Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 42, 18 October 1907 — KA PAREDAISO MA KA LANI, ME KE OLA MAPUNAPUNA. [ARTICLE]

KA PAREDAISO MA KA LANI, ME KE OLA MAPUNAPUNA.

(Hoomauia mal kela pule mai) | A mihi oiaio oia, a hoopili iaia iha I me ka Haku, a ae haahaa aku i ke! komo aloha a I&au Kristo. A i ka mi» jute a ua po-wa la i poha aku ai ka leo nonoi, e ka Haku, a i komo aio» Oe i Kou Aupuni, e hoomanao mai oe ia'u, poha mai la ka Leo o Ke Kahuhipa maikai, he oiaio, i keia la no o *<c pu kekahi me a'u ma ka Paredaiso. ila kela minute hookahi no i hiki 1» rnai ai ka bapetizo a ka Uhane Hemo« lele, me ke ahi, o na haawina poino a ka ehaeha maluna o ka po-wa 1 manaoio i manaolana ame ke aloha oiaio i ka Haku aloha ia le»u Kristo. A no ia kumu oiaio, o na minute o ka poino, Tja loaa ka hauoli mau loa i ka po-wa. 2. E nana ia Noa, o ka minute 1 komo ai lloko o ka haleiana, no na kumu poino, ua hauoli aku la lakou no k* palekana, a oia noi me ka lanakila. E nana ia loaepa, kiolaia ma ka luawai, a kuai ia 1 ka poe Isamaela, a lilo kam , a hana, a hoopaa ia ma ka Haiepaahao o na la ame na hora o ka poino, ua puka mai me ka lanakila, a noho klaaina no ke Aupuni o Aiguplta, piha "hauoli, ma ka mana o ke Akua, ' ke nana mai nei kona mau maka i kanaka olaio o ka aina." Hal. 101:6. E nana ia Mose, me ka Isaraela, ma ke Kai Ula, paa na pali kuhoho ma na aoao, he Kai Ula mamua, o Parao mai mahope, kau i ka weliweii, na mantt> o ka Isaraela, e ku maiie, e nana i ka lehova Hoola ana mai, hou aku i ke Kookoo, opa ka makani, kupali ke kai ma na aoao elua, maloo ke kai, hele lanakila ka Isaraela, o ka hora o ka poino, he hora ia o ka hauoli kamahao, o lehova no ka Urima ame ke Tumima, he lapa uwila o ka manawa, ka ipuka o ka malamalama, e nana hou Iho ia Daniela ame Sateraka ma, llojco « ka umu ahi wela loa, iloko o ka luā o na liona, he mau minute kela o ka poino, eia nae, i hele holoholo wale ia. iio me ka hauoli, kahea ke alii ia Daniela, auhea oe, ua hoopakele mai anel kou Akua ia oe mai na Liona mai? E ke alll e ola mau oe, kiola ia no la poino, ola no nae me ka hauoll. E nana ia lona, kiolaia i ka moana, alapohoia e ka i'a nui. Pae i Ninewa a hoopaala mai o Rev. Likeke, ke kahunapule o Lahaina, Maui, 1826, hoo* kolokoloia ma Hale Kauwila no ekolu la, o ke aliiwahine Kaahumanu ka luxakanawai, ke Kahu Aupuni hoi o Hawaii nei. 0 ke kaikunane alli o Poki ka Ilamuku; kil ia o Davld Malo i Lahaina, a hiki mai, hoike aku ke alli imua o D. Malo, e make ana ke kumu a kaua, heaha na kumu? No ka hoolaha i na kapena moku, i na hana haumla i na ■wahine Hawaii. ] Auhea oe, o oe ka wahine a Kame-, liameha, moe olua me Kanlhonui, ha'l aku o Luheluhe ia Paiea, pepehlla ka mea hewa, oia no ka mea hoike olaio. Pela no keia mau kapena, he poe hewa lakou, he oialo ka ke kahunapule o ka pono ame ka oialo kou makemake ia, pohala na manao o ke alii. 0 ke komo no ia ma ka rumi o na alli e akoakoa ana, hoakaka aku la i ka lamakn o ke ola mau loa, a olelo aku Ia ua pono ke kumu, ua hewa no na kapena, Ilaila iho