Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 45, 8 November 1907 — APONOIA O BROWN I LOIO AUPUNI Kakoo ka Hapanui o na Lunakiai laia ma ka Halawai a ka Papa. [ARTICLE]

APONOIA O BROWN I LOIO AUPUNI

Kakoo ka Hapanui o na Lunakiai laia ma ka Halawai a ka Papa.

0 ka mea ano nui ma ka noho ana o ka halaw£j a ka Papa o na L.unakiai o ke Kalana o Oahu ma ka po 0 ka Poakolu„nei, oia no ke aponoia ana o A. M. Brown i Loio Aupuni ne ka Aha Hoomalu, mamuli o ke koh« ana o ka hapanui o na lala o ka Papa iaia, a ma ia ano hookahi no hoi i hooholoia ai kona uku o $175 o ka mahlna. O ka poe ma ka aoao e apono ana iaia ma kela kulana; o na Lunakiai Cox, Keliinohopono, Dwight. ame Kealoha, a o na Lunakiai ma ka aoao hoole, o Hustace, Harvey ame Fern. Ua'hoea mai keia noonooia ana no Baraunu ame kona uku mamuli o ka leka a ka Loio Kalana i kakau mai ai 1 ka Papa e kauoha mai ana e apono aku ka Papa i kana kanaka i hookohu aku ai i Loio no ka Aha Hoomalu, a ua ku-e mai nae ka Lunahoomaiu Hustaee no ka lawe ana mai i keia palapala a noonoo, oiai ua pau mua keia kumuhana i ke kamailioia e ka Papa i kekahi manawa ae nei i hala. 1 keia manawa i ala mai ai ka pioo iloko o ka Papa, a hiki i ka olelo okoa ana mai o ka Lunahoomaiu e lawe maoll mai kekahi mea i koho ku-ē mua ia Baraunu i noi no ka noonoo hou ana i keia kumuhana, a ia manaWa i ku mai ai o Cox a noi mai Ia e noonoo houia ke kumuhana e pili ana i ko Ba.raunu kohoia ana i Loio Aupuni, a ua kokuaia mai hoi keia noi e Keliinohopono. I ka waiho ana mai nae i keia noi, ua hoakaka mai la o Cox, ua manao oia he mea pono no e waihoia aku ka noonoo ana i na hookohu i makemake ia i ka Loio Kalana, a maluna iho no ona ke ko'iko'i o na ahewa ana no na hemahema e hanaia nna e ka poe ana 1 hookohu aku ai. Ua Jcu-e mai la nae ka Lunahoomaīu i keia mau hoakaka a Cox, me ka olelo ana 'mai, e ili aku ana ke ko'iī:o'i o na ahewa an,a maluna o ka Papa o na Lunakiai, no na hemahema i hanaia e na keena like ole, mamuli hoi o ko ka Papa lioola ana i ka poe i hookohuia aku ma kekahi mau kulana o ke Kalana. Ua noke laua i ke kama!lio,no kekahi manawa loihi me ke kuikahi ole 0 ka manao, a hiki i ke- ku okoa ana mai a olelo mai la i ka Lunahoomalu, eia ke waiho nei ka ninau no ke koho ana aku no ko Baraunu kupono e hookohuia e like me ka ka Loio Kalana i hana aku ai ame ka ole. I ka manawa I waihoia aku ai o ka ninau lmua o ka Papa, ua ikeia he eha mau Lunakiai ma ka aoao e apono ana i ke hookohuia ana o Bara« unu i Loio Aupuni no ka Aha Hoomaiu, a he ekolu hoi ma ka aoao e ku-e ana iaia. I ka manawa 1 hiki mai al i ke koho ana i kona uku, ua hooholo no ka hapanui o na Lunakiai e haawi iaia i $175 o ka mahina e hoomaka'ana mai kela po i malamaia ai o ka halawai a 1 aponoia ai oia ma ia kulana. O kekahi mea i hooholoia, oia no ka uku ana aku i na makai he elua manawa iloleo o ka mahina, oiai no nae e ku-e mai ana no Ka Lunahoomalu. Na Keliinohopono i lawe mai he olelo hooholo no ka hookaawale ana i $2,500 no na lako e pono ai na hana o ka Apana o Koolaupoko? a hooholoia me ka lokahi. O ka aila ana 1 na alanui kekahi m«a a Keliinohopono i k»-e ai no ka hoomaunauna waleia no o ke dala ma ia hana, no ka mea I ka .wa e, ua mai aC e pau loa ana ka aila I ke kahei& e ka wai, no ka mea i ka nana ana 1 ke alanui ma ka makeke kuai i'a kahiko, aole loa he aila e koe la ma ke alanui oiai nae he ekolu haneri dala i hooliloia aku no ka aila ana i kela alanui. Ua heluheluia ae kekahi palapala mai ka Puuku Kalana mai e hoike maj ang. i kona hookomo ana i na dala o k(> Kalana ma na banako e iike me ka olelo hooholo a ka Papa i hana af ma ka halawai i hala. Ma ka laweia ana mai a noonoo e pi»i ana i ka hana ana i alanui no ka j.oe i loaa na home hookuonoono ma na aina o Alewa, ua hooholo ae ksi Papa e hana kokeia aku na alanui ma ia wahl. Ua waiho mai ka Puuku i kana, hoike e pili ana i na dala o ke Kalana malalo o kona malu, a pela no hoi ka Makai Nui laukea i kana holke no kona keena, me na poe makai hou ana i h'K)kohu aku ai e like me ka haawina 1 hoomahuahua houia ae o kona keena, a mahope iho o ka hooholoia ana o na haawina o na Apana, like ole ame na hana kumau o ke Kalana, ua hoopaneela ka halawai. ,