Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 32, 9 August 1907 — LEDE ANOLA Ka U'i Hookalakupua Nana i Hoehaeha aku i na Puuwai Elua A I OLE Ka U'i i Molia Iaia Iho Iloko o ka Haawina Laahia o ka Mare ma ke Ka'e o ka Moe Make, AOLE MA KE KUAHU. [ARTICLE]

LEDE ANOLA Ka U'i Hookalakupua Nana i Hoehaeha aku i na Puuwai Elua A I OLE Ka U'i i Molia Iaia Iho Iloko o ka Haawina Laahia o ka Mare ma ke Ka'e o ka Moe Make, AOLE MA KE KUAHU.

MOKUNA XIX. ( MA KE ALAHELE MOANA. ' . "E uku aku ana wau ia oe me kekahi uku maikai loa—oia '..-■kahi ona waiwai loaa nona ponoi iho, a oia no hoi ka hooilina io . kahi mau mea waiwai ke make aku laua, a ke ake nui nei au e i:loa oia na'u; ina e holopono ana ka'u mea e manao nei, alaila, iioolilo aku ana wau ia oe i mea ko'iko'i ma ka waiwai maloko o ; loka nei ma keia hope aku." . • He laki maoli kou manao ana pela no ka mea ua oopa oia 1 ;,i manawa, a i ole, aole paha wāu e hana i kahi mea nona-e ola ,; a . a i—he wahi wahine manaopaa no kela." . ina'pela, mai lapaau oe iaia i mea nona e ola koke ae ai." "Mai hopohopo oe no kela—aohe e hiki.ana iaia.ke hele oia hoo1. ; h, me ka paa ole ia aku no elua mahina i koe pela ko'u manao." ' E noonoo pono ana wau i na mea apau i ka'u mea e hana aku : mamua ae o ia manawa. " •'E makaala loa oe o haawiia keia hana e kona mau makua no .1 liuli ana iaia i ka lima o na makaikiu a e huli ia mai ana kona i;;t lu'ii; a ina e loaa mai ana pilikia kaua." E ha'oha'o ana paha ka poe heluhelu i na mea e kamailio ia nei r,;i na pauku maluna ae; a e pololei io no ia paha'oha'o ana. O na , ;va na laua na oleio maluna ae o Gilibate'Fonatana no ia me Mrs. \-ncw. ka wahine nona ka halema'i e noho hoomanawanui nei o. ka i ,ikou L"i Nohea Lede Anola. O kela lelo hokai no hoi keia e .; ~ihclc nei ia Lede Anola ma kana mau wahi apau e hele ai me ka n;;.nao "e hiu a wela a lawe a lilo" no ka manawa mau loa. Ma ke ano ulia wale no i hiki mai ai o Fonatana ma kela wahi 1 l.rla la i eha ai o Lede Anola, oiai he hana ma ke kulanakauhale i i rla la ma Nu loka, kona kumu i hiki mai ai, a oia no hoi ka la a U.k- Davenport i kau aku ai ma ka mokuahi Adriatic no Livapulu, IMekane. . Ua lohe aku oia manuia e holo ana o Roe a ua hauoli nui loa .i;i no ia mea, no ka mea, ua ike ilio la oia e kaawale aku ana o Roe n l hookoia aku ana kaana mau apana hana i iini ai. . "Aole oia e hoi ola hou mai ana; he kanaka ma'i oia, a aole i;ma oia e ola loihi aku a hoi ola hou mai oia no ka lua o ka manawa maluna o ka moku," wahi ana i namunamu iho ai me ka ohoh; :i ina no e hoi ola mai ana oia, e lilo ana no ia'u kela wahi wahine Aolie 110 i maopopo loa iaia ko Roe la e holo ai a aohe no ona ni.mao mua e halawai ana oia me Lede Anola ma Nu loka, a luki v\ale no i kona ike ana ia Lede Anola me kela wahi keiki Bertie 1 ain ame ke kalaiwakaa e ka'ialupe <ina i ka lede iluna o ke kaa. 1 kona wa i ike mua aku ai aole no oia i manao o ka Lede Anola -a; aka, he wahi hoomaopopo wale no kona ma kona maa a kamaaina 1 kona helehelena ame kona lauoho uliuli ame kona wahi kino pilalahi; a na ia mau hiohiona i kono iaia e hele aku ma kahi o ke kaa .e ku ana a e kiei iho maluna o ka helehelena o ka lede; a i kona īke maopopo ana o kana mea no ia i anoi ai ua hoihoi hou īa mai kela mau manaolana mua ona apau, a i iho la oia iloko ona ia wa, a īa, .lilo oe ia'u; ua hala aku la o Roe no kona luakupapau, aole oia e hoi hou mai