la 1 niniau ae ka pua o ke Koaia, eha hol ka naLele o Walkaia Poti, ke alli kokua hewa i na kapena. A holo ma ka moana me 400 mau kanaka pau akaaka hu 1 kula ka make o na aia. ( Eia hoi ka mea nui loa. O lesu Krfnto, maluna o ka laau Ke'a, ua paa Tia iima me na wawae, poha mai la ka leo aloha me ka ilihia nui loa penei: Leo Aloha Helu Ekahi. E ka makuahlne aloha, e nana 1 kau Keiki (iu loane i alohaia). Leo Aloha Helu Elua. E ka Makua aloha, E kala iho ia lakou nei. Leo Aloha Helu Ekolu. Ua makewai wau. Leo Aloha Helu Eha. E iawe 1 keia kiaha, o Kou makemake ke hanaia. Leo Aloha Helu Elima. E kuu Akua, mai haalele mai oe ia'u. Leo Aloha Helu Eo-» no. Pau aku la. O keia inau leo pule a ka Haku; aole loa he kaumaha iloko ona, ua piha oia i ke aloha i ke Akua ame ko ke ao nei, e hooko pono ana oia 1 ka makemake o Kona Makua ma ka Lani. Ua ae haahaa Oia 2 ka make; i ka make i hoowahawaha la e ko ke o nei—olaio. 1 ka piha ana o na hora ekolu o ko lesu Kristo kau ana ma ke Ke'a ua kuu aku la ola i Kona Uhane, a make Iho la. Nolaila, ke hoakaka maopopo lea mai la ka Palapala Hemolele, aole 1 make o Kri«to, no na kui i kakiaia ai na Hma me na wawae, aole hol na ka oloi o na Ihe i hou ia ai ma na aoao; aole loa na ka mana o keia ao, aole loa no hoi na ka mana o Satana ame ka luapo; eia wale no ka nAea ofaio a pololei loa: Na lesu Kristo iho no i hookuu aku i Kona Uhane, oiai iioi he mana Kona e hookuu aku, a he mana Kona e lawe hou mai ai I Kona Ohane H an& ka iho. Ua maopopo loa ia mea; mamuli o ko lesu Kristo alahou ana mai mai ka make mai ma ka la mua o ka hebedoma ma Mat. 28:1-20, oiaio. 111. O ka hora o ka make, he alaiiui la no ke Ola Mau Loa. Aole pili ieia i kela po-wa, oiai, i kona make ana, ua komo aku la oia i ka ?aredaiso, ua pili keia oleio no lesu Kristo. Make o leau Krlsto, hol Kona Uhane kanaka ma ka L<ani, a waiho Kona klno kanaka ma ka luakupapau « ike mal oukou e na halpule oialo, he mea nui a pohihihi loa keia. O ke Alua wale no ka mea i ike i na mea pohihihi. Penei paha e maopopo ai iā kakou, e na kristlano olalo, e nana i keia mana hoike oiaio. 1. O na Inoa Akua i hoopillla ia lesu Kristo, a ua paa loa ia maluna ona mamua aku o Kona hanau ia ana ma ke ano kanaka, e like me ka inoa Ka Logou a ke Akua. 10. 1:1-14. •'Kupaianaha, Kakaoielo, ke Akuaanana; ke Alii o Kamalii." Isaia 9:5. Ke Kahuhipa, 10. 10:11, lesu Kristo, Mat. 1:21, Emanuela, Mat. 1:23, ka Mesla, Mat. 16:16. Mamuli o na inoa Akua o lesu Kristo, ua hui pu Kona Hhane kanaka me Kona Uhane Akua 3fau Loa iloko iho o lesu Kristo. Ua loaa ia kakou na ike maopopa ana i Kona kulana kanaka ame Kona kulana Akua oiaio. O ka hiki ana nae la kakou ke wehewehe 1 ke ano ame kahi i hui ai, aole loa e hiki ana, ua ananaoio kakou i ke Akua Mana Loa. Be mea oiaio loa, ua loaa ia lesu Kristo na ano ame na kulana elua, he Akua a he kanaka olalo loa ola. A ua plha ka lani ame ka honua nel, ame ka luapo i ko lesu Kristo mana. Ala* ila, e pololei auanei me ka oialo loa, na kumu o na manao ana, e alahou | mai ana o lesu Kristo mai ka make !

