Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 41, 11 October 1907 — Page 5

Page PDF (1.42 MB)

This text was transcribed by:  Ursula Chappell
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, I.M., POALIMA, OKATOBA 11,1907.

 

ALEMANAKA O 1907.

____________

 

1907         OKATOBA                1907

 

Sabati Poakahi Poalua Poakolu Poaha Poalima Poaono

                             1              2              3              4              5

6              7              8              9              10           11           12

13           14           15           16           17           18           19

20           21           22           23           24           25           26

27           28           29           30           31

 

O ke kai-pii ma Kahului ame Hilo, e pili ana he hookahi hora mamua o ko Honolulu.

   Puka ka la i ka Poalima, Oct. 11,12, hora 5:55; Lapule, Oct. 13, hora 5:56.

Napoo, ka la i ka Poalima, Oct. 11, hora 5:38; Poaono, Oct. 12, hora 5:37; Lapule, Oct. 13, hora 5:36.

   Napoo ka mahina i ka Poalima, Oct. 11, hora 9:35; Poaono, Oct. 12, hora 10:20; Lapule, Oct. 13, hora 11:18.

 

_____________________________________________________________________________________

MALAMA O HILINAEHU.

_____________________________________________________________________________________

La  1 - Olekulua.                             “  17 – Olekulua.

“   2 – Olepau.                               “  18 – Olekukolu.

“   3 – Kaloakukahi.                     “  19 – Olepau.              

”   4 – Kaloakulua.                        “  20 – Huna.

“   5 – Kaloapau.                           “  21 – Mohalu.

“   6 – Kane.                                   “  22 – Hua.

“   7 – Lono.                                    “  23 – Akua.

“   8 – Mauli.                                  “  24 – Hoku.

“   9 – Muku.                                  “  25 – Mahealani.  

“  10 – Hilo.                                      “  26 – Kulu.

“  11 – Hoaka.                                 “  27 – Laaukukahi.

“  12 – Kukahi.                                                “  28 – Laaukulua.

“  13 – Kulua.                                                 “  29 – Laaupau.

“  14 – Kukolu.                                                “  30 – Olekukahi.

“  15 – Kupau.                                 “  31 – Olekulua.

La 16 – Olekukahi.           

 

_____________________________________________________________________________________

 

Nuhou Kuloko.

 

Ina i hanini ka ipu kukui ia ka wa e hakaka ana kekahi poe maloko o @ahu hale ma ke alanui Keawe, ina @ lilo ia wahi i puulehu i ke kakahiaka Poakolu nei.

_____

Ma ka Poalua nei i hookohuia ae ai @ola K.C. lane e Mr. Pinkham Peresidena o ka Papa Ola i mea malama @ ka halema’i o Kalihi ma kahi o l @ k Burns i hoopauia.

_____

Welo kihei a ke “Aeloa” me ka huakai lepo pohuhu ma na alanui Hema, Paowaina ame Halekauila ma ka Poalua ame Poakolu nei. Ina paha he pi ia i ka wai pili ka lepo lele.

_____

Ua makemake na lala apau o ka Hui Oiwi a na kaikunane ame na kaikuahine e kahiko ia lakou me na aahu paha no ka Aha mele ame hulahula o ke ahiahi apopo, a koe na pipine, ma ka Odd Fellows Hale.

_____

E holo makaikai aku ana ko makou Lunahoohan@ Nui Mr. Chas. Crane no na Honoapiilani, na Pali hauliuli o ke Koolau a hiki loa aku i ka “Ua lani haahaa” no ka nana i ka mahi Raba ma Nahiku me kekahi poe e iho aneane i ka iwakalua.

_____

Ua makemakeia na lala apau o ka “Hui Hoolewa Aloha Lahui o Lahaina’ e hele ae i ka halawai makahiki, ma ka halepule ma Kauluwela Camp Helu 2 ma ke Alanui Waina ma ka hapalua o ka hora ekahi o ka auwina la o ka Poaono ka la 19 o keia mahina.

_____

Ua makemakeia na lala apau o ka hui hololio pa-u Kaonohiokala e akoakoa ae ma ko lakou wahi halawai mau ke hiki aku ma ka la 16 o keia mahina no ka noonoo ana i ka puka aku o ka hui hololio ma ka la hanau o ka Moi Kalakaua ma ka la 16 o Novemaba ae nei.

_____

Ua hoopaneeia ka Ahamele ame ka aha hulahula a na lala o ka Ahahui opio o ka Hoomana Naauao i manaola e wehe ma keia po Poaono ka la 12 o keia mahina maloko o ka Hiliaulani Hall: a ka la 26 o keia mahina na , a o ka poe i kuai i na kikiki e malama no ia mau kikiki no keia ahamele; e hoo@ka ana ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke ahiahi.