ana." Ka! nui no ka manaoino iloko o nei kanaka. I kela wa ana i ike maopopo ai ua mauleia ka lede a aohe hiki iaia ke kuhikuhi a kamailio aku i ke kalaiwa i kana wahi 1 makemake ai e iaweia, komo koke iho la no kela diabolo īloko o Fonatana c lawe oia ma kekahi wahi malu ike o\e ia ma ke ano e aihue i kona kl,l °He hana wiwoole keia, aka he kanaka maka'u ole no ia ahe aa nia ma na hana pono ole apau i mea e ko ai kona mau makemake. l"a ike oia i kekahi wahine—a he wahine piliwale hoi ma kona mau inanao lapuwale—a o ka hana a ia wahine he malama halema 1 ma kekahi wahi mehameha loa o ke kulanakauhale, a iaia oia i lawe a u li :a Lede Anola a e waiho aku hoi iaia iloko o kana malama ana * hiki i kona hooholo ana i kana mea pono e hana hou aku ai nona. He mau mea no kekahi a Fonatana i haawi aku ai ma ka lima -» keia wahine e malama ai mamua, a ua ike no oia o ke dala wale no ka mea e lawelawe pono ia ai me ka holopono o kona mau makeinake apau; a ua ike no oia me ia ano no e holopono ai kana mea . makemake ai no ko Lede Anola lawelawe malu ia me ka holopono. A mahope o ko laua kuka ana me kela wahine, ua haawi aku !a oia he bila hanen dala iloko o ka lima o ka lede me ke kauoha pu ; ik 11 iaia aole e hoike aku i kona inoa ia Lede Anola ke ninau mai •a. a aole no hoi e hoike nana ia i lawe mai ilaila. Ma keia la hiki •u mai la oia; a ma kahi mamao mai a Lede Anola mai laua kah. kamailio ai no k S ia mau mea a kakou i ike aenei mamua. Oiai o Lede Anola e noho ana maloko o kela rumi no ka mahina a oi aku, ua lawia ia manawa no keia kanaka e hele ai a hana aku 1 kana tnau hana puuwai eleele i hoolala mua ai no Roe. O kona manao ua hooponopono oia i keia mau mea apau me ka maalea loa e hiki ole ai i kekahi mea ke hoohuoi no kana mau kumu i manao mna ai—oiai ua uhi oia i kona mau meheu apau loa e lnki ;<• ai e hookoloia kana mea e hana ai ina e ike ia ae ana keia hana kipnwale a laua. Ua hoolala oia i keia mau mea apau ana 1 makeVnake ai e hooko aku oiai oia e kaawale aku ana no kekahi manawa; V liolo ana oia, wahi ana no ke komohana loa—no Kalepom a-ma la Awawa o ka Yosemite, a me he mea la e hiki loa aku ana 1 Mel.iko; oiai nae, o ka mea oiaio, aohe ona manao e hele i keia mau n» ahi ana i ha'i hoopunipuni ae nei. - # He mea hoonalonalo wale no ia i ole ai e ulu mai na hoohuo\ nona no kona nalowale loihi loa. Aka, o kona makemake e hahaihele ana oia mahope o Roe me 1 a paa o ka manao e hooko aku i kana elele o ka make maluna o 1. 'iia enemi. Iloko o na la hope loa, he wahi ke.k. uuku maka 00! i'ilia eleu, ka i ikeia ma kalii kokoke i ka halemai kahi a Lede Anola 1 paapio ia ana. 0 Bertie Tain keia, ke keiki Elele. He elua manawa a keia wahi keiki i ike Gl hbate F onat«nna v liele niai ana a e hoi aku ana mai kela halema 1 aku ma ke Alani Helu 42," a i kekahi hele hou ana mai a Fonatana, hakaha no īaia komo iloko o ka hale, o ke kokolo hele aku la no.ia o ua wahi keiki nei a komaana iloko o ka lanai, me ka ike ole īa mai, a heluhelu aku la oia i ka papainoa o ka poe ma'i apau iloko o ua halemai la, i kauia maluna ae o ka bele. ... 1 kona ike ana i ka inoa hookani ae la oia 1 kona mau manamanalima, me ka hooho ana &e; "Loaa poilo oe lau. >ss noM ka ka inoa o kela lede, a .eia ka oia ianei kahi 1 hunaia ai; no Mrs. Nancy Agnew keia wahi—o ka wahine keia a Granny Gw.nn i olelo ai maanei e malamaia ai na kanaka hanohano a waiwai 1 makemakeia e malama ma-lu.

