maloko o kekahi ahahui a i ole mau ahahui paha 1 mea e hiki ai ia lakou ke kokua kekahi i kekahi me na wahi hunahuna dala liilii 1 loaa ia lakou ke hlki mai ka la o ka ma'i ame ka ake, aka, ma ke ano e hoike aku i ka lehulehu i ka oiaio ole o kona mau kalaimanao ® pili ana i hana i hana ole ia e na iaia o ka Hui o na Oiwi Hawaii o Honoiulu nei. He oiaio, ua haawi aku ka Hui o na Olwi Hawaii he palna. hoolauiea i kekahi o na iuna Nui o kona Hui L»ala ma Hilo, aole ma ke ano e liio Ja i mea kamailio wale ia, • a i ole kaula'i wale ia ae i ka la e nke me ka hana a na kamaiii, aka, u a lianaia ia hana me ka manao hyalianau aole me ka ohumu mahope aku. E hoomanaoia o ka paina i hoike !a ae ia na ka Hui ia; aole na kekahl lala—a ina ua kaakeo kekahi poe o ka Hui Oiwi o na kane o Honolulu nei no ko Hilo poe no ka lakou ! hana' mai ai ia lakou, aole e ili aku Ka hewa o ia kaakeo ana a i ole kuhalahala paha maluna o ka Hui, koe wale no, ina e hiki i ua lunahooponopono la ke hoiko mai mumuli o kona huli pono ana, wahi ana, ua loaa aku iaia he pili olliana a i ole, he mau kamailio ohuu i hanaia iloko o ka Hui o n& Oiwi Hawaii, a u% paa iloko o kona moolelo ma ke ano "noi," a 1 ole "olelo hooholo paha" e llke me na rula ame na ioina naauao ana e koi nei ma kA mahele hope o kona mau kalaimanao ana maluna o ke poo manao i oleloia. No ka makee no i ka inoa maikai o ka Hui o na-Oiwi Hawaii a'u e noho nei ma ke ano lala, e like me ka makee o ka lunahooptonopono o ke "Aloha Aipa" i ka inoa maikai o Hilo (aina) pela au e lawe nei i keia kulana ko'iko'i o ka pane ana aku i ua lunahooponopono la malalo o na rula naauao—e AKAHELE OIA MA KONA MAU KALAIMANAO AKEA ANA ina he manao maoli kona e loaa ka pooo ia kakou na Hawaii ma ka hoohuihui ana ia kakou e hapai i kekahi hana maikai o ke kokua aioha ana o kekahi i kekahi—mai poina i kela mau olelo kaulana a Llnekona "O ka kahi oia ka ikaika, a o ka mokuahana oia ka nawaliwall." Ma na hana kfkulu ahahui ina he mau hana maikai, e kokua ka pono, aole o ka hoao e kula'i i kekahi, no ka mea, ma ka T|lnau piii ia kakou na Hawall he hookahi no ia—o ko kakou lokahi ma ife hana maikai e hikl ai ia kakou ke kokua kekahi i kekahl oia ko kakon ikaika, a o ka paonioni, huwahuwa ame ka hoino wale aku, oia ko kakou nawaliwali, a mau no ka AAI o kela mau olelo ia kakou "e hana wale no na kanaka Hawaii i kekahi hana aoie e hiki." Oia iho la no hoi ka mea e hiki ole ai ia kakou ke hana o ko kakou hoao e hoomokuahana ia kakou iho. Ma ka hookumu ana o ko'u mau manao kalai, ua hoike ae au 1 ka hiki ole ia'u ke ike i ka iogika (logic) o na manao hoakaka o ka lunahooponopono o "Ke Aioha Aina" maluna o ke poo manao ana 1 kukulu ai "ka waiwai o ke pine Hoailona o na Hui" no keia kumu; ua hoike mai oia, aohe helu o ko Hilo poe me kela mau oieio maopopo "ua ike no makou (aloha ain&) aohe ike o ko Hilo poe i ka helu, l ka ohumu, ina no ko lakou ike ia aku a ike oleia paha, ua llke wale no ia mea la lakou (ko Hilo poe)." Ina he oiaio, aole he ike o ko Hilo poe i ka helu ame ka ohumu; ina no ko lakou ikeia aku a lke oleia aku paha, a he like wale no ia mea ia lakou, no keaha ka lunahooponopono o ke ".Aloha Aina" i lawe mai al i kela nlnau e piii ana i na hoahanau o ka Hui Oiwi o Honolulu ame Hllo a lilo i pauku iwi nana e nanali ai maloko o kana pepa me ka maopopo no iala aole kela noonoo lioko • ko Hilo mau hoahanau oia hoi "ko lakou ikela aku a ike ole ia aku pahi*" a o kona kalai ana maluna o keia nlnau ina no paha e kaiai ana oia no kona makee i ka Inoa maikai o Hilo (Alna a i ole makaainana paha) he kalai kumu ole la, no ka mea, o ka nlnau ua pili wale no ia I na hoahanau o ka Hui Oiwi ma Honolulu ame Hilo—a o ka lele ana aku o kona mau manao kalal maluna o ka Aina, a i ole, na makaalnana paha o Hilo, ua hu loa aku ia mawaho o na lOina o na kala! manao naauao ana. Olai ua lunahooponopono la e hoakaka ana 1 ka ohumu ole o ko HHo poe (hoahanau), !a wa hookahi no ua hoike mai ola ma kekahi wahi no o la kukulumanao ana ona 1 ka ohumu o ko Hllo poe (hoahanau), penei na olelo maopopo; "e}a ka makou (hoahanau o Hilo) l ohumu' al: Kupalanaha ko kakou mau ho»hanau o keia Hui o Honolulu, la ma-

kou aku nel llalia, aole wahi loaa mal kahl kunou (ik« nna nku> < 1 ole lulullma ma ke ano h«» nmu l) " 1 " hanau mallhlnl a mau hoahan.iu K maalna, ma ka Ike mal la hoi i k<- k < • aku o ko makou mau wahl plne h- 1 "* llona o ka hul; nana aku no I ka m < alo ae ko lakou mau plne e k <<> mal ana, aole ho| o ke kunou oihi < huil mai a lulullma." <Ao)e I pau.)