_____

E loaa no na Apana Aina kukulu @le no ke kuai, ma ke poo o ke Alanui Kulika (Gulick Avenue), Kalihi, a @ kokoe ana no hoi ma ke kahawai @ Kalihi. He $150.00 ame $200.00 ke kupukuai o ka Apana Aina hookahi. No @ mea aku i koe, e ninau ma keia @@na ia Isaac Testa, a i ole ia J. Ko@k@i Luka, Helu 1509 Alanui Kulika, Kalihi. He oluolu a he waipahe na @ @ka ana.

_____

E malamaia ana ka ha’iolelo hooma@@o Haalilio, Mrs. Ululani Haalelea, @@@ Haalelea ame Ioane Ii ma ka luak@ni o Kawaiahao i keia kakahiaka @@@ti ae Oct. 13, 1907. Na ka Hon. @ K. Lilikalani ame ke Kahu o Haili, S. L. Desha e haawi mai na olelo hoo@nao, e hoea ae ana ka Hui Kaahumanu ma ia anaina. Ke kono ia nei @@ea apau e hele ae a hoopiha i ka @@kini o Kawaiahao.

_________________________________________

KU@EIA KA MANAO E KUAI I KE @AHUA O KA MAKEKE KAHIKO.

M unuli o ka manao a ka Hui Mo@@@i Lawe Leka Pakipika i waiho ae @@@ kuai i ke kahua o ka Makeke i’a @hiko mai ke aupuni mai, i hoalaia @@@ ai na nalu po’i ma na aoao apau @@@e loa ana i ka hooliloia aku o kahua kahiko i wahi hoahu lana@ ka Hui Mokuahi Lawe Leka Pakipika.

@@ waiho ia aku imua o ke Kiaaina @@@ na kumu ke’ake’a e ke komite @@@ Civic Federation, a o ka pane @@@ manao i waiho ia aku aole i loaa @@@oiai he kumuhana ano hou ia a @@aa ole i ke kiaaiana ka manawa @@@ kupono no ka haawi ana i kona @@@ nui ma ia mea.

@na komite i hui ae me ke Kiaaina oia no o Frank S. Dodge, luna@aalu, Reresidena Griffiths, o ke ku@nui Punahou, Ralph Hosmer, Wal@ E. Wall ame L.A. Kakina.

Me ka noho ole a ka halawai a ka Federation eia nae ua hookohuia mai keia mau komite e halawai aku me @ Kiaaina Frear a e waiho aku imua @ i na kumu ke’ake’a no ke kuai @ kela kahua. Ua hoike pu aku ke komite, aole o ke Civic Federation @ no ka mea e ke’ake’a nei ke @ ana i kela kahua, aka, o ka poe @ kekahi i komo ka minamina iloko @@kou e hookoeia keia kahua i paka @ ka lehulehu, a aole hoi e aeia aku kuai no kekahi kumukuai e haawi@ mai ana. 

 

NUHOU KUWAHO.

 

KEOKUK, Iowa, Oct. 2. – Ua ha’iolelo ka Peresidena Rusawela ma ka halawai maanei i nehinei a ua kau hou aku no ia ma ka mokuahi no ka holo ana ilalo ma ka muliwai Mississippi.

_____

TOKIO, Oct. 2. – Me ka Barona Hayashi ke Kuhina o ko na Aina e, ke Kakauolelo Taft kahi i paina ai i ka la i nehinehi.

_____

LANCASTER, Oct. 3. – He eha mau kanaka Italia i hoahewaia no ka hewa pepehikanaka mamuli o ka make ana o Plato Albamage i ka makahiki i hala.

_____

WASINETONA, Oct. 4. – Ua weheia ke koho e na luna nui o ka pakaua moana ma ka la i nehinei no ka hoolako ana mai i eono miliona paona lako mea ai no ke aumokukaua e holo aku ana no ka Pakipika e kekahi manawa kokoke loa.

_____

CALCUTTA, Oct. 5.  – He kanaha makai i hoehaia maanei i nehinei mamuli o ka haunaele i ulu ae mawaena o na ilikeokeo ame na Hinedu.

­­­­_____

LADANA, Oct. 6. – Ua hoaoia ae ka baluna kaua hou ma ka la i nehinei maanei e na luna koa o ke keena o ka Oihana kaua, ua holopono kona lele ana me ka holopono pu o na mikini hoohana a he kanakolu mile kona lele ana.

_____

TOKIO, Oct. 5. – Mamuli o ke pa-huia ana oloko o ka hale hana pauda ma Tamatsuke ua make he kanaono kaikamahine a ua oi aku mamua o kanaono i hoeha ia. E hana ana lakou i na poka i ka wa i pa-hu ai.

