Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 26, 28 June 1907 — PAU KA HANA O KA AUWAI O WAIHEE ILOKO O 2 MAKAHIKI [ARTICLE]

PAU KA HANA O KA AUWAI O WAIHEE ILOKO O 2 MAKAHIKI

ka pau pono ana o na liana o ka auwai o Waihee oia ka paana aku he auwai a lie ihana hooholomua hou no ka oihana kanu ko ma ia mokupuni, a ua ikeia ka holomua o ia hana ana, he pomaikai hoi no ka mokupuni o Maui ame ka Teritori o Hawaii. 0 ka loaa ana ae la o keia auwai nui o Waihee oia ka hoolako <" ln a ika wai 110 na aina liou i kanu ko oleia inamua no ka hoowaiW:, i ;iija aku maloko o ka liana kanu ko, a o ka lua, oia ka lako «mp, o ka wai no na aina i kanu ko ia no ka hooi aku i ka hoowaiwai 1 ua mahele aina la. ke poowai o keia auwai nui aia iloko ponoi o Eleile, awawa o aiheo. nia kahi o 649.50 kapuai ke kiekie maluna o ka ilikai a ihe - 1 - mile ka mamao iuka o ke awawa. a moe mai keia auwai nui he 200 kapuai mauka a hiki i ka au-w;'i-pao "o M lie" 320 kapuai ka loihi. Ua moe mai keia auwai nni i I'l'a ]iono i ka wai maikai o ke awāwa o Eleile ma na ano like ole

o ka auwai, e laa ke kahe ana maloko o kahi i paoia iloko o na pali, ame na kualipi, e kau ana hoi ma kahi kaulike o na kakaipali a e komo ana iloko o na ko a hiki iloko o ke awawa o laō mauka o ke kauhale o Wailuku, a ke houluulu ae i keia mau moe ana ua piha aku ka eono mile. Aole nae i nele ke kahe o ka wai iloko o na paipu wai nunui. . Ma ke ana muaia ana oka auw T ai mamua oka lioomaka ana o ka eli ana ua loaa ka ikeia aia he eiwa mile ka loihi o keia auwai nui, aka, i ka wa o ka hoohana ana maluna o ka papaliana hou ua emi I6a mai la ka loihi o ua auwai nei ma kahi o eono mile, a he lioomakaulii ana lioi ma ka pakele ana o ka lioolilo ana no ekolu mile auwai o na kii-auwai. () ka eiwa mile o ua auwai nei oia ka moe ana mai ko Waihee awawa nui a hiki i lao o Wailuku, eia nae, ua inoe loa aku ua auwai nei a liiki i ko Waikapu, a mailaila aku i m«« ai no na aina liou o Waikapu anie IMiuhele i ano lihi aku i Maalaea e kahe ana | hoi iloko o na luawai hooki'o. Aia iloko o keia auwai loilii lie mau pauku auwai like ole e like me ka auwai pao, ke kukulu hawai ana, ka hooholo ana i ka wai iloko o na paipu, a ma na auwai hamama. No ka auwaipao aia he 22 ko lakou huina, a he 39 mau hawai, a he mau paipu ma«li ma kahi o 1,253 kapuai ka loaa ina e hoohuihui ae, a he 35,549 kapuai no ka auwai liamama. O ke akea olalo o ka auwai aia ma kahi o 5 kapuai me 5 iuiim, a o ke kiekie iwaena o ka auwai he 0 kapuai me 5 iniha, a o .ke kie hoi o na aoao aia ma kahi o 4 kapuai. O ka eli ana o na auwai pao na na Repan] po "ka ltaim ana a aia mai ke 85 keneta a ka $5.00, ka auhau o ke kapuai paa hookahi e auhauia ai e like me ke kulana o ka aina e eliia ai ame ka loihi e eliia ai. Ma kekalii mau wahi e loaa aku ana na pohaku paa a he ikaika maoli no ka hana ma ia mau wahi. Aka, oka hapanui opa auwpil>ao pahoehoe wale no me ke a. Oka nui oka wai oka auwal ilojko o 24 liora he 45/1,000,000 kahwii wai ua like hoi ia me 09.81 kapuai paa ike kekona hookahi. Ua hoomaka mai ke kukulu ana 0 keia auwai iloko o Malaki, 1905, a paa iloko o lune, 1907. O nil wai o ke awawa o Waihee he kuleana ia no ka Wailuku Sugar Companv o 712 ka waiwaiio a no Hawaiian Commercial & Sugar Company he 5-12. Ma kehi loua iWū iho la o keia wai oia ka loaa ana i ka Ilui Mahiko o Wailuku he ikaika liqu no ka hoowaiwai hou ana aku i konu mau aina i koe i hoohmia pleia i ke mamuli o ka loaa ole o ka wai. < >> O na hoolilo o keia auwai nui o Waihee i pau ilio la i ka hanaia aia ma kahi o $100,000 ma ka huina nui. O Mr. Jas. T. Taylor ka mea kakau o ka moolelo o ka auWai mai kona hookumn ana mai oia no ka enekinia o keia hana no ka Mahiko Wailuku a o Burua nīia hoi kona agena ma Honolulu nei. He kanaka makaukUu maoli keia ma ka hoomoe auwai ana ame na hana apau pili ana ika imi amCu loaa ka wai ame ka hookahe ana a na keia kanaka no lioi |i imi a hoohana a loaa ka wai o ke Kula o Kameliameha. Ahe nui na wahi eae a keia kanaka oka hana ana a ua ikeia kona makaukau piha. Ō ka loaa ana ae la o keia wai o Waihee e lioolawa ana ina na j aina o Maui, Wailuku, a hiki loa aku i Waikapu a hala loa aku i Puuliele kokoke i Maalaea he haawi ana aku ia ia Maui lie anuu hou ae maluna ma ka oihana kanu ko, a he waiwai nui lioi no Maui ame ka Teritori pu.