Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 30, 26 July 1907 — LOAA KA MIKINI DALA APUKA A KE KOLOHE Hopuia na Korea Hana Dala Apuka ma Hawaii a Lawe Loa ia mai no Honolulu Nei. [ARTICLE]

LOAA KA MIKINI DALA APUKA A KE KOLOHE

Hopuia na Korea Hana Dala Apuka ma Hawaii a Lawe Loa ia mai no Honolulu Nei.

Ma ke kakahiaka Poaono i hala i liuli hoi mai ai ka Ilamuku Hendry mai Hawaii mai ma ke Kinau, a ua lawe pu mai oia he mau Korea i hopui* no ka hana ana ame ka hoolilo ana aku i na dala apuka, a he elima mau Korea e ae i lawe pu ia mai he Hoike no kela hihia. O keia ka hua o ka hana i hana hoomanawanui ia ma ka hookolo ana ako i ka meheu e ka llamuku Hendry ame ka Loio Apana Breckons ma ka hookolo ana aku i ka meheu o ke kolohe elike me na hoike i waihoia mai aia he mau dala gula, apuka ke holopuni nei ma Hawan, a pela no hoi ma Maui. Ua hoohokaia nae ka Ilamuku mamuli o ka hopu oleia ana aku o ke Korea ana i makemake nui ai e paa, eia nae, ua holopono no ka hapanui o ka hana; a me he mea la ua waihoia aku ke koena o ka hana ma ka lima o kona mau paalalo e huli a e noii pono i na hana ha'iha'i kanawai oia ano ma na wahi like ole. • O keia hana a ka Ilamuku Hendry ame ka Loio Apana Breckons ua kaulai ae ia i keia mikini hana dala apuka ame ka hoolilo ia ana o na dala waiwai ole iwaena oka lehulehu me ke ano hoopahaohao. He hana keia i lawelawe mua ole ia mamua ma Hawaii nei, a he kakaikahi loa me ka holoopno ole ka lawelaweia ana ma Amerika. O ka mikini a keia poe hana dala apuka, aole no ia o ke ano kahiko a i maa i ka lawelaweia no ka hooheehee ana ame ka hoomaemae dala ana, elike no me ke ano o kekahi mau mikini i hanaia, aka, he mau mea kuni no nae kekahi o kela ano i like ole aku me na mikini hana dala o Amerika Huipuia e hanaia mai ai a maikai maoli ke dala. I Ua lawe pu ia mai he mau hoike lehulehu aua ninaninauia; a o lakou ka poe i ike i keia mikini hana dala a mai ka lakou mau olelo ike mai i loaa maopopo ai ka ike no keia mea. Me he mea la ma ke Awawa o Waipio i hanaia ai keia mikiai, kahi mehameha loa mai ka ike ia ana aku e na maka o ka lehulehu. Aohe nae i maopopō loa malaila kahi i hanaia ai. Mai kekahi olelo ike mai ma ka aoao komohana 0 Hawaii kahi i hanaia ai. 0 ke ano o ka hoolilo ana i keia mau dala ua hanaia no me ka maalea o ke kuni a i ole ke kii paha o ke ano dala no o ka hikina. Ua kuaiia no iwaena iho o na paahana o na Korea ma ke ano waiwai kalepa, a o ka poe e kuai aku ana he manao no ko lakou e loaa 1 puka ma ka piepiele ana aku. E like me na olelo hoakaka i loaa ia Ilamuku Hendry, o Kim Bong 'Chui ke alakai o keia hana. Ua oleloia o keia Korea no kai hopu muaia a hoopaiia a hoopaaia i ka halepaahao ma Korea no kekahi mai|awa no keia hewa hookahi no. Ua hiki mai oia ia nei a no kekahi manawa ua hana oia ma na mahiko, a oiai oia malaila ua ike ia no kona komo nui ma na hana piliwaiwai. Ua hookolo heleia oia niai Maui aku a iiiki i ka lele ana i Hawaii, a uā loaa mua ia llamuku H*ndrv ka manaolana e paa ana oia ma kahi eiwa mile mai Olaa aku. Alea, ma kekahi ano, ua lohe paha oia i kona hopuia a ua holo aku oia, aka nae, ua manaoia no e paa aku ana no oia i ka hopuia 1 kekahi manawa. Ina he mea oiaio he hookahi tausani dala ka lilo no ka hana ana i keia mikini, a i ole, aneane paha i ke kauwahi olaila, a aila, e hoike maopopo mai ana ia he lehulehu loa ka poe i k°™ o P u l l°k° ° keia hana ma ka lulu a hoahu ana hana i keia mikini. 1 kekahi manawa i hala ae nei, ua telegarapa aku ka Ilamuku Hendry 1 ke Poo o na Makaikiu Wilkie, ma ,Wasinetona e noi aku ana īaia e 'hoouna mai 1 kekahi makaikiu akamai loa. O ka pane a \V ilkie i hoouna mai ai aole e loaa ana kekahi kanaka a ka Ilamuku 1 makemake ai no keia manawa, a ua hai mai oia ia Ilamuku Hendry e hoomau aku no i ka noii ana a e haawi makana ae oia 1 ka poe e hopu ana a paa i ka mea a mau mea paha e hana ana i ke dala apuka. O Kapena Fetter o Hilo ka mea i kokua iaia ma keia huli ana a he mea maopopo loa e lilo ana ka makana iaia. Ma keia huli ana no keia poe ua makemake lakou ia Hendry ame Fetter.e hooluhua laua no ke kanaha a oi aku mile i ka la mawalio ae o ko laua ninaninau ana 1 na hoike ame ka ninau ana aku i na kanaka. O na Korea e ae elua i hopuia ua manaoia o laua pu kekahi i komo pu iloko o keia hana apuka, oia no o Kim Ming Heung ame Kim Kung Hing. O na hoike elima i laweia mai, oia o Kim Ung Sup, A.n nang Wan, Pak Ung Saw, Shing Ung Yow, ame E. Yong Ung. Na kekahi mau koa o ka Puali National Guard o Hilo i kiai 1 keia mau paahao ame na hoike oiai e holo mai ana lakou no Honolulu nei no kela "Loomaamaa kikipu a ka.Puali National Guard o Honolulu nei. A ua makemakeia e kiai ia lakou i ole lakou e kamaiho aku 1 kekahi i kekahi. . . O kekahi o na mea ano nui ma keia dala apuka, oia no keia, ua kuniia na dala apau i hooliloia ma M'aui ma ka makahiki 1897; a o na dala i'hooliloia ma Hawii, ua kuniia i ka makahiki 1901. A «ja he mea oiaio keia alaila, he mea maopopo he elua ano kum kukaawaie kekahi mai kekahi ae a keia poe hana dala apuka e hoohana nei. Wi nae hoi ka niho o ke kalohe la. Ua kauleo mua aku ke Kilohana he mau la pokole wale ae nei no mamua aku nei, e makaala i keia ano dala apuka. A o keia ka hooiaio ana i ka makou i wanana aku ai.