_____

TOBOLSK, Siberia, Oct. 7. – He heluna nui o na paahao i huli ku-e aku i ko lakou mau kiai paahao a he eono mau kiai i hoehaia. Ua kiia na paahao e na kiai i ka pu a ua make he iwakalua-kumamalua o lakou. He umi-kumamakahi paahao i holomahuka aku.

_____

KAPALAKIKO, Oct. 7. – Ua holo aku no ke kaikuono Magdalena no ka hoomaamaa kiki pu na mokukaua Charleston ame St. Louis ame na moku lawe pu Perry ame ka Preble. O ka Adimarala Swinbourne ka mea i kau aku maluna o ka moku mua.

­­­­_____

SAN DIEGO, Cal., Oct. 7. – Ua loaa ae i ka Mokuahi President, ma na kai o Alaska, he hoohui olelo ana ma ke telegarapa uweaole mai ka lae mai o Loma nona ka mamao he 2200 mile.

_____

KIKANE, Nova Scotia, Oct. 8. – Ua loaa mai i ka mea lawelawe o ka halehana o ka telegarapa uweaole maanei i nehinei he olelo ma ke telegarapa uwea ole i hookumuia ma Manila, ma na mokupuni Pilipine.

_____

NANCHOWFU, China, Oct. 8. – He iwakalua poe hoala haunaele i hoopaiia e hoopaahao i uku hoopa’i no ka lakou ku-e ana i na luna aupuni ma Cananfu a he hookahi haneri poe kipi i lawe pioia e na puali Imaperiela, a liia.

__________________________________________

 

HE LAAU KUPONO NO KA HI KOKO.

_____

O ka hapanui o ka poe e loaa nei i ka ma’i ho koko, mamuli o ko lakou ike ole i ka laau kupono. Aole he hookahi iloko o ke kaukani poe e loaa ana i keia ma’i e pilikia, ke haawiia aku ka laau Chamberlain Colic, Cholera ame Diarrhoea Remedy i ka wa no e kupu ae ai ka ma’i.

   Eia ke kuaiia nei e na poe kuai laau apau, a i ole e loaa no ma kahi o Benson, Smith & Co., na Agena no Hawaii.

_________________________________________

 

NA DALA I LUIA E NA MALIHINI KAAHELE.

_____

LADANA, Sept. 14. – Aia ma kahi o ke 60.000 poe haole Amerika i makaikai ae ia Ladana i keia makahiki. Mawaena iho o lakou ua hooliloia e kela poe Amerika he $ 7,500,000, ma Ladana ka hapanui a he uuku ma na wahi e ae. Ua loaa keia mau huahelu mamuli o na loaa i hoomaopopoia ma kekahi mau hokele, kahi hoi i hookipa a i malama ia ai na Amerika mai ka malama mai o Malaki, a o ka averike bila kikoo o kela ame kaia haole i noho ai ilaila he $250.

   Aia no he elima mau hokele hou aku i hiki ke loaa na huahelu e like iho la me keia.

 

 

Ka Mea Hiki i na IPuupaa ke Hana

_____

O ka Lakou Mau Hana Mao Ole ke Kumu i Loaa ai iao Kakou ka Ikaika ame ke Olakino Maikai.

_____

E holo ana ke koko o ke kino holookoa mai na puupaa mai he hookahi manawa iloko o na minute ekolu. Na na puupaa e kalana i ke koko. E hana mau ana lakou i ka po ame ke ao. Ina he maikai ke olakino, e kiola ana lakou he 500 mau hunahuna o na mea maikai ole i kela ame keia ia, a i ka wa hoi e maikai ole ai o ke ola kino, e waiho ana no kekahi o keia mau mea maikai ole iloko o ke koko. O keia auanei ka mea e ulu mai ai o na ma’i ame na anoano o ka ma’i – ka eha o ke kua, ka naiulu, ka haalulu, ka wela, ka maloo o ka ili, ka rumatika, ka maikai ole o ka ike a ka maka ame a lohe ana, ke poniuniu, ka pana kapalili o ka puuwai ame kekahi mau ano ma’i e ae ina e hoomau ana oe i ka malama ana i na kalama alaila aole e loaa ia oe ka pilikia me kou maupuupaa.

   Penei ka W.J. Maxwell o Honolulu, kakau ana mai :

“Ua loaa au i ka hoehaeha ana a kekahi eha ma kuu kua (he anoano o ka ma’i o na puupaa) no na makahiki loihi. Ua loaa mai la ia’u na a’o ana e lawe i na Huaale Kuaeha Puupaa a Doan, a o ko’u hooko aku la no ia ia mau a’o ana, a hele aku la e kuai i kekahi o keia mau huaale ma ka halekuai o Hollister & Co., e ku nei ma ke alanui Papu. I ko’u ai ana ia lakou, ua loaa koke mai la no ia’u ka oluolu, a oia hoi ka’u e olelo ae ai, o kela ka laau maikai loa no ka ma’i kua eha. He nui ka poe a’u i kamailio aku ai e pili ana i keia laau kupaianaha, a iwaena o ia poe ua loaa ka hooluoluia i kekahi hoaloha, a he mea manaoio oia no na Huaale Kuaeha ame Puupaa a Doan.”