"Ina ua laweia niai kela wahi wahine uuku u'i ianei, he pili ka'u. aia he pilikia ke ho-awaawaia nei nona." E ka poe heluhelu i keia moolelo, e ike kakou ma keia olelo kanaka makua a keia keiki he kupaianaha ka ike a hoomaopopo i keia mea pohihihi, he noonoo e loaa ole ai i kekahi mau keiki o kona mau makahiki. Pee ae la oia ma kekahi wahi me ka nalo a hiki i ka puka ana mai o Gilibate Fonatana iwaho, a hahai loloa aku la oia iaia a hiki i ka hotele kahi ana e noho ana, a hoomau aku la oia i kona hookolo ana mahope o ka meheu o kela kanaka i na manawa kupono no apau e loaa ana iaia. I kekahi la ike aku la oia iaia e komo ana iloko o ke keena o ka Hui mokuahi White Star (Hoku Keokeo) a komo palamimo loa aku la oia iloko mahope aku ona; ku mamao mai la oia malalo o ka pale o ka puka komo a hakilo aku la iaia oiai oia e hooponopono ana i kona mau tikiki a ike aku la oia i kona uku ana aku no kona rumi iloko o kekahi o na rumi ohua kapena o ka mokuahi Europa, oiai

e holo ana ia no Livapulu i kekahi la ae no hookahi manawa wale no. "Auwe no hoi e, e holo ana ka ia i Europa! Heaha la kana mea olaila i makemake ai e ike?" wahi ana i namunamu iho ai me ka pohihihi. Me he mea la he manao ano nui kana iloko ona ana e makemake nei e hooko e pili ana i kela lede opio i haule ai i ke alanui a eha ai ia, a he mea pohihihi paha ka mea nana e une nei iaia e heie aku imua. Nolaila, ma ke kakahiaka nui o ka la e holo ai ka mokuahi Europa, hookokoke aku la oia ma kahi kokoke i ka hotele a Fonatana i noho ai, a hakilo aku la iaia a hiki i kona puka ana mai iwaho, ua kahikoia a ua makaukau no ka huakai aumoana; a hahai hele aku la iaia, me ka a hiki wale i ka mokuahi, a poholo aku la oia me ka ike oleia mai iwaena o ka puulu kanaka oluna o ka oneki mahope aku no ona. Maanei, e like no hoi me ke ano o kamalii o ka maau hele iluna 0 ka moku, e nana ai i kela a e kilohi ai i keia, a hiki wale i kona maluhiluhi maoli ana i ka iioloholo. A mahope iho, no ka maluhiluhi i keia holoholo loihi ana, noho iho la oia iluna o kekahi pokaa kaula ma kahi kokoke i ka hale kuhoe, e nana ana i na poe hana e holoke ana ma o a maanei, a i ka piuilu kanaka hoi ma kona aoao e manao ana e hoi aku iuka i ka manawa e lohe ai lakou i ke kani o ka bele, ka hoike mua loa e ha i mai ana "e hoi na poe apau iuka." He la pumaharwi loa no hoi ia o ia kau, a oiai i ka po mamua iho ua ala loihi lea oia, poluluhi iho la kona mau lihilihi maka, ame kona hoomaopopo ole ae he pilikia kona mamua ona, kaia koke ia iho la oia e ka hiamoe kulipolipo &pau ae la kona ike. Ua kani mai la ka bele mua; aka aole oia i lohe iki. Kani hou mai la ka lua o ka bele, a o ka poe apau i loaa ole ko lakou tikiki, ua pau lakou i ke kipakuia e lele iuka; aka, no ka kakou wahi makaikiu liilii, Bertie Tain, aia no oia ke hooipo la me Niolopua. me he mea la aia oia iluna o ka bela uwea holu o Huleilua iloko o ka