Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 30, 26 July 1907 — HALAWAI ME NEPTUNE MA KE KAI Hana Koloheia na Ohua o ka Mongolia a Pau pu me ko Hawaii Keiki. [ARTICLE]

HALAWAI ME NEPTUNE MA KE KAI

Hana Koloheia na Ohua o ka Mongolia a Pau pu me ko Hawaii Keiki.

(Maluna o ka onekl o ka Mokuahl A.orangl, Iulal 5, 1907.) I ka poe heluhelu o ke Kuokoa, Aloha oukou: Elike me ka'u i hoopaa aku ai mamua o kuu haalele ana aku ia Honolulu no ka'u huakal mai nei no Ausetelalia, ke hoouna aku nei au ia oe he mau , wahi lalna pokole e pili ana i ke ano Q ka makou hoohala ana i ka la 4 o Iulai. Mal ko makou haalele ana aku ia Honoiuiu ma ka la 29 o Iune, he malie maikai ka moana aole he ino. He keu aku o ka wela oiai e hookokoke aku ana i ka poalwaena, aka nae, 1 kela manawa mahope iho o ke kaalo ana a'e mai iaila mai ua pii mai ke ano hu'ihu'l ia makou e holo ana no ka hema. Ke kau aku nel ko makou mau raa« naoiana, ma keia Poakahl a'e e hoohikl aku al makou no Suva ke kulanakauhale nui hookahi ma na Mokupuni Fiji, ua like ka nul me ke kulanakauhale c Hiio, a maiiaiia aku e holo aku ai makou no Kikane i kullke kona nui me Kapalaklko, a nui aku no paha. Ua lohe pinepine au i ka oleloia no "N'eptune," ke Akua o ka Moana ame kana mau hana l ka poe apau e maalo a'e ana ma kona wahi, a akahi no na'e a lohe hou au i ka hoopuka ia ma nehlnel, ame ka ike maka ana no hoi. Apau koa ka Poakolu, ka ia 3 o Iulai, o ka hana waie iho ia no ia o ke kamailio no na mea e plli ana no ka a!e ana ma o aku o ka poai a ua hoomakaia ka hoomakaukau ana no ka hoqhiwahiwa no ka la 4 o Iuiai, ka hooma'nao hpi no "Neptune -ame kona mau ukaii." He nui na moolelo a ma« kou i lohe ai, he oiaio no hoi kekahi a he oiaio ole no hoi kekahl. Ma ka hora 9 o ke ahiahi, ua klia aku la ka pu mal ka onekl mai o luna o ka mekuahi, a ia manawa koke no i ikeia aku ai kekahi malamalama maluna e ka ilikai. "Heaha kela? heaha kela?" i hooho ilke mal ai na ōhua. O keia iho la ka hoailona e haawi mau ia ana i ka manawa e a'e al o ka moku ma o o ka laina, mawaena o ka Moana Pakipika Akau ame Hema, a no ka hoike ana aku hol ia Neptune e waiho mal oia ! kana hoike i ke kapena o ka moku. He mau minuke wale no mahope iho, ua kauia a'e la he mau hoolaha ma na wahi like ole o ka moku, e hoea mal ana o Neptune me kona mau ukali me ko lakou mau aahu piha ma ka hora 2:30 P. M. o ka Ia 4 o Iulai no ka hookau ana mai i ka hoopai maluna o ka poiā apau 1 hele mua ole ma keia wahl, Ia kakahlaka ana ae he nui ka pioloke maluna o ka moku. Ua hele aku la au e makaikai ia mua o ka moku, a ike aku la i ka nul ploloke o keia wahi, Aia na luina e paila ana i' na papa nunui o 4x12, a e hana ana 1 aleo nul maluna pono iho o ka lua ukana, me ke kau ke'a ana i kekahi mau laau 1 kahl e hoopaaia al ke kapolena no ka hana ana 1 kulawai nona ka ioa o 20 kapuai a he 16 ke akea, a he 4 kapual ka hohonu. Ua hoopihaia keia kulawai a piha me ke kai iloko o ka manawa pokole m< ka lliwai i hoopiliia mai i ka pauma 0 ka moku. Mahope o ka aina awakea, a ma ka hora 2:30 ponoi o ka auwina la ua hoea mal la o Neptune me kana wa« i.ine <he wahi keiki iuina i hoaahuia 1 ka lole wahine) kona. mau ukali no ho (o ia kekahi mau ohua ame na iuina] 1 hlki āku ko lakou heiuna l ka 20 a oi aku. • Ua kahikoia lakou apau me ko lakoi mau a$hu ano-e i kuiik'e ole me ka po« o na Aina KHipaki, a he mau palekokl ka hapanui o ko lakou iole, i hanaia mailoko mai o na kaula o Manila. He maikai ka hanaia ana o ka pu o ko iakou mau lauoho, a he ku i ka hialaal ke nana aku i keia hiohiona i maa mau ole i ka ike ia, olai ua puulu la e ka'i ana no mua o ka moku. Ua momoku aku la lakou no ke alanuipii. a mailalia mai i ka'i pakahi mai ai lakou a punl ka moku, oiai hoi e haawiia ana na leo huro ame na hana hoohauoli mai na poe mai apau o luna o ka moku, ia iakou e ka'i nei mai kekahi kihi a kekahi kihi, a mal luna a ialo o ka mokuahi "Aorangi." Mahope iho o ka pau ana o keia mau hana a iakou, ua hoi mai la o Neptune ame kona puulu a ka aleo 1 hanala ma< luna o ka pvika ukana, a oka iho koke aku la no ia o kekahi mau kepolo eila iloko o ka wai no ka makaukau ana e apo mai i na mea e kiolaia aku ana iloko o ka kulawal. Ua puhi mai la ka Makal o ka Aha me kana o-le e kahea pakahi mai ana 1 ka inoa o na ohua apau ka poe i hele mua ole ma keia wahi e hele mai lakou imua o Neptune ame kana aha. O ka hana wale no o ka hooko aku a ua hele pakahi aku la ka poe l kaheaia a hoonohoia maluna pono a'e o ka niao o ka P Ua W mai la ke kauka, ka baba ame ka poe koku'a no ke kahi ana i keia ohua me ke kuea a ke kamana me ka hamo ana a plHp)ii„ll H* kQ P^™ e * a palakl.o-eonp.lnlha.e hamo ai 1 ke k °P®-« J Wepai. §To ke'kakl a*a,-aia ia na *W e 'iAil' m& -*• paft kinW me : ka pa*io*'Anitf ke -penai holu, eiho^^ia^ai. nohp» o •« A» t»anle koke aku la no ia o la mea