   Eia na Huaale Kuaeha ame Puupaa a Doan ke kuaiia nei e na poe kuai laau ame na halekuai apau ma ke 50 keneta o ke poho he eono poho i ka $2.50, a i ole e hoounaia aku no ka loaa mai ke kumukuai i ka Hollister Drug Co., Honolulu, na Agena kuai nui no ka Paeaina Hawaii.

________________

HE NANE.

Mr. Lunahooponopono, Aloha oe: - E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o ka kakou Hiwahiwa, i ka’u wahi nane. Penei ua wahi nane la a’u i manao ai: He wahi lei kou i kui ia iloko o na huina pua he 21, a paukukuia iloko o na pauku 4 penei:

   Pauku 1. E hoomaka ana ia mai ka pua 1 a hiki i ka pua 8, he alahele ia no ke kanakai i luu a ea, luu a ea.

   Pauku 2. Mai ka pua 8 a hiki i ka pua 16, he mea au i ike nui ia iwaena o ka poe e noho paonioni ana me kekahi poe aku, a oia ka makua o ka ino e ala mai ai.

   Pauku 3. Ka pua 17 ia, he inoa au no kekahi mea kino, a e kaahele ia ana e a’u ma ka aina, maka ilikai a ma ka lewa no hoi; a aia wau la ke noho mai la i ka mole o na moku.

   Pauku 4. Mai ka pua 18 a hiki i ka 21 o na pua, ka lawa pono ana ia o na pua o kuu lei, no ia pauku ka hooheno ana penei: He mea au i ike nuiia iwaena o na lahui kanaka apau, a e malama maikai ia ana au i na la apau, a hiki i ka la e pauaho ia mai ai au, pela e hoolilo ia aku ai au i ka poe e makemake mai ana ia’u, a @e mea hoola no hoi au, i na kanaka apau, he i’o, he iwi, a he koko ko’u, a he ono, a momona ke ai ia iho au e oukou.

   Keia ka lawa o kuu wahi lei, a o ka mea e imi ana a loaa ka haina pololei e loaa no ka uku makana o 15 pooleka o 2 keneta. E hoike mai i ka pauku 1, pauku 2, pauku 3 ame 4; alaila hui pau iho i kuu lei, a hookahi lei okoa.

   P. K. K. KAUAKOIAWE.

   Home noho i ka Uhiwai.

______________

HOOKAPUIA KA OPIUMA MA KINA.

_____

SHANGHAI, Kina, Sept. 20. – He ano hooponopono Aupuni hou ka i pahola ae ma Shanghai, e kauoha ana na luna aupuni e paniia na lua huna ame na hale puhi opiuma apau o kela kulanakauhale a e hookapu pu ana i ke puhi ana i ka opiuma.

   O ka pani ana a ke aupuni i na wahi e hoohana nui ia, ai o ka opiuma ua pololei loa ia, he hoololi ia ana ae ia e ke aupuni i ke ano maikai, a he kinai pa ana aku no hoi ia a ke Aupuni i kela hana hewa a na kanaka.

   Ma keia po i hookapuia ai ka opiuma he meha wale no ka mea i ikeia maloko o ke kulanakauhale me na wahi hauwalaau lilili ma o a ma o. Ua loaa kela maluhia mamuli o ke komo kino maoli no o na luna aupuni ma ke kinai ana i kela hana.

  Ua papaia ka wehe hamama ana i na wahi puhi opiuma ame ka papa pu ia o ka hoakoakoa ana o na kanaka ma ia mau wahi. Ua hoonohoia na koa kiai ma na wahi like ole o ke kulanakauhale.

   Ma na wahi kokoke i kahi o na kanaka Farani, ua kauoha pu ia na koa pualu e ku kiai a ao ka po – aohe nae he haunaele i ala mai. He mau haneri halehana iloko o ke kulanakauhale kahi e hiki ai ke kuaiia ka opiuma, aka, aole nae e hiki ke puhiia.

   Hi nui na hale kuai opiuma i panila me na hua palapala mawaho i kakaula, “paniia ma ke kauoha a ka Emepera,” a he nui pu na hale o ia ano i hooliloia i mau hale inu ti i ka la hookahi. O ka apiki nae ma kahi i nohoia e na lahui e ua hoohamamaia no me ka ae pu ia e puhi malaila, no ka mea ua laikiniia, a mailoko o ia loaa laikini ke ohi ia nei he $75,000 i ka makahiki.

 

 

HAINA NANE.