rumi o Auntv Dean kahi i hiolani ai. Aolie oni, a aohe 110 hoi he hoonioniia aku. I kona puoho ana ae aia k!a mokuahi ke au la i ke kai me ka mama loa maluna o na ale hulilua hanupanupa hauliuli o ka moana Akelanika, ua hala aku la ke Sandv Hook, ua hala hope loa aku la ka hale ipukukui, a oia 1 kela manawa he pio oia na ke kapena. "Auwe no ' ka hoi—i —! Kupaianaha maoli no," wahi ana i .namun'amu iho ai me ka hoka, a e nana ana ihope i na kapakai e mamao aku la mai iaia aku o kona aina kulaiwi. "O ko'u manao e ha'oha'oia ana wau. Aohe nana. Pehea ana la ko Halwell & Collins manao no'u? Aohe au e noho, he makemake au e hele," wahi ana i namunamu iho ai iaia iho. Ku iho la oia me ka noonoo arta i\o kekahi mau minute; alaila, lamalama ae la kona helehelena' me ka hauoli i kona hooholo ana ihp he mea pono iaia ke uhai hele mahope o ka meheu o ke dia ana e ake nei e alehe. "E, auhea oe!" wahi ana i kamailio aku ai i kekahi kela, iaia i hookokoke āku ai, "e oluolu oe e ha'i mai o ka mea hea ke kapena?" Nana mai la ke kela haukae ka i keia wahi opio me na maka kukona me ka hoohuoi no he wahi keiki mahuka paha keia, oiai ua maopopo loa iaia o kela wahi keiki me ka aahu lepo, aole ia na kekahi o na ohua o kona moku. A kuhikuhi aku la oia me ka malie loa i kona kapena. Ia manawa koke no hookokoke aku la oia i kahi o ke kapena € ku mai ana, a i kona ike ana aku e haawi ana oia i ke kauoha i kekahi o na kuene, ku iki iho la oia e kali; a i ka wa i pau ai ka ke kapena kamailio ana, weh.e ae la oia i kona papale kapu a kunou haahaa aku Ta imua o ke kapena, me ke kau pono ana aku o kona maka iaia a pane aku la: "E ke kapena, ina oe e oluolu mai ana, alaila, he makemake au e kamailio aku ia oe." "E kamaiMo mai paha," 'wahi a ke kapena i pane mai ai me ka leo ōluolu, no ka mea, ua ike mai la ke kapena i ke ano kanaka makua o ka olelo a keia wahi keiki. "Ke manao nei au, e kapa mai ana paha oe ia'u—e like me ka olelo e kamailio mau ia nei he mea mahuka," wahi a Bertie i ka mailio aku ai. "I kapaia heaha?" walii a ke kāpena i kamailio mai ai me na helehelena maku'e me he mea la ua piha i ka huhu no keia hoakaka a ke keiki, a he inaina hoi a kakou e manao aku ai e kiolaia ana paha auanei kela keiki iloko o* ke kai. Aka, no Bertie aole oia i hopohopo iho. "Aole e hiki ia'u ke alo ae. Aole o'u manao maoli e hana pela, aka ua uhaihele mai nei au i kekahi kanaka a kau iluna nei o ka moku no ko'u makemake e ike i ka hana a kela kanaka. A' i ko u noho ana iluna o kela pokaa kaula ma o e nana ana i ka hi-o o kanaka ne kekahi mau minute, ua pauhiaia iho la au i ka hiamoe a aole au i ala iki a hiki mai 'la i nei wa." Ike koke iho la no ke kapena he oiaio keia hoakaka a kahi keiki, no ka mea, ua ike io no ke kapena i ka hiamoe o kahi keiki., aka iloko 0 kela manawa hi-o no ka lele hou iuka o na ohua a no ka manao no hoi o ke kapena na kekahi o na ohua paha kela