Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 35, 30 August 1907 — E HOOIKAIKA NA KUMUKULA MA KA LAKOU OIHANA. [ARTICLE]

E HOOIKAIKA NA KUMUKULA MA KA LAKOU OIHANA.

Mamuli o ka olelo hooholo a ke Komisina Hoonaauao i lawe mai ai maloko o ka lakou halawai e papa ana i ka lawelawe ana o na kumukula i na hana mawaho ae o ka lakou hana i hoonohoia aku ai e hana, i ala mai ai ko makou manao, a kakoo aku no ia keehina naauao a ka Papa i lawe ae ai no ke kaohi ana mai i kekahi mau mea i maa i na kumukula i ka hanaia iloko o kekahi mau makahiki i hala ae nei. Ua maopopo loa o ka noho hana ana aku o kekahi mea malalo o na haku elua, aole e nele ana kona hoohemahema ana i kekahi haku a hooko ika makemake o kekahi haku. Eia kekahi mau kumukula 1 keia manawa ke noho mai nei me elua hana i ka manaw r a hookahi, o ia no ka oihana kumukula ame ka oihana lunaleka,' a o ka makou i ai na ia poe, oia no ka haalele ana i ke kula i ka manawa e hiki ( aku ai oka leka, a hala wale he manawa loihi ma ka hoohemahema ana i ka oihana kumukula. Ua apo aku anei na kumukula i'kekahi mau hana mawaho aku o ka lakou hana maoli i hoonohoia aku ai no ke a'o ana i na kamalii, mamuli 0 ko lakou lawb ole i ka uku e haawiia aku ana ia lakou? .Ina oia iho la ke kumu, alaila, he mea pono ia lakou e waiho aku ia mau hana i keia manawa, oiai, ua hooikaika nui iho nei na Lunamakaainana e loaa ia lakou na uku maikai no ka hana kumukula, me ka manao e hana ponoia ka hana o ka lehulehu. Ua loaa i ka Papa Komisina Hoonaauao, ka ike ame ka hoomaopopo ana he mea pono e lawelaweia na hana o ka lehulehu me ke kuio, a pela i ala mai ai kela manao e haalele aku na kumukula i na hana e ae a lakou e lawelawe mai nei, mawaho ae o ko lakou manawa a'o, o lilo no auanei ia i mea nana e kau-o aku i ka manao malaila, a i ka hana a ke aupuni e uku-aku nei ia lakou. Aole no hoi ma keia mahele wale no e maopopo ai ko ka Papa makee ana no ka lawelawe ponoia' ana 0 kaUiana o ke.aupuni, aka, ua hoole pu ia ka hiki ana i na kumukula e hele hoomaha me ko lakou ukuia, no ia manawa hoomaha. kona hakahaka e kekahi kumu okoa aku, a e holo aku hoi kona uku maluna ona, a mamuli o keia loli ana o ka hoohana ana aku iloko o na kula aupuni, e loaa ai ka ike i na kumukula, ua makemakeia lakou e haawi i ko lakou mau manawa apau loa no ke ao ana i kana mau kanialii me ka hooikaika maoli. Ua like no ka hana kumukula me na oihana e ae e lawelaweia .mai nei malalo o ke aupuni no ka mea he mau oihana aupuni wale no lakou apau, a o na makaainana ko lakou mau haku, e nana mai ana i ka pono ame ka pono ole o ka lakou hana. Aia paha iwaena o na kumukula haole ka hapanui o ka poe e la,welawe nei i kekahi mau hana mawaho ae o ka lakou mau hana i hoonohoia aku ai e ke aupuni, no ke a'o ana maloko o na kula aupuni, aka aia no nae he mau kumukula Hawaii e noho mai nei i hukiia aku ko lakou noonoo ma kekahi mau hana e ae, nana e kono mai i ka manao hoohemahema i ka lakou mau hana maoli. O ka makou i makemake ai, a e paipai aku nei i na Hawaii apau e nolio mai nei ma na oihana kumukula, e hoo.ikaika.lakou ma ke a'o ana i ko lakou ike ilo'iko o na kamalii o ko lākou lahui ponoi, aole wale no no ko lakou uku ponoia no ka lakou hana, aka no ka pomaikai o na kamalii o keia hanauna hou.