_____

Mr Lunahooponopono Aloha oe: - Ina e wahi rumi, kaawale koe o “A” (ka kaua Kilohana) ka waa kaulana o ke kai Malino o Kona. alaila no’u hoi kekahi rumi kaa wale o ua waa kaulana la i ike aku ai hoi au ia

   Kona kai Opua i ka la’i.

   Opua hinano ua malie,

   O kuu la koili i ke ka

   Ke na-u la kamalii,

   Ke kaohi la i ke kukuna o ka la.

   Ka-u a nana hoi ia e hiipoi aku

i ka’u haina o ka Nane kaulana o Wa-hi ka lolo a Pela Ahamaka Kahulihuli i hoopukaia ai ma ka Nupepa Kuokoa o Sepatemaba 20, 1907.

  He lei he ohu no Liliuokalani ua wehi i ka hulu o ka Manu, a i kaa pawalu ia hoi e ka mikioi kau i Niihau a e mahele ia ua lei nei i na pauku ekolu, a penei; he poo, he kino, a he hi’u no.

   Ina e okiia kuu pauku hi’u, a koe kuu poo me kuu kino, alaila, ua nele oukou ia mea nui he aloha. “Akole.”

   “Ina e akole ana kekahi kanaka, alaila, ua nele io no oia ia mea he aloha iaia iho a i kona ohana no hoi.” Ke olelo mai nei o Paulo, o ke Aloha aole loa ia e mokuhia i na waikahe he nui. Akole.

   Okekahi kanaka waiwai elua ana mau keiki , he keiki hanau mua a he keiki muli, i kekahi la hele aku nei ke keiki muli imua o ko laua makuakane a noi aku la iaia e pono e mahele ia ko laua waiwai me kona kaikuaana, a hele aku ia no kekahi wahi okoa aku, a ua hooko io mai no ko laua makuakane i kana mea i noi aku ai.

   Ua loaa io mai no kona waiwai, a hele aku la oia a noho aku la ma kekahi kulanakauhale okoa aku, iaia ma ia wahi, uhauha aku la oia i kona waiwai apau loa, a hiki i kona lilo ana i keiki akole, a no ka mea, o ka ai a na puaa e ai ai, oia kana i ai ai a mihi nui iho la oia me ka uwe walania nui ana, (kana mihi) ma ke alo o kona Makua he nui ka ai. E pono au e hoi hou aku i ke alo o ko’u makua a mihi aku, a aole loa hoi au e pono e kapa hou ia mai he keiki mana, oiai, ua hana hewa loa ia au; a ku ae la oia a hoi aku i ke alo o kona makua.

   A ua apo aloha io mai la kona makuakane i kona wa i ike mai ai i ua keiki nei. “Ma keia wahi la pololei io o Paulo i olelo mai ai o ke Aloha, he mea mokuhia ole i na waikahe he nui.” A pela pu no hoi me ko kakou Makua Lani i apo aloha mai ai ia kakou. A oiai ua piha aloha a olioli nui hoi ko ka Lani puali i ke kanaka hewa hookahi e mihi ana mamua o na kanaka pono he kanaiwa-kumamaiwa i mihi ole.

   Ina e okiia kuu poo, a koe kuu kino me kuu pauku hi’u, alaila, e loaa no au ia oukou i ke kuahiwi, “Kolea” he laau e ulu ana i ke kuahiwi, e ke kualono “Kolea” he manu keia e loaa no ma ke kualono, i ka ihona, “Kolea” lele ae la ka manu kolea a kiekie iluna a hooiho mai la kana lele ana he ihona ia i kupou “Kolea” aia ke Kolea e lele ana iluna me ke kiekie, a kupou iho la kana lele ana ilalo, ilalo ke poo iluna ka puapua, i ka walawala “Kolea” e lele kikepa ana ka manu Kolea iluna ilalo e kikepa a e kikakaha ana na eheu o ua wahi Kolea nei me ka walawala o ka lele ana mai  e kani pu iho ana. Kolea, he ui no hoi ke ike aku, a i ole pela, alaila, e ike ana no oukou ia’u i kahi wa he kiai au no na lae kahakai “Kolea” pololei a no ka mea, ma na lae kahakai apau loa e ike aku ana oe i ke Kolea, a aia no hoi ma ka lae one nani o AHua o ka ae kai o Moanalua o ka nani hoi o ka Sea Beach he Kolea io no e holoholo mai ana, a ua like io no ia me ke kiai no ka lae one kahakai o Ahua i ke ao me ka po, a hiki no i keia wa a’u e kakau nei i ka haina o ko nane la e kuu hoa o ka Makapeni.