mai, ua kaomi ia ka mana o ka make i ame ka luakupapau; e ka mana Akua 1 0 lesu Kristo. A no ia kumu, ua ala j io mai no o Kristo rr.al ka make mai, | ma ka piha ana o na la ekolu ame na po ekolu. E ka make ame ka lua kupapau, auhea ko olua lanakila ana, ua ale ia ka make e ka lanakila, 1 Kor. 15:®, oiaio. 2. O na mana kumau i loaa ia lesu Kristo; mai Kona Makua mai, ua kakoo ia ka oiaio o ia mana Lani, mamuli o ka hooko ia ana o ia mau kulana pookela ioa maluna o Kristo, oia hoi: Ua hehiia a paa ioa ka mana o ka luapo, ua holo ka make ame ka i lua kupapau mai laia aku, ua hiki ole 1 ka mana kaohi o na Daimonio ke p|ili a hoopaa ia lesu, ma kahi pouli loa, aole loa e hiki i na ihe wela a Satana ke puiiki ia4a e noho pio malalo o kona mana; a e noho paahao oia malalo o na kaulahao o ka hewa ame ka make mau loa. Ua paniia ka ipuka o ka luapo a paa; a ua keehiia hoi ka make a nalowale loa mai ia lesu Kristo aku, oiaio. Ma ko lesu pii ana i ka Lani, ua pale ia ae la na kanawai o ke ao nei, ua hiki ole i na ume kaumaha o ka honua nei, ke kaohi aku iaia e noho mai iloko o ke ao nei. Aoie loa he mau rula a he mau kanawal Q ke ao nei e kaomi ana, a e opa pu ana hof, i na manao kumu o ka Haku, E hoi ana wau 1 Ko'u Akua, a i kou Akua hol, o ka mana o na rula ame na kanawai mau o ka honua nei. Ua kaomi ia a paa'loa, malaio o kona mau wawae, ua hoomohalaia ko lakou mana a paa ma na poholima o ke Keikl Hiwahiwa a ke Akua ola mau loa, ua pale la ka mana o ke ao nei, a pii aku Ola me ka lanakila kamahao loa, oiaio. 3. Ua hoi o lesu a noho ma ka lima Akau o ke Akua, a ke uwao ae la ia no kakou, mamuli o Kona alahou ana mal ka make mai. Lilo mai la ka Logou 1 kanaka, a Ike hol kakou i ka nani o ka Hiwahiwa a ke Akua, ua piha i ka lokomaikai ame ka oiaio, 10. 1:14. A oiai hoi, ua hoopihaia o lesu Kristo 1 na mea maikai a nul loa, oia hol. O leau Kristo ko ke Akua mea like loa. Oia hoi ke olinolino o ke ola mau loa. O lesu ke oia ,mau loa, ka Alepa ame ka Omega, ke Kumu ame ka welau. O lesu Kristo ke Akua hoomaikal mau loa ia. E ola ana nona iho. Ka Emanuela, ke Akua me kanaka, ua hul pu Kona ano Akua me Kona ano kanaka iloko o lesu Kristo; pil pu ma ka Lani, moe pu ma ka lua kupapau 1 na la 3 ame na po 3i. Noho pu malalo o ka luapo, a piha na manawa i pakolu ia. Alahou mai me ka lanakila mau loa. E ka luapo ame ka make, auhea kou lanakila ana, ua aleia ka make e ka lanakila. O ka make ana ame ke alahou ana mai o lesu Krlsto ola ke kahua olaio. O ka Nubou Maikai o ka Euanelio mau loa no lesu Krlsto. Ua komo na lahui kanaka apau loa o ke ao nei, maloko o ka Euanelio mau oa; a ua kuaiia hoi a lilo loa ma ke koko waiwaiio o lesu Kristo; o ke Keikihipa kina ole ame ka hewa ole. Ua hikl loa ma ke koko laahla o lesu Krlsto ke hoola mai ia kakou mai na ino ae apau loa, ina ua eleele loa ia hewa, a Ina hoi ua ulaula loa ia hewa, ua hikl loa ke hooaiaiia e like me ka hau alia.ll, ke keokeo loa, ma ke koko makamae o ke Keikihipa a ke Akua mana loa. Pau ia wal la leuu kina, I ke koko no o lesu? Ola hou la wau iawai, I ke koko no o lesu. Cho—Nani ka makamae, O kela Punawai, Hooaial me he Hau, O ke koko no o lesu. IV.