wahi keiki, nolaila, aole oia i nana hou aku. Nolaila, i ko'u noonoo ana, he mea pono ia'u e hoike mai ia oe 1 keia mea, a e hooponopono hoi me oe ma kekahi ano e hiki ai ia'u ke noho iluna nei o ka moku. ? "E hooponopono; ka, i keaha!" wahi a ke kapena i hoonuinui mai ai me ka leha pu ana mai o kona mau maka i kahi keiki mai ke poo a ka wawae. "No ko'u ukumoku hoi paha," wahi a Bertie i pane aku ai me ka leo kanakamakua, no ka mea, i kela manawa ua loaa loa mai la ia Eertie ka manao koa, wiwoole e kamailio aku no kona pono. "E ike mai oe aole o'u manao mua e holo i Europa i keia manawa. Aole i pau ka'u mau hana ma Nu Ioka; a eia no hoi kekahi aole i lawa ka'u dala e lawa «ai ko'u hoio ana e makaikai aku i ka honua." Imoimo iho la na maka o ke kapena me ka noonoo nui ana. "Ehia au dala i nei wa?" wahi a ke kapena i ninau mai ai, me ka eueu ana ae o kona mau lehelehe. "He elua no a'u wahi dala me ka hapahame ka hoonakeke ana i ua mau wahi apana dala nei iloko o kona pakeke, a akaaka mai la kona' hoa kamailio. "Ua ike no oe i ka'u mea e hana aku ai ia oe, e keia wahi keiki auwana?" wahi a ke kapena me ka leo kuoo hoonuinui. "Aole au he keiki auwana, e like me kau e kapa mai nei. Ua like pu no ko'u maikai ame ko'u hoopono me kou. Koe wale no eia wau iloko o ke kulana kupilikii e hiki ole ai ia'u ke alo ae. Ina e loaa ana ia'u kekahi alahele e hoopakeleia ae ai au, alaila hauoli loa

wau. Ina e hiki ana i kou hanohano e haawi niai i liana na'u maluna fei oka nioku. ua aa wau e hana e like me ka hiki ia'u. A ke manaolana nei no au aole paha oe «e nanamaka loa mai ana," wahi a Bertie i pane aku ai me ka wiwoole. "Nanamaka ia oe e kena hupo!" wahi a ke kapent. "Pela no kia hoi paha aole e hiki ia u ke nanamaka aku." "A ina aole oc e ae mai ana, alaila, o ka hana pono wale no ia'u o ka lele aku paha īloko o kc kai, a he mea maopopo loa e pau ana wau i ka hamuia e ka mano, no ka mea aole o'u ike i ka au. "Aohe o'u makemake e hana pela, aka o ka'u wale no i makemake ai e kamailio aku ia oe e ke kapena, aohe o'u maka'u i ka hana; a ina he hana kupono kau ila'u e hana ai alaila, ua mkaukau au e komo koke iloko o ia hana a e lawelawe aWii e lik-p me kahi fkaika uuku i loaa ia'u," wahi a kahi keiki i kamailio aku ai me ka manao ikaika e ake ana e loaa iaia ka hana maluna o ka moku. "He wahi keiki ake hana maoli io no oe, a he mea pono ia'u e ae aku i kau noi," wahi a ke kapena, me ka hauoli nui i ka makaukau o keia wahi keiki, "a ke manaoio nei au he oiaio wale no kau mau olelo apau i ha'i mai nei. Ina oe e hana i keia me kou manao mua { kumupale no kou palekana, oia hoi, me ia kumu oe e imi mai ai i liiki ia oe ke holo i Europa me ka uku ole, alaila, e hookomo ana wau ia oe iloko oka pilikia. Aka, e like iho la me keia, ina he oiaio kau, alaila, ke manao nei au e haawi aku i kekahi hana kupono nau; ha'i mai ke poo kuene ia'u he hookahi ona