Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 41, 11 October 1907 — KA PALAPALA HEMOLELE. [ARTICLE]

KA PALAPALA HEMOLELE.

1 ¥0 ka Mea, ke Pepehi mai nei kej Kanawai, a ke Hoola mai nei ka Uhane. He elua no mahele ano nui iloko c ko kakou manao alakai o keia la: 0 ka pepehi a ke Kanawai, a o ka hoola a ka Uhane. Iloko o ke Kihapai o Edena, ua noho iho la ka Ahaolelo a na pukui Akua Kiekie loa no ka hookumu ana 1 ke Kanawai mua loa inaluna o ka poohiwi o Adamu ke lane, a o Ewa ka wahine; he mau alii Kiekie loa mai ka lepo mai e noho haku ana maluna o na holoholona o ke Kula, na manu o ka lewa, na mea kolo o ka honua, na Ta o ke kai ame na w2f. E noho ana iloko o na luhiehu nan? a ka Makua i hooulu mai ai, aa hua ai o kela ame keia ano, na pua nani aala o kela ame keia ano, o laua oei na lii, na Haku maluna o ia mao mea. Xana zc Ia ka Makua ua maikai iia mea apau, kauoha mai la oia i iana mau keiki penei: E a'u mau keiki, ka luhi a kuu īīma i hana ai; he wahi puupuu lepo wale iho no oe, ua hana au ā oe ma kuu ano Akua, ua hana au ia oe i mea pono a pololei e 7rke me a'u nei kou Makua, a na kuu nawaliwali i Ha-iho maluna o Vou kino lepo a lilo ae la oe i 14«0 lanaka o kekahi ano Akua o'u, a zno la, ke waiho aku nei au i ka Oielo nau e malama, oiai, ua lawa oe i na mea apau, a, aia imua o \ou alo, na holoholona o ke kula, na manu o ka lewa, na mea kolo o ka honua, na i'a o na wai ame aa kai, na huaai o kela ame keia ano, na hua o na laau o kqla ame ī:eia ano, na olua ia e ai, a o ka hua o ka laau iwaena konu o ke Kihapai ea, mai ai olua, aole no "hoi e hoopa aku, o make olua. Laha ae la ke Kanawai maloko 0 ke Kihapai o Edena a maluna 0 Adamu ame Ewa. Hala ae la he makahiki, he mau makahiki he oiaio, aia pu no he mau keiki i hoohuaia mai mailoko mai o laua oiai no laua iloko o ke Kihapai o Edena, "O ko'u manaoio Paihala no keia." A ma ko laua ano Akua, e alii ana maluna o na holoholona apau, na mea kolo ua manu o ka lewa, na i'a o na wai ame na kai, he oiaio loa, aole t hiki i ka niho o ka Liona ame 1-a Bea ke nahu mai ia laua nei ame ka laua mau keiki oiai lakou iloko o ke Kihapai o Edena iloko oia mau la. 1 kekahi la laelae o ke Kau, ia Ewa e nanea ana malalo o ka malu lau laau, e walea ana hoi i ka mapu aala mai o na pua, pa-e ana ka leo o kekahi kino ano kanaka u'i i ka i ana mai, e Ewa e! He oiaio anei, ua papa mai ke Akua aole olua e ai i ka hua o na laau apau o ka mahina ai nei? I aku la ua wahi Ewa nei, he pono no ia maua ke ai i ko na laau apau, aka, o ka hua o ka laau iwaena konu o ke Kihapai, ua papa mai ke Akua aole maua e ai, lole no hoi e hoopa, o make maua. Aohe oiaio e make olua, no ka mea, ua ike no ke Akua i ka la e ai ai olua ia mea, e hookaakaa ia no ko olua mau maka, a e like oJua me ke Akua i ka ike i ka pono ame ka hewa. He oiaio, oiai na holoholona o fce hooluolu ana ia lakou ;ho malalo o ka malumalu o na lau laau, o na manu- o lewa e hoonanea ana iloko o. ko lakou mau punana, na i'ā o na wai ame na kai, malalo o na umalu pali o na lae kahakaii Aia lako\i apau ke Ahaolelo la 'ia lakou iho, e noonoo ana no no Adamu ame Ewa, pehea mai ana la ua Kiaaina nei o kakou i kela pr!a kanawai a ke diabolo i waiho aku la, e kakau iiloa ia mai ana paha, a i ole e vito ia mai ana paha. 0 kakou ka hoi ka mea alolia i ko kakou lilo aku 1 ohana moluahana kekahi i kekahi, oiai, he aiau- makahiki ae npi ko kakou noho hoaloha pu ana, aole no hoi i loaa he kumu e mokuahana ai kakou ia kakou iho, aka, e hamau kakou ei aku ka Elele mai ke Kiaaina mai la o kakou heaha ka hua©lelo 1 ka umauma? ua haule! ua haule na 'lii o kakou, ua kakauinoa aku la ke Kiaaina i ka bila Kanawai Monopole a ke Diabolo, ua auhee kakou iloko o ka hilahila uui, ke kulou nei na pua i ka honua, ke mae mai nei na lau laau te ikuwa mai nei ka leo o na manu, a ke uw6 alala nei ke lCao ame Va Hipa, timo ka bibi, uwo ka Lioua ame kona leo weliweli, no ke kakauinoa ana o Adamu ame Ewa i ka hila Kanawai Monopole a kela naheka hoowalewale, paiauma na hololiolona apau i ka minamina »0 ka h'aule ana o ko lakou mau alii nui i ka hoowalewale a ke Diabolo. Mokuahana na holoholona o ke kula, na manu o ka lewa, na i'a o na wai ame na kai, hakaka aku liakaka mai, pepehi aku pepehi mai nanahu aku nanahu mai, uwalu aleu uwalu mai lakou ia lakou iho, oiai nae aole lakou pela mamua aku, aka, i ka wa i haule ai ko la-