—O ka hora hookahi, i loaa ai ke ola i kela Po-wa e loaa ana anel ia kakou ia haawina llke? He pohihihl ka haina o keia ninau, o na haawina 0 na pilikia ame na poino, ua loaa llke no iā koe nae na kumu o na hana hewa, he pepehikanaka. ka hewa o na po-wa 1 hopuia ai a kau la ma ka laau Ke'a, a he mau kumu okoa no hoi ko kakou, ala ma ka uhane o ke kanaka ka mea pohihihl loa, o ke kino o kakou pakahi, ua like ia, aka, ma na kalena o ka Uhane maloko, ua like ole. Ina he hookahi kalena o kekahl kanaka, a he elua a hiki ma ka elima mau kalena o kekahl mau kanaka, a ua mau kalena la iloko o ka Uhane, ua waeia a ua kohoia hoi no ke ola mau lda. Aole e haalele ana ke Akua 1 ua kanaka la a hiki i ka hookoia ana o na manao paa o ke Akua, oia wale no ke kahua i loaa al ke ola i kela po-wa, he manawa pokole loa, a aia hoi oia i kahi paakiki loa o ke ola ana o ke kino. No ia kumu, ua lawa la minute pokole loa nona; e noi ai i ka Haku; a e ike pono ai hoi i ke ino loa o ka hewa ana i hana ai, a hoahewa iaia iho imua o ke Akua Mana loa, a mihi oiaio, a manaoio paulele, me ke aloha nui ia lesu Kristo, a no keia kumu oiaio loa; ke pane nei au i ka haina o keia ninau. Mahele 4. Aole e like ana na haawina, aolfr no hoi e like ana na manawa, o ka lei nae o ke ola mau loa; e loaa like ana ia, ke komo nae maloko o na manaopaa o ke Akua Mana Loa, penei: 1. Aole o ka loaa ana o ke ola i kela po-wa, no ka minute hookahi wale no, a he alanul hele kupono loa la, e hoomahu'i ai kakou, e noho nanea, a uhauha, me ke kuulala loa, a kokoke mal ka make, alaila, e nonol aku, e mihi aku, a e manaoio hoi i ke Akua, oial hoi, aole oe i ike i ka hora e hiki mai ai ke keiki a ke Kanaka, e ola ana oe, e noho ana oe, a e hele ana oe maloko o ka manawa a ke Akua i haawi mal ai nou. Oih. 17:27. 2. He mau kahua hana llke ole iloko | o na kanaka; a he mau kalena like olē no hol maloko o na uhane o na kanaka, ua huna kekahi i kana kalena iho, ua hoohua ae kekahi i kana kalena iho a no ka hoohihia o ko ke ao nei, kahihi ia a paa i na laau ooi, a mimino iho la, ulu hlnawenawe, malia paha, o loaa i ke kuaua o ka Uhane, alaila, I ulu hou ko lakou ikaika, a hele imua, | aole e maloeloe, oia hol, ua paa no lakou i na manaopaa o ke Akua, he | mea nui a he'mea pohihihi nui hoi ia, o ke Akua wale no ka mea i ike a, maopopo i na kau ame na wa a ka I Makua 1 waiho ai i kona mana iho. Oih. 1:7. 3. O ka manawa ame na ouli ame ka malamalama o ke ola mau loa, o laua wale no na kakoo paa maloko o na manaopaa o ke Akua Mana Loa, ola hoi ka hoike a lesu. "I keia la o oe pu kekahi me a'u maloko o ka ParedaiBo." O ka manawa o ka la, #8, 24 mau hora, he 60 minute, he 60 se-| kona. Ua loaa »ae ia i kela po-wa,

ua piha hauoli loa oia. ua lohe 1 ka i leo nahenahe o ke aloha o ka Haku j lesu Kristo. }Ua pumehana hoi i ka j mana o ka Uhane Hemolele. Ua kuu ( na luhi, a maha no. 4. Ua hoakaka lea mai ka Palapala Hemolele i na haipule oiaio iloko o na popilikia, e nana ia Noa, hoike akaka aku no oia i na lahui kanaka e luku ! ana ke Akua i ka honua nei, hala he | 40 makahiki a hala hou he 40 maka- j hiki hou, hoopaakiki na kanaka, he 120 ; makahlki lukuia, pau pulu aohe lau' kanu, koe o Noa me ka ohana, e nana ia losepa, kiola la ma ka luawai, kuai' ia i ka Isamaela, noho kauwa na Po- ! tipara, paa ma ka halepaahao, aia no j nae Jca manawa ame ka malamalama | o ke ola mau loa; ke kakoo la no laia, | e nana ia Mose, ke alakai o ka Isarae- j la, paa ma ke Kai Uia, ohumu ka ; Isaraela iaia,; e nana i ka lehova ho-j ola ana mai, hou i ke koko. kaomi ia | ke kai e ka makani, maloo ke kai, pu- : ka ka Isaraela me ka lanakila, e