Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 40, 4 October 1907 — HAAWI AINA KAUKEOULI [ARTICLE]

HAAWI AINA KAUKEOULI

E ka Nupepa Kuokoa ka waha olelo o ka lehulehu. Aloha oe:— Ina he wahi kaawale kekahi o kou kino lahilahi e ae mai no'u ia walii. I noi aku la au ia oe no ka minamina i ka inoa o ke alii 1 uhaai iā e ke kanaka. lau e hoohala ana i kekahi mau hora ikiiki o ka pule i kaahope aku la, hoohiki loa aku la ka'u holoholo ana i kahi kokoke i ke ki'owai auau o Waikahalulu.* Au we! puiwa au hikilele i ka oni pono ole ana hao. E ninau mai oe. heaha ke kumu, haina, he kanaka nui poupou, pahaahaa, he palefti wawae wale no, e kalele ana na lima iluna o ka pa e haalo'ulo'u ana aole rtae i ike mai iau aka owau ka i ike aku. Kokoke loa au e ninau aku i ke kuniu o keia kaumaha i loaa i kuu hoaloha. kani ana keia hokio, auwe! oia hoa no ka o'u! Puka ka ia la ninau, heaha keia pilikia o—? Haina heaha? aole nae maua i hoo loihi iho, huli ma o o ke Kahawai pii nialalo o ka auwai h£ mau minute paha o 10 ka loihi, hoea hou i ke ki'owai o Waikahalulu, auwe! heaha keia mea e lana mai la iluna o ka ili wai? he puolo lole; a i ole, he lio paha ua haule iloko o ka wai, oia ka maua koho. Auwe! E ka makamaka helulielu oia kino kanaka mua no e kalele ana i ke kaola pa, no keih e moe ana īloko oka wai. Oke poo iluna oka pohaku, hiki ka wai i ka auwae ua moe na maka a ua koho maua ia minute ua pau ,ua hal& ka uhane mai kona kino aku. Komo koke iho la ka manao kokua iloko o maua no ka imi pono ana i kona pilikia ina io ua liala ka uhane mai laia aku; e hoike koke aku i ka Oihana Makai. E ke Kuokoa, o ka mea oi loa aku o ka ehaeha, o kana mau lei aloha e kiai ana no ma ka'e o ka wai e kahea ana kahi kaikamahine "e papa, e papa," hiki maua ma ia wahi, ninau au i na keiki heaha keia o papa? "He ona." oia ka pane ana keiki. Eka makamaka heluhelu o ke Kuokoa, eia ke ku nei he Ahahui ma ka Inoa Kauleeouli; ua lohe au i kona mau rula ame na a'o ana a kona mau lunanui i kona mau lala, ua lohe au ua a'o ikaika na lunanui i kekahi mau lala no keia hewa hookahi no. E na lunanui o ka Ahahui alii, īna ua makemake oukou e malama i ka ihiihi i ka inoa o ke 'lii ma o kona Ahahui la, ke hoike aku nei au ia oukou eia iho ke kolohe, imi pono ia mai, hookolokolo ia, a i ku i ka hewa, a'o aku a i ole hoomalu aku, o ka oi loa aku, o ka hookaawale ana aku i ke kikania mai ka ulu pu ana me ka palaoa. Ke ninau koke ia mai nei au owai keia kanaka e hoohaahaa ner i ka inoa oke alii: Ena makamaka heluhelu o ke Kuokoa, ua maemae ke ku ana o ka Ahahui ma ka īnoa o Kaukeouli ai<a i hewa no i ke kanaka; a nolaila e hoike aku ana au me ka oiaio o ka inoa he kaiko, he makai ma kekahi olelo ana; rka, o

ka pololei maoli, o ka Ilamwku o ka Ahahui Kaukeouli; a i makemake na luna nui i ka oiaio, e loaa no au i ka pa Pohaku o Hana Kealoha, a he lala no ka Ahahui Kokua nianawalea o na Poola o Honolulu. W. H. T. Wiliama Kanae. J\akelamaluikaleo, Keena Oihana o Kamakeloa, Sept. 25, 1907.