   Ina e okiia kuu poo me kuu hi’u a koe kuu kino alaila e loaa no au ia oukou i ke kai Kona, kai Koolau, i kai Popolohua a Kane la e , i kai Papa’u he mea au i makemake nui ia e na mea apau “Kole” he i’a ono keia aia io no iloko o ke kai, a he nui loa keia ia ma na Kona, ka aina aloha a Kupolua i ka lai o “Pela Ahamaka Kahulihuli a aia pu no hoi ma na aekai o Moanalua “Kole” ke hookauhua kekahi wahine i ka ono i ke Kole a i ka hooko io ia ana, alaila i ka wa e hanau mai ai o ke keiki he keiki makaonaona.

   Ina e okiia kuu kino, a koe kuu poo me kuu hi’u, alaila, ua like loa laua “Aa” a i ole pela, e loaa no au ia oukou iloko o na mea i paa ai ka ulu ana o na mea ulu apau loa ame na mea hanu ola apau “Aa” (vein) aakoko oia ka mea e holo ai ke koko iloko o na kanaka apau loa, na manu o ka lewa ame na i’a o ke kai.

   Ina e hui ia kuu poo, kuu kino, ame kuu hi’u, alaila, e loaa no au ia oukou i ka naele o Alakai “Akolea, he lau nahele e ulu ana i na kuahiwi apau loa, i ka hihipea noe lehua i ka uka o Malama “Akolea” nona pu iho kei mua pua noe lehua:

   Noho au i kuu Home uka iuiu,

   O ka hala ieie me ka halapepe,

   He aloha e ka nu’a a o ka palai

   Hoope ia nei e ke Kehau.

   Hoolono e ka leo o ke Kahuli,

   Leo honehone i ka pili o ke ao.

   Nona pu iho keia hooheno ana:

   Kahuli aku “Pela Ahamaka”

   Kahuli mai “Kahulihuli”

   Kahuli wai ula wai “Akolea”

   Kolea, Kolea, pololei.

   Ea e kani iki auanei paha ka hene o ka aka a Pela Ahamaka Kahulihuli ke ike iho.

I kuu hookuene pono ana i ka lei, ka ohu hoi o Liliuokalani, ua wehi io no i ka hulu o ka Manu Kolea, a ua ka-a pawalu io ia no e ka Mikioi kau i Niihau. Na keiki Niihau i ka Home nani i ka uka iu anu o Pupukanioe, e hoeneMikioi ia ana hoi e ka leo lea hone o ke Kahuli.

   Nolaila ke puana ae nei au i ka haina o ka nane kaulana a Pela Ahamaka Kahulihuli o wahi ka lolo Akolea.

   Me kuu mau hoaloha o ka makapeni ame na poe heluhelu nane pu hoi ko’u aloha pumehana, me ka Lunahooponopono ko’u aloha me na keiki oniu hua kepau hoi ko’u welina.

   Ke holo mai nei kahi kai ke kau nei ka pe’a o kuu wahi waa, ke pa mai nei ka makani aheahe oluolu o ka Aekai o Moanalua, “He Hau Aloha.”

   Me ka mahalo nui,

P.K.H. AEKAI O MOANALUA.

   Ahua, Moanalua, Sea Beach, Sepatemaba 25, 1907.

 

Aole e nele ka hene iki o ka aka a ka Pela Ahamaka Kahulihuli no ka mea ua lou lihiia aku la e oe ma ka iwi aoao, a ke lewa nei la ka Ahamaka i kau a mea o ke kani a ke Kolea. E nele hoi ka loaa ia oe ua kiina ia i ka home o na keike Niihau, i Pupukanioe, kahi o ke kahuli aku kahuli mai, kahuli wai ula, wai Akolea, Kolea, Kolea.

   Kiiia mai ka makana, ua eo ia kaua. E noke kaua i ka hoonuu i na mea ai a ka Pela Ahamaka Kahulihuli a lawa, ku ae no ko Moanalua keiki hoi ana. Mahalo i kou loea. – L.H.

_____

Mr Lunahooponopono, Aloha oe: - E ae mai ia’u i kekahi rumi kaawale o ka kaua Kilohana, a nana hoi ia e hiipoi aku i ka’u haina o ka nane a J. W. K. Kakelamaluikaleo i hoopukaia ai ma ke Kuokoa o Sept. 20, 1907.

   He nane Aia la! Aia!!

   O ka manu a maua me kuu Makuakane.

   Ke kau mai la i ke ao makani.

   Makani kau ko’a he Kahala.

   I Kahiki ka poo ana a ke kai.

   Halulu, uuina, paapaaia.

   Wawalo ka leo o ka Hekili.

   O na hekili ku’i @pamalo e na manu ia

   Hoi ka la noho i Kumukahi,

   Hoi ka ua noho i Eleao,

   Hoi ka moo noho i Moolau,

   Lele ka manu kani i Haili.

   He kapu he pulama,

   He kau o waa.

   He kau owau no ke ‘lii.

    Owai ka Manu?

   Haina, O “Halulu.”