nana j ia Daniela ame Saterasa ma, kiolaia 1 ma ka lua Liona o Daniela, e Daniela; ; ua hoola mai anei kou Akua ia' oe? I E ke alii e 4 ola mau oe, eia no wau kiolaia he 3 mau keiki ludaio ma ka imu ahi enaena loa, eha nae, e holoholo ana iloko o ke ahi, e ola ana no, ■ e nana aku ta loane, kiolaia maloko, o ka ipuhao ,iila i pailaia a wela loa.! eia nae e ola no oia, iilo ka wela o ka : aila i wai hau hu'ihu'i. | He mea ha'oha'o loa keia ka make ole ana o loane, hoolei hou ia ma ka j mokupuni kanaka ole, ka Pakemoka, ma ke Kai Waenahonua, a nolaila, ua maopopo loa. O ka manawa, ke kial; paa loa ia no ke kanaka, o ke ola mau loa, ka malamalama ia no ka uhane. j A no ia mea, o ka manawa, ame ke ola mau loa, he mau Elele laua mai J ke Akua mai, he mau elele no ka wa kahiko, he rula hoi no keia ola ana, | oiaio. * J •! PAPA KUHIKUHI O KA MULIWAI OLA. j 1. O ke ola mapunapuna I loaa mai i, kela po-wa, ua haawi ia mai iaia mai ke Akua mal, maluna o na kiko o ka manawa I hoonee la mai, mailoko mai 0 ka Nohoalii o ke Akua Mana loa. 2. O ka leo kono aloha a lesu Kri9to 1 kela po-wa, e komo pu ma Kona Paredalso nanl, he leo no ia no ka Euanelio mau loa, e kahea laula mal nei i na kanaka apau loa, e hele mai a komo mal, a noho pu maloko o Kona Aupuni mau loa, e ai hoi, a e inu pu hoi i na mea maikai o ke ola mau loa, ma ka Paredaiso o ke Akua Mana loa. 3. O ke ola mapunapuna ma o lesu Kristo la, ua hookaheia Kona Koko j mana laahia loa i kahua ame ke kumu hoola hoi l na lahui kanaka apau loa, mamuli o na kumu mihi oiaio, manaoio pono, manao\?na maikai, ame tee aloha oialo ia lesu Kristo. 4. O ka manawa i hoonee ia, mamull o ka mana o ke Akua Kiekie loa, he loaa ana mai no ia o na haawina hauoli ame ka olioli nui loa, i na Uhane o na kanaka 1 mihi oiaio me ke aloha oiaio hoi i ka Haku ia lesu Kristo, oiaio. 5. O na Ahahui Kristlano o na haipule oiaio apau loa, e hoohul ana ia lakou iho, i hookahi, maloko o ke apO 0 na manao lokahi, e manao like ana, e olelo like ana hoi ame na hana pon« like ana hoi, e hoonee ia ana lakou apau maloko o na manawa ame ka ola mau loa, i paa hol lakou apau maka Mana o ke Akua Mana loa, oiaio. 6. O na Ekalesia Kristlano oiaio apau loa, e hoohua nui mal ana lakou 1 na manao pono na olelo oialo ana ame na hana maikai he nui loa, he mau hoike akaka loa kela, noloko mai o ke ola mapunapuna ma ke koko mana loa o ka Haku lesu Kristo, ua hooiala mai kakou apau loa, ma kona lokomai- | kal wale mai no, oiaio, Amene! V. O ka Paredaiso, nowai la ia? e!a no ka Haina, no ke Akua mana loa, no ka Haku lesu Kristo hoi, oia no ke Aupuni o ka Lani, Oia hoi ka nohoalii o ke Akua ola mau loa, ka Home I.ani, a kela po-wa i komo ai, a noho pu me lesu Kristo. Aole nona wale no, aka hoi, no ka poe apau loa, i hoohanau houia, a i hoomaemaeia hoi ma ke koko waiwaiio o lesu Kristo, o ke Keikihipa kina ole ame ka hala ole, wahi a Paulo "Nawai la hoi kakou e hoahewa mai? O Kristo ka i make, oialo hoi, ua ala mai oia, a ua noho ma ka lima Akau o ke Akua a ke uwao ae la ia no kakou." Roma 8:34. E mele ae kakou. 1. |: Ua ala lesu Kristo no, Ua ala ia no :| Kai pio la ko ka po, Me ko ka make mana no. |: A lanakila mau :| Haleluia, Haleluia, Haleluia, Amene :| 2. |: 'Ua ala lesu Kristo no r Ua ala lo no :| E pau, e pau ke kanlkau, Hauoli a mele like no, J: Hosana ia leau :| Haleluia, Haleluia, Haleluia, Amene :J L. W. KANEALII.