Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 30, 26 July 1907 — HAINA NANE. [ARTICLE]

HAINA NANE.

E k4 KHohana maikai, Aloha kaua: E oluolu oe e hoolauna aku me Kailua 1 ka Paka Ona i ka*u haina o kana nane kupanaha o ka la 23 o Mel penei: OL.AI ((earthquake). Tna e okl la ke po~'o" alaila ua koe ke kino "la" ame ka huelo "i" oia hoi "la'i. O ka lau o ka la'i he mea ai ia e ha holoholona; o ke kino o ka la'i ke ki he mea ai ia e na kanaka, Ina - o ke kino wale no, "la" (sun) 9 lilo ana ia i mea nui a kaulana. He oiaio o ka "la" ka mea nana e ruia nei na mea apau o ka honua nei, etc. Ina o lee poo wale no "o" he punahele la na na keonimana ame na lede ma na hotele kaulana. Me ke "o" wale na lakou e lalau ai i ka lakou mau mea ai, aole elike me ka kakou (Hawaii) me' na niananianalima. Ina o ka huelo wale no "i" he leo ia nq kekahi manu, he "iwi" paha a i ole He "io" paha, he mea I mahalo nui la iwfafeiia o kona lahui. He oiaio o ke» inoa ia o kakou na Hawati.' īle I, he Mahi a pela aku. Ina o ke poo "o'" me ke kino "la", ~o \a".he,mt»a i makemake ia e na mea Āp&TiV h& Vtiea i imi nui ia a huli nui ia etc. O ke ola he mea ia e imi nui la nel mai ka poiulu o ka lani a ka lipolipo : o kU ; tnoiina.. • e, hvi| ; .ia,-ke poo "o' ke kino "la" ame'ka huelo'' , i" alaila e loaa ana ke kitfo )hWtō«ko'aL b.'Kailuaikapakaona he B ina ua huhewa hou no keia'fiaiVia. '' VA ' f t ;wahpuna;;o KUNAWAI. U« j t»bloieH kā I tf h&lna e Waipuna o Kuhawai.' .nūa'.likame ika haina e waih<i ma .KiU,a ( niai ka makāna. (I». H.)# ' . :LUnaht>oponOß>op.o onka.hiwahiwa a i.; ' ri:(n: *i:.. Aloha o«. • E oUMltrhmi44fti ; J>« : !klMi H6 ka lua o ka iMfmA<wa:iio;ka pime ho.u an.a aku \ ka, Jia»e kaona i hōopukala mā 'kou Helū 'ō'Mel >3* 1907 ' nio - .'.' ■ Ji j!H "i ī - >irr.'.f, v SnHPAI£AKvk. . m hUi!ikJ4 l\"ttll! a*naTTi jkQtn hetne a fT\aJ ( oHp ? W J| u j nakolu, e hōomaka ana mai ka 'A' a mki iVlo, āMy'-4ieJiylll iki l hookamokomo jh • 1 j ol e; i i% >an% noQpoq i kela, ame k'eia pa'ukn,' ua ioiPi&' kd īifct»ioft 'hoū 1 nW- nia' • ke-komo ā«erJii<iik(}irtfiaa) hua; oewh», Ufil}a ka:puana..a ka, Lloli} ai, a e 'ikeia hol ka poloiei q ka liaina toa ,v k*t ; hUHa 1 antfi H'kii : *a,wfe hel'> & tt»aHeleliiel».;i kßta maiu.hWH B£-h$ ] ekolu,.pauku, j.oia hoi ,i ~l?uapalapala I* poo, a 1 elūa Hbi 'i 'f{auku klno, a 1 hookahi i* ; frueWj' ā' e itktfhot p!ett6ii::i.-::: ;.-j \ ?u:>! j;i . , ( Ina.,e .