kanaka i pokole, a manao au e hookomo ia oe ma ia hakahaka. E hahai mai oe ia'u." Hahai aku la o Bertie iaia me ka manao hauoli a hiki i ka rumi 0 ke kuene poo a haawi aku la iaia iloko o ka lima o ke kuene, a ua hauoli nui loa hoi oia i ka loaa ana i Hmahana hou nona ma ka hakahaka o ka mea i haule a i lilo ai i mea hoouluhua iaia, a ia wa kuhikuhi aku la oia ia Bertie i kana mau hana e hana ai. A oiai, e like me ka kakou i ike mua ae nei i ke ano o iwahi keiki, he eleu, makaala hoolohe pono a he wahi keiki piha hoiihoi maoli no oia, ua lilo koke oia i punahele i ke kuene a i na poe 110 (apau a keia wahi keiki e hoolauna aku ai maluna o ka moku. He malie ka moana, a nolaila aolie mau kuia a mau mea hoolele hauli i loaa, a aohe no hoi he poluea a hoopapailua mai o ka kakoU ,wahi Bertie a ua nui loa kona hauoli i ka loaa o kana hana, kona inalama pono ia ame kona lilo ana i mea nui i ka poe o ka moku a hiki loa aku i ke kapena, mamuli o na hoomaikai i waihoia aku imua o ke kapena nona. Ua nui loa ka makemake o ke kapena i keia wahi keiki, a e haawi mau ana oia iaia i na kokua apau, a i ko lakou pae ana aku 1 Livapulu, ua makemake loa ke kapena e lawe pu liou no i keia keiki no kekahi hoiomoana hou aku. Aka no Bertie, e like me kona ano kuokoa ua pane aku la oia: "Oiai ua loihi no hoi ko'u hana ana mai nei iluna o ka moku a ua ike aku la no hoi au i ke ano o ka lawelawe.ana ia hana, nolaila, ke n:(anao nei au e hoomaha iki au no kekahi manawa, a e ike aku hoi i kekahi mau mea hou e ae o ka honua akea; malia paha no kekahi manawa aku au e hoi hou ai, alaila, hele pu kaua ke ae mai oe e lawe ia'u." "Pololei loa; me ka oiaio, lawe no au ia oe. Aohe anei ou mau makua a mau, makamaka paha e paha'oha'o mai ai ia oe ?" "E kuu haku, aohe o'u mau makua a'u i ike,ai. He wahi keiki au i loaa ae a malamaia a hiki i ko'u nui ana; a i keia wa ua hiki hoi ia'u ke malama ia'u iho ma ka hana ana ma na hana kupono e loaa ana ia'u, mai ka manawa mai e hiki ana ia'u ke hoomanao ae." "Ke hopohopo nei au mahope paha komo oe iloko o na pilikia ma keia wahi." wahi a ke kapena i hoakaka aku ai me ka minamina; aohe ona makemake e haalele i keia keiki i kela aina malihini; he hoipohopo kona no ke keiki no kona ike no i ke ano o kela aina, a no ka hele hookahi no hoi o keia keiki me ka mea ole nana e malama kupono iaia. • "Mai hopohopo oe no'u, e kuu kapena maikai," w'ahi a Bertie i pane aku ai me ka helehelena naauao e lilo ai i mea kaao nui loa ia nona mahope mai. Ua lawa iau kahi ike uuku e hiki ai ia'u ke malama ia'u iho ma keia aina a ma na wahi e ae no a'u e hele aku ai, e like no hoi me ka hiki aaia iau'e malama ia'u iho ma ko'u home makuahine. Eia no hoi kekahi," wahi ana, i pane hou aku ai me ka leo liilii, e lohe ole ia mai ai, "ke hele pu nei au me kahi huina dala rrjahuahua mamua o ka mea i loaa ia'u i ko'u haalele ana aku i ka aina," a pa'ipa'i iho la