kou mau alii i ka hewa ua ala mai kela ame keia holoholona a nahu • mai la i ke kanaka a hiki i keia la; a kakou e ola nei. e like me ka| olelo, pua ka wiliwili nanahu ka| mano, pua hoi ke kanaka maikai, : nanahu ke Kanawai. | I ka makahiki 1820 ma ke one o! Kaiakeakua ma Kaiiua, Kona Ha- ; waii, i ka la 20 o Malaki. hoea mai j kela kumu Kanawai o Edena ma ka lepo aloha o Hawaii nei, pahola] ae la ma na lae kahakai aloha ouj e Hawaii Kuauli, kau pono iho laj maluna o kou mau poohiwi e kei kane ame ka wahine, ame kau mau i keiki, apo aku nei kakou i ke Ka-j nawai, ae aku nei ua pono, mala-; ma aku nei kakou i ka la o ka ma-1 lama, a i ka la o ka nanea wale, ka-j kauinoa iho la ka lahui i na bila! Kanawai Monopole hoowalewale a; ke Diabolo ikoke ao nei. A mai; ka haneri p na hanen tausani he 30 a 40 wale no wahi tausani o kou heluna lahui i keia la, oiai, ua haule kakou, a ua a'e ku i ke Kanawai. ua hoohiki kakou no lehova, a oisr wale no ko kakou Aktia, aole e ae aka, o ka hope oia hoohiki ana. ua pelu hou ko kakou a-| lelo a kulou hou aku la ia Baala| ine P»eelezebuka na wahi unihipili a na wahi apulu kahuna e hoopunipuni mai nei; a ke mau nei no ia ano iwaena o ka hapanui o na kanaka Hawaii i koe e ola mai nei, a e hele nei no iloko o na halepule me ke oeoe o ko lakou a-i me na kupee kanikani malalo o ko lakou mau kapuwai wawae, a ina hoi, ua mlike kakou i— kanawai—pehea, aole anei e ola kakou ma o ka uhano, hoola la? Owai ia mea? 0 Adamu hope, he Uhane hoola ia, iloko o ko kakou kau kanawai ana ia kakou iho ma na mea apau, a hahaki iho la no nae i ke Kanawai, e hoomanao oe ia Adamu hope. Oia ka Uhane hoola nou e pono ai. O lesu kou hoola, oia ka mea e ku ana imua 0 lehova ka mana hoopa'i e uwo ana nou eka mea hewa. Me keia mau hopuna olelo, e kuu makua, e nana mai oe i keia mau puka ma kuu mau lima, a ma kuu mau wawae, e nana pu mai hoi i keia puka ma kuji aoao. No ua kanaka hewa la ia au c manao nei e kuu Makua, nona hoi au i kauli'a ia ai maluna o ke Ke'a aole anei e haawi hou aku i manawa hou nona e noonoo ai nona iho, a malia o mihi mai oia ia oe pehea !a ia e kuu Makua? Ea, i hoike aku au me ka oiaio loa, o keia ka mea pololei a lesu c ku la imua o ka Makua e noi ana 1 manawa nou e noonoo ai, a ike oe i ke kanawai ou i pepehi ia ai a mihi oe, pomaikai oe ua hoola mai kona uhane ia oe. E hoomanao pu ia hoi, aole keia he kuhikuhi aku ia oe e holo ae oe i o lakou la a ia lakou nei a e loaa ai ke ola, aka, o ka ka palapala ka'u e hooiaio aku nei e komo ae oe iloko o kou keena mehameha e pani i ka t puka mahope ou, a e noho iloko o ka hookeai me ka pule ame ka manaoio luli ole e loaa no ia oe ke ola, no'u iho, ua ikemaka i keia mau mea, he kanaka hewa loa, hakihaki i n& Kanawai o ke Akua pepehi mau ia e ke Kanawai a aneane i ka welelau o ka make, aka, me ke kaniuhu ole no ia mau hoopa'i iloko o na kipona ehaeha e hoopuni ana i kou kino. (Aole i pau.)