<pkija.k}iu pop,,a .koe kuu ..k}no, ajne kuu huefō/e paū ank 'au i kd, aA i ia' e ha hofeAbfoVia :: ime «a Wa!naka,Ulif f hte Uaf;ata,*;il<?kp;io aj la-1. .. ~ . .... , ~, . ' īna 'e illo arta ail I Hiēk n'ui si'kkulāna} nel naimeei apaiUi O Ka .h9PU£i», - hanai aku .npi.,au ,ia.la,k<ju, a .ho.omalu hol, nialaiō Iho o'ko s u'mā'nā, ta.' •Ina j y kiiU pōtf wale no;'hfeiTnmmmoaji( ha,?pwnaheles-Ji§. IV9 r nar)a ; keoni; mana, anje. na,.tege lwaena o\ ka poe hanoiano.''Ke Hoa kaūiiil'mā «6: attafnā wMWai: e;iuana:.pq ai rrpa;;na , 'to , \vpt ) as pa» ka|cela .hpt?l? kauiana,.o.ke_ ao 'puni, o." ' ' " ' i • ina> o 1 Wuu'^'ii'ēlō 1 i hej.tlea: nrfce&ahifm a flM. a i ; ol<?ia, he, mea lanp. au,.,a,!māhalo,i\ui la o kuu lahui a'u i ; āloha lgā ai," 1. ' ' ' ' Ina e hulia kuu pōhKām'e; 10111: kino; he m<*a;auii.' e.na mea apau, ,ke rl tmi. Ja n?X- a u» - h , ull .,Hakilo ia,' , tUta, hookßlMa, J Viorli a' n'oi i welo J )a' 'hoi Hia» -k6l polulu .6 <ka,lanl. ft i »' , ~lna noo. ame. kuu ktno, a me k'uu ' h*u6lt>\ ' *aiaifa:, lOa#' kiWr kl«ō Wiook'Oāil māi o*ke: ikp fip l -- r^^^ n^ht - I^)l 'e iia p66^ēTa^ ki)'vr ntok&u? t H&"-hotitt-&&al4Via<sol<*lfcā iladilādi6 ka ke ao neUiiUH HR»'.Tl.a' t o Ha'u.lono, ua hiklaku ia i na wā'elau o*V.ā Woiiua, ā pfela k'<*ali J iH' mU kā'iEUtfn<»Uo<:rtiau(lōa. I KinoW; k»?<l*£ou, *•«• A t , &Wr& *rr> ke Akua no Ka Xogott. >Wt* &i :*t! &:r<l j ltfttliatr£>XjAl. - i i,. L J, W. K s j 'HāiepaālikW 0 ; *Jwknt* *»-< .11 i'i .i*ii'ii Pololel' >āmto ka :aeehajVKiW afnOi hqokomo ana- mai, i lil'o e e T ka mua i'a Waipuna o KuhawSir.'' We • 'Ao kāhl WfetaoU-'W#U2 » " 0 ovfr.>; o i o- )/i:T™~mr«i .ī •, '.',»l Eia hou mai no au me ka'u haihā t> 9a Mtitri l K^ĪUa'ikapmaīWa,-hō KUkuiinamona ka manu eha V t\o ,kja ro f fllojko.. O ,ka ponaj maka, oia 1 ka Ywi 4,' ō' ka āā ola ka iwl | 3, 6 ka* dtVialU ;r olāl'ka- iwi o | lie aii;<iia kaM\KtJ..fO:ka no)H°i»; d !aj no-hoi ka,5,0 1& iwl. - ( , -M« ka haahaā. 1 " ' I ;. v; o w- K-AEttiUOKAWAI.»'■ j ~ Umlai Jtahonu « hoftj ,£P.Je ia o-.ka r\anu, rult hou ia mai. . 4A Nupepa 'i'NUi^pa -i ; «»• ?•*: : AJotoa-oes. ;< a ,-?!*» j • ; • , E ,ohiolu..mat H ou hanohano t kekahl walii kaāwaft> t> kau''NuJ>4r/a e hookdmo ihh'i ka'n hā'inaW kā Pela Aha. maaonieahiUihiM, ma,*au Nupepa o H9- .1a.19 o keia mahina, a. nona hōl' na pui tfltna 1 1re , 13J ~JA kk. tnanflīf F ānā!J • *'''■ •' > ?:•« r »1, lna.lahulWaka 'a ke ole:ia; US poili"k4 in»te, >_a- nfel6 i*" Aā mea e" poiriQ»'at:'":i . r:,; •-? • - Pi»a-;5. br.K } K a Uā, Kaneni*^;^^ la'». kR «S'.l;ir:4U 2 i LJ ' r sUW UĀ'. Pua. 3i ld ,Hi Kunu, liē mfea ho. a£ h?am6e^ki l! m6ēri i nā nanea, hoM la ana e ke kunu. - A 1 Ka awaiaulu ta ana o na pua ne 13 q ko lei illma, r loaa iho la ka inoa o 3G. J2C P., ,«17% .Pjg)9let.ka» l kfia mai na iKK)ieVa, he 20, ua' ; ).t : 3o 3 -Oe-'-i .Ā ■}£ ?s:t , " -:c )£ .L-on' 1 Aloha kaua: E oluolu.mal oe e hookomo iho l' kau haina 0 kanane a Pelaahamaka Kahu^

lihuli o ka la 19 o July, A. D. 1907, ma Kahi kaawale o ke kino o ka Hiwahiwa a kaua i ike mai ai na kini .hull mea pohihihi mai Hawaii o Keawe a ivauaj o Aiano a hoea aku i'Kapalama, i kahi o ka puana a ka moe, ka "Ma« kanlolaunlu." Penel ke kui ana i na inaaai i lawa pono ai na pua he 13. Manai ekahi—Pua 1, 2, 3, 4, Owau ke- j kani mea noopomaikai loa i na lahui kanaka, a i nele hoi au ine oukou. ua neie oe i na pomaikal au hoi e hooheno iho ai: Ua a ka uwila i Kaneohe Ke puehu lii nei ka lehu o kapuahl Makamaka ilio o iaia la. Aia ka ike i ka huelo—Maka. Manal elua—Pua 5, 6, 7, i2, e loaa no au ia oukou iwaena o na mea ulu a aia pu no hoi au iwaena o ka papaaina a na'lii ka poe hanohano ame 'ka poe ilihune. E akahele nae <Je ia'u o ki-ki ka wai o ko maka—Nioi. Mona keia hooheno ana: 0 ka iki Nioi pepa iho }a E holo ai ka wela i ko lae. Manai ekoiu—Pua 8, 9, e īnaalo mau ana au i ko maka, a e nalo aku ana 1 kekahi manawa a e hoea mai no i kekahi manawa—La, hooheno iho. Auhea oe ekaLae alohi nei, Ma na welelau o ka honua, E hai ae oe i kou nani 1 ka malamalama ot kelakela. Manai eha —Pua 3, 10, 11, 13 aia au iloko o na mea hanu ola apau loa. Kunu. Hookaau iho kaua e ke hoa, o ke kunu he (ma'i) keia i kamaaina ia kakou apau loa, he kunu ka (ma'i) he ano paupau aho a naenae i ane like aku me ka (ma'i) he Nae. a kaua e hooheno iho ai: Mahea e ka Nae hiki iho ai E nipo nei oe kunewanewa. A ina e kui i a na manai apau, no na pua aala a mikomiko he 13 i kui kepa ia a lawa pono ko makemake kii ia mai ko lei apiki ua paa. MAKANIOLAUNIU. J. W. WAIHOIKAEA, Magoon Block. Honolulu, July 2, 1907. Ua lilo ka lehua mua ia kakelamaluikaleo a nele oe e ke hoa, e hoomanao aa'e, ka hiki mua no >ka loaa. Mr, Lunanooponop.ono o ka Nupepa Kuokoa, welina kaua. E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kaua milimili i ka'u haina o ka nane a Kapelaahamaka Kahulihuli i hoopuka ma kou helu o keia la 19 nona na Ri}as,e lawa ai he 13, haina "Makaniola» uniu." "M«lhai 1, 2, 3, 4, Maka, he mea e hooai i na lahui kanaka apau ina ; e pele kekahl mea ika maka ole e haha ana ka papa'i o Honoluiu ēiiile nb f iio'i e a ka 'uwila o Kaneohe. •»tMahai:)B, B, 7, 12, Nioi, oia keia iloko 0 na mea ulu a aia pu no hoi iweana o na paj>a alna a na mea apau. 9, :, La, e maalo mau ana ka 1& i acdtf<imu:oiaka i na manawa apau a e.nao ,w>alp i kekahi manawa. Mana|'ltf)"li, 13, Kunu, he ma'i ilbfi»i hanu ola apau he tvaHi ma!l.iiOQiilt>hi)|L i'o no keia e moe .ole.aji o o.ka.pp keloaa ole ka mea «. hoopau ia ai, J nolfliia i kuu kui pono āiia l&' r i'■ , W-'Wfchi lei apiki nei toaa )iho: la lla'u. kojpas;Wfthi e noho nei a 1J m^; ) kahi | pm e ku nei oia tiof v 'Maliāniblauniu. , •1 '»7' V' jV&»;KV JR. 3222 Brokaw St. Honoiulu. M-yi n ji , Hoamaika} no ia, no kou naauao, na'e, 1 uk nele ■ i" ka J 7na<kana ;! i>ii i "ai; , r( o ke.Kuokoa, ""Aloha'oē':'- JlUr! ' oWolu 4 4iookaat6iitio kia'u hakaana M „a la 19 o lulai. E i ana, aia kekahi Moi e hoomalu ana maluna o na mokupuni he flniltfamaihaa«a,'Tattt> pu oiro hoi iriiwa;.o ke:alo «lua, : kuWni, mama loa, a i kekahi la ua kauonā aku la kKMoii # Heltf o kauoha aKu; l£ * ia; i: HekahK o, kemake nei au ia oe e nele e Kaapuni Ina 'Jfi6k?iiu'ni- : tife i^iioWō 1 o-k4 Rorāi IwioUahll ia hlii r hfciUJ laua: mp -Iml; no ,kaf nial ma,u hoike e pili ana >ā mokul>ūni he 12, a l bi^ : loa% 1 ka' aiua. onnaf . °i a . e hele hookahi la, biUl neia.!, i o ke alo o ka Moi no kā nolke kha ? ha 10^'»• )iīī£ i' -2ir ? ,;3 .• g£, kini. mama joa?. o\vai ka ino4 o n& KP* kiiii mahia loa? oWK ! «iAoa &I£a*lol ē' r ruiā āiiā'-l Ait6? mofctt&tt&i;aa?" 3,1 ,*>. » Hrt'.n iiioa >onj mokuponi. he 12, na ma ne7tf manawa olā J H6i t Hma"kektW WP*) W ; hofai i;a,*Ucl & h f pono ka nui o na mokupuni he 12. No ka inoa o na kukini mama loa » 6 : ka'u' Woli rri4 r Tk.eilEi wadi}i o.r%|Wana 7 mana/kVkW.KVfhlj SW e nuke 'o ka uwati, oia ka lnoa a 0 laua „/2k ieuMM No ka-tnōe i; ; va mau^kupui&^, Mol la o IlAKati no ia, nolaila o ka tr -.Ua -lāwa.'K^kel^m^^lkaleo maanel: . w ir -ili' . Owau. iho Hb me ka H&ahāa, i r j'OHN K>ANAE;.JR; 1 lt)kow«i» ;» . ,i •.; r ejaa,ae ia', u -. > TJ«. po(lolel W' ninau «iw, a-ko?. o^ hou ia niai.. , „ .7 : , } iL«Wah6opimopoißo- o -Mpi Nppepa Kuq|COa, ; ; £- a - ; • ; Alōha oe!' s?i fiik Wiki 'kk'ū' *htflnā © Ka< kefatnaiuikaleo;.t puka kou hehi •29 o k*u Poal ima; .. lulal 19. >1907. Haina.: "He Uwāti " 6w*a\ kairttfa c na l m4ktipu\iirt hg-Ī2? hkh'a o t»a hua nonae a lta«Ani l liy>a paps ka,UwaW e hoomaka ana mai ke'kaihi a W Ki'? Ka Utnikuhife malua. s:» . fjd.; 0 Nl!nfCti 2: 9?* ku ." kini /uamalpa. 9,,*a, manamam kiihlkuhi minut'e ame' ka rf»āhamaVi« kusii'l^uhf'liōil'a? k . Nfc\Uu a:i ;Owabka >in«ja o n f; .na O. ke nana < hoohele e oni al' nk"mea 4 paaftaha. *Ma"i 'Wahi RerwAr:t>h«J< HKfe kiah<ihc J£ah4 1( **:ir. Owau iho no me Ka oiaw. sre h- A^IMAHtH Ua iike no kau haina me ka Johi Kanae, Jr., a iike no ka loaa ole o k( 1 ninau ekolu ia oe me John Kanae, Jr.