oia i kona pakeke me kona mau lima papawela a kiola ae i kona papale ika lewa, me ka huro ana ae, Piha eu no keia wahi keiki. A no keia ano eleu o keia wahi keiki, ua pina ke kapena i ka makemake me ka iini nui e lawe iaia i keiki hwkama nana. Nana aku la ke kapena 1 na hana a keia wahi keiki a hiki i kona ■ akaaka maoli ana, no ke ano o kana kamailio ana i ka nui o kana dala, kana hana ame ke ano o kona malama ana iaia iho he lilo maoli i mea e akaia ai. O ka ke kapena mau dala wale no i ike oia kana i manao ai; aole nae pela, oiai e hana ana keia wahi keiki iluna o ka moku he mau dala nunui e ae kekahi i loaa iaia mai na ohua mai, a mai na kuene mai, a mai ka poe e ae no i hoounauna i keia wahi keiki a i komo hoi ke aloha nona no ka eleu ma na ltana apau e kauohaia ai iaia, aole ona pakike mai. A ina oia e hoolilo ana me ka pakiko, e lawa io ana no kela mau dala a hiki i kona holo hou ana me ia no kahi wa aku. "Ina pela ua pono, ke manao nei au he wahi poo uuku naauao maoli no hoi kou maluna o kou mau poohiwi," wahi a ke kapena; e nana pono oe me ka makaala loa ia oe iho, a eia hou mai nei mau dala au e paku'i aku no ko wahi kumuwaiwai, wahi au." |A i ka pau ana iho o kana kamailio, haawi aku la oia he umi dala ma ke gula iloko o ka lima o ua wahi keiki nei e nana mai ana iaia me na maka i piha i ka hauoli: "Me ka ma'nalo nuj i kou lokomaikai, e kuu kapena maikai; ua nui loa kou lomiiikai ia'u, a na ke Akua auanei e hoopomaikai nui ia oe, ma ka hooloihi ana aku i kou mau la a hui hou kaua maluna o keia oneki," wAe ae la kahi keiki i kona papale a kunou aku la me ka haahaa, e hoike ana i kana hoomaikai palena ole i kona kapena. Haawi aku la oia : kona lulu lima aloha i ke kapena ame na wahi olelo pokole i panaiia mawaena o laua, nalowale aku la oia iloko oka puulu kanaka e kuku mai ana mauka. A pela oia i noho ai ma kela aoao o ka Moana Akelanika. He manab ano nui ka i iloko ona, a oia ke kumu o kona »hoololohe e noho malaila, ana e hilinai ole aku ai maluna o kekahi mea e lawelawe nona. • Ua hakilo oia ia Gilibate Fonatana me ka maalea loa oiai ola maluna o ka moku, a ua maopopo loa iaia aia no o Fonatana maluna o ka moku me kona hoomamao mau ana iaia mai na poe ohua mai, a e hele mau ana oia ma kahi mehameha, oia wale no, i kaawale loa mai na poe e ae maluna o ka oneki; a malaila oia e noho hookahi ai, a koe wale no ka wa ai. E huna mau ana oia i kona helehelena me ka huluhulu—a i ka nana aku aia kekahi mea ano nui pohihihi iloko o kona noonoo oia ke kumu o keia hele ana, me he mea la he hana karaima kana e hooko aku ana. MOKUNA XX. 1 NA MANAO ULUKU PAHA'OHA'O. \ E haalele kakou ia Bertie i Livapulu e uhai hele ana i kana dia wahi ana, a e huli ae kakou ihope i ka noho ana o ko Lede Anola mau makua e noho mai la me ka pono ole o ka manao no kona nalowale he mau pule me ka hoi ole aku, a i ole loaa wahi leka aku hoi. Aole i pau. '