E Mr. J. W. K. Kakelamaluikaleo kuu hoaloha i ka wainohea o ka makapeni o ko manu, he manu Akua, he manu kupua. E naueue a opiopi no na kihi eha o ka Honua iaia, ke hiki aku ke kauoha iaia. Aia iaia ka hekili, ke ola’i, na ma’iluku, ame na kaua ana, ke hiki aku ke kauoha iaia no ka hooko ana.

   Me keia mau wehewehe pokole ke manao nei au ua nui ia, oiai aohe a’u mau hooia ike maka, e hiki ai ia’u ke hooia aku, he lohe ko’u, a pela pu no paha me oe e Kakelamaluikaleo.

   Me ka Lunahooponopono ko’u aloha ame na keiki aniu hua kepau ko’u welina.

Ke holo mai nei kahi kai, ke kau nei ka pe’a o kuu wahi waa, ke pa mai nei ka makani aheahe oluolu o ka Aekai o Moanalua he “Hau Aloha” ke huli hoi nei o ka Aekai o Moanalua.

   Me ke Aloha nui,

P. K. H. AEKAI O MOANALUA,

Ahua Moanalua Sea beach Oct 8, 1907.

 

O ka manu io ia a J. W.K. Kakelamaluikaleo, ke halulu, uuina, paapaaina la i ka lewa lani. Malihini no kaua i kana manu: eia nae ua pololei mai la ke kuhikuhi ana a kou aumakua a loaa ka manu a Kakelamaluikaleo. Kiiia mai ka makana, he 30 keneka paina awakea ma ka haleaina o ka Palace Grill. –

L. H.

_____

Mr. Lunahooponopono, ALoha oe: - E oluolu oe e hookomo iho i ka’u haina o ka Nane a Gaberiela ka Anela o Mekiko.

   1. Owai au? Haina, Madama Pele.

   2. Owai kahi a ka wahine e noho la? Haina, Kilauea.

   3. Owai na Kakela Ehiku? Haina, na Papaku ehiku o Kilauea.

   4. Owai ka moana Iuano? Haina, ka Moana wai ahi o Kilauea.

Na wehewehe ana –

   He Kama oe he ewe no Hawaii – o Mauna Loa ka inoa o ke kuahiwi, o Kilauea kahi a ka wahine e noho la.

   O Pele ka Haku o na Kakela ehiku oia na papaku ehiku i ka lipolipo o ka Moana wai ahi o Kilauea (Iuano) e hoike ana ka La i kona nani ma ke ao, na hoku ma ka po, ko laua mau alahele ma na kanawai paa mau, aka, o Pele he manwa kona e hoike ai i kona nani.

   He mau hoaloha ko La o Wela ame Ikiiki, he mau enemi ko Pele o Haowale ame Alunu, aohe aina koe ia Pele ma kona alahele e hoonee ana maluna o ka aina maluna o ka aina ke mokumoku oia.

   Kuu kapa Ahuula i ke Sabati ka loaa ana ia Parao, hanohano Hawaii moku o Keawe, i ka ulawena i ka piko o ka mauna.

   O ka mua na lunaolelo i na hoku kaahele he 12, oia na mokupuni he 12 o Hawaii nei.

O ka helu o kuu kamaa kona pokii ponoi, alaila he helu ehiku ka helu o ke kamaa no ka mea, he ehiku ka nui o ko Pele mau Pokii kaikaina. O ka helu o kuu Koloka o ka lunaolelo hope oia o Oihana, alaila he helu eono ka helu o ke Koloka.

   U. K. KEAUHOU HELU 510.

 

Ua huhu o Madama Pele i kona kapaia ana aku, oia ke Kama, no ka mea, aole ka iaia ka pili o keia nane. Ea kapeke no ka pilina ia i ka nihoniho e ke hoa, hoonuiia ka ikaika, ina ua kumumu na mea hana: huli houia mai. I nui ke aho e ka makamaka; i papahi i ka lei o ka hanohano. – L. H.

_____________________________

HE HOOHALAHALA MAI KEWALO MAI.

_____

(Mai ka Advertiser mai.)

E ka Lunahooponopono o ka Advertiser: - E oluolu e haawi mai ia’u i kekahi wahi kaawale o kau Nupepa @ pane no na hoakaka manao a ke Komisina Aina Pratt.

   Ke makemake nei na kupa o Kewalo iloko o ka Apana Eha e hoike aku i ke Komisina Aina Pratt he nui no na alanui e e i pono loa e hanaia mawaho ae o ke Alanui o Tantalus (Puuohia). Aohe o lakou makemake iki i ka ike ana o ke Alanui o Puuohia ke hanaia a maloko o ko lakou apana e waiho no me ia ino. Ma ke Alanui Moiwahine he hapa kahi i hoopihaia oia o waena o ke alanui, a o ha’i he mau ki’owai ia e lana la apuni ka makahiki, i hookoeia nae paha i ki’owai hoolaha makika he mau tausani o lakou e uwe oeoe ai o ka po. No keia hooilo ae e hoomoe papa aku ana lakou mai ke alanui aku a hiki i na pu kapa i hiki ke hele a hoi mai me ka pulu ole.

   O kekahi pilikia i kukui uwila e kukuluia ma ke kihi Moiwahine ame Ward, a i pahu kahea kekahi. I keia wa ina he pauahi kekahi e holo ana lakou a hiki i ke alanui Moiwahine ame Hema alaila kahea i ke kaa pauahi; a i ka wa e hiki ai ilaila, ua palaha ka hale ilalo. He wahi manao hoakaka pu keia i na Lunakiai e nana ia ka pono o keia manao.

   Me ka mahalo,

       HE KUPA.

Honolulu, Oct. 7, 1907.

_____________________________

       

BERLIN, Oct. 5. – E haalele mai anake Kuhina Amerika Tower i kona noho Kuhina ana no Kelemania i keia kupulau ae.

 

 

LAAU ILI NO NA BEBE

O Kana Poa ame Kona Lauoho kekahi mea

ana nui loa a na Makuahine e noonoo @@@ ai

   UA HANAUIA KELA A ME KELA KEIKI ILOKO O KA HONUA NEI me ke ewe o na ma’i lehulehu e ulu mai ana iloko o ka ili, ke poo a e lilo ana hoi ke koko ia wa i mea nui loa no ka panee ana i keia popilikia, a pela i lilo ai ia i mea nui loa e hookaumaha mau ai i ka noonoo o kela a me keia mea i loohia i ka nali ana a ma’i lehulehu. Aole keia mea i hookaumaha ia ma kekahi ano e ae, aka, mamuli no o ka hoopalalehaia ana e ka mea i kupono e malama a makaaia e keia poino. Nolaila, ua lilo i kumuhaha na kela a me keia makuahine maikai e makaala mau ai i ka lakou mau keiki e loohia ana i na popilikia lehulehu e ulu mai ana mamuli o ke koko ino, e hookamaaina mau lakou me na mea a pau e hiki ai ke pale aku i keia mau popilikia lehulehu, i mea hoi e loaa ai ke ola maikai, malalo o na lapaau noeau ana me ka hikiwawe a me ke oia ioa loa no hoi.

   Ua olelo ia o ka auau me ka wai pumehana a me ke KOPA CUTICURA no ka hoomaemae ana i ka ili no ka papaa i ka lepo a me kahi mau ino @ ae, a pela hoi no ka unahi-pii, a pela hoi, ina e kapili malie i ka Aila Hamo CUTICURA no ka hooki koke ana i ka maneo o ka ili, ka eeke ano manene o ka ili ame ka pehu, a pela hoi no ka hoomalielie ana i ka hu’i a me ka hoola ana i na palapu, a mahope aku oia wa, ina ka e inu ka Laau Hoohamua CUTICURA, oia wale ae la no ka na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i keia mau kinaunau o na keiki liilii i na wa a pau e hoomaka mai ai, a ina no ua loaa mua, he mea pau wale no ia i keia mau laau ae la, ke malama poni ia na kuhikuhi. Ma keia hana ana peia, e loaa ai i na makuahine hoomanawanui ka maha a me ka oluolu o ka naau, a he mea no hoi ia no lakou e hookaumaha ole ia ai i na wa a pau. Ua hooia ia keia mau haawina pomaikai ma na home lehulehu a puni ka aina.

   Mamuli o ka momona, ka maemae, a me ka hikiwawe o ke ola o keia laau, i makemake nui ia ai e na lahui kanaka a pau i hoao a ikemaka i kona waiwai nui ma ke ano hoola, a pela no hoi i hilinai nui ia ai kona waiwai no ka hoopakele ana i ka luhi a me ke kaumaha o na makua lehulehu ma na wahi a pau, a pela no i malama nui ia ai maloko o na home.

   HE HOOLA MAOPOPO NO NA MA’I MALOKO A MAWAHO O KE KINO.

Oia hoi ke KOPA CUTICURA e hoomaemae ai i ka ili a me ke kepia o ke poo a hoowaliwali i ka alualu, o ka AILA CUTICURA HAMO no ka hoopau koke i ka maneo o hooluolu a hoola, a me ke CUTICURA RESOLVENT no ka hooluolu a hoomaemae ana i ke koko. Ke kuaiia nei ma na wahi a pau o ka honua nei. Keena Kuai ma Auseteralia, R. Towns & Co., Sydney, N. S. W. Keena ma Aferika Hema, Lamron, Ltd., Cape Town. “I loaa ai ka ili pahee maikai, ka lauoho a me na ilima.”

   O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A., na Ona o na Laau CUTICURA a pau loa.