Hoko o ke kulawal. A o kn manAwa ta o na kmoln iiok>> 0 ka wai e pil mal ai maluna o kom». klno me ka hoomeamea ana e holoi 1 kona klno, olal hol ka lUwai e noke miii ana I ke kiklla maluna o lako'u, a h« ku I ka aka ame ka. «pa na mea e hmm la ana maluna o lakou, e noke mauin ana I ka aka I na manawa u|>au *» hun.i ia ana o kela ano hana. n ka mea mn« loh i illo i tvto# |imi n>> keia mau hana, he wahi kalkamahln* 1 ,u «1» 110 mnknhlkl, a o kona kaikunane aku mahope ona nona nn maknhiki he ewalu. Aole hu kannlua o k< la mau kelkl no kela mau han.-i, n m«- 1>« mea ln ho <»l !<>h aku ko lunn nuiU> - make l i ann hana ellke no mo ka n\il <> makou. A o kn ukall aku la no |n <> nn k;<n<a o ka hapanul o lakou mal ka liul La(<rome e holo nol I AuHeti*lnlln innl i'.i» nada mnl no ka paanl nna (h<> 14 k» kou nul). Olai ka pnpa honnohonoho e neo nna lmua, ua kaheala mal In ka Inoa o A. F eooke. Aole e hlkl ke alo a'e I k«*lA hana, a aole no hol 1 makaukau no ka halnwai ana aku me keia moa, o kn'u wehe koke a'e la no la I ko'u kukn, ]»u« llkl ame ria kamaa, a hele aku la n " luna o ke ale'o k«hi n k« i><><- niannm aku o'u 1 hana keakaln mal al. O ko'u lawe ne la no *.n ? ko'u noho, a o ko'u apo aku In no 1« l ko'u limn t ka mea kahl umluml a he hookahl mnua yiahu llke ana iloko o ka pnhuwai. Ūa loaa koke mal ln nu 1 nn k«polo a hoonoho houla nial Ih nu 0 ko'u noho. l T a 1110 kela I mea ehu ni ka aka o na mea opnu. Aole au i noho malle, aka ke haka pono loa la au o ka loan in'u «> k«'k«h» manawa malkal, a 1 ko'u ike ana o k* wa kela. o kuu lele koke aku ln n<> Ih < hoohull I na pakeke kopa elua ame k< pena, a olai au e hekoko ana me ke ka. uka ame kona mau kokua, ua hele mni la kekahl kelkl o ka hul paanl e kok.n» ia'u, a o maua me Neptune ame knna wahlne, ka makai o ka aha ame eon<* makal ua pau loa aku la makou i k<-1»>-holo iloko o ke kulawai, a hu a'e la k v aka no keia ano hana, Me he mea la, ua hlkl no ke lohela n:i leo hooho huro, ka hanakull he nm i mile ka mamao mai la makou aku. «i keia iho la no hoi ka panina o k< i i hana homeamea. O keia iho la ke ano o ka malamau ana o ka la 4 o lulai maluna o ka M >- kuahi Pelekane Aoranrl iwaena <> k* moana Paklplka a he la hoi e hlkl <»!«• ke poinala e n a poe apau maluna •> k • moku. Ma ka hora umlkumamakahl, ua hm « ae la ka Mokufcuni Mele la makou, •' m»- ka napoo nna oka la, ua haln 1 la ka Mokupunl Huil. He mau mokupunl one lllili wale no kela i llke me ka mokupunl Klllpakl, e hoopmii • ana e na kumu nlu. Ua lokahl na ohua apau he. 385 i k > - ma.una o ka Aorangi o Kapena PMU'i ke kapena oi loa o ka malkal a IhW•> * 1 holo pu al, e hele mau ana oia e kamaillo me na poe apau a e hooh<>li' ' mau aku ana ia lakou. E kofmo pu m... ana oia ma na hana hoohauoll apuu oluolu a ua makemkeia oia e na nv v apau. Aloha